દિલ્હી: NCRમાં પ્રદૂષણ તેની ટોચ પર છે. ગાઝિયાબાદ, નોઈડા સહિત NCRના ઘણા વિસ્તારોનું પ્રદૂષણ સ્તર રેડ ઝોનમાં (pollution Level in Red Zone) નોંધાયું છે. દિવાળીના તહેવારના થોડા કલાકો પહેલા હવામાં ઓગળી રહેલા પ્રદૂષણના ઝેરને ઓગળવું ખૂબ જ જોખમી માનવામાં આવે છે. સોમવારે એનસીઆરના એક ડઝનથી વધુ વિસ્તારોમાં પ્રદૂષણના સ્તરમાં નોંધપાત્ર વધારો થયો છે. એનસીઆરના એક ડઝનથી વધુ વિસ્તારોમાં પ્રદૂષણનું સ્તર રેડ ઝોનમાં (pollution Level in Red Zone) નોંધાયું છે.
એર ક્વોલિટી ઈન્ડેક્સ (AQI): આજે સવારે NCRના ઘણા વિસ્તારો ધુમ્મસની ચાદરમાં લપેટાયેલા જોવા મળ્યા છે. સેન્ટ્રલ પોલ્યુશન કંટ્રોલ બોર્ડ દ્વારા જાહેર કરવામાં આવેલા ડેટા અનુસાર, દિલ્હીનો એર ક્વોલિટી ઈન્ડેક્સ (AQI) 305, ગાઝિયાબાદ 304, નોઈડા 308 અને ગ્રેટર નોઈડા 301 પર નોંધવામાં આવ્યો છે. હાલમાં, દિલ્હી NCRનું પ્રદૂષણ સ્તર રેડ ઝોનમાં છે, જ્યારે AQI 100 ની નીચે સંતોષકારક માનવામાં આવે છે અને 50 ની નીચે સારી શ્રેણીમાં ગણવામાં આવે છે. દિવાળી પહેલા પ્રદૂષણમાં વધારો ચિંતાજનક સંકેત તરીકે જોવામાં આવી રહ્યો છે. નિષ્ણાતોના મતે દિવાળી પછી દિલ્હી NCRમાં પ્રદૂષણમાં વધુ વધારો થવાની સંભાવના છે. જો આપણે પાછલા વર્ષોની વાત કરીએ તો ઓક્ટોબરના છેલ્લા અઠવાડિયામાં દિલ્હી એનસીઆર ગેસ ચેમ્બરમાં ફેરવાઈ જાય છે. સોમવારે દિલ્હી એનસીઆરના ઘણા વિસ્તારોમાં પ્રદૂષણના સ્તરમાં નોંધપાત્ર વધારો થયો છે. એનસીઆરના ઘણા વિસ્તારોનું પ્રદૂષણ સ્તર રેડ અને ડાર્ક રેડ ઝોનમાં પહોંચી ગયું છે, જે સ્વાસ્થ્ય માટે ખૂબ જ જોખમી છે.
જ્યારે એર ક્વોલિટી ઈન્ડેક્સ 0-50 હોય ત્યારે તેને 'સારી' શ્રેણીમાં ગણવામાં આવે છે. 51-100 'સંતોષકારક' તરીકે, 101-200ને 'મધ્યમ' તરીકે, 201-300ને 'ખરબ' તરીકે, 301-400ને 'અત્યંત ખરાબ' તરીકે, 400-500ને 'ગંભીર' તરીકે અને 500થી વધુને 'આત્યંતિક ગંભીર' તરીકે ગણવામાં આવે છે.
| દિલ્હી-એનસીઆર | પ્રદૂષણ સ્તર (AQI) |
| આનંદ વિહાર, દિલ્હી | 402 |
| ITO, દિલ્હી | 313 |
| NSIT દ્વારકા, દિલ્હી | 329 |
| શાદીપુર | 292 |
| જહાંગીરપુરી | 333 |
| લોની, ગાઝિયાબાદ | 388 |
| સેક્ટર 116, નોઈડા | 348 |
| સેક્ટર 125, નોઈડા | 258 |
નિષ્ણાતોના મતે, હવામાં હાજર સૂક્ષ્મ કણો, ઓઝોન, સલ્ફર ડાયોક્સાઇડ, નાઈટ્રિક ડાયોક્સાઇડ, કાર્બન મોનોક્સાઇડ અને ડાયોક્સાઇડ તમામ શ્વસન માર્ગમાં બળતરા, એલર્જી અને ફેફસાંને નુકસાન પહોંચાડે છે.
પ્રદૂષણ વધે ત્યારે આ સાવચેતી રાખો
- બાળકો વૃદ્ધો અને અસ્થમાના દર્દીઓને સવાર-સાંજ ચાલવું નહીં.
- માસ્ક પહેર્યા પછી જ ઘરની બહાર નીકળો.
- અસ્થમાના દર્દીઓ નિયમિત ઇન્હેલરનો ઉપયોગ કરો.
- અસ્થમાના દર્દીઓએ દવા નિયમિત લેવી જોઈએ.
- સાંજે ગરમ પાણીની વરાળ લો.
- ગળામાં દુખાવો હોય તો હુંફાળા પાણીથી કોગળા કરો.
પવનની ધીમી ગતિ હવામાન વિભાગના જણાવ્યા અનુસાર હાલ પ્રદૂષણનું મુખ્ય કારણ વાહનોમાંથી નીકળતી ધૂળ અને ધુમાડો છે. જ્યારે સ્ટબલને કારણે પ્રદૂષણ 4 થી 5% છે, જ્યારે વધતી જતી ઠંડી અને ધીમી પવનની ગતિને કારણે હવામાં હાજર પ્રદૂષણની છઠ્ઠ નથી. જેના કારણે સવારથી અનેક વિસ્તારોમાં ધુમ્મસ જોવા મળી રહ્યું છે. પ્રદૂષણ દૂર કરવા માટે પવનની ઝડપ 10 કિલોમીટર પ્રતિ કલાક હોવી જરૂરી છે. 23 ઓક્ટોબરે પવનની ઝડપ 3 કિમી પ્રતિ કલાક જ્યારે 24 ઓક્ટોબરના રોજ 4 કિમી પ્રતિ કલાક રહેવાની ધારણા છે.
ઘરે કોટન માસ્ક બનાવો જે લોકો પોતાનો મોટાભાગનો સમય ખુલ્લામાં વિતાવે છે તેમને પ્રદૂષણથી ઘણું નુકસાન થાય છે. આવી સ્થિતિમાં પ્રદૂષણથી બચવા માટેના પગલાં લેવા પણ ખૂબ જરૂરી છે. જે લોકો મોટાભાગનો સમય ખુલ્લામાં વિતાવે છે તેઓ ઘરે 4-લેયર કોટન માસ્ક તૈયાર કરી શકે છે. જેને તે ભીના થયા પછી ચહેરા પર લગાવી શકે છે. જેથી રજકણ શરીરમાં પ્રવેશી ન શકે. ભીના હોવાને કારણે રજકણ માસ્ક પર ચોંટી જાય છે. જોકે માસ્ક સમયાંતરે ધોવાની જરૂર પડે છે.
