ETV Bharat / bharat

ફૈઝની 'હમ દેખેંગે' કવિતા પર વિવાદ, જાવેદ અખ્તર ગુસ્સે થયા - ફૈઝ અહમદ ફૈઝની કવિતા

નવી દિલ્હી: પ્રખ્યાત શાયર ફૈઝ અહમદ ફૈઝની એક કવિતા હાલમાં ખૂબ ચર્ચા થઈ રહી છે. જેનું શિર્ષક છે 'હમ દેખેંગે'. નાગરિકતા સંશોધન કાયદાનો વિરોધ કરનારાઓએ IIT કાનપુરમાં આ કવિતાનું વાંચન કર્યું હતું. આ અંગે વિવાદ વકળ્યો છે. ગીતકાર જાવેદ અખ્તરે આ અંગે કડક પ્રતિક્રિયા આપી છે.

national news
national news
author img

By

Published : Jan 2, 2020, 6:38 PM IST

IIT કાનપુરના વિદ્યાર્થીઓ દ્વારા જામિયા મિલિયા ઈસ્લામિયાના વિદ્યાર્થીઓના સમર્થનમાં કેમ્પસમાં 17 ડિસેમ્બરના રોજ મશહૂર શાયર ફૈઝ અહમદ ફૈઝની કવિતા 'હમ દેખેંગે' ગાવાના મામલાની તપાસ માટે એક સમિતિની રચના કરવામાં આવી છે. આ માહિતી મળતાની સાથે જ આ અંગે તીવ્ર પ્રતિક્રિયા આવવાની શરુઆત થઈ ગઈ છે. જાણીતા ગીતકાર જાવેદ અખ્તરે આ ઘટનાને મજાક ગણાવી હતી.

જાવેદ અખ્તરે કહ્યું કે, ફૈઝને હિન્દુ વિરોધી ગણાવવા હાસ્યાસ્પદ છે અને આ પ્રકારની વાતો કરવી મજાક સમાન છે. જાવેદ અખ્તરે કહ્યું કે, ફૈઝે પોતાનું અડધું જીવન પાકિસ્તાનની બહાર વિતાવ્યું છે. તેમને પાકિસ્તાન વિરોધી કહેવામાં આવતા હતા. વધુમાં જાવેદ અખ્તરે કહ્યું કે, ફૈઝે જનરલ ઝિયા ઉલ હકની કોમી અને કટ્ટરવાદી વિચારસરણી વિરુદ્ધ આ કવિતા લખી હતી.

IIT કાનપુરના નાયબ નિયામક મનિંદ્ર અગ્રવાલે પ્રદર્શન વિશે માહિતી આપી હતી. તેમણે કહ્યું કે, IITના 300 જેટલા વિદ્યાર્થીઓએ કેમ્પસની અંદર શાંતિપૂર્ણ વિરોધ પ્રદર્શન કર્યું હતું, કારણ કે, કલમ 144 લાગુ થવાને કારણે તેમને બહાર જવાની મંજૂરી આપવામાં આવી ન હતી. પ્રદર્શન દરમિયાન એક વિદ્યાર્થીએ ફૈઝની કવિતા 'હમ દેખેંગે' ગાઈ હતી, જેની સામે કાંત મિશ્રા સહિત 16થી 17 લોકોએ IIT ડિરેક્ટરને લેખિત ફરિયાદ કરી હતી.

તેમનું કહેવું હતું કે, કવિતામાં કેટલાક વિવાદાસ્પદ શબ્દો છે. જે હિન્દુઓની ભાવનાઓને અસર કરી શકે છે.

એક નજર આ કવિતા પર..

हम देखेंगे

लाज़िम है कि हम भी देखेंगे

वो दिन कि जिस का वादा है

जो लौह-ए-अज़ल में लिख्खा है

जब ज़ुल्म-ओ-सितम के कोह-ए-गिराँ

रूई की तरह उड़ जाएँगे

हम महकूमों के पाँव-तले

जब धरती धड़-धड़ धड़केगी

और अहल-ए-हकम के सर-ऊपर

जब बिजली कड़-कड़ कड़केगी

जब अर्ज़-ए-ख़ुदा के काबे से

सब बुत उठवाए जाएँगे

हम अहल-ए-सफ़ा मरदूद-ए-हरम

मसनद पे बिठाए जाएँगे

सब ताज उछाले जाएँगे

सब तख़्त गिराए जाएँगे

बस नाम रहेगा अल्लाह का

जो ग़ाएब भी है हाज़िर भी

जो मंज़र भी है नाज़िर भी

उट्ठेगा अनल-हक़ का नारा

जो मैं भी हूँ और तुम भी हो

और राज करेगी ख़ल्क़-ए-ख़ुदा

जो मैं भी हूँ और तुम भी हो

IIT કાનપુરના વિદ્યાર્થીઓ દ્વારા જામિયા મિલિયા ઈસ્લામિયાના વિદ્યાર્થીઓના સમર્થનમાં કેમ્પસમાં 17 ડિસેમ્બરના રોજ મશહૂર શાયર ફૈઝ અહમદ ફૈઝની કવિતા 'હમ દેખેંગે' ગાવાના મામલાની તપાસ માટે એક સમિતિની રચના કરવામાં આવી છે. આ માહિતી મળતાની સાથે જ આ અંગે તીવ્ર પ્રતિક્રિયા આવવાની શરુઆત થઈ ગઈ છે. જાણીતા ગીતકાર જાવેદ અખ્તરે આ ઘટનાને મજાક ગણાવી હતી.

જાવેદ અખ્તરે કહ્યું કે, ફૈઝને હિન્દુ વિરોધી ગણાવવા હાસ્યાસ્પદ છે અને આ પ્રકારની વાતો કરવી મજાક સમાન છે. જાવેદ અખ્તરે કહ્યું કે, ફૈઝે પોતાનું અડધું જીવન પાકિસ્તાનની બહાર વિતાવ્યું છે. તેમને પાકિસ્તાન વિરોધી કહેવામાં આવતા હતા. વધુમાં જાવેદ અખ્તરે કહ્યું કે, ફૈઝે જનરલ ઝિયા ઉલ હકની કોમી અને કટ્ટરવાદી વિચારસરણી વિરુદ્ધ આ કવિતા લખી હતી.

IIT કાનપુરના નાયબ નિયામક મનિંદ્ર અગ્રવાલે પ્રદર્શન વિશે માહિતી આપી હતી. તેમણે કહ્યું કે, IITના 300 જેટલા વિદ્યાર્થીઓએ કેમ્પસની અંદર શાંતિપૂર્ણ વિરોધ પ્રદર્શન કર્યું હતું, કારણ કે, કલમ 144 લાગુ થવાને કારણે તેમને બહાર જવાની મંજૂરી આપવામાં આવી ન હતી. પ્રદર્શન દરમિયાન એક વિદ્યાર્થીએ ફૈઝની કવિતા 'હમ દેખેંગે' ગાઈ હતી, જેની સામે કાંત મિશ્રા સહિત 16થી 17 લોકોએ IIT ડિરેક્ટરને લેખિત ફરિયાદ કરી હતી.

તેમનું કહેવું હતું કે, કવિતામાં કેટલાક વિવાદાસ્પદ શબ્દો છે. જે હિન્દુઓની ભાવનાઓને અસર કરી શકે છે.

એક નજર આ કવિતા પર..

हम देखेंगे

लाज़िम है कि हम भी देखेंगे

वो दिन कि जिस का वादा है

जो लौह-ए-अज़ल में लिख्खा है

जब ज़ुल्म-ओ-सितम के कोह-ए-गिराँ

रूई की तरह उड़ जाएँगे

हम महकूमों के पाँव-तले

जब धरती धड़-धड़ धड़केगी

और अहल-ए-हकम के सर-ऊपर

जब बिजली कड़-कड़ कड़केगी

जब अर्ज़-ए-ख़ुदा के काबे से

सब बुत उठवाए जाएँगे

हम अहल-ए-सफ़ा मरदूद-ए-हरम

मसनद पे बिठाए जाएँगे

सब ताज उछाले जाएँगे

सब तख़्त गिराए जाएँगे

बस नाम रहेगा अल्लाह का

जो ग़ाएब भी है हाज़िर भी

जो मंज़र भी है नाज़िर भी

उट्ठेगा अनल-हक़ का नारा

जो मैं भी हूँ और तुम भी हो

और राज करेगी ख़ल्क़-ए-ख़ुदा

जो मैं भी हूँ और तुम भी हो

Intro:Body:

national news 


Conclusion:
ETV Bharat Logo

Copyright © 2025 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.