ETV Bharat / bharat

પદ્મશ્રી લોક કલાકાર અનવર ખાન સાથે ETV ભારતની ખાસ વાતચીત

26 જાન્યુઆરી રવિવારે સમગ્ર દેશ 71મા પ્રજાસત્તાક દિવસ ઉજવી રહ્યો છે. દેશની વિવિધ હસ્તીઓને પદ્મશ્રી એવોર્ડ આપવામાં આવ્યા છે. જેસલમેરના લોક કલાકાર અનવર ખાનને પદ્મશ્રી એવોર્ડ આપવામાં આવ્યો છે.

ANWAr
પદ્મશ્રી
author img

By

Published : Jan 26, 2020, 6:54 PM IST

લોક કલામાં રાજસ્થાનના જેસલમેલનું નામ રોશન કરનાર અનવર ખાન જ્યારે લોકગીત ગાય છે ત્યારે પ્રકૃતિમાં જલક જોવા મળે છે. અનવર ખાનની ગાયકીમાં જાદુ છે. થારના લોકગીત સંગીતને અંતરરાષ્ટ્રીય સ્તર પર લઇ જવામાં અનવર ખાનની ગાયકીનું મહત્વનું યોગદાન છે.

અનવર ખાનનો જન્મ 1960માં જેસલમેરના નાનકડા ગામમાં થયો હતો. અનવરે ભારતની સાથે 55 દેશોમાં પોતાની ગાયકીનો પરચમ લહેરાયો છે. સંગીતકાર એ.આર રહેમાનની સાથે પણ સંગીત ગાઇ ચૂંક્યા છે. અનવર ખાન ઘણી ફિલ્મોના ગીતમાં પણ પોતાનો આવાજ આપ્યો છે.

અનવર ખાન સાથે ETV ભારતની ખાસ વાતચીત

અનવર ખાન શાનદાર સુફી ગાયક પણ છે. અનવર ખાન દેશ વિદેશમાં લોક ગીત-સંગીતના કાર્યક્રમ કરે છે.

અનવર ખાનનું માનવું છે કે, શાસ્ત્રીય સંગીત લોકગીતોમાં હોય છે. તેમણે કહેવું છે કે, લોકગીત પ્રકૃતિની દેન છે. અનવર ખાન મારવાડી, રાજસ્થાની, હિન્દી, ઉર્દુ, પંજાબી, સિંઘી ભાષામાં લોક ગીત ગાયા છે. અનવર રાજસ્થાની સુફી ગાયકીની મિસાલ છે. પદ્મશ્રી મળવા પર લોકોએ ફૂલોની માળાથી સ્વાગત કર્યું હતું અને શુભેચ્છા પણ પાઠવી હતી. અનવર ખાનને સંગીત અકાદમી નેશનલ એવોર્ડ 2017માં મળ્યો હતો.

લોક કલામાં રાજસ્થાનના જેસલમેલનું નામ રોશન કરનાર અનવર ખાન જ્યારે લોકગીત ગાય છે ત્યારે પ્રકૃતિમાં જલક જોવા મળે છે. અનવર ખાનની ગાયકીમાં જાદુ છે. થારના લોકગીત સંગીતને અંતરરાષ્ટ્રીય સ્તર પર લઇ જવામાં અનવર ખાનની ગાયકીનું મહત્વનું યોગદાન છે.

અનવર ખાનનો જન્મ 1960માં જેસલમેરના નાનકડા ગામમાં થયો હતો. અનવરે ભારતની સાથે 55 દેશોમાં પોતાની ગાયકીનો પરચમ લહેરાયો છે. સંગીતકાર એ.આર રહેમાનની સાથે પણ સંગીત ગાઇ ચૂંક્યા છે. અનવર ખાન ઘણી ફિલ્મોના ગીતમાં પણ પોતાનો આવાજ આપ્યો છે.

અનવર ખાન સાથે ETV ભારતની ખાસ વાતચીત

અનવર ખાન શાનદાર સુફી ગાયક પણ છે. અનવર ખાન દેશ વિદેશમાં લોક ગીત-સંગીતના કાર્યક્રમ કરે છે.

અનવર ખાનનું માનવું છે કે, શાસ્ત્રીય સંગીત લોકગીતોમાં હોય છે. તેમણે કહેવું છે કે, લોકગીત પ્રકૃતિની દેન છે. અનવર ખાન મારવાડી, રાજસ્થાની, હિન્દી, ઉર્દુ, પંજાબી, સિંઘી ભાષામાં લોક ગીત ગાયા છે. અનવર રાજસ્થાની સુફી ગાયકીની મિસાલ છે. પદ્મશ્રી મળવા પર લોકોએ ફૂલોની માળાથી સ્વાગત કર્યું હતું અને શુભેચ્છા પણ પાઠવી હતી. અનવર ખાનને સંગીત અકાદમી નેશનલ એવોર્ડ 2017માં મળ્યો હતો.

Intro:SPECIAL EXCLUSIVE STORY

भारत-पाक सीमा पर बसा जैसलमेर जिला अपने पीले पत्थरों की वजह से पूरी दुनिया में विख्यात है, यहां जो भी आता है इसकी कला संस्कृति का कायल हो जाता है. यहां के धोरों की धरती की सोंधी महक के साथ जब यहां का लोक संगीत बजता है, तो हर कोई दीवाना होकर झूमने लगता है. यहां के लोक कलाकार देश दुनिया में अपनी लोक कला का परचम लहरा रहे हैं. आज जैसलमेर के छोटे से गांव बईया के लोक कलाकार अनवर खान को पद्मश्री अवार्ड से चुने जाने की खबर आने से जैसलमेर के लोक कलाकारों में एक और जहां खुशी की लहर है, वही अनवर खान को बधाई देने वालों का तांता सा लग गया है.


Body:लोक कला में जैसलमेर का नाम पूरी दुनिया में रोशन करने वाले अनवर खान जब लोकगीत गाते हैं तो प्रकृति में शहद सा घुल जाता है जो अनवर खान की गायकी का जादू है. थार के लोकगीत संगीत को अंतरराष्ट्रीय स्तर पर ले जाने में अनवर खान की गायकी का अहम योगदान है. जैसलमेर जिले के छोटे से गांव बईया के लोक गायक रमजान खान के घर 1960 में अनवर खान का जन्म हुआ. उनके दादा भी लोक गायक थे, लोकसंगीत अनवर खान को परंपरा में मिला. अनवर लोकगीत संगीत के साधक है, चांदण मुल्तान, सदीक खान जैसे उस्ताद लोक गायकों के शागिर्द अनवर खान ने इनसे लोकगीत संगीत की बारीकियां सीखी. संपूर्ण भारत के साथ-साथ लगभग 55 देशों में अपनी गायकी का परचम लहरा चुके अनवर खान ने विख्यात संगीतकार ए.आर. रहमान की फिल्मों में भी गा चुके हैं, साथ ही कई हिंदी फिल्मों में अपनी लोक गायकी का भी जलवा बिखेर चुके हैं. लोक गायकी के अलावा अनवर खान बेहतरीन सूफी गायक भी है, जब अनवर खान सूफी में लोकगीत गाते हैं तो श्रोता मदमस्त होकर झूम उठते हैं. अनवर का अपना दल है जिसके माध्यम से देश विदेशों में लोक गीत-संगीत के कार्यक्रम करते हैं.


Conclusion:अनवर खान का मानना है कि शास्त्रीय संगीत की आत्मा लोकगीतों में बसती है. अनवर रागों में विश्वास नहीं रखते,अनवर का मानना है कि राग गीतों में होता है. उनका कहना है कि लोकगीत प्रकृति की देन है और वे प्रकृति का भरपूर आनंद उठाते हैं. अनवर को लोक गायक होने का गर्व है . मारवाड़ी, राजस्थानी, हिंदी, उर्दू, पंजाबी, सिंधी भाषा में गाने वाले अनवर खान लोक संगीत को नई ऊंचाइयों पर पहुंचाना चाहते हैं. अनवर खान की गायक का लोहा गजल गायक जगजीत सिंह भी मानते हैं, जगजीत सिंह की एल्बम पधारो म्हारे देश में मुख्य गीत का मुखड़ा अनवर खान ने गाया है. अनवर राजस्थानी तथा सूफी गायकी की मिसाल है. रेगिस्तान के इस लाल को जब पद्मश्री मिलने की खबर आई तो लोक कलाकार खुशी से झूम उठे तथा अनवर खान को फूल मालाओं से लादकर उन्हें बधाइयां दे रहे हैं, कि आपने लोक कलाकारों का नाम रोशन कर दिया. अनवर खान को अपनी आने वाली पीढ़ी की चिंता है और वे सरकार से मांग भी कर रहे हैं कि इन बच्चों को केवल गाना बजाना ही आता है तो इनके लिए संगीत स्कूल-कॉलेज की व्यवस्था करवाएं साथ ही बुजुर्ग कलाकारों को पेंशन से भी जोड़ें ताकि वह अपना गूजर बसर कर सकें.

ख्याति प्राप्त कलाकार अनवर खान को इससे पहले कई पुरस्कारों से नवाजा जा चुका है. पिछले साल उन्हें संगीत नाटक अकादमी नेशनल अवार्ड 2017 भी मिल चुका है, इसके साथ ही अनवर खान को मारवाड़ रत्न, मरुधरा अवार्ड और राजस्थान रत्न के साथ-साथ अंतरराष्ट्रीय स्तर पर भी कई बार सम्मानित किया जा चुका है.

बाईट-1- अनवर खान, लोक कलाकार
ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.