નવી દિલ્હી: રાજ્યસભાએ સોમવારે જમ્મુ અને કાશ્મીર સંબંધિત બે મહત્વપૂર્ણ બિલોને મંજૂરી આપી છે, જે અનુસૂચિત જાતિ અને જનજાતિ અને અન્ય સામાજિક અને શૈક્ષણિક રીતે પછાત વર્ગના લોકો માટે નોકરીઓમાં અનામત તેમજ વિધાનસભા બેઠકોની સંખ્યામાં વધારો કરવાની જોગવાઈ કરે છે.
ઉપલા ગૃહે 'જમ્મુ અને કાશ્મીર આરક્ષણ (સુધારા) બિલ, 2023' અને 'જમ્મુ અને કાશ્મીર પુનર્ગઠન (સુધારા) બિલ, 2023' બંને બિલ પર એકસાથે ચર્ચા કરવામાં આવી હતી. લોકસભા પહેલા જ આ બિલ પાસ કરી ચૂકી છે. ગૃહમંત્રી અમિત શાહના જવાબથી અસંતુષ્ટ વિપક્ષના ઘણા સભ્યોએ ગૃહમાંથી વોકઆઉટ કર્યું હતું. ગૃહમંત્રી શાહે પોતાના જવાબમાં કહ્યું કે બંધારણની કલમ 370 નાબૂદ કરવાના કેન્દ્રના નિર્ણય પર સુપ્રીમ કોર્ટનો નિર્ણય વિરોધ પક્ષોની મોટી હાર છે. આ સાથે તેમણે કહ્યું કે પાકિસ્તાન અધિકૃત કાશ્મીર (PoK) ભારતનું છે અને 'કોઈ તેને અમારી પાસેથી છીનવી નહીં શકે.'
તેમણે કહ્યું કે કલમ 370 અંગે કેન્દ્રના નિર્ણય પર સુપ્રીમ કોર્ટનો નિર્ણય વિપક્ષી પાર્ટીઓ માટે મોટી હાર છે અને જે લોકો કહે છે કે કલમ 370 'સ્થાયી' છે તેઓ બંધારણ અને બંધારણ સભાનું અપમાન કરી રહ્યા છે.
શાહે કહ્યું કે સુપ્રીમ કોર્ટે કલમ 370ની જોગવાઈઓને રદ્દ કરવાના નિર્ણયને માન્ય રાખ્યા બાદ જમ્મુ અને કાશ્મીરના બંધારણની કોઈ માન્યતા નથી. તેમના જવાબ બાદ ગૃહે બંને બિલોને મંજૂરી આપી દીધી હતી. શાહે કહ્યું કે જમ્મુ અને કાશ્મીરમાં ત્રણ પરિવારોએ કલમ 370ની જોગવાઈઓ હેઠળ સત્તા ભોગવી હતી અને 75 વર્ષથી લોકોને વિવિધ અધિકારોથી વંચિત રાખ્યા હતા.
વિરોધ પક્ષોએ વિરોધ કર્યો: રાજ્યસભામાં ચર્ચા દરમિયાન, કોંગ્રેસ સહિત વિવિધ વિપક્ષી દળોએ સોમવારે જમ્મુ અને કાશ્મીરના રાજ્યનો દરજ્જો નાબૂદ કરવાના સરકારના પગલાનો વિરોધ કર્યો અને કહ્યું કે ત્યાં ટૂંક સમયમાં વિધાનસભાની ચૂંટણી યોજવી જોઈએ અને વિસ્થાપિત કાશ્મીરી પંડિતોના અધિકારો જમ્મુ અને કાશ્મીર વિધાનસભામાં પ્રતિનિધિઓના નામાંકન માટે જોગવાઈ કરવી જોઈએ.
જમ્મુ અને કાશ્મીર આરક્ષણ (સુધારા) બિલ અને જમ્મુ અને કાશ્મીર પુનર્ગઠન (સુધારા) બિલ પર ઉપલા ગૃહમાં ચર્ચામાં ભાગ લેતા, કોંગ્રેસના વિવેક ટંખાએ કહ્યું, 'જમ્મુ અને કાશ્મીર અમારું હતું, અમારું છે અને અમારું રહેશે.' તેમણે કહ્યું કે સુપ્રીમ કોર્ટે આજે આપેલો નિર્ણય જમ્મુ-કાશ્મીરની જનતાની જીત છે. તેમણે કહ્યું કે સુપ્રીમ કોર્ટે પોતાના નિર્ણયમાં સંસદ દ્વારા લેવામાં આવેલા નિર્ણયોને યોગ્ય ઠેરવ્યા છે. તંખાએ કહ્યું કે સુપ્રીમ કોર્ટે પોતાના નિર્ણયમાં જમ્મુ અને કાશ્મીરને રાજ્યનો દરજ્જો પુનઃસ્થાપિત કરવા અને સપ્ટેમ્બર 2024 સુધીમાં ચૂંટણી કરાવવાનું કહ્યું છે. તેમણે કહ્યું કે દેશના પ્રથમ વડાપ્રધાન જવાહરલાલ નેહરુએ કહ્યું હતું કે કલમ 370 બંધારણની અસ્થાયી જોગવાઈ છે.
બિલ વિશે જાણો:
જમ્મુ અને કાશ્મીર આરક્ષણ (સુધારા) બિલ જમ્મુ અને કાશ્મીર આરક્ષણ અધિનિયમ 2004માં સુધારો કરે છે. તે અનુસૂચિત જાતિ અને જનજાતિ અને અન્ય સામાજિક અને શૈક્ષણિક રીતે પછાત વર્ગના લોકોને નોકરીઓ અને વ્યાવસાયિક સંસ્થાઓમાં અનામત પ્રદાન કરે છે.
તે જ સમયે, જમ્મુ અને કાશ્મીર પુનર્ગઠન (સુધારા) બિલ જમ્મુ અને કાશ્મીર પુનર્ગઠન અધિનિયમ 2019 માં સુધારો કરે છે. પ્રસ્તાવિત બિલ સાથે વિધાનસભાની કુલ બેઠકોની સંખ્યા 83થી વધીને 90 થઈ જશે. જેમાં 7 બેઠકો અનુસૂચિત જાતિ માટે અને 9 બેઠકો અનુસૂચિત જનજાતિ માટે અનામત છે. ઉપરાંત, લેફ્ટનન્ટ ગવર્નર કાશ્મીરી સ્થળાંતર સમુદાયમાંથી એક મહિલા સહિત બે સભ્યોને વિધાનસભા માટે નોમિનેટ કરી શકે છે.
