ભીલવાડા: જો કે સમગ્ર રાજસ્થાનમાં શીતળા અષ્ટમીનો તહેવાર ઉજવવામાં આવે છે, પરંતુ વસ્ત્રનગરી ભીલવાડામાં શીતળા અષ્ટમીનો તહેવાર અનોખી રીતે ઉજવવામાં આવે છે. અહીં શીતલા અષ્ટમી પર ભીલવાડા શહેરમાં 'મૃતકોની સવારી' કાઢવામાં આવે છે. છેલ્લા 425 વર્ષથી આ પરંપરાનું પાલન કરવામાં આવે છે. હોળીના 8 દિવસ પછી મૃતકોની સવારી કાઢવામાં આવે છે, જે શહેરના 'ચિત્તોડ વાલોન કી હવેલી' સ્થળથી શરૂ થાય છે.
પ્રતીકાત્મક રીતે કરે છે ઉજવણી: આ ઘટનામાં, જીવતા યુવાનને બિયર પર સૂઈને ડ્રમ અને ડ્રમ સાથે મૃત સવારી માટે બહાર કાઢવામાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે આખા વર્ષ દરમિયાન આપણે જે પણ ભૂલો કરીએ છીએ અથવા આપણી અંદર જે પણ ખરાબી આવે છે તે મૃતકોને પ્રતીકાત્મક રીતે બાળવાથી દૂર કરી શકાય છે.
બિયરનો અંતિમ સંસ્કાર: જેમાં શહેર ઉપરાંત આસપાસના જિલ્લાઓમાંથી પણ લોકો આવે છે અને રંગ-ગુલાલ ઉડાડીને આગળ વધતા રહે છે. આ દરમિયાન અહીં અપશબ્દોનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે, જેના કારણે આ કાર્યક્રમમાં મહિલાઓના પ્રવેશ પર પ્રતિબંધ છે. આ રાઈડ ભીલવાડા રેલ્વે સ્ટેશન સ્ક્વેર, ગોલ પ્યાઉ સ્ક્વેર, ભીમગંજ પોલીસ સ્ટેશન થઈને બડા મંદિર પહોંચે છે. અહીં પહોંચતાની સાથે જ બિયર પર પડેલો વ્યક્તિ નીચે કૂદીને ભાગી જાય છે અને પ્રતીક તરીકે મોટા મંદિરની પાછળ બિયરનો અંતિમ સંસ્કાર કરવામાં આવે છે.
425 વર્ષથી ચાલી રહી છે પરંપરા: ભીલવાડાના રહેવાસી જાનકીલાલ સુખવાલ કહે છે કે અમારા વડવાઓ કહેતા આવ્યા છે કે ભીલવાડા શહેરનું નિર્માણ વિક્રમ સંવત 1655માં થયું હતું. ત્યારે મેવાડ રજવાડાના રાજાએ ભૂમિના રાવલાના ઠાકુરને તાંબાની થાળી અને પટ્ટો આપ્યો હતો. તેનો પુરાવો આજે પણ રાવલેમાં મોજુદ છે અને ત્યારથી આ પરંપરા શરૂ થઈ છે. આજે તેને 425 વર્ષ થઈ ગયા છે અને આ પરંપરા આજે પણ ચાલુ છે. આ પરંપરા અનુસાર શીતળા અષ્ટમી પહેલા શહેરમાં બે જગ્યાએ ભૈરવનાથની સ્થાપના કરવામાં આવે છે. આ પછી પાંચ પટેલ મોટા મંદિરમાં એક બેઠક યોજાય છે જ્યાં મૃતદેહની સવારી માટે લોકો પાસેથી દાન એકત્ર કરવામાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે જે પણ આમાં દાન કરે છે તેના ઘરમાં સુખ, શાંતિ અને લક્ષ્મીનો વાસ રહે છે. તે પછી, આ યાત્રાની તૈયારીઓ કરવામાં આવે છે અને તમામ પંચો ચિત્તોડ લોકોની હવેલીમાં જાય છે જ્યાંથી મૃત શરીરને બહાર કાઢવામાં આવે છે.
એકબીજાની માંગે છે માફી: શહેરના વરિષ્ઠ નાગરિક મુરલી મનોહર સેને જણાવ્યું હતું કે આ સ્મશાનયાત્રાનો મુખ્ય ઉદ્દેશ્ય વર્ષ દરમિયાન વ્યક્તિમાં આવતી તમામ અનિષ્ટોને દૂર કરવાનો છે. આ દરમિયાન બધા લોકો અપશબ્દો દ્વારા પોતાનો ગુસ્સો ઠાલવે છે અને પછી એકબીજાની માફી માંગે છે અને માફી માંગે છે. ભીલવાડામાં, શીતળા અષ્ટમીનો તહેવાર ખૂબ જ આનંદ અને ઉત્સાહ સાથે ઉજવવામાં આવે છે અને સ્વાદિષ્ટ વાનગીઓ પણ ઘરે તૈયાર કરવામાં આવે છે.
આ પણ વાંચો Ambaji Temple : અંબાજી મંદિરમાં મોહનથાળ અને ચિક્કીનો બંને પ્રસાદ મળશે, સરકારની સતાવાર જાહેરાત
મૃત વ્યક્તિની અંતિમયાત્રા ખાસ હોય છે: ભીલવાડા શહેરમાં શીતળા અષ્ટમીના દિવસે મૃત વ્યક્તિની અંતિમયાત્રા પણ ખાસ હોય છે. સ્મશાનયાત્રામાં લોકો ઢોલ-નગારાં સાથે ઊંટ અને ઘોડા પર સવારી કરે છે અને અબીર-ગુલાલ ઉડાડે છે. આ ગુલાલનું પણ વિશેષ મહત્વ છે. લોકો આ ગુલાલને પોતાના ઘરે લઈ જાય છે અને તેની વિધિવત પૂજા કરે છે.
આ પણ વાંચો Shani Gochar 2023 : શનિ શતભિષા નક્ષત્રમાં કરશે ગોચર, આ 5 રાશિઓ પર વરસશે કૃપા
જિલ્લાભરમાં રજા યથાવત: શીતળા અષ્ટમીના દિવસે જિલ્લા કલેક્ટર દ્વારા વર્ષોથી રજા આપવામાં આવે છે. આવી સ્થિતિમાં જિલ્લાની તમામ સરકારી કચેરીઓ પણ બંધ રહી છે. આ વખતે બુધવારે ઉજવાતા શીતળાષ્ટમી પર્વના દિવસે જિલ્લા કલેક્ટર દ્વારા રજા જાહેર કરવામાં આવી છે.
