નાગપુર : ઔરંગાબાદની એક હોસ્પિટલમાં ડોક્ટરોએ HIV પોઝિટિવ દર્દીની કિડનીનું સફળ ટ્રાન્સપ્લાન્ટ કર્યું. ડૉક્ટરોનું કહેવું છે કે, કિડની દાતા પણ HIV પોઝીટીવ હતા, જેના કારણે તે એક દુર્લભ ટ્રાન્સપ્લાન્ટ હતું. બીડ જિલ્લાના એક કપાસના વેપારી 2019 થી કિડનીની બીમારીથી પીડિત હતા.
HIV સંક્રમિત પત્નીએ કિડનીનું દાન કર્યું : તેઓ છેલ્લા 3 વર્ષથી ડાયાલિસિસ કરાવી રહ્યા હતા. બાદમાં ડોક્ટરોએ કિડની ટ્રાન્સપ્લાન્ટ કરવાનું કહ્યું હતું. તેમની પત્ની કિડનીનું દાન કરવા સંમત થઈ હતી, પરંતુ ડોક્ટરો માટે પડકાર એ હતો કે તેમની પત્ની પણ HIV પોઝીટીવ હતી. અલગ-અલગ બ્લડ ગ્રુપ હોવા છતાં અને HIV પોઝિટિવ હોવા છતાં, બંનેનું સફળ ટ્રાન્સપ્લાન્ટ થયું હતું.
કિડની ટ્રાન્સપ્લાન્ટ માટે પરવાનગી : દર્દીના પરિવાર સાથે કિડની ટ્રાન્સપ્લાન્ટના વિકલ્પ પર ચર્ચા કરવામાં આવી હતી. દર્દીની 45 વર્ષની પત્ની પણ HIV પોઝીટીવ હતી. તેણી તેના પતિનો જીવ બચાવવા કિડની દાતા તરીકે આગળ આવી હતી. તેનું બ્લડ ગ્રુપ 'A' પોઝીટીવ હતું જ્યારે દર્દીનું બ્લડ ગ્રુપ 'B' પોઝીટીવ હતું. HIV પોઝીટીવ દર્દીઓમાં ટ્રાન્સપ્લાન્ટ માટેની માર્ગદર્શિકાને અનુસરીને સપ્ટેમ્બર 2022માં સંપૂર્ણ આરોગ્ય તપાસ કરવામાં આવી હતી. દાતા અને દર્દી બંનેની યોગ્યતાની પુષ્ટિ કર્યા પછી જરૂરી કાનૂની ઔપચારિકતાઓ પૂર્ણ કરવામાં આવી હતી. ઔરંગાબાદમાં ડિસ્ટ્રિક્ટ ઓથોરિટી કમિટી પાસેથી કિડની ટ્રાન્સપ્લાન્ટની પરવાનગી લેવામાં આવી હતી. 18 જાન્યુઆરી, 2023ના રોજ સફળતાપૂર્વક સર્જરી કરવામાં આવી હતી.\
આ પણ વાંચો : જેલના 140 કેદીઓ HIVથી સંક્રમીત થતા હડકંંપ, 53ને ટીબીનો ચેપ લાગતા દોડધામ
વિશ્વમાં પ્રથમ સર્જરી : HIV સંક્રમિત પત્નીએ HIV સંક્રમિત પતિને કિડની દાનમાં આપી હોય તેવો આ વિશ્વનો પ્રથમ કેસ છે. સચિન સોનીના નેતૃત્વમાં નિષ્ણાતોની ટીમે આ સફળ ટ્રાન્સપ્લાન્ટ પાર પાડ્યું હતું. બંને દર્દીઓ HIV પોઝીટીવ અને એન્ટિ-બ્લડ પ્રકારના હોવાથી, વિશ્વમાં આ પ્રકારનું આ પ્રથમ કિડની ટ્રાન્સપ્લાન્ટ છે. પીડિતા છેલ્લા ત્રણ વર્ષથી કિડનીની બિમારીથી પીડિત હતા.
હવે બંને દર્દીઓ સ્વસ્થ છે : ડો.સચિન સોનીએ જણાવ્યું હતું કે, તેઓ CAPD હોમ ડાયાલિસિસ પર હતા. કિડની મળ્યા બાદ તેને નવું જીવન મળવાનું હતું, પરંતુ તેના કોઈ સંબંધી કે મિત્રને દાતા મળ્યા નથી. ત્યારે તેની અસરગ્રસ્ત પત્નીએ કિડની દાન કરવાની ઈચ્છા વ્યક્ત કરી હતી. તેના તમામ પરીક્ષણો પછી, તમામ મંજૂરીઓ સાથે તેને સફળતાપૂર્વક ટ્રાન્સપ્લાન્ટ કરવામાં આવ્યું હતું. હવે બંને દર્દીઓ સ્વસ્થ છે અને તેમને તાજેતરમાં રજા આપવામાં આવી છે. હવે તેઓ તેમના રોજિંદા કામ સરળતાથી કરી શકશે.
સર્જરી હતી જટિલ : ડૉ. સોનીના કહેવા પ્રમાણે HIVના દર્દીઓની રોગપ્રતિકારક શક્તિ પહેલેથી જ ઓછી છે. ટ્રાન્સપ્લાન્ટ દરમિયાન ઉપયોગમાં લેવાતી દવાઓ આવા દર્દીઓની રોગપ્રતિકારક શક્તિને વધુ નબળી બનાવી શકે છે. આ દર્દીઓ માટે દવાના વધુ સારા ડોઝ અને સારવારની મદદથી ટ્રાન્સપ્લાન્ટેશન કરવામાં આવ્યું હતું. આ સર્જરી લગભગ 4 કલાક સુધી ચાલી હતી. નેફ્રોલોજિસ્ટ, સર્જન, સહાયકો, નર્સિંગ સ્ટાફ અને મદદનીશો સહિતની સમગ્ર ટીમે જરૂરી સાવચેતીનું પાલન કર્યું હતું. સફળ ટ્રાન્સપ્લાન્ટ બાદ 24 જાન્યુઆરીએ રજા આપવામાં આવી હતી. પ્રાપ્તકર્તાને 31મી જાન્યુઆરીએ ઘરેથી રજા આપવામાં આવી હતી. આ અંગ ટ્રાન્સપ્લાન્ટ ખૂબ જ પડકારજનક હોય છે.
આ પણ વાંચો : શું નવી આનુવંશિક સારવાર HIV સામે પણ આપશે રક્ષણ ?
બ્લડ ગ્રુપની અસંગતતાને કારણે પડકારો : ડૉ. સચિન સોનીએ જણાવ્યું હતું કે, દર્દી અને દાતા બંને HIV પોઝીટીવ છે અને બ્લડ ગ્રુપની અસંગતતા એ પડકારમાં વધારો કરે છે. ડો.સચિન સોની, ડો.શરદ સોમાણી, ડો.પ્રશાંત દારૃ, ડો.રાહુલ રૂઇકર, ડો.મયુર દલવી, ડો.દિનેશ લહિરે, ડો.સુનિલ મુરકી, ડો.અભિજીત કાબડે અને ડો.નિનાદ ધોક્તેએ આ ટ્રાન્સપ્લાન્ટ પ્રક્રિયામાં ભાગ લીધો હતો. જ્યારે સંદીપ ચવ્હાણે અંગદાન પ્રક્રિયાની કાનૂની ઔપચારિકતાઓ પૂર્ણ કરવામાં મદદ કરી હતી.
