ETV Bharat / bharat

કોવિડ કેસમાં ઊછાળો: નરી બેજવાબદારી - Union government

બીજા તરંગ તરીકે કોવિડના પુન: ઊછાળાની વિકરાળતા દ્વારા રાષ્ટ્રને આશ્ચર્ય થયું છે. કોવિડ રોગચાળાની બીજી લહેર ક્રૂર હશે તેવા યુ.એસ.એ. અને યુરોપના અનુભવો છતાં આપણા શાસકોએ સાવચેતીનાં પગલાં લેવાની તસ્દી લીધી નહીં અને તબીબી તૈયારીને રામભરોસે છોડી દીધી. તે આ બિન-પ્રતિબદ્ધ રીતો છે જેણે આ બીજા તરંગના પુન: ઊછાળામાં કૉવિડને આટલો ઘાતક બનાવ્યો છે.

કોવિડ કેસમાં ઊછાળો
કોવિડ કેસમાં ઊછાળો
author img

By

Published : Apr 24, 2021, 9:25 PM IST

ન્યૂઝ ડેસ્ક : વડાપ્રધાને દાવો કર્યો હતો કે ગયા વર્ષના સમાન સમયગાળા દરમિયાન જે પરિસ્થિતિઓ જોવા મળી હતી તેની સરખામણીમાં ક્ષેત્રની કક્ષાની પરિસ્થિતિમાં સુધારો થયો છે, હકારાત્મક કેસમાં ત્રણ ગણો વધારો અને મૃત્યુદરમાં ઊંચા દર પ્રવર્તમાન કટોકટીનું પ્રતિબિંબ પાડે છે. કેન્દ્રએ એવો દાવો પણ કર્યો હતો કે કોવિડ પરીક્ષણ કેન્દ્રોની સંખ્યા વધારીને ૨૫૦૦ કરવામાં આવી છે, પરંતુ હકીકત એ છે કે દર્દીઓની ભારે ભીડને કારણે રાષ્ટ્રીય પાટનગરમાં જ બે દિવસ માટે પરીક્ષણ બંધ કરાયું હતું. હૉસ્પિટલની પથારીઓની તંગીએ એવા દાવાઓનો ઘોંઘાટ છતો કર્યો હતો કે અસંખ્ય કૉવિડ વિશેષ હૉસ્પિટલોની સ્થાપના કરવામાં આવી હતી.

ઑક્સિજનની અછતને કારણે ટાળી શકાય તેવો મૃત્યુઆંક હૃદયની ખેંચાણ છે. બીજા દિવસ સુધી ભારતે ૭૦થી વધુ દેશોમાં કૉવિડ રસીના ૬.૬ કરોડ ડૉઝની નિકાસ કરી. આજે દેશમાં તેના પોતાના નાગરિકો માટે કોઈ રસી સંગ્રહમાં નથી. સરકારોની નિષ્ક્રિયતા યુવા તબીબોના અવાજો પરથી સ્પષ્ટ થાય છે કે જેઓ પીડા સાથે કહી રહ્યા છે કે ઉપચારની તબીબી સમસ્યાઓથી દર્દીઓ મરી રહ્યા છે. જોકે કેન્દ્ર દ્વારા ૧૬૨ ઑક્સિજન ઉત્પાદન કેન્દ્રોની સ્થાપનાને મંજૂરી આપવામાં આવી હતી, તેમાંથી માત્ર પાંચમા ભાગનાં કેન્દ્રોની સ્થાપના કરવામાં આવી હતી. જો કૉવિડને અંકુશમાં રાખવા માટે વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી દ્વારા નિયુક્ત કાર્ય દળે યોગ્ય રીતે જવાબદારી નિભાવી હોત, તો દેશ આજે 3 લાખ પૉઝિટિવ કેસો અને દસ ટકા મૃત્યુઆંક સાથે દુ: ખી ન હોત. સરકારની હાલની રસી નીતિ પણ આશ્વાસન આપતી નથી.

ભારત આખા વિશ્વમાં ઉત્પાદિત રસીના ૬૦ ટકા ઉત્પાદન કરે છે. ચોંકાવનારી વાત એ છે કે આ દેશમાં જ રસીનો અભાવ જોવા મળી રહ્યો છે. આખું વિશ્વ માને છે કે રસી, નોંધપાત્ર પ્રમાણમાં, કૉવિડના ખતરાને ટાળી શકે છે. વિશ્વનું માનવું છે કે રસી મૃત્યુદરને અટકાવી શકે છે અને તેને આગળ ફેલાવાથી પણ અટકાવી શકે છે. કૉવિડ રસી પ્રાયોગિક તબક્કે હતી ત્યારે પણ યુએસએએ તેની ૩૦ કરોડ વસતિ માટે ૬૦ કરોડ ડૉઝ મગાવ્યો હતો અને તે માટે અગાઉથી સંપૂર્ણ ચુકવણી કરી હતી. તેની ૧૩૦ કરોડની વસતિ સાથે, ભારતે માત્ર ૧.૧૦ કરોડના ડૉઝ માટે આદેશ આપ્યો.

જોકે તબક્કાવાર રસીકરણનો કાર્યક્રમ ૧૬ જાન્યુઆરીએ શરૂ થયો હતો, પરંતુ પહેલા તબક્કામાં ૩ કરોડના અગ્રમોરચાના યૌદ્ધાઓમાં ફક્ત ૩૭ ટકા લોકોને જ આ રસી મળી હતી. ત્યારબાદ સરકારે ૪૫થી ૬૦ વર્ષની વયના દરેકને રસી આપવાની મંજૂરી આપી. જોકે, આજે સ્થિતિ એ છે કે કેટલાક રાજ્યો માટે રસી માટે ભીખ માગવાનું જ બાકી છે. રસી ઉત્પાદકો દ્વારા ઉત્પાદન ક્ષમતા વધારવાની મંજૂરી આપવા માટે રજૂ કરેલી અરજી અંગે નિર્ણય લેવામાં વિલંબ, ત્રણ જાહેર ક્ષેત્રની સંસ્થાઓને પ્રક્રિયામાં ભાગ લેવામાં સમય વિલંબના લીધે વાઇરસમાં ખતરનાક પરિવર્તનો આવી શક્યાં.

તાજેતરના ઘટનાક્રમમાં, સરકારે રસી ઉત્પાદકોને આર્થિક સહાય પૂરી પાડી હતી. બીજી બાજુ, તેણે સાર્વત્રિક પુખ્ત રસીકરણની ઘોષણા કરી છે, જેમાં ૧૮ વર્ષને ઓળંગી ગયેલા બધાને રસીના ઇન્જેક્શન માટે યોગ્ય બનાવ્યા છે. આ સાથે તેણે ૪૫ વર્ષ કે તેથી વધુ ઉંમરના લોકોને રસી આપવાની જવાબદારી જાળવી રાખી છે, તો બાકીનાં વય જૂથોની જવાબદારી રાજ્યો અને ખાનગી ક્ષેત્ર પર છોડી દેવામાં આવી છે. નોકરીની તકો ખોવાઈ જવાને કારણે લોકોને ભારે આર્થિક મુશ્કેલીઓનો સામનો કરવો પડી રહ્યો છે. કર આવકમાં ભારે ઘટાડાને પરિણામે રાજ્ય સરકારો પણ આર્થિક તંગીનો સામનો કરી રહી છે. આવા નિર્ણાયક તબક્કે હાથ ધોઈ નાખવું કેન્દ્રના ભાગે અતાર્કિક છે. જ્યારે રસીનો જથ્થો મર્યાદિત છે, સમૃદ્ધ અને ગરીબ એવાં રાજ્યો આ જથ્થા માટે સ્પર્ધા કરી રહ્યા છે. આ અસમાન સ્પર્ધા દેશની સંઘીય ભાવનાના મૂળમાં ફટકો મારી રહી છે. જો કેન્દ્ર સાર્વત્રિક મફત રસીકરણ અને રસીના ઉત્પાદનની ખાતરી આપે નહીં, તો કૉવિડ દ્વારા મૃત્યુની નગારા ઘાને નિયંત્રિત કરવાનું ક્યારેય શક્ય બનશે?

ન્યૂઝ ડેસ્ક : વડાપ્રધાને દાવો કર્યો હતો કે ગયા વર્ષના સમાન સમયગાળા દરમિયાન જે પરિસ્થિતિઓ જોવા મળી હતી તેની સરખામણીમાં ક્ષેત્રની કક્ષાની પરિસ્થિતિમાં સુધારો થયો છે, હકારાત્મક કેસમાં ત્રણ ગણો વધારો અને મૃત્યુદરમાં ઊંચા દર પ્રવર્તમાન કટોકટીનું પ્રતિબિંબ પાડે છે. કેન્દ્રએ એવો દાવો પણ કર્યો હતો કે કોવિડ પરીક્ષણ કેન્દ્રોની સંખ્યા વધારીને ૨૫૦૦ કરવામાં આવી છે, પરંતુ હકીકત એ છે કે દર્દીઓની ભારે ભીડને કારણે રાષ્ટ્રીય પાટનગરમાં જ બે દિવસ માટે પરીક્ષણ બંધ કરાયું હતું. હૉસ્પિટલની પથારીઓની તંગીએ એવા દાવાઓનો ઘોંઘાટ છતો કર્યો હતો કે અસંખ્ય કૉવિડ વિશેષ હૉસ્પિટલોની સ્થાપના કરવામાં આવી હતી.

ઑક્સિજનની અછતને કારણે ટાળી શકાય તેવો મૃત્યુઆંક હૃદયની ખેંચાણ છે. બીજા દિવસ સુધી ભારતે ૭૦થી વધુ દેશોમાં કૉવિડ રસીના ૬.૬ કરોડ ડૉઝની નિકાસ કરી. આજે દેશમાં તેના પોતાના નાગરિકો માટે કોઈ રસી સંગ્રહમાં નથી. સરકારોની નિષ્ક્રિયતા યુવા તબીબોના અવાજો પરથી સ્પષ્ટ થાય છે કે જેઓ પીડા સાથે કહી રહ્યા છે કે ઉપચારની તબીબી સમસ્યાઓથી દર્દીઓ મરી રહ્યા છે. જોકે કેન્દ્ર દ્વારા ૧૬૨ ઑક્સિજન ઉત્પાદન કેન્દ્રોની સ્થાપનાને મંજૂરી આપવામાં આવી હતી, તેમાંથી માત્ર પાંચમા ભાગનાં કેન્દ્રોની સ્થાપના કરવામાં આવી હતી. જો કૉવિડને અંકુશમાં રાખવા માટે વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી દ્વારા નિયુક્ત કાર્ય દળે યોગ્ય રીતે જવાબદારી નિભાવી હોત, તો દેશ આજે 3 લાખ પૉઝિટિવ કેસો અને દસ ટકા મૃત્યુઆંક સાથે દુ: ખી ન હોત. સરકારની હાલની રસી નીતિ પણ આશ્વાસન આપતી નથી.

ભારત આખા વિશ્વમાં ઉત્પાદિત રસીના ૬૦ ટકા ઉત્પાદન કરે છે. ચોંકાવનારી વાત એ છે કે આ દેશમાં જ રસીનો અભાવ જોવા મળી રહ્યો છે. આખું વિશ્વ માને છે કે રસી, નોંધપાત્ર પ્રમાણમાં, કૉવિડના ખતરાને ટાળી શકે છે. વિશ્વનું માનવું છે કે રસી મૃત્યુદરને અટકાવી શકે છે અને તેને આગળ ફેલાવાથી પણ અટકાવી શકે છે. કૉવિડ રસી પ્રાયોગિક તબક્કે હતી ત્યારે પણ યુએસએએ તેની ૩૦ કરોડ વસતિ માટે ૬૦ કરોડ ડૉઝ મગાવ્યો હતો અને તે માટે અગાઉથી સંપૂર્ણ ચુકવણી કરી હતી. તેની ૧૩૦ કરોડની વસતિ સાથે, ભારતે માત્ર ૧.૧૦ કરોડના ડૉઝ માટે આદેશ આપ્યો.

જોકે તબક્કાવાર રસીકરણનો કાર્યક્રમ ૧૬ જાન્યુઆરીએ શરૂ થયો હતો, પરંતુ પહેલા તબક્કામાં ૩ કરોડના અગ્રમોરચાના યૌદ્ધાઓમાં ફક્ત ૩૭ ટકા લોકોને જ આ રસી મળી હતી. ત્યારબાદ સરકારે ૪૫થી ૬૦ વર્ષની વયના દરેકને રસી આપવાની મંજૂરી આપી. જોકે, આજે સ્થિતિ એ છે કે કેટલાક રાજ્યો માટે રસી માટે ભીખ માગવાનું જ બાકી છે. રસી ઉત્પાદકો દ્વારા ઉત્પાદન ક્ષમતા વધારવાની મંજૂરી આપવા માટે રજૂ કરેલી અરજી અંગે નિર્ણય લેવામાં વિલંબ, ત્રણ જાહેર ક્ષેત્રની સંસ્થાઓને પ્રક્રિયામાં ભાગ લેવામાં સમય વિલંબના લીધે વાઇરસમાં ખતરનાક પરિવર્તનો આવી શક્યાં.

તાજેતરના ઘટનાક્રમમાં, સરકારે રસી ઉત્પાદકોને આર્થિક સહાય પૂરી પાડી હતી. બીજી બાજુ, તેણે સાર્વત્રિક પુખ્ત રસીકરણની ઘોષણા કરી છે, જેમાં ૧૮ વર્ષને ઓળંગી ગયેલા બધાને રસીના ઇન્જેક્શન માટે યોગ્ય બનાવ્યા છે. આ સાથે તેણે ૪૫ વર્ષ કે તેથી વધુ ઉંમરના લોકોને રસી આપવાની જવાબદારી જાળવી રાખી છે, તો બાકીનાં વય જૂથોની જવાબદારી રાજ્યો અને ખાનગી ક્ષેત્ર પર છોડી દેવામાં આવી છે. નોકરીની તકો ખોવાઈ જવાને કારણે લોકોને ભારે આર્થિક મુશ્કેલીઓનો સામનો કરવો પડી રહ્યો છે. કર આવકમાં ભારે ઘટાડાને પરિણામે રાજ્ય સરકારો પણ આર્થિક તંગીનો સામનો કરી રહી છે. આવા નિર્ણાયક તબક્કે હાથ ધોઈ નાખવું કેન્દ્રના ભાગે અતાર્કિક છે. જ્યારે રસીનો જથ્થો મર્યાદિત છે, સમૃદ્ધ અને ગરીબ એવાં રાજ્યો આ જથ્થા માટે સ્પર્ધા કરી રહ્યા છે. આ અસમાન સ્પર્ધા દેશની સંઘીય ભાવનાના મૂળમાં ફટકો મારી રહી છે. જો કેન્દ્ર સાર્વત્રિક મફત રસીકરણ અને રસીના ઉત્પાદનની ખાતરી આપે નહીં, તો કૉવિડ દ્વારા મૃત્યુની નગારા ઘાને નિયંત્રિત કરવાનું ક્યારેય શક્ય બનશે?

ETV Bharat Logo

Copyright © 2025 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.