દમોહ: કુંડલપુર ધામના ધાર્મિક મહત્વને ધ્યાનમાં રાખીને અહીં વિશ્વનું સૌથી ઊંચું જૈન મંદિર બનાવવામાં આવી રહ્યું છે. બડે બાબા જૈન ધર્મના પ્રથમ તીર્થંકર ભગવાન આદિનાથની નાગારા શૈલીમાં કુંડલપુરમાં વિશ્વનું સૌથી મોટું મંદિર (Worlds largest Jain temple being constructed in Kundalpur)બનાવવામાં આવી રહ્યું છે. તેની દિવ્યતા અને ભવ્યતાને કારણે જે લાખો ભક્તોના આદરનું કેન્દ્ર બની રહ્યું છે. આ ભવ્ય જૈન મંદિરનું કામ છેલ્લા 16 વર્ષથી ચાલી રહ્યું છે. 12 લાખ ઘનમીટર પથ્થરનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો છે. આ મંદિરમાં લગભગ એક હજાર વર્ષ જૂની બડે બાબાની પ્રતિમા સ્થાપિત કરવામાં આવી રહી છે.
દમોહ જિલ્લા મુખ્યાલયથી 36 કિમી દૂર
બડે બાબાનું મંદિર મધ્યપ્રદેશના (Jain Temples in Madhya Pradesh ) દમોહ જિલ્લા મુખ્યાલયથી 36 કિમી દૂર સ્થિત જૈન તીર્થ ક્ષેત્ર કુંડલપુરમાં ભવ્ય રીતે બનાવવામાં આવી રહ્યું છે. આ મંદિરની શિખર 500 ફૂટ ઉંચી ટેકરી પર બનાવવામાં આવી રહ્યું છે. કુંડલપુરમાં જૈન મંદિર બડે બાબાનું મંદિર 500 ફૂટ ઊંચી ટેકરી પર સ્થિત દમોહ જિલ્લા મુખ્યાલયથી 36 કિમી દૂર સ્થિત જૈન તીર્થસ્થાન કુંડલપુરમાં ભવ્ય રીતે બનાવવામાં આવી રહ્યું છે.
500 ફૂટ ઊંચી ટેકરી પર બનેલા આ મંદિરનું શિખર 189 ફૂટ ઊંચું છે.
કહેવાય છે કે અત્યાર સુધી દુનિયામાં નાગર શૈલીમાં આટલી ઊંચાઈનું કોઈ મંદિર નથી. અક્ષરધામ મંદિરની ડિઝાઇન કરનાર સોમપુરા બંધુઓ દ્વારા મંદિરની (Kundlapur Jain Temple) ડ્રોઇંગ ડિઝાઇન તૈયાર કરવામાં આવી છે. મંદિરની વિશેષતા એ છે કે તેમાં લોખંડ, સળીયા અને સિમેન્ટનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો (Temple construction Without iron and cement ) નથી. તે ગુજરાત અને રાજસ્થાનના લાલ-પીળા પથ્થરોમાંથી કોતરવામાં આવ્યું છે. એક પથ્થરને બીજા પથ્થર સાથે જોડવા માટે પણ ખાસ ટેકનિકનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો છે.
600 કરોડ રૂપિયાનો ખર્ચ થશે
આ 189 ફૂટ ઊંચા જૈન મંદિરના નિર્માણ પાછળ લગભગ 600 કરોડ રૂપિયાનો ખર્ચ થવાનો છે. અત્યાર સુધીમાં લગભગ 400 કરોડ રૂપિયાનો ખર્ચ કરવામાં આવ્યો છે. પથ્થરમાંથી બનેલા આ મંદિરને (Kundlapur Jain Temple) દેલવાડા અને ખજૂરાહોની તર્જ પર ભવ્ય રીતે કોતરવામાં આવ્યું છે. કુંડલપુરના આ ભવ્ય જૈન મંદિરનું કામ છેલ્લા 16 વર્ષથી ચાલી રહ્યું છે. આ મંદિરમાં 12 લાખ ઘનમીટર પથ્થરનો (Temple construction Without iron and cement ) ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો છે. આ મંદિરમાં મુખ્ય શિખર, નૃત્ય મંડપ, રંગ મંડપ સહિત અનેક પ્રકારના ભવ્ય સ્થળોનું નિર્માણ કરવામાં આવ્યું છે.
63 મંદિરોની સ્થાપના કરવામાં આવી છે
પ્રાચીન સ્થળ કુંડલપુરને સિદ્ધ ક્ષેત્ર તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. અહીં 63 મંદિરો છે જે 5મી, 6મી સદીના હોવાનું કહેવાય છે. આ વિસ્તાર 2,500 વર્ષ જૂનો હોવાનું કહેવાય છે. કુંડલપુર સિદ્ધ ક્ષેત્ર છેલ્લા શ્રુત કેવલી શ્રીધર કેવલીનું મોક્ષ સ્થાન (Kundlapur Jain Temple) છે. અહીં પદ્માસનમાં શ્રી 1008 આદિનાથ ભગવાનની 1,500 વર્ષ જૂની પ્રતિમા છે, જેને બડે બાબા કહેવામાં આવે છે.
ભગવાન મહાવીરનો સંબંધ 2500 વર્ષ જૂનો છે
ભગવાન મહાવીરના 500 શિષ્યો હતાં. જેમાં ઇન્દ્રભૂતિ ગૌતમના ભટ્ટારકાએ ભ્રમણ કર્યું હતું. ભટ્ટારકા સુરેન્દ્ર કીર્તિએ કુંડલાગિરી વિસ્તારમાંથી ભગવાન આદિનાથની મૂર્તિ શોધી કાઢી. ત્યારથી એવું માનવામાં આવે છે કે ભગવાન મહાવીરનું સમવસરણ પૂર્વે છઠ્ઠી સદીમાં કુંડલપુરમાં આવ્યું હતું. આ વિસ્તારની ટેકરીઓના આકારને કારણે તેનું નામ પહેલા કુંડલગીરી પડ્યું હતું. પાછળથી ધીમે ધીમે તેનું નામ કુંડલપુર રાખવામાં આવ્યું, જે હવે સૌથી મોટો તીર્થ વિસ્તાર છે. આ વિસ્તાર 2500 વર્ષ જૂનો હોવાનું કહેવાય છે.
આ પણ વાંચોઃ રામ મંદિરને નહીં થાય ભૂકંપની અસર, 1000 વર્ષથી વધું હશે આયુષ્ય
સ્વપ્નમાં મહાવીર સ્વામીના દર્શન થયા
જો કે કુંડલપુરમાં (Kundlapur Jain Temple) સ્થાપિત ભગવાન આદિનાથની 15 ફૂટ ઊંચી પ્રતિમાના શોધક તરીકે ભટ્ટારકા સુરેન્દ્ર કીર્તિનું નામ આવે છે, પરંતુ એક દંતકથા એવી પણ છે કે પટેરા ગામમાં એક વેપારી દરરોજ માલ વેચવા ટેકરીની બીજી બાજુએ જતો હતો. રસ્તામાં તેને દરરોજ એક પથ્થરની ઠોકર વાગતી હતી. એક દિવસ તેણે મન બનાવી લીધું હતું કે તે તે પથ્થરને હટાવી દેશે, પરંતુ તે જ રાત્રે તેને સ્વપ્ન આવ્યું કે તે પથ્થર નહીં પણ તીર્થંકરની મૂર્તિ છે. સ્વપ્નમાં તેને મૂર્તિ સ્થાપિત કરવા માટે કહેવામાં આવ્યું હતું, પરંતુ શરત હતી કે તે પાછું વળીને જોશે નહીં. તેણે બીજા દિવસે પણ એવું જ કર્યું. મૂર્તિ બળદગાડા પર આસાનીથી આવી, જેમ જેમ તે આગળ વધતી ગઈ તેમ તેમ તેને સંગીત અને વાદ્યો, અવાજો સંભળાતાં હતાં. જેથી ઉત્સાહિત થઈને તેણે પાછળ ફરીને જોયું તો ત્યાં મૂર્તિ ત્યાં જ સ્થાપિત થઈ ગઈ હતી.
છત્રસાલે કરાવ્યું હતું સમારકામ
કહેવાય છે કે 17મી સદીમાં બુંદેલખંડ કેસરી મહારાજા છત્રસાલે આ મંદિરનો (Kundlapur Jain Temple) જીર્ણોદ્ધાર કરાવ્યો હતો. નવા મંદિરના નિર્માણ પહેલાં મંદિરની દીવાલો જાડા પથ્થરના બ્લોક્સથી બનેલી હતી. મંદિરનો ઘુમ્મટ માત્ર એક જ વિશાળ ખડકની છત્રી કાપીને સાંધા વગર બનાવવામાં આવ્યો હતો.
આ પણ વાંચોઃ ગુજરાતમાં એકમાત્ર અષ્ટ લક્ષ્મી માતાનું ભવ્ય મંદિર અદાવાદમાં, જ્યાં ધનતેરસમાં થાય છે વિશેષ પૂજા
ચારેબાજુ મંદિરો છે વચ્ચે એક તળાવ છે
મુખ્ય મંદિરની (Kundlapur Jain Temple) આસપાસ વિશાળ ટેકરીઓ પર વિવિધ મંદિરો છે. આ મંદિરોમાંથી એક મંદિરમાં માતા રૂકમણીની પથ્થરની મૂર્તિ સ્થાપિત કરવામાં આવી હતી, જે થોડા સમય પહેલાં ચોરાઈ ગઈ હતી. બાદમાં પ્રતિમાની પુનઃપ્રાપ્તિ બાદ તેને સંગ્રહાલયમાં રાખવામાં આવી હતી. એ જ રીતે હનુમાનજીની બીજી પ્રતિમા જે પથ્થર પર ગઈ પડી હતી તે પણ સ્થાપિત છે. બીજી તરફ કુંડલપુરના મુખ્ય દરવાજાથી અંદર પ્રવેશતા જ જમણી બાજુ એક વિશાળ તળાવ પણ છે. તે તળાવની બાજુએથી ઉપર જવાનો રસ્તો છે જે મુખ્ય મંદિર તરફ જાય છે. આ તળાવની સુંદરતા આ વિસ્તારને વધુ સુંદર બનાવે છે.
