ETV Bharat / bharat

આઝાદી કા અમૃત મહોત્સવ: સી.વી.રામન, જેમણે પ્રોફેસર બનવા માટે સરકારી નોકરી છોડી - Indian Independence Day

સીવી રામન રામન ઈફેક્ટ (C.V.Raman Effect) માટે જાણીતા છે.તેઓ નોબેલ પુરસ્કાર વિજેતા હતા. તેમને ભારત રત્ન (Bharat Ratna C.V.Raman) પણ આપવામાં આવ્યો હતો. આ સાથે તેઓ અન્ય ઘણા વોર્ડમાં પણ જીત્યા હતા.

આઝાદી કા અમૃત મહોત્સવ: સી.વી.રામન, જેમણે પ્રોફેસર બનવા માટે સરકારી નોકરી છોડી
આઝાદી કા અમૃત મહોત્સવ: સી.વી.રામન, જેમણે પ્રોફેસર બનવા માટે સરકારી નોકરી છોડી
author img

By

Published : Aug 9, 2022, 10:01 AM IST

Updated : Aug 9, 2022, 12:59 PM IST

હૈદરાબાદ: ચંદ્રશેખર વેંકટ રામન, (C.V.Raman) નો જન્મ 7 નવેમ્બર 1888ના રોજ તમિલનાડુના તિરુચિરાપલ્લીમાં થયો હતો. તેમના પિતા ગણિત અને ભૌતિકશાસ્ત્રના લેક્ચરર હતા, તેથી શરૂઆતથી જ તેઓ શૈક્ષણિક વાતાવરણમાં ડૂબી ગયા હતા. રમને ખૂબ જ નાની ઉંમરે તેમની શૈક્ષણિક પ્રતિભા સ્થાપિત કરી. 1970 માં, પ્રયોગશાળામાં કામ કરતી વખતે તેમને હૃદયરોગનો મોટો હુમલો આવ્યો. તેમણે 21 નવેમ્બર 1970ના રોજ રામન રિસર્ચ ઈન્સ્ટિટ્યૂટમાં અંતિમ શ્વાસ લીધા હતા.

આ પણ વાંચો: CJI એનવી રમનાએ બનાવ્યો રેકોર્ડ, સૌથી વધુ ન્યાયાધીશોની કરી નિમણૂક

અભ્યાસ: 13 વર્ષની ઉંમરે શાળા પૂર્ણ કર્યા પછી, તેણીએ આંધ્રપ્રદેશના વિશાખાપટ્ટનમની શ્રીમતી એવીએન કોલેજમાંથી આગળનો અભ્યાસ કર્યો. ત્યારબાદ તેઓ ચેન્નાઈની પ્રતિષ્ઠિત પ્રેસિડેન્સી કોલેજમાં ગયા. 15 વર્ષની ઉંમરે સી.વી રમને બી.એ. ભૌતિકશાસ્ત્ર અને અંગ્રેજીમાં સન્માન સાથે ડિગ્રી અને 18 વર્ષની ઉંમરે, તેમણે સન્માન સાથે એમએની ડિગ્રી પ્રાપ્ત કરી.

વિજ્ઞાનમાં રસ: સીવી રમન ભારતીય ઓટિટ પરીક્ષા અને ઓટિટ સેવામાં દેખાયા. ત્યાં તેઓ કોલકાતામાં નાણા વિભાગમાં સહાયક એકાઉન્ટન્ટ જનરલ તરીકે નિયુક્ત થયા. કોલકાતામાં, તેમણે ઇન્ડિયન એસોસિએશન ઓફ ધ કલ્ટિવેશન ઓફ સાયન્સની લેબોરેટરીમાં કામ કરીને વિજ્ઞાનમાં રૂચી જાળવી રાખી. બાકીના નવરાશના સમયમાં ડિવાઈસ અને ભારતીય ડ્રમનો અભ્યાસ કર્યો.

આ પણ વાંચો: વીમાં પોલીસીમાં ક્લેમ રીજેક્ટ થાય એ પહેલા રીન્યૂ પ્રોસેસ અંગે જાણો

સરકારી નોકરી છોડી: 1917 માં, સી.વી. રમને કલકત્તા યુનિવર્સિટી (1917-33)ની કોલેજ ઓફ સાયન્સમાં ભૌતિકશાસ્ત્રના સર તારકનાથ પાલિતમાં પ્રોફેસર બનવા માટે તેમની સરકારી નોકરી છોડી દીધી. કલકત્તામાં 15 વર્ષ પછી, તેઓ બેંગ્લોર ગયા (1933). તેઓ ઈન્ડિયન ઈન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ સાયન્સમાં પ્રોફેસર બન્યા. 1948માં તેઓ બેંગ્લોરમાં સ્વ-સ્થાપિત અને સમૃદ્ધ રમન ઈન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ રિસર્ચના ડિરેક્ટર હતા.

સારા સંપાદક: તેમણે 1926માં ઈન્ડિયન જર્નલ ઑફ ફિઝિક્સની પણ સ્થાપના કરી, જેના તેઓ સંપાદક છે. તેમણે કંપન, ધ્વનિ, સંગીતનાં સાધનો, અલ્ટ્રાસોનિક્સ, વિવર્તન, ફોટોઈલેક્ટ્રીસીટી, કોલોઈડલ કણો, એક્સ-રે વિવર્તન, મેગ્નેટ્રોન, ડાઈલેક્ટ્રીક્સ વગેરે ક્ષેત્રોમાં સંશોધનમાં પ્રચંડ યોગદાન આપ્યું હતું. રમન સ્પેક્ટ્રોસ્કોપીનો ઉપયોગ ઘણાં વિવિધ ક્ષેત્રોમાં થાય છે - વાસ્તવમાં, કોઈપણ એપ્લિકેશન જ્યાં બિન-વિનાશક, માઇક્રોસ્કોપિક, રાસાયણિક વિશ્લેષણ અને ઇમેજિંગ જરૂરી હોય. દર વર્ષે, 28 ફેબ્રુઆરીએ, 'રામન ઇફેક્ટ'ની શોધને ચિહ્નિત કરવા માટે રાષ્ટ્રીય વિજ્ઞાન દિવસ ઉજવવામાં આવે છે.

આ પણ વાંચો: air travel in India: સુરક્ષાને લઈને કેમ ઉભા થઈ રહ્યા છે પ્રશ્નો?

એમના વિચાર: મારી સાથે યોગ્ય વર્તન કરો અને તમે પ્રકાશ જોશો... મારી સાથે ખોટું વર્તન કરો અને તમે ખોટા થશો, સાચા પ્રશ્નો પૂછો, અને પ્રકૃતિ તેના રહસ્યોના દરવાજા ખોલશે. હું મારી નિષ્ફળતાનો માસ્ટર છું. જો હું ક્યારેય નિષ્ફળ ન થયો તો હું કેવી રીતે શીખીશ. તમે હંમેશા તમારા જીવનમાં કોણ આવે છે તે પસંદ કરી શકતા નથી, પરંતુ તેઓ તમને શું પાઠ શીખવે છે તે તમે શીખી શકો છો. સફળતા ત્યારે મળી શકે છે જ્યારે તમે તમારી સામે આવેલું કામ હિંમતથી કરો. હું દ્રઢપણે માનું છું કે મૂળભૂત વિજ્ઞાન સૂચનાત્મક, ઔદ્યોગિક અને સરકારી અથવા લશ્કરી દબાણ દ્વારા સંચાલિત થઈ શકતું નથી.

હૈદરાબાદ: ચંદ્રશેખર વેંકટ રામન, (C.V.Raman) નો જન્મ 7 નવેમ્બર 1888ના રોજ તમિલનાડુના તિરુચિરાપલ્લીમાં થયો હતો. તેમના પિતા ગણિત અને ભૌતિકશાસ્ત્રના લેક્ચરર હતા, તેથી શરૂઆતથી જ તેઓ શૈક્ષણિક વાતાવરણમાં ડૂબી ગયા હતા. રમને ખૂબ જ નાની ઉંમરે તેમની શૈક્ષણિક પ્રતિભા સ્થાપિત કરી. 1970 માં, પ્રયોગશાળામાં કામ કરતી વખતે તેમને હૃદયરોગનો મોટો હુમલો આવ્યો. તેમણે 21 નવેમ્બર 1970ના રોજ રામન રિસર્ચ ઈન્સ્ટિટ્યૂટમાં અંતિમ શ્વાસ લીધા હતા.

આ પણ વાંચો: CJI એનવી રમનાએ બનાવ્યો રેકોર્ડ, સૌથી વધુ ન્યાયાધીશોની કરી નિમણૂક

અભ્યાસ: 13 વર્ષની ઉંમરે શાળા પૂર્ણ કર્યા પછી, તેણીએ આંધ્રપ્રદેશના વિશાખાપટ્ટનમની શ્રીમતી એવીએન કોલેજમાંથી આગળનો અભ્યાસ કર્યો. ત્યારબાદ તેઓ ચેન્નાઈની પ્રતિષ્ઠિત પ્રેસિડેન્સી કોલેજમાં ગયા. 15 વર્ષની ઉંમરે સી.વી રમને બી.એ. ભૌતિકશાસ્ત્ર અને અંગ્રેજીમાં સન્માન સાથે ડિગ્રી અને 18 વર્ષની ઉંમરે, તેમણે સન્માન સાથે એમએની ડિગ્રી પ્રાપ્ત કરી.

વિજ્ઞાનમાં રસ: સીવી રમન ભારતીય ઓટિટ પરીક્ષા અને ઓટિટ સેવામાં દેખાયા. ત્યાં તેઓ કોલકાતામાં નાણા વિભાગમાં સહાયક એકાઉન્ટન્ટ જનરલ તરીકે નિયુક્ત થયા. કોલકાતામાં, તેમણે ઇન્ડિયન એસોસિએશન ઓફ ધ કલ્ટિવેશન ઓફ સાયન્સની લેબોરેટરીમાં કામ કરીને વિજ્ઞાનમાં રૂચી જાળવી રાખી. બાકીના નવરાશના સમયમાં ડિવાઈસ અને ભારતીય ડ્રમનો અભ્યાસ કર્યો.

આ પણ વાંચો: વીમાં પોલીસીમાં ક્લેમ રીજેક્ટ થાય એ પહેલા રીન્યૂ પ્રોસેસ અંગે જાણો

સરકારી નોકરી છોડી: 1917 માં, સી.વી. રમને કલકત્તા યુનિવર્સિટી (1917-33)ની કોલેજ ઓફ સાયન્સમાં ભૌતિકશાસ્ત્રના સર તારકનાથ પાલિતમાં પ્રોફેસર બનવા માટે તેમની સરકારી નોકરી છોડી દીધી. કલકત્તામાં 15 વર્ષ પછી, તેઓ બેંગ્લોર ગયા (1933). તેઓ ઈન્ડિયન ઈન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ સાયન્સમાં પ્રોફેસર બન્યા. 1948માં તેઓ બેંગ્લોરમાં સ્વ-સ્થાપિત અને સમૃદ્ધ રમન ઈન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ રિસર્ચના ડિરેક્ટર હતા.

સારા સંપાદક: તેમણે 1926માં ઈન્ડિયન જર્નલ ઑફ ફિઝિક્સની પણ સ્થાપના કરી, જેના તેઓ સંપાદક છે. તેમણે કંપન, ધ્વનિ, સંગીતનાં સાધનો, અલ્ટ્રાસોનિક્સ, વિવર્તન, ફોટોઈલેક્ટ્રીસીટી, કોલોઈડલ કણો, એક્સ-રે વિવર્તન, મેગ્નેટ્રોન, ડાઈલેક્ટ્રીક્સ વગેરે ક્ષેત્રોમાં સંશોધનમાં પ્રચંડ યોગદાન આપ્યું હતું. રમન સ્પેક્ટ્રોસ્કોપીનો ઉપયોગ ઘણાં વિવિધ ક્ષેત્રોમાં થાય છે - વાસ્તવમાં, કોઈપણ એપ્લિકેશન જ્યાં બિન-વિનાશક, માઇક્રોસ્કોપિક, રાસાયણિક વિશ્લેષણ અને ઇમેજિંગ જરૂરી હોય. દર વર્ષે, 28 ફેબ્રુઆરીએ, 'રામન ઇફેક્ટ'ની શોધને ચિહ્નિત કરવા માટે રાષ્ટ્રીય વિજ્ઞાન દિવસ ઉજવવામાં આવે છે.

આ પણ વાંચો: air travel in India: સુરક્ષાને લઈને કેમ ઉભા થઈ રહ્યા છે પ્રશ્નો?

એમના વિચાર: મારી સાથે યોગ્ય વર્તન કરો અને તમે પ્રકાશ જોશો... મારી સાથે ખોટું વર્તન કરો અને તમે ખોટા થશો, સાચા પ્રશ્નો પૂછો, અને પ્રકૃતિ તેના રહસ્યોના દરવાજા ખોલશે. હું મારી નિષ્ફળતાનો માસ્ટર છું. જો હું ક્યારેય નિષ્ફળ ન થયો તો હું કેવી રીતે શીખીશ. તમે હંમેશા તમારા જીવનમાં કોણ આવે છે તે પસંદ કરી શકતા નથી, પરંતુ તેઓ તમને શું પાઠ શીખવે છે તે તમે શીખી શકો છો. સફળતા ત્યારે મળી શકે છે જ્યારે તમે તમારી સામે આવેલું કામ હિંમતથી કરો. હું દ્રઢપણે માનું છું કે મૂળભૂત વિજ્ઞાન સૂચનાત્મક, ઔદ્યોગિક અને સરકારી અથવા લશ્કરી દબાણ દ્વારા સંચાલિત થઈ શકતું નથી.

Last Updated : Aug 9, 2022, 12:59 PM IST
ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.