મહિલાઓના શારિરીક અંગો સંબંધ સહનશીલતા બાબતનો આંતરરાષ્ટ્રીય દિવસ તરીકે નક્કી કર્યો
ન્યૂઝ ડેસ્ક : મુખ્યત્વે આફ્રિકા અને મધ્ય પૂર્વના 30 જેટલા દેશોમાં આ સમસ્યા કેન્દ્રિત છે, સ્ત્રી જનનાંગોના વિકૃતિકરણએ સાર્વત્રિક સમસ્યા છે અને એશિયા અને લેટિન અમેરિકાના કેટલાક દેશોમાં પણ તે જોવા મળે છે.પશ્ચિમ યુરોપ, ઉત્તર અમેરિકા, ઓસ્ટ્રેલિયા અને ન્યુઝીલેન્ડમાં રહેતા લોકોમાં સ્ત્રી જનનાંગોના વિકૃતિકરણની પ્રક્રિયા ચાલુ છે. વર્ષ 2012મા યુએન જનરલ એસેમ્બલીમાં 6ઠ્ઠી ફેબ્રુઆરીને મહિલાઓના શારિરીક અંગો સંબંધ સહનશીલતા બાબતનો આંતરરાષ્ટ્રીય દિવસ તરીકે નક્કી કર્યો હતો. જેનો ઉદ્દેશ આ પ્રથાને નાબુદ કરવા માટે વિસ્તૃત પ્રયત્નો કરવા અને જરુરી દિશા નિર્દેશ આપવા
એફ.જી.એમ.ના નિવારણમાં સોસાયટીની ભૂમિકા
એવું માનવામાં આવે છે કે અંગ કાપવાથી લગ્નજીવન વધે છે, જે સ્ત્રી જનનાંગોના વિકૃતિકરણ છે. સ્ત્રીના જાતીય વર્તનને સ્વીકાર્ય માનવામાં આવે છે તે વિશેની માન્યતાઓથી સ્ત્રી જનનાંગોના વિકૃતિકરણ સતત વધે છે..તેનો હેતુ લગ્ન પહેલાની કુંવારી હોવાનું અને વૈવાહિક વફાદારીની ખાતરી કરવાનો હોય છે. કેટલાંક લોકો માને છે કે તે સ્ત્રીની કામવાસનાને ઓછી કરે છે. જેથી તે લગ્નોતર સંબધીત કૃત્યનો પ્રતિકાર કરશે. જ્યારે યોની માર્ગ બંધ હોય કે સંકુચિત હોય ત્યારે તેને ખોલવામાં દુખાવો થશે તેવો ભય રહે છે. આ પ્રકારના સ્ત્રી જનનાંગોના વિકૃતિકરણ ધરાવતી સ્ત્રીઓમા જાતિય સંબધોમાં નિરાશા થવાની શક્યતા છે. સ્ત્રી જનનાંગોના વિકૃતિકરણને ઘણીવાર છોકરીને ઉછેરવાનો જરૂરી ભાગ માનવામાં આવે છે, અને તેને પુખ્તાવસ્થા અને લગ્ન માટે તૈયાર કરવાની રીત પણ ગણવામાં આવે છે. કેટલાંક સ્થળોએ સ્ત્રી જનનાંગોના વિકૃતિકરણને એક સામાજિક બાબત છે જેને અનુસરવા માટે સામાજીક દબાણ કરવામાં આવે છે. નહીતર સામાજીક રીતે બહિષ્કારનો પણ ભય રહે છે. સમાજના કેટલાંક સમુદાયોમાં સ્ત્રી જનનાંગોના વિકૃતિકરણને સાર્વત્રિક રીતે સ્વીકારવામાં આવ્યુ છે. તેનો અમલ પણ કરાવવામાં આવે છે.
ધાર્મિક વિદ્વાનો શું કહે છે.
કુરાનમાં કુટુંબના સભ્ય પર નુકસાન પહોંચાડવાની મનાઈ કરવામાં આવી છે. જ્યારે કેટલાક ઇસ્લામિક વિદ્વાનો માને છે કે કુરાનના પ્રતિબંધને કારણે સ્ત્રી જનનાંગોના વિકૃતિકરણને પ્રતિબંધિત છે, પણ કેટલાંક લોકો માને છે કે આ કારણોસર સ્ત્રી જનનાંગોના વિકૃતિકરણને ચોક્કસપણે ન્યાયપૂર્ણ છે. બાદમાં સ્ત્રી જાતીયતાને નિયંત્રિત કરવા અને કુટુંબમાં સ્થિરતા જાળવવા માટે સ્ત્રી જનનાંગોના વિકૃતિકરણને આવશ્યક ગણાવે છે. આમ, કેટલાક ઇસ્લામિક વિદ્વાનોનો મત છે કે સ્ત્રીને તેના પોતાના પરિવારના સભ્યોના ફાયદા માટે સ્ત્રી જનનાંગોના વિકૃતિકરણને કરાવવુ પડે છે.
માન્યતાઓ અને અંધશ્રદ્ધા
- લગ્ન માટે છોકરીઓને 'બચાવવા' માટે
- સ્ત્રી જાતીયતાને અંકુશમાં રાખવાની આવશ્યકતાની માન્યતા
- કૌટુંબિક સન્માન અને સામાજિક અપેક્ષાના કારણસર
- આવનારી ધાર્મિક વિધિ તરીકે
- છોકરીઓ અને સ્ત્રીઓ માટે વધારે દહેજ એટલે વધુ 'પવિત્ર' માનવામાં આવે છે
કેવી રીતે સ્ત્રી જનનાંગોના વિકૃતિકરણ નુકસાનકારક છે?
સ્ત્રી જનનાંગોના વિકૃતિકરણથી સ્વાસ્થ્યની રીતે કોઇ લાભ નથી, અને તે છોકરીઓ અને મહિલાઓને ઘણી રીતે નુકસાન પહોંચાડે છે. તેમાં તંદુરસ્ત અને સામાન્ય સ્ત્રીની જનન પેશીઓને દૂર કરવાથી ભારે નુકશાન થાય છે. અને તે છોકરીઓ અને મહિલાઓના શરીરના કુદરતી રચનાથી થતા કાર્યોમાં દખલગીરી કરે છે. સામાન્ય રીતે કહીએ તો, પ્રક્રિયાની તીવ્રતા સાથે જોખમોમાં વઘારો થાય છે.
તાત્કાલિક શુ મુશ્કેલીઓ થઇ થાય છે?
- તીવ્ર દુખાવો થવો
- અતિશય રક્તસ્રાવ થવો ગુપ્તાંગમાં સોજો આવવો
- ગુપ્તાંગમાં સોજો આવવો
- તાવ આવવો
- ચેપ લાગી શકે છે
- પેશાબની તકલીફ થઇ શકે છે
- ઘાને લગતી સમસ્યાઓ વધે છે
- ગુપ્તાંગની આસપાસ ઇજાની શક્યતા વધે છે
- મૃત્યુ થવાનું પણ જોખમ વધે છે
લાંબાગાળાના પરિણામોમાં નીચે મુજબની મુશ્કેલી થઇ શકે છે
- પેશાબને લગતી સમસ્યાઓ જેમ કે પીડાદાયક પેશાબ, પેશાબની નળીઓનો વિસ્તાર ચેપ લાગવો
- યોનિમાર્ગની સમસ્યાઓ જેમ કે સ્રાવ, ખંજવાળ, બેકટેરિયા વધવા અને અન્ય ચેપ લાગવા
- માસિકને લગતી સમસ્યાઓ જેમ કે પીડાદાયક માસિક સ્રાવ, માસિક રક્ત પસાર કરવામાં મુશ્કેલી થઇ શકે છે
- જાતીય સમસ્યાઓ જેમ કે સંભોગ દરમિયાન દુખાવો, તૃપ્તિમાં ઘટાડો વગેરે થઇ શકે છે
- બાળકને જન્મ આપવામ મુશ્કેલી જેમ કે મુશ્કેલ ડિલિવરી, વધુ રક્તસ્રાવ, સિઝેરિયન કરવુ પડે , નવજાત મૃત્યુ પણ થઇ શકે છે.
- પછીની શસ્ત્રક્રિયાની જરુરિયાતઃ જેમ કે જાતીય સંભોગ, બાળ જન્મને માટે માટે યોનીને બંધ કરવામાં કે સંકુચિત કરવામાં આવે છે. જેના કારણે લાંબાગાળાના નુકશાનનો વધારો થાય છે.
- માનસિક સમસ્યાઓ પણ ઉત્તપન્ન જેમ કેહતાશા, અસ્વસ્થતા, આઘાત પછીની તણાવ વિકારની સ્થિતિ ઉભી થાય છે.
- સ્ત્રીની જનનાંગના અંગોમાં આરોગ્યને લગતી મુશ્કેલી વધે છે.
સ્ત્રી જનનાંગોના વિકૃતિકરણને લગતા વિશ્વ તથ્યો
- વર્ષ 2020માં વિશ્વભરમાં 4.1 મિલિયન છોકરીઓ સ્ત્રી જનનાંગોના વિકૃતિકરણનું જોખમ હેઠળ પસાર થઇ છે.
- યુએનએફપીએના જણાવ્યા અનુસાર, સ્ત્રી જનનાંગોના વિકલાંગને રોકવાની કિંમત આજે છોકરી દીઠ 95 ડોલર છે.
- 3૦ દેશો કે જ્યાં સ્ત્રી જનનાંગોના વિકૃતિકરણ થાય છે ત્યાં વસ્તી વૃદ્ધિનો થઇ છે., જેમાં ઓછામાં ઓછી 30 ટકા છોકરીઓ 15 વર્ષથી ઓછી વયની વયે આ પ્રક્રિયામાંથી પસાર થાય છે.
- 45 થી 49 વર્ષની વયના લોકોની સરખામણીએ એવા દેશોમાં જ્યાં 15 થી 19 વર્ષની વયના યુવા લોકોમાં સ્ત્રી જનનાંગોના વિકૃતિકરણ થાય છે, તે પ્રથા ચાલુ રાખવા માટે હવે ઓછુ સમર્થન છે.
- ઘણાં દેશોમાં જ્યાં સ્ત્રી જનનાંગોના વિકૃતિકરણ પ્રચલિત છે, ત્યાં નાની છોકરીઓ તેમની માતા અને દાદીની માફક આ હાનિકારક પ્રથામાંથી પસાર થવુ પડે છે.
- જો વર્તમાન આ વલણો ચાલુ રહે છે, તો 2030 સુધીમાં 15 થી 19 વર્ષની 15 મિલિયન કરતા વધારે છોકરીઓ આ માટે આધિન કરવામાં આવશે. સ્ત્રી જનનેન્દ્રિય વિકૃતિકરણ દ્વારા થતી પરિસ્થિતિઓ સાથે જીવતા મહિલાઓની આરોગ્ય સંભાળની વર્તમાન અને ભવિષ્યની આર્થિક કિંમત વાર્ષિક રૂ. 1.4 અબજ જેટલી થવા જાય છે.
સ્ત્રી જનનેન્દ્રિય વિકૃતિકરણ ભારતમાઃ
સ્ત્રી જનનેન્દ્રિય વિકૃતિકરણ જેમ કે ભારતમાં તેનો અભ્યાસ કરવામાં આવે તો તેને "ખટ્ના" અથવા "ખફ્ઝ" તરીકે ઓળખાય છે, જેમાં ક્લિટોરલ હૂડ અથવા ભગ્નને દૂર કરવાનો સમાવેશ કરે છે. આ પ્રથા બોહરા સમુદાયમાં સામાન્ય છે, જેના સભ્યો ગુજરાત, મહારાષ્ટ્ર, રાજસ્થાન, મધ્યપ્રદેશ અને કેરળમાં રહે છે. ભારતમાં બોહરા સમુદાય એક મિલિયન હોવાનો અંદાજ છે અને ઘણા ભારતની બહાર પણ રહે છે. જ્યારે આ પ્રથા વિશ્વમાં જાણીતી છે, પણ ભારતમાં આ પ્રથાની આસપાસ ગુપ્તતા છે એનો અર્થ એ થયો કે તેના વ્યાપ વિશે કોઈ સત્તાવાર આંકડા નથી.
2018 માં, વીસ્પીક આઉટ દ્વારા કરવામા આવેલા આંદોલન દ્વારા પ્રકાશિત કરવામાં આવેલા એક અધ્યયનમાં બહાર આવ્યું છે કે, બોહરા સમુદાયમાંથી 75 ટકા દીકરીઓ કે જે સાત વર્ષ અને તેથી વધુની વયની હતી તે આ પ્રથાનો ભોગ બની છે. સર્વેક્ષણમાં આશરે 33% સ્ત્રીઓએ અહેવાલ આપ્યો છે કે આ પધ્ધતિ તેમના જાતીય જીવનને નકારાત્મક અસર કરી છે. ઘણાએ કહ્યું કે તેઓએ પ્રક્રિયા પછી તરત જ પીડાદાયક પેશાબ, શારીરિક અસ્વસ્થતા, ચાલવામાં મુશ્કેલી અને રક્તસ્રાવનો અનુભવ કર્યો. મહિલાઓએ પણ તેમના અનુભવોના પરિણામે લાંબા સમયથી ચાલતી માનસિક માનસિક હાનિની પણ જાણ કરી હતી.
દાઉદી બોહરા મહિલાઓમાં બિન સરકારી સંગઠન દ્વારા કરાયેલા ઓનલાઇન સર્વેમાં, એવું જાણવા મળ્યું છે કે 80 ટકા લોકોએ આ પ્રક્રિયા કરી છે. ઓસ્ટ્રેલિયા અને યુએસએના બોહરાઓ સામે આ પધ્ધતિને લઇને કરવામાં આવતી કાનૂની કાર્યવાહી બાદ ભારતની આ પ્રકારની પરેશાનીઓ પ્રકાશમાં આવી છે. વર્ષ 2016 માં, ઓસ્ટ્રેલિયાએ દેશના સ્ત્રી જનનાંગોના અવરોધ કાયદા હેઠળ ત્રણ દાઉદી બોહરાઓને 15 મહિનાની સજા સંભળાવી હતી.
હવે શું કરવામાં આવી રહ્યું છે
- ભારતમાં ખફ્ઝના મુદ્દાને લોકોના ધ્યાન પર લાવવા તાજેતરમાં નોંધપાત્ર કામગીરી કરવામાં આવી છે.
- મહિલા અને બાળ વિકાસ પ્રધાન શ્રીમતી મેનકા ગાંધીએ જાહેરમાં જણાવ્યું છે કે ખફ્ઝ હાલના કાયદા હેઠળ ગુનો છે, અને બોહરા સમુદાયના ધાર્મિક વડાને આ પ્રથાને સમાપ્ત કરવા પગલાં લેવા જણાવ્યું છે.
- સુપ્રીમ કોર્ટમાં ચાલી રહેલા કેસમાં, બેંચ પરના ન્યાયાધીશોએ એવી ટિપ્પણી કરી હતી કે, ખફ્ઝ પ્રાઇમ ફેસી સંવિધાન દ્વારા બાંયધરી આપવામાં આવતી ગોપનીયતાના અધિકારનું ઉલ્લંઘન કરે છે. કોર્ટે એ પણ નોંધ્યું છે કે ખફ્ઝની કોઇ તબીબી રીતે યોગ્ય નથી. જેના કારણે દુખાવો અને રક્તસ્રાવ નોંધપાત્ર પ્રમાણમાં થાય છે. જોકે કોર્ટે આ અરજીને મોટી બેંચમાં સ્થાનાંતરિત કરી હતી, જે અંગે હજી સુનાવણી બાકી છે.
- દરમિયાન, 17 બોહરા મહિલાઓએ 2015 માં એક પિટિશન શરૂ કરી હતી, જેમાં ભારતમાં આ પ્રથાની પ્રતિબંધિત કરવાની હાકલ કરવા માટે અત્યાર સુધીમાં 100,000 થી વધુ હસ્તાક્ષરો થયા છે.
- વીસ્પીક આઉટએ આ પ્રથા નાબૂદ કરવા માટે પ્રતિબદ્ધ સંગઠન છે જે લોકોમાં જાગૃતિ લાવવા અને આ પ્રથાને સમાપ્ત કરવા માટે કાનૂની ટેકો મેળવવાના હેતુથી શરૂ થઈ હતી.
શું કરવાની જરૂર છે?
- ભારત સરકાર અને ન્યાયતંત્રએ એ હકીકતને સ્વીકારવાની જરૂર છે કે ભારતમાં આ પ્રથા અસ્તિત્વમાં છે.
- કાયદો આગળ લાવવાની જરૂર છે જેથી પ્રતિબંધ મૂકી શકાય.
- તેના વિશે વધુ વાત કરો
- તેમના શરીરને શું થાય છે તે નક્કી કરવા માટે તેમના અધિકાર પર છોકરીઓને શિક્ષિત કરો
- પરિવારો અને સમુદાયો દ્વારા ક્રિયા, છોકરીઓ અને સ્ત્રીઓ માટેની સુરક્ષા અને સંભાળ કરવાની જરુર છે.
- કાયદાઓ, અને સ્થાનિક, પ્રાદેશિક, રાષ્ટ્રીય અને આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે રાજકીય પ્રતિબદ્ધતા
