ETV Bharat / bharat

LOOK BACK 2022: કોંગ્રેસને 22 વર્ષ બાદ ગાંધી પરિવાર સિવાયના પ્રમુખ મળ્યા - congress leader sonia gandhi

24 વર્ષ પછી કોંગ્રેસ પાર્ટીને ગાંધી પરિવાર સિવાય કોઈ પ્રમુખ મળ્યો. કોંગ્રેસ અધ્યક્ષ પદ માટે 22 વર્ષ બાદ ચૂંટણી યોજાઈ હતી. દલિત (Mallikarjun Kharge Congress Leader) સમુદાયના 80 વર્ષીય મલ્લિકાર્જુન ખડગેએ (ROLE BACK 2022) તારીખ 17 ઓક્ટોબરે યોજાયેલી ચૂંટણીમાં તેમના પ્રતિસ્પર્ધી 66 વર્ષીય શશિ થરૂરને હરાવ્યા હતા. પાર્ટીના 137 વર્ષના ઈતિહાસમાં છઠ્ઠી વખત અધ્યક્ષ પદ માટે ચૂંટણી યોજાઈ હતી.

LOOK BACK 2022: કોંગ્રેસને 22 વર્ષ બાદ ગાંધી પરિવાર સિવાયના પ્રમુખ મળ્યા
LOOK BACK 2022: કોંગ્રેસને 22 વર્ષ બાદ ગાંધી પરિવાર સિવાયના પ્રમુખ મળ્યા
author img

By

Published : Dec 27, 2022, 4:01 PM IST

હૈદરાબાદ: ઘણા સમયથી કોંગ્રેસમાં પ્રમુખ પદની ચૂંટણીને લઈને હોબાળો ચાલી રહ્યો હતો. કોંગ્રેસની સતત ચૂંટણીમાં હાર બાદ ઘણા નેતાઓએ પાર્ટી સંગઠનમાં ફેરફારની માંગ કરી હતી. તમામની નજર પ્રમુખ પદ પર હતી. પાર્ટી લાંબા સમયથી પ્રમુખની શોધમાં હતી. રાહુલ ગાંધીના રાજીનામા બાદ સોનિયા ગાંધી કાર્યકારી અધ્યક્ષ તરીકે આ પદ સંભાળી રહ્યા હતા. કોંગ્રેસના મોટાભાગના નેતાઓએ રાહુલ ગાંધીને અધ્યક્ષ પદ સંભાળવા વિનંતી કરી હતી. પરંતુ, રાહુલ ગાંધી આ માટે તૈયાર ન હતા. સોનિયા ગાંધી સ્વાસ્થ્યના કારણોસર આ પદ માટે તૈયાર ન હતા. આવા સંજોગોમાં પ્રમુખ કોણ બને તે પ્રશ્ન કોંગ્રેસને સતાવી રહ્યો હતો. ત્યારબાદ પાર્ટીએ પ્રમુખ પદ માટે ચૂંટણીની જાહેરાત કરી હતી.

આ પણ વાંચો: કોરોના વિસ્ફોટ: ગયામાં 11 વિદેશીઓ કોરોના પોઝિટિવ, 29 ડિસેમ્બરથી દલાઈ લામાનું પ્રવચન

ગેહલોતનું નામ: પાર્ટીમાં પ્રમુખ પદ માટે ચૂંટણી ચોક્કસ યોજાઈ હતી, પરંતુ તેને લઈને આંતરિક ખેંચતાણ ચાલી રહી હતી. પડદા પાછળ ઘણી બધી પરિસ્થિતિઓ 'નિયંત્રિત' હતી. જ્યારે કોંગ્રેસ અધ્યક્ષની ચૂંટણીની જાહેરાત કરવામાં આવી ત્યારે ખડગેનું નામ ચિત્રમાં ન હતું. એવું માનવામાં આવતું હતું કે રાજસ્થાનના મુખ્યપ્રધાન અશોક ગેહલોત પાર્ટી અધ્યક્ષ બનશે. રાજકીય સૂત્રોએ એમ પણ જણાવ્યું કે ગેહલોતને હાઈકમાન્ડ તરફથી લીલી ઝંડી મળી ગઈ છે. તારીખે 22 ઓગસ્ટે તેમણે રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણી લડવાની ઔપચારિક જાહેરાત પણ કરી હતી.

આ પણ વાંચો: દેશમાં નાતાલની ઉજવણી: રંગબેરંગી તોરણો અને ક્રિસમસ ટ્રીથી ઝળહળી ઉઠી ઈમારતો

મોટી ભૂમિકા: પરંતુ, આ ગેહલોતને 'સ્વીકૃત' નહોતું. બાય ધ વે, ગેહલોતે આવું ક્યારેય ઔપચારિક રીતે કહ્યું નથી. વાસ્તવમાં તેઓ ઈચ્છતા હતા કે રાજ્યની જવાબદારી નિભાવવાની સાથે તેમણે અધ્યક્ષ પદની જવાબદારી પણ નિભાવવી જોઈએ. આ અંગે તેણે પોતાનું નિવેદન પણ આપ્યું હતું. તેણે કહ્યું હતું કે તે એક સાથે અનેક ભૂમિકાઓ ભજવી શકે છે. અહીં પાર્ટી વર્તુળોમાં સમાચાર ફેલાઈ ગયા કે ગેહલોતના અધ્યક્ષ બનતા જ રાજસ્થાનની કમાન સચિન પાયલટને સોંપવામાં આવશે. ગેહલોત અને તેમના સમર્થકોને આ સમાચારની જાણ થતાં જ તેઓ સતર્ક થઈ ગયા હતા.

આ પણ વાંચો: માય સેકન્ડ વાઈફ રેસ્ટોરન્ટમાં બમ્પર ડિસ્કાઉન્ટ, પણ એકમાત્ર શરત આ

રાજસ્થાન મોકલ્યા: ગેહલોત ઈચ્છતા હતા કે જો તેમને સીએમ પદ પરથી હટી જવા માટે કહેવામાં આવે તો તેમની જગ્યાએ તેમની પસંદગીની વ્યક્તિ સીએમ બને. તે ઈચ્છતો ન હતો કે પાઈલટને આ જવાબદારી આપવામાં આવે. બાય ધ વે, ઔપચારિક રીતે તેણે આવું કોઈ નિવેદન આપ્યું નથી. આ પછી આંતરિક રાજકારણ શરૂ થયું. તણાવ વધ્યો. કોંગ્રેસે તેના બે નિરીક્ષકો અજય માકન અને મલ્લિકાર્જુન ખડગેને રાજસ્થાન મોકલ્યા હતા. જે દિવસે રાજસ્થાનના ધારાસભ્યો સાથે સુપરવાઈઝરની બેઠક યોજાવાની હતી તે દિવસે ધારાસભ્યો તેમને મળવા બિલકુલ આવ્યા ન હતા.

આ પણ વાંચો: તિરુપતિ મંદિરે સમગ્ર ભારતમાં તેની મિલકતોની વિગતો કરી જાહેર

82 ધારાસભ્યો: તેનાથી વિપરીત, કોંગ્રેસના 82 ધારાસભ્યોએ વિધાનસભા અધ્યક્ષ સીપી જોશી સમક્ષ તેમના રાજીનામા રજૂ કરવાનો દાવો કર્યો હતો. આ તમામ ધારાસભ્યો ગેહલોતના સમર્થક હોવાનું કહેવાય છે. જ્યારે ગેહલોતને આ વિશે પૂછવામાં આવ્યું તો તેમણે કહ્યું કે આ બધું તેમના નિયંત્રણમાં નથી. કોંગ્રેસના ધારાસભ્ય પ્રતાપ સિંહ ખાચરિયાવાસે કહ્યું કે 10-15 ધારાસભ્યોની વાત સાંભળવામાં આવી રહી છે. જ્યારે અન્ય ધારાસભ્યોની ઉપેક્ષા કરવામાં આવી રહી છે. પાર્ટી અમારી વાત સાંભળતી નથી. ચોક્કસપણે તેનો સંદર્ભ સચિન પાયલટ અને તેના સમર્થક ધારાસભ્યો તરફ હતો.

આ પણ વાંચો: તેજ પ્રતાપ યાદવની કાર સાથે સ્કોર્પિયોની ટક્કર, 2 વ્યક્તિઓની ધરપકડ

તરફેણમાં ન હતા: ગેહલોતે પોતે એક ટીવી ચેનલને આપેલા ઈન્ટરવ્યુમાં સચિન પાયલટ માટે આડકતરી રીતે 'દેશદ્રોહી' જેવા શબ્દોનો ઉપયોગ કર્યો હતો. તેમનો સંકેત એ હતો કે સચિન પાયલટે અગાઉ પણ ભાજપના ઉશ્કેરણી પર વિરોધ કર્યો હતો, પરંતુ તેમની તરફેણમાં પૂરતા ધારાસભ્યો ન હતા. આ તમામ એપિસોડથી હાઈકમાન્ડ નારાજ થઈ ગયા. ગેહલોત દિલ્હી આવ્યા હતા. 29 સપ્ટેમ્બરે સોનિયા ગાંધીને મળ્યા બાદ તેમણે સ્પીકરની ચૂંટણી ન લડવાની જાહેરાત કરી હતી. આ પછી મલ્લિકાર્જુન ખડગેનું નામ સામે આવ્યું.

શશિ થરૂર: તેમની સામે શશિ થરૂર ઉભા હતા. થરૂરે શરૂઆતમાં જ જાહેરાત કરી હતી કે તેઓ રાષ્ટ્રપતિ પદ માટે ચૂંટણી લડશે. બાય ધ વે, શશિ થરૂર વારંવાર કહેતા રહ્યા કે ખડગેને સત્તાવાર ઉમેદવાર તરીકે જાહેર કરવામાં આવ્યા છે. તેમના કહેવા મુજબ તેઓ જ્યાં પણ પ્રચાર કરવા ગયા હતા ત્યાં તેમની ઉપેક્ષા કરવામાં આવી હતી. કોંગ્રેસના નિરીક્ષકોએ તેમના આક્ષેપોને રદિયો આપ્યો હતો. થરૂરની ટીમે જે દિવસે મતગણતરી થઈ રહી હતી તે દિવસે ચૂંટણીમાં ગેરરીતિનો મુદ્દો ઉઠાવ્યો હતો. તેનો એજન્ટ સલમાન સોઝ હતો. તેમણે મતપેટીઓ માટે બિનસત્તાવાર સીલ, મતદાન મથક પર અનધિકૃત લોકોની હાજરી, મતદાન પ્રક્રિયામાં ગેરરીતિ અને મતદાન પત્રકોની ઉપલબ્ધતા ન હોવાનો મુદ્દો ઉઠાવ્યો હતો.

આ પણ વાંચો: LOOK BACK 2022: આદિવાસી પરિવારમાં જન્મેલા દ્રૌપદી મુર્મુએ દેશના સર્વોચ્ચ પદના શપથ લીધા

આરોપ નકાર્યા: પરંતુ ચૂંટણી પ્રભારી મધુસૂદન મિસ્ત્રીએ તેમના તમામ આરોપોને નકારી કાઢ્યા હતા. તેનાથી વિપરિત, તેમણે કહ્યું કે થરૂર મીડિયાની સામે બીજો ચહેરો મૂકે છે, જ્યારે કોંગ્રેસ કાર્યાલયમાં તેઓ સંપૂર્ણપણે અલગ ચહેરો મૂકે છે. ખડગે પ્રમુખ બન્યા ત્યારે તેમણે થરૂરને પોતાની ટીમમાં સામેલ કર્યા ન હતા. પ્રમુખ પદ માટે વધુ બે નામો સામે આવ્યા હતા. એક નામ મધ્યપ્રદેશના પૂર્વ મુખ્યમંત્રી દિગ્વિજય સિંહનું હતું. વાસ્તવમાં, જ્યારે એવું નક્કી કરવામાં આવ્યું હતું કે ગેહલોત રાષ્ટ્રપતિ પદ માટે ચૂંટણી લડવામાં રસ ધરાવતા નથી અને તે પછી તેમણે ઔપચારિક રીતે રેસમાંથી બહાર રહેવાની જાહેરાત કરી, ત્યારે દિગ્વિજય સિંહે પોતાનો દાવો રજૂ કરવાની જાહેરાત કરી.

આ પણ વાંચો: look back 2022: આ વર્ષની 10 મોટી ગુનાહિત ઘટનાઓ, જેણે માનવતાને આંચકો આપ્યો

ઉમેદવારી પાછી ખેંચી: તારીખ 29 સપ્ટેમ્બરે તેઓ ઉમેદવારી પત્ર લઈને આવ્યા હતા. આ પછી સિંહે ખડગે અને કેસી વેણુગોપાલ સાથે વાત કરી. આ દરમિયાન અચાનક મલ્લિકાર્જુન ખડગેનું નામ સામે આવ્યું. ખડગેનું નામ સામે આવતા જ દિગ્વિજય સિંહે પોતાની ઉમેદવારી પાછી ખેંચી લીધી હતી. દિગ્વિજય સિંહ ઉપરાંત ઝારખંડના કેએન ત્રિપાઠીએ પણ રેસમાં ભાગ લેવાની જાહેરાત કરી હતી.

હૈદરાબાદ: ઘણા સમયથી કોંગ્રેસમાં પ્રમુખ પદની ચૂંટણીને લઈને હોબાળો ચાલી રહ્યો હતો. કોંગ્રેસની સતત ચૂંટણીમાં હાર બાદ ઘણા નેતાઓએ પાર્ટી સંગઠનમાં ફેરફારની માંગ કરી હતી. તમામની નજર પ્રમુખ પદ પર હતી. પાર્ટી લાંબા સમયથી પ્રમુખની શોધમાં હતી. રાહુલ ગાંધીના રાજીનામા બાદ સોનિયા ગાંધી કાર્યકારી અધ્યક્ષ તરીકે આ પદ સંભાળી રહ્યા હતા. કોંગ્રેસના મોટાભાગના નેતાઓએ રાહુલ ગાંધીને અધ્યક્ષ પદ સંભાળવા વિનંતી કરી હતી. પરંતુ, રાહુલ ગાંધી આ માટે તૈયાર ન હતા. સોનિયા ગાંધી સ્વાસ્થ્યના કારણોસર આ પદ માટે તૈયાર ન હતા. આવા સંજોગોમાં પ્રમુખ કોણ બને તે પ્રશ્ન કોંગ્રેસને સતાવી રહ્યો હતો. ત્યારબાદ પાર્ટીએ પ્રમુખ પદ માટે ચૂંટણીની જાહેરાત કરી હતી.

આ પણ વાંચો: કોરોના વિસ્ફોટ: ગયામાં 11 વિદેશીઓ કોરોના પોઝિટિવ, 29 ડિસેમ્બરથી દલાઈ લામાનું પ્રવચન

ગેહલોતનું નામ: પાર્ટીમાં પ્રમુખ પદ માટે ચૂંટણી ચોક્કસ યોજાઈ હતી, પરંતુ તેને લઈને આંતરિક ખેંચતાણ ચાલી રહી હતી. પડદા પાછળ ઘણી બધી પરિસ્થિતિઓ 'નિયંત્રિત' હતી. જ્યારે કોંગ્રેસ અધ્યક્ષની ચૂંટણીની જાહેરાત કરવામાં આવી ત્યારે ખડગેનું નામ ચિત્રમાં ન હતું. એવું માનવામાં આવતું હતું કે રાજસ્થાનના મુખ્યપ્રધાન અશોક ગેહલોત પાર્ટી અધ્યક્ષ બનશે. રાજકીય સૂત્રોએ એમ પણ જણાવ્યું કે ગેહલોતને હાઈકમાન્ડ તરફથી લીલી ઝંડી મળી ગઈ છે. તારીખે 22 ઓગસ્ટે તેમણે રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણી લડવાની ઔપચારિક જાહેરાત પણ કરી હતી.

આ પણ વાંચો: દેશમાં નાતાલની ઉજવણી: રંગબેરંગી તોરણો અને ક્રિસમસ ટ્રીથી ઝળહળી ઉઠી ઈમારતો

મોટી ભૂમિકા: પરંતુ, આ ગેહલોતને 'સ્વીકૃત' નહોતું. બાય ધ વે, ગેહલોતે આવું ક્યારેય ઔપચારિક રીતે કહ્યું નથી. વાસ્તવમાં તેઓ ઈચ્છતા હતા કે રાજ્યની જવાબદારી નિભાવવાની સાથે તેમણે અધ્યક્ષ પદની જવાબદારી પણ નિભાવવી જોઈએ. આ અંગે તેણે પોતાનું નિવેદન પણ આપ્યું હતું. તેણે કહ્યું હતું કે તે એક સાથે અનેક ભૂમિકાઓ ભજવી શકે છે. અહીં પાર્ટી વર્તુળોમાં સમાચાર ફેલાઈ ગયા કે ગેહલોતના અધ્યક્ષ બનતા જ રાજસ્થાનની કમાન સચિન પાયલટને સોંપવામાં આવશે. ગેહલોત અને તેમના સમર્થકોને આ સમાચારની જાણ થતાં જ તેઓ સતર્ક થઈ ગયા હતા.

આ પણ વાંચો: માય સેકન્ડ વાઈફ રેસ્ટોરન્ટમાં બમ્પર ડિસ્કાઉન્ટ, પણ એકમાત્ર શરત આ

રાજસ્થાન મોકલ્યા: ગેહલોત ઈચ્છતા હતા કે જો તેમને સીએમ પદ પરથી હટી જવા માટે કહેવામાં આવે તો તેમની જગ્યાએ તેમની પસંદગીની વ્યક્તિ સીએમ બને. તે ઈચ્છતો ન હતો કે પાઈલટને આ જવાબદારી આપવામાં આવે. બાય ધ વે, ઔપચારિક રીતે તેણે આવું કોઈ નિવેદન આપ્યું નથી. આ પછી આંતરિક રાજકારણ શરૂ થયું. તણાવ વધ્યો. કોંગ્રેસે તેના બે નિરીક્ષકો અજય માકન અને મલ્લિકાર્જુન ખડગેને રાજસ્થાન મોકલ્યા હતા. જે દિવસે રાજસ્થાનના ધારાસભ્યો સાથે સુપરવાઈઝરની બેઠક યોજાવાની હતી તે દિવસે ધારાસભ્યો તેમને મળવા બિલકુલ આવ્યા ન હતા.

આ પણ વાંચો: તિરુપતિ મંદિરે સમગ્ર ભારતમાં તેની મિલકતોની વિગતો કરી જાહેર

82 ધારાસભ્યો: તેનાથી વિપરીત, કોંગ્રેસના 82 ધારાસભ્યોએ વિધાનસભા અધ્યક્ષ સીપી જોશી સમક્ષ તેમના રાજીનામા રજૂ કરવાનો દાવો કર્યો હતો. આ તમામ ધારાસભ્યો ગેહલોતના સમર્થક હોવાનું કહેવાય છે. જ્યારે ગેહલોતને આ વિશે પૂછવામાં આવ્યું તો તેમણે કહ્યું કે આ બધું તેમના નિયંત્રણમાં નથી. કોંગ્રેસના ધારાસભ્ય પ્રતાપ સિંહ ખાચરિયાવાસે કહ્યું કે 10-15 ધારાસભ્યોની વાત સાંભળવામાં આવી રહી છે. જ્યારે અન્ય ધારાસભ્યોની ઉપેક્ષા કરવામાં આવી રહી છે. પાર્ટી અમારી વાત સાંભળતી નથી. ચોક્કસપણે તેનો સંદર્ભ સચિન પાયલટ અને તેના સમર્થક ધારાસભ્યો તરફ હતો.

આ પણ વાંચો: તેજ પ્રતાપ યાદવની કાર સાથે સ્કોર્પિયોની ટક્કર, 2 વ્યક્તિઓની ધરપકડ

તરફેણમાં ન હતા: ગેહલોતે પોતે એક ટીવી ચેનલને આપેલા ઈન્ટરવ્યુમાં સચિન પાયલટ માટે આડકતરી રીતે 'દેશદ્રોહી' જેવા શબ્દોનો ઉપયોગ કર્યો હતો. તેમનો સંકેત એ હતો કે સચિન પાયલટે અગાઉ પણ ભાજપના ઉશ્કેરણી પર વિરોધ કર્યો હતો, પરંતુ તેમની તરફેણમાં પૂરતા ધારાસભ્યો ન હતા. આ તમામ એપિસોડથી હાઈકમાન્ડ નારાજ થઈ ગયા. ગેહલોત દિલ્હી આવ્યા હતા. 29 સપ્ટેમ્બરે સોનિયા ગાંધીને મળ્યા બાદ તેમણે સ્પીકરની ચૂંટણી ન લડવાની જાહેરાત કરી હતી. આ પછી મલ્લિકાર્જુન ખડગેનું નામ સામે આવ્યું.

શશિ થરૂર: તેમની સામે શશિ થરૂર ઉભા હતા. થરૂરે શરૂઆતમાં જ જાહેરાત કરી હતી કે તેઓ રાષ્ટ્રપતિ પદ માટે ચૂંટણી લડશે. બાય ધ વે, શશિ થરૂર વારંવાર કહેતા રહ્યા કે ખડગેને સત્તાવાર ઉમેદવાર તરીકે જાહેર કરવામાં આવ્યા છે. તેમના કહેવા મુજબ તેઓ જ્યાં પણ પ્રચાર કરવા ગયા હતા ત્યાં તેમની ઉપેક્ષા કરવામાં આવી હતી. કોંગ્રેસના નિરીક્ષકોએ તેમના આક્ષેપોને રદિયો આપ્યો હતો. થરૂરની ટીમે જે દિવસે મતગણતરી થઈ રહી હતી તે દિવસે ચૂંટણીમાં ગેરરીતિનો મુદ્દો ઉઠાવ્યો હતો. તેનો એજન્ટ સલમાન સોઝ હતો. તેમણે મતપેટીઓ માટે બિનસત્તાવાર સીલ, મતદાન મથક પર અનધિકૃત લોકોની હાજરી, મતદાન પ્રક્રિયામાં ગેરરીતિ અને મતદાન પત્રકોની ઉપલબ્ધતા ન હોવાનો મુદ્દો ઉઠાવ્યો હતો.

આ પણ વાંચો: LOOK BACK 2022: આદિવાસી પરિવારમાં જન્મેલા દ્રૌપદી મુર્મુએ દેશના સર્વોચ્ચ પદના શપથ લીધા

આરોપ નકાર્યા: પરંતુ ચૂંટણી પ્રભારી મધુસૂદન મિસ્ત્રીએ તેમના તમામ આરોપોને નકારી કાઢ્યા હતા. તેનાથી વિપરિત, તેમણે કહ્યું કે થરૂર મીડિયાની સામે બીજો ચહેરો મૂકે છે, જ્યારે કોંગ્રેસ કાર્યાલયમાં તેઓ સંપૂર્ણપણે અલગ ચહેરો મૂકે છે. ખડગે પ્રમુખ બન્યા ત્યારે તેમણે થરૂરને પોતાની ટીમમાં સામેલ કર્યા ન હતા. પ્રમુખ પદ માટે વધુ બે નામો સામે આવ્યા હતા. એક નામ મધ્યપ્રદેશના પૂર્વ મુખ્યમંત્રી દિગ્વિજય સિંહનું હતું. વાસ્તવમાં, જ્યારે એવું નક્કી કરવામાં આવ્યું હતું કે ગેહલોત રાષ્ટ્રપતિ પદ માટે ચૂંટણી લડવામાં રસ ધરાવતા નથી અને તે પછી તેમણે ઔપચારિક રીતે રેસમાંથી બહાર રહેવાની જાહેરાત કરી, ત્યારે દિગ્વિજય સિંહે પોતાનો દાવો રજૂ કરવાની જાહેરાત કરી.

આ પણ વાંચો: look back 2022: આ વર્ષની 10 મોટી ગુનાહિત ઘટનાઓ, જેણે માનવતાને આંચકો આપ્યો

ઉમેદવારી પાછી ખેંચી: તારીખ 29 સપ્ટેમ્બરે તેઓ ઉમેદવારી પત્ર લઈને આવ્યા હતા. આ પછી સિંહે ખડગે અને કેસી વેણુગોપાલ સાથે વાત કરી. આ દરમિયાન અચાનક મલ્લિકાર્જુન ખડગેનું નામ સામે આવ્યું. ખડગેનું નામ સામે આવતા જ દિગ્વિજય સિંહે પોતાની ઉમેદવારી પાછી ખેંચી લીધી હતી. દિગ્વિજય સિંહ ઉપરાંત ઝારખંડના કેએન ત્રિપાઠીએ પણ રેસમાં ભાગ લેવાની જાહેરાત કરી હતી.

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.