મુંબઈ: શિવસેનાના નેતા સંજય રાઉતે શુક્રવારે કહ્યું હતું કે જો તે રાજ્યની સરકાર સ્થાનિક મરાઠી ભાષી લોકો સાથે ન્યાયપૂર્ણ વર્તન કરશે તો તેમની પાર્ટી કર્ણાટકના (maharashtra karnataka controversy )સરહદી વિસ્તારોને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશનો દરજ્જો આપવાની માંગ કરશે નહીં. શિવસેનાના નેતા ઉદ્ધવ ઠાકરેએ સુપ્રીમ કોર્ટમાં મામલો પેન્ડિંગ દરમિયાન કર્ણાટકના સરહદી વિસ્તાર કે જેના પર મહારાષ્ટ્ર દાવો કરી રહ્યો છે તેને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશ જાહેર કરવાની માંગ કરી હતી. આના પર કર્ણાટકના કેટલાક નેતાઓએ વળતો જવાબ આપતા કહ્યું કે મુંબઈને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશ બનાવવું જોઈએ.
અમારી માંગ પાછી ખેંચી લઈશું: રાઉતે અહીં પત્રકારોને કહ્યું કે અમે કર્ણાટકમાં બેલાગવી અને તેની આસપાસના મરાઠી ભાષી વિસ્તારોને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશ તરીકે જાહેર કરવાની માંગ કરીએ છીએ કારણ કે મરાઠી લોકો, તેમની ભાષા અને તેમની સંસ્કૃતિ સાથે ભેદભાવ કરવામાં આવે છે. રાજ્યસભાના સભ્ય રાઉતે કહ્યું કે(BORDER AREAS OF KARNATAKA A UNION TERRITOR ) જો કર્ણાટક સરકાર અને સ્થાનિક સંસ્થાઓ અન્યાય બંધ કરશે તો અમે અમારી માંગ પાછી ખેંચી લઈશું.
1956માં શરૂ થયો વિવાદઃ વાસ્તવમાં આ વિવાદ 1956માં શરૂ થયો હતો. રાજ્ય પુનર્ગઠન અધિનિયમ, 1956 માં પસાર કરવામાં આવ્યો હતો. આ દ્વારા દેશને 14 રાજ્યો અને 6 કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોમાં વહેંચવામાં આવ્યો હતો. ડિસેમ્બર 1953 માં, ફઝલ અલીની અધ્યક્ષતામાં ત્રણ સભ્યોના રાજ્ય પુનર્ગઠન પંચની રચના કરવામાં આવી હતી. આમાં ફઝલ અલીની સાથે કેએમ પણક્કર અને એચએન કુંઝરૂ પણ હતા.
આ પણ વાંચો:ગુજરાતની રાજનીતિનું ફલેશબેક: કોઈનું કરિયર શરૂ કોઈનું સંપૂર્ણ
પ્રદેશોની રચના: પંચે 1955માં પોતાનો અહેવાલ રજૂ કર્યો હતો. કમિશને અહેવાલમાં સંમતિ દર્શાવી હતી કે રાજ્યોના પુનર્ગઠનમાં ભાષાને મુખ્ય આધાર બનાવવો જોઈએ, પરંતુ 'એક રાજ્ય એક ભાષા'ના સિદ્ધાંતને ફગાવી દીધો હતો. આના પરથી સ્પષ્ટ થયું કે માત્ર ભાષાકીય આધાર પર રાજ્યોનું પુનર્ગઠન ન થવું જોઈએ. આ ભલામણોને ધ્યાનમાં રાખીને, રાજ્ય પુનર્ગઠન અધિનિયમ 1956 પસાર કરવામાં આવ્યો અને 1 નવેમ્બર 1956ના રોજ, 14 રાજ્યો અને 6 કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોની રચના કરવામાં આવી.
1956 માં, બોમ્બે અને મૈસુરના નામે એક પ્રાંત હતો: બોમ્બે (હાલનું મહારાષ્ટ્ર) અને મૈસુર (હાલનું કર્ણાટક) રાજ્યો રાજ્ય પુનર્ગઠન અધિનિયમ 1956 હેઠળ બનાવવામાં આવ્યા હતા. 1 મે, 1960 ના રોજ, બોમ્બેને મહારાષ્ટ્ર અને ગુજરાત એમ બે રાજ્યોમાં વહેંચવામાં આવ્યું હતું. મરાઠી ભાષાના આધારે મહારાષ્ટ્રની રચના થઈ અને ગુજરાતી ભાષાના આધારે ગુજરાતની રચના થઈ. તે જ સમયે, 1 નવેમ્બર, 1973 ના રોજ, મૈસુર પ્રાંતનું નામ બદલીને કર્ણાટક કરવામાં આવ્યું.
બંને રાજ્યોએ સંસદમાં પણ દલીલો આપી હતી: મહારાષ્ટ્ર અને કર્ણાટક વચ્ચેના સરહદ વિવાદનો પાયો રાજ્ય પુનર્ગઠન અધિનિયમ 1956 થી જ નાખવામાં આવ્યો હતો. તે સમયે સીમા નક્કી થયા બાદ જ બોમ્બે અને મૈસુર વચ્ચે વિવાદ શરૂ થયો હતો. વિવાદિત વિસ્તારમાં મરાઠી અને કન્નડ બંને ભાષી લોકોનો સમાવેશ થાય છે. આ કારણે, ફક્ત ભાષાકીય આધાર પર વિવાદને સમજવો થોડો મુશ્કેલ છે. 1956માં, બોમ્બે (હાલનું મહારાષ્ટ્ર) અને મૈસુર (હાલનું કર્ણાટક) બંનેએ સંસદમાં કેટલાક સરહદી નગરો અને ગામોને પોતપોતાના રાજ્યોમાં એકીકરણ કરવા માટે દલીલ કરી હતી.
મહારાષ્ટ્ર મરાઠી ભાષાને આધાર બનાવે છે: બોમ્બે દાવો કર્યો હતો કે મૈસુરનો ઉત્તર પશ્ચિમ જિલ્લો બેલગામ (બેલાગવી), મરાઠી ભાષાને કારણે બોમ્બેનો એક ભાગ હોવો જોઈએ. આ માન્યતાના કારણે મહારાષ્ટ્ર હંમેશા કર્ણાટકના આ વિસ્તારને પોતાનો દાવો કરતું આવ્યું છે. 1957માં જ, બોમ્બે સ્ટેટે સ્ટેટ્સ રિઓર્ગેનાઈઝેશન એક્ટની કલમ 21 (2) (b) નો ઉપયોગ કરીને મૈસૂર સાથે તેની સીમા ફરીથી દોરવાની માંગ કરી. બોમ્બે પ્રાંતે, કેન્દ્રીય ગૃહ મંત્રાલયને એક મેમોરેન્ડમ સબમિટ કરતી વખતે, કર્ણાટક સાથે મરાઠી ભાષી વિસ્તારોના એકીકરણ સામે વાંધો ઉઠાવ્યો હતો.
