નવી દિલ્હી: સુપ્રીમ કોર્ટે ઈલેક્ટ્રોનિક વોટિંગ મશીન (EVM)માં ઉપયોગમાં લેવાતા સોર્સ કોડના ઓડિટની માંગ કરતી PIL પર વિચાર કરવાનો ઇનકાર કર્યો હતો. પીટીશનર સુનિલ અહિયાએ ચીફ જસ્ટિસ ઓફ ઈન્ડિયા ડીવાય ચંદ્રચુડની આગેવાની હેઠળની બેંચ સમક્ષ દલીલ કરી હતી કે ઈવીએમના સોર્સ કોડના ઓડિટને લગતા એક જ મુદ્દા માટે અરજી દાખલ કરવામાં આવી છે.
ઇવીએમ હેગ થવાની સમસ્યા: અહિયાએ કહ્યું કે તેમણે ચૂંટણી પંચને ત્રણ વખત અરજી કરી છે પરંતુ તેમણે તેના પર મૌન રહેવાનું પસંદ કર્યું અને પુનરોચ્ચાર કર્યો કે સોર્સ ઈવીએમનું મગજ છે અને આ મામલો લોકશાહીના અસ્તિત્વનો છે. તેણે કોર્ટને સોર્સ કોડનો અર્થ સમજાવવાનો પણ પ્રયાસ કર્યો હતો. તેમણે કહ્યું કે તેઓ જાણે છે કે સોર્સ કોડ શું છે અને સોફ્ટવેરનો સોર્સ કોડ સાર્વજનિક ડોમેનમાં મૂકી શકાતો નથી, કારણ કે તે ઇવીએમને હેકિંગ માટે સંવેદનશીલ બનાવશે.
પબ્લિક ડોમેઈનમાં મુકવું કેમ જોખમી: ચીફ જસ્ટિસે કહ્યું કે જ્યારે અમે સુપ્રીમ કોર્ટની વેબસાઈટ પર અરજી સબમિટ કરીએ છીએ ત્યારે અમારે સુરક્ષા ઓડિટમાંથી પસાર થવું પડે છે. અહિયાએ કહ્યું કે તેઓ જે ધોરણને અનુસરે છે તે સાર્વજનિક ડોમેનમાં નથી. જે ક્ષણે તેને સાર્વજનિક ડોમેનમાં મૂકવામાં આવે છે, ત્યાં ભય છે કે તેનો દુરુપયોગ થઈ શકે છે. જ્યારે અમે સુરક્ષા ઓડિટ કરીએ છીએ. ચીફ જસ્ટિસે કહ્યું, 'જો હું સોર્સ કોડને પબ્લિક ડોમેનમાં મૂકવાનું શરૂ કરું તો તમને ખબર છે કે કોણ તેને હેક કરી શકશે. અહિયાએ રજૂઆત કરી હતી કે મારી અરજી તેને ઓપન સોર્સ બનાવવા અંગે નથી.
EVMના સોર્સ કોડના સ્વતંત્ર ઓડિટની માગ: PIL એ આવશ્યકપણે ચોક્કસ ધોરણ IEEE 1028 ને અમલમાં મૂકીને EVMના સોર્સ કોડનું સ્વતંત્ર ઓડિટ માંગ્યું હતું અને ઓડિટ રિપોર્ટ જાહેર ડોમેનમાં મૂકવો જરૂરી છે. બેન્ચે કહ્યું કે આ અરજી 2019ની સામાન્ય ચૂંટણી પહેલા દાખલ કરવામાં આવી હતી. પછી એપ્રિલ 2019 માં, સર્વોચ્ચ અદાલતે કહ્યું હતું કે તે સામાન્ય ચૂંટણીની પૃષ્ઠભૂમિ સામે પીઆઈએલમાં ઉઠાવવામાં આવેલા મુદ્દાઓ પર વિચાર કરી શકે નહીં. અરજદારને નવેસરથી ફાઇલ કરવાની સ્વતંત્રતા આપવામાં આવી હતી. અહિયાએ કોર્ટ સમક્ષ બીજી PIL દાખલ કરી અને 2020માં તેમને ચૂંટણી પંચ સમક્ષ પોતાનું પ્રતિનિધિત્વ કરવાની મંજૂરી આપવામાં આવી.
સુપ્રીમ કોર્ટે ફગાવી અરજી: અરજદારે બેન્ચને જણાવ્યું કે ચૂંટણી પંચે તેમની વિનંતી એટલે કે અરજીનો જવાબ આપ્યો નથી, જેના કારણે તેણે સર્વોચ્ચ અદાલતનો સંપર્ક કર્યો. સર્વોચ્ચ અદાલતે કહ્યું, 'અમે આવા નીતિ વિષયક મુદ્દા પર અરજદાર દ્વારા માંગવામાં આવેલા નિર્દેશો જારી કરવા માટે તૈયાર નથી. આ કોર્ટ સમક્ષ એવી કોઈ સામગ્રી નથી કે જે દર્શાવે છે કે ચૂંટણી પંચ તેના આદેશનું પાલન કરવા માટે યોગ્ય પગલાં લઈ રહ્યું નથી. અમે અરજી પર વિચાર કરવા તૈયાર નથી.
