નવી દિલ્હી : રાજ્યોમાં ચૂંટણી પહેલા કેટલાક એવા મુદ્દાઓ ઉભા થાય છે જેને વિપક્ષી પાર્ટીઓ હવા આપી શકે છે. આ વખતે કર્ણાટક વિધાનસભા ચૂંટણી 2023 પહેલા અમૂલ અને નંદિની દૂધ વિવાદ પણ મુદ્દો બની શકે છે. થોડા દિવસો પહેલા કર્ણાટક અને તમિલનાડુમાં દહીંને લઈને વિવાદ થયો હતો. તે જ સમયે, હવે કર્ણાટકમાં અમૂલ અને નંદિની દૂધને લઈને હોબાળો થઈ રહ્યો છે. વાસ્તવમાં અમૂલે થોડા દિવસો પહેલા કર્ણાટકમાં તેની એન્ટ્રીની જાહેરાત કરી હતી. આ સાથે કોંગ્રેસ સહિત વિપક્ષી પાર્ટીઓ સરકાર પર આરોપ લગાવી રહી છે કે આ રાજ્યની નંદિની બ્રાન્ડને નષ્ટ કરવાનો પ્રયાસ છે. આ મુદ્દે વિવાદ શરૂ થયો છે. આવી સ્થિતિમાં સવાલ એ થાય છે કે નંદિની અને અમૂલ વચ્ચે શું તફાવત છે. બંન્ને કંપનીઓ ક્યારે બની હતી અને તેમનું વાર્ષિક ટર્નઓવર શું છે. ચાલો જાણીએ બંને કંપનીઓ વિશે કેટલીક રસપ્રદ વાતો.
નંદિની દૂધ વિશે
- નંદિની દૂધનું સંચાલન કર્ણાટક મિલ્ક ફેડરેશન દ્વારા કરવામાં આવે છે. જેની સ્થાપના વર્ષ 1974માં કરવામાં આવી હતી. નંદિની બ્રાન્ડ દૂધ, દહીં, માખણ, આઈસ્ક્રીમ, ચોકલેટ અને દૂધમાંથી બનેલી મીઠાઈઓનું ઉત્પાદન કરે છે.
- નંદિની કર્ણાટકની સૌથી મોટી દૂધ બ્રાન્ડ છે. તે દરરોજ 23 લાખ લિટરથી વધુ દૂધનો સપ્લાય કરે છે. એકલી નંદિની બેંગલુરુના બજારમાં દૂધની વપરાશની 70 ટકા જરૂરિયાત પૂરી કરે છે.
- કર્ણાટક મિલ્ક ફેડરેશન (KMF) સમગ્ર કર્ણાટક રાજ્યમાં 14 ફેડરેશન ધરાવે છે. જે પ્રાથમિક ડેરી કોઓપરેટિવ સોસાયટીઓ (DCS) પાસેથી દૂધ ખરીદે છે અને 1,500 સભ્યો સાથે કર્ણાટક રાજ્યમાં વિવિધ શહેરી અને ગ્રામીણ બજારોમાં ગ્રાહકોને દૂધ વેચે છે.
- તાજેતરના વર્ષોમાં, નંદિની બ્રાન્ડના ઉત્પાદનો મુંબઈ, પુણે, હૈદરાબાદ, ચેન્નાઈ, કેરળ અને ગોવા સુધી પહોંચ્યા છે. વર્ષ 1975માં કંપનીનું વાર્ષિક ટર્નઓવર 4 કરોડ રૂપિયા હતું. જે હવે સત્તાવાર આંકડા મુજબ વધીને 25,000 કરોડ રૂપિયા થઈ ગઈ છે.
- નંદિનીના ઉત્પાદનો દેશના કુલ 6 રાજ્યોમાં વેચાય છે. જેમાં મહારાષ્ટ્ર, ગોવા, તેલંગાણા, આંધ્રપ્રદેશ, તમિલનાડુ અને કેરળનો સમાવેશ થાય છે. 25,000 કરોડના વાર્ષિક ટર્નઓવર સાથે, કંપની અમૂલ પછી દેશની બીજી સૌથી મોટી દૂધ સહકારી છે.
અમૂલ દૂધ વિશે
- અમૂલ દૂધનું સંચાલન ગુજરાત કોઓપરેટિવ મિલ્ક માર્કેટિંગ ફેડરેશન (GCMMF) ના હાથમાં છે. જેની સ્થાપના 76 વર્ષ પહેલા 14 ડિસેમ્બર 1946ના રોજ કરવામાં આવી હતી. અમૂલ બ્રાન્ડ દૂધ, દહીં, માખણ, ઘી, ચીઝ, ચોકલેટ, મિલ્ક પાવડર સહિત અનેક ડેરી ઉત્પાદનો બનાવે છે.
- અમૂલ દૂધનું નામ સંસ્કૃત શબ્દ અમૂલ્ય પરથી લેવામાં આવ્યું છે. તેનો અર્થ છે - 'જેનું મૂલ્ય ન હોઈ શકે'. અમૂલની શ્વેત ક્રાંતિની રજૂઆતને કારણે ભારત વિશ્વમાં દૂધનું સૌથી મોટું ઉત્પાદક બની શકે છે.
- સમગ્ર દેશમાં અમૂલની કુલ 1,44,500 ડેરી સહકારી સંસ્થાઓ છે. જેમાં 15 કરોડથી વધુ દૂધ ઉત્પાદકો પોતાનું દૂધ પહોંચાડે છે. બીજી તરફ, ગુજરાત કોઓપરેટિવ મિલ્ક માર્કેટિંગ ફેડરેશન (GCMMF) દરરોજ 18,600 ગામોમાંથી 2 કરોડ 60 લાખ લિટરથી વધુ એકત્ર કરે છે અને દરરોજ લાખો લોકોને દૂધ પહોંચાડે છે.
- અમૂલની સરખામણીમાં નંદિનીના દૂધના ભાવમાં ઘણો તફાવત છે. નંદિનીના એક લિટર દૂધની કિંમત 39 રૂપિયા છે, જ્યારે અમૂલ ટોન્ડ દૂધના એક લિટર પેકેટની કિંમત 54 રૂપિયા છે.
- અમૂલ દરરોજ લગભગ 4-5 લાખ લિટર દૂધ અને અન્ય મૂલ્ય વર્ધિત ડેરી ઉત્પાદનોનું વેચાણ કરે છે. કંપનીનું વાર્ષિક ટર્નઓવર 52 હજાર કરોડ રૂપિયા છે. આ સાથે, તે દેશની સૌથી મોટી દૂધ સહકારી છે.
