- આજે ગુરુવારે સમગ્ર વિશ્વ ઉજવી રહ્યું છે મહાશિવરાત્રી
- ભગવાન શિવ અને પાર્વતીની પૂજા કરવામાં આવે છે
- ભારતમાં 12 જ્યોતિર્લિંગ છે
રાયપુર: મહાશિવરાત્રી હિન્દુ ધર્મનો એક મુખ્ય તહેવાર છે. આ દિવસે ભગવાન શિવ અને માતા પાર્વતીની પૂજા કરવામાં આવે છે. મહાશિવરાત્રી પર શિવની ઉપાસના માટે જ્યોતિર્લિંગોમાં વિશેષ તૈયારીઓ પણ કરવામાં આવે છે. આ દિવસે આ સ્થળોની માન્યતા અનુસાર, અલગ-અલગ પૂજા-અર્ચના રીતે કરવામાં આવે છે. ભારતમાં 12 જ્યોતિર્લિંગ છે. પૂર્વ-પશ્ચિમ-ઉત્તર અને દક્ષિણમાં બધે જ ભોલે બાબાના નાદ ગુંજે છે.
સોમનાથ જ્યોતિર્લિંગ
સોમનાથ જ્યોતિર્લિંગને પ્રથમ જ્યોતિર્લિંગ માનવામાં આવે છે. આ મંદિર ગુજરાત રાજ્યના સૌરાષ્ટ્ર વિસ્તારમાં આવેલું છે. આ મંદિર લોકોની આસ્થાનું એક મોટું કેન્દ્ર છે.
સોમનાથ જ્યોતિર્લિંગ
મલ્લિકાર્જુન જ્યોતિર્લિંગ એ આંધ્રપ્રદેશમાં કૃષ્ણ નદીના કાંઠે શ્રીશૈલ નામના પર્વત પર સ્થિત છે. આ મંદિરનું મહત્વ ભગવાન શિવના કૈલાસ પર્વત જેવું જ ગણાય છે. ઘણા ધાર્મિક ગ્રંથો તેના ધાર્મિક અને પૌરાણિક મહત્વને સમજાવે છે.
આ પણ વાંચો: મહાશિવરાત્રીના પર્વે વિવિધ શહેરોના સેવાભાવિઓ દ્વારા નિ:શુલ્ક ફળાહાર સેવાયજ્ઞનું આયોજન
મહાકાળ જ્યોતિર્લિંગ
મહાકાળેશ્વર જ્યોતિર્લિંગ ઉજ્જૈન શહેરમાં સ્થિત છે, જેને મધ્ય પ્રદેશની ધાર્મિક રાજધાની કહેવામાં આવે છે. અહીં સવારની પૂજા આખા વિશ્વમાં પ્રખ્યાત છે. મહાકાળ એટલે દરેક સંકટથી બચાવનાર. વય વધારો અને સંકટ ટાળવા માટે ખાસ કરીને મહાકાળની પૂજા કરવામાં આવે છે.
ઓમકારેશ્વર જ્યોતિર્લિંગ
ઓમકારેશ્વર જ્યોતિર્લિંગ મધ્યપ્રદેશ ઈન્દોર શહેરની નજીક આવેલું છે. આ જ્યોતિર્લિંગ સ્થિત છે ત્યાં નર્મદા નદી વહે છે.
કેદારેશ્વર, કેદારનાથ જ્યોતિર્લિંગ
કેદારનાથમાં સ્થિત કેદારેશ્વર જ્યોતિર્લિંગ ભગવાન શિવના 12 મોટા જ્યોતિર્લિંગોમાંનું એક છે. તે ઉત્તરાખંડમાં આવેલું છે. બાબા કેદારનાથનું મંદિર બદ્રીનાથના માર્ગે આવેલું છે. કેદારનાથનું વર્ણન સ્કંદ પુરાણ અને શિવ પુરાણમાં પણ જોવા મળે છે. આ શિખરની પૂર્વ તરફ અલકનંદા નદીના કાંઠે ભગવાન બદ્રી વિશાલનું મંદિર છે. જો કોઈ કેદારનાથ ભગવાનને જોયા વિના બદ્રીનાથ પ્રદેશની યાત્રા કરે છે, તો તેની યાત્રા નિરર્થક માનવામાં આવે છે.
ભીમાશંકર જ્યોતિર્લિંગ
ભીમાશંકર જ્યોતિર્લિંગ મહારાષ્ટ્રના પુણે જિલ્લામાં સ્થિત છે. ભીમાશંકર જ્યોતિર્લિંગ મોટેશ્વર મહાદેવ તરીકે પણ ઓળખાય છે. તે પશ્ચિમ ઘાટના સહ્યાદ્રી પર્વત પર સ્થિત છે. ભીમ નદી પણ અહીંથી નીકળે છે. ભીમશંકર મહાદેવનું કાશીપુરમાં એક ભગવાન શિવનું પ્રખ્યાત મંદિર છે. અહીંનું શિવલિંગ ખૂબ જાડું છે, જેના કારણે તેમને મોટેશ્વર મહાદેવ પણ કહેવામાં આવે છે. તેનું વર્ણન પુરાણોમાં પણ જોવા મળે છે.
બાબા વિશ્વનાથ જ્યોતિર્લિંગ
વિશ્વાશ્વર જ્યોતિર્લિંગ ભારતના 12 જ્યોતિર્લિંગોમાંનો એક છે. તે ઉત્તરપ્રદેશમાં કાશી (વારાણસી) નામના સ્થળે સ્થિત છે. બાબા વિશ્વનાથની મુલાકાત માટે લોકો દૂર-દૂરથી આવે છે. તમામ ધાર્મિક સ્થળોએ કાશીનું સર્વોચ્ચ મહત્વ છે. તેથી, કાશીને તમામ ધાર્મિક સ્થળોએ ખૂબ મહત્વ માનવામાં આવે છે. એવું કહેવામાં આવે છે કે, કાશી એ ત્રણેય લોકમાં સુંદર શહેર છે, જે ભગવાન શિવના ત્રિશૂળ પર બેસે છે.
આ પણ વાંચો: પ્રથમ જ્યોર્તિલિંગ સોમનાથમાં મહાશિવરાત્રિને લઈને તડામાર તૈયારીઓ
ત્રંબેકેશ્વર જ્યોતિર્લિંગ
અષ્ટમ જ્યોતિર્લિંગને ‘ત્રંબક’ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. તે નાસિક જિલ્લામાં આવેલું છે. અહીંથી ગોદાવરી નદી નીકળે છે. બ્રહ્મા, વિષ્ણુ અને મહેશ ત્રણેય ત્રંબકેશ્વર જ્યોતિર્લિંગમાં છે, આ જ્યોતિર્લિંગની આ સૌથી મોટી વિશેષતા છે. અન્ય તમામ જ્યોતિર્લિંગોમાં, ફક્ત ભગવાન શિવની ગાદી છે.
વૈદ્યનાથ જ્યોતિર્લિંગ
શ્રી વૈદ્યનાથ શિવલિંગ બધી જ્યોતિર્લિંગોની ગણતરીમાં નવમું સ્થાન હોવાનું કહેવાય છે. ભગવાન શ્રી વૈદ્યનાથ જ્યોતિર્લિંગનું મંદિર જ્યાં આવેલું છે તેને વૈદ્યનાથ ધામ કહે છે. તે ઝારખંડના દેવઘરમાં સ્થિત છે.
નાગેશ્વર જ્યોતિર્લિંગ
નાગેશ નામનો જ્યોતિર્લિંગ ગુજરાતના દેવભૂમિ દ્વારકામાં ગોમતી નજીક આવેલું છે. આ સ્થાનને દારુકાવન પણ કહેવામાં આવે છે.
રામેશ્વર જ્યોતિર્લિંગ
રામેશ્વરતીર્થને સેઠુબંધ તીર્થ કહેવામાં આવે છે. આ સ્થાન તમિલનાડુના રામાનાથમ જિલ્લામાં સ્થિત છે. અહીં સમુદ્રના કાંઠે ભગવાન રામેશ્વરમના વિશાળ મંદિરની પ્રશંસા કરવામાં આવે છે. તે હિંદુઓના ચાર ધામોમાંનું એક છે. આ જ્યોતિર્લિંગ વિશે એવી માન્યતા છે કે તેની સ્થાપના ભગવાન રામે પોતે જ કરી હતી. ભગવાન રામ દ્વારા સ્થાપિત થવાને કારણે, આ જ્યોતિર્લિંગને રામેશ્વરમ નામ આપવામાં આવ્યું છે.
ઘૃષ્ણેશ્વર જ્યોતિર્લિંગ
ઘૃષ્ણેશ્વર મહાદેવનું પ્રખ્યાત મંદિર મહારાષ્ટ્રના સંભાજીનગરમાં દૌલતાબાદ નજીક આવેલું છે. તે ઘૃષ્ણેશ્વર અથવા ઘુશ્મેશ્વર તરીકે પણ ઓળખાય છે. દૂર-દૂરથી લોકો અહીં દર્શન કરવા અને આધ્યાત્મિક શાંતિ મેળવવા આવે છે. ભગવાન શિવના 12 જ્યોતિર્લિંગનો આ છેલ્લો જ્યોતિર્લિંગ છે. આ મંદિરની નજીક ઈલોરાની પ્રખ્યાત ગુફાઓ આવેલી છે.
