નવી દિલ્હી : સુલભ ઈન્ટરનેશનલના સ્થાપક બિંદેશ્વર પાઠકનું આજે મંગળવારે નિધન થયું છે. તેમણે બપોરે 3 વાગ્યાની આસપાસ દિલ્હી એઈમ્સમાં અંતિમ શ્વાસ લીધા હતા. કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે સુલભ ઈન્ટરનેશનલની સેન્ટ્રલ ઓફિસમાં ધ્વજવંદન કર્યા બાદ તેમની તબિયત બગડી ગઈ હતી. આ પછી તેમને દિલ્હી એમ્સમાં દાખલ કરવામાં આવ્યા, જ્યાં તેમનું નિધન થયું છે.
સારવાર દરમિયાન થયું નિધન : પાઠક મૂળ બિહારના હાજીપુરના હતા. તેમણે આજે સવારે જ ટ્વિટ કરીને દેશવાસીઓને 77માં સ્વતંત્રતા દિવસની શુભેચ્છા પાઠવી હતી. કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે આવતીકાલે એટલે કે બુધવારે દિલ્હીમાં તેમના અંતિમ સંસ્કાર કરવામાં આવશે. એક ઈન્ટરવ્યુ દરમિયાન પાઠકે તેમના પ્રેરણા સ્ત્રોત રાષ્ટ્રપિતા મહાત્મા ગાંધીને ગણાવ્યા હતા. છેલ્લા 53 વર્ષોમાં, તેમણે શૌચાલય સાફ કરનારા, જાતે સફાઈ કામદારોના માનવ અધિકારો માટે મોટું કામ કર્યું છે. તેમનો ઉદ્દેશ્ય દેશમાં મેન્યુઅલ સ્કેવેન્જિંગની પ્રથાને ખતમ કરવાનો હતો.
1970માં સુલભ શૌચાલય દ્વારા ક્રાંતિ થઈ: પાઠકે 1970માં સુલભ ઈન્ટરનેશનલ સોશિયલ સર્વિસ ઓર્ગેનાઈઝેશનની સ્થાપના કરી હતી. તેઓ ભારતીય સમાજ સુધારકોમાં એક મોટું નામ હતું. સુલભ ઈન્ટરનેશનલ માનવ અધિકારો, પર્યાવરણીય સ્વચ્છતા, ઊર્જાના બિન-પરંપરાગત સ્ત્રોતો, કચરાનું વ્યવસ્થાપન અને સામાજિક સુધારાને પ્રોત્સાહન આપવામાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવી રહ્યું છે. ત્રણ દાયકા પહેલા સુલભ શૌચાલયને ફર્મેન્ટેશન પ્લાન્ટ્સ સાથે જોડીને બાયોગેસ ઉત્પાદનનો ઉપયોગ કર્યો. વિશ્વભરના વિકાસશીલ દેશોમાં હવે સ્વચ્છતાનો પર્યાય બની રહ્યો છે. તેમને ખાસ કરીને સ્વચ્છતા અને સ્વચ્છતાના ક્ષેત્રમાં તેમના કાર્ય માટે વિવિધ રાષ્ટ્રીય અને આંતરરાષ્ટ્રીય પુરસ્કારો પ્રાપ્ત થયા છે.
