અમદાવાદ: વીર મહારાણા પ્રતાપનો જન્મ 9 મે 1540ના રોજ એક રાજપૂત પરિવારમાં થયો હતો. તેમના પિતા ઉદય સિંહ ઉદયપુરના સ્થાપક હતા. મહારાણા પ્રતાપ ભારતમાં મુઘલ સામ્રાજ્યના પ્રસારને રોકવાના તેમના પ્રયાસો માટે જાણીતા છે. હલ્દીઘાટીનું યુદ્ધ મુઘલો સામે પહેલું યુદ્ધ સાબિત થયું. જેમાં મહારાણાએ મહત્વની ભૂમિકા ભજવી હતી. તેણે શકિતશાળી મુઘલ શાસક અકબરને ત્રણ વખત હરાવવાનું ગૌરવ પ્રાપ્ત કર્યું છે.
મહારાણા પ્રતાપની જન્મજયંતિની બે તારીખો શા માટે?: હિંદુ કેલેન્ડર મુજબ, તેમનો જન્મ ગુરુ પુષ્ય નક્ષત્રમાં જેઠ મહિનાની તૃતીયા પર થયો હતો. આ કારણોસર, વિક્રમ સંવત મુજબ, 22 મે એ મહારાણા પ્રતાપની જન્મજયંતિ પણ છે. આવી સ્થિતિમાં, અંગ્રેજી કેલેન્ડર અને હિન્દુ કેલેન્ડર બંને અનુસાર, મેવાડના શાસક મહારાણા પ્રતાપની જન્મજયંતિની ઉજવણી કરવામાં આવી રહી છે.
મહારાણા પ્રતાપને 20 માતાઓ હતી: મહારાણા પ્રતાપને બાળપણમાં કીકાના નામથી બોલાવતા હતા, તેમના 24 ભાઈઓ અને 20 બહેનો હતી. એક રીતે, તે 20 માતાઓનો તેજસ્વી પુત્ર હતો. મહારાણા પ્રતાપની ઊંચાઈ 7 ફૂટ 5 ઈંચ હતી. પ્રતાપના ભાલાનું વજન 80 કિલો હતું, તેની બે તલવારોનું વજન 208 કિલો હતું અને બખ્તરનું વજન લગભગ 72 કિલો હતું. કહેવાય છે કે તેમની તલવારનો એક જ ફટકો ઘોડાના બે ટુકડા કરી નાખતો હતો. તે લગભગ 3 ક્વિન્ટલનો ભાર લઈને યુદ્ધમાં જતો અને યુદ્ધના મેદાનમાં સારા લોકોના છક્કા છોડતો.
પ્રતાપે 11 લગ્ન કરવા પડ્યાઃ રાજકીય કારણોસર મહારાણા પ્રતાપે પોતાના જીવનમાં કુલ 11 લગ્ન કર્યા હતા. મહારાણા પ્રતાપને 17 પુત્રો અને 5 પુત્રીઓ હતી. રાણી અજબદેના ઘરે જન્મેલા અમર સિંહ તેમના અનુગામી બન્યા. પ્રતાપ પછી, તેમણે માત્ર સિંહાસન સંભાળ્યું. પરંતુ તેના કારણે મહારાણા પ્રતાપના પોતાના વંશમાં વિરોધ થયો. બાદમાં, મહારાણા પ્રતાપના વંશજોએ અકબર (અકબર અને મહારાણા પ્રતાપ) સાથે સંધિ કરી હતી.
ઘણા લોકો મહારાણા પ્રતાપને પ્રથમ સ્વાતંત્ર્ય સેનાની માને છે: 18 જૂન, 1576 ના રોજ હલ્દીઘાટીના યુદ્ધમાં, મહારાણા પ્રતાપે લગભગ 20,000 રાજપૂતો સાથે, મુગલ સરદાર રાજા માનસિંહની 80,000 થી વધુની સેનાનો સામનો કર્યો હતો. આ યુદ્ધ માત્ર એક દિવસ ચાલ્યું. પરંતુ આમાં 17,000 લોકો માર્યા ગયા હતા. આ હોવા છતાં, આ યુદ્ધ અનિર્ણિત હતું. અકબરે અંત સુધી મેવાડને જીતવાનો પૂરો પ્રયાસ કર્યો, પરંતુ મહારાણા પ્રતાપની જીદને કારણે અકબરનું સ્વપ્ન ક્યારેય પૂરું થઈ શક્યું નહીં. મહારાણા પ્રતાપે ફરીથી મુઘલો પાસેથી કબજે કરેલા પ્રદેશો પાછા લીધા. ઘણા લોકો મહારાણા પ્રતાપને પ્રથમ સ્વાતંત્ર્ય સેનાની માને છે. જ્યારે તમામ રાજપૂત નેતાઓએ મુઘલોથી ડરીને હાર સ્વીકારી લીધી. ત્યારે મહારાણા પ્રતાપ એકલા મુઘલો સામે ઉભા હતા. તેની શારીરિક રચના ખૂબ જ અલગ હતી.
80 કિલોના ભાલાનું સત્યઃ કહેવાય છે કે મહારાણા પ્રતાપ પોતાની સાથે 300 કિલો વજનના હથિયારો લઈ જતા હતા. પરંતુ મહારાણા પ્રતાપ સાથે જોડાયેલી ઘણી વસ્તુઓ ઉદયપુરના મ્યુઝિયમમાં રાખવામાં આવી છે. જેમાં તેનો ભાલો અને બખ્તર પણ છે. આ ભાલાનું વજન ખરેખર 80 કિલો કરતાં ઘણું ઓછું છે. તે જ સમયે, બખ્તર માથાથી પગ સુધી માત્ર 35 કિલો છે. તેથી જ એવું માનવામાં આવે છે કે માત્ર લોકોએ 300 કિલો વજનના હથિયારની વાત ફેલાવી છે.
આ પણ વાંચો:
International Tea Day 2023: શા માટે ઉજવવામાં આવે છે આંતરરાષ્ટ્રીય ચા દિવસ, જાણો તેનો ઈતિહાસ
