નવી દિલ્હી: આ વખતે ઓટો એક્સ્પો 2023માં ઇલેક્ટ્રિક (auto news india) વાહનો જોવા મળ્યા હતા. આ વખતે લગભગ તમામ કાર ઉત્પાદકોએ તેમની ઇલેક્ટ્રિક કાર રજૂ કરી છે. પરંતુ અહીં સવાલ એ ઊભો થાય છે કે ભારતમાં ઇલેક્ટ્રિક કારનું ભવિષ્ય શું છે. માર્કેટમાં અવનવા ઇલેક્ટ્રિક વાહનો આવી ગયા છે. આ ઇલેક્ટ્રિક વાહનો માર્કટમાં ચાલશે કે કેમ તે સવાલનો તમને પણ થતો જ હશે. તો ચાલો આજે તમને આ બાબતે તમામ માહિતી આપીએ.
કેન્દ્ર સરકારની યોજના ટાટા મોટર્સની ઈલેક્ટ્રિક કાર સિવાય, લગભગ કોઈ અન્ય વાહન ઉત્પાદકની ઇલેક્ટ્રિક કારની કિંમત 20 લાખ રૂપિયાથી ઓછી નથી. તેનું એક મોટું કારણ તેના પાર્ટ્સ અને બેટરી છે, જે વિદેશથી આયાત કરવામાં આવે છે. આવી સ્થિતિમાં, ગ્રાહક આટલી ઊંચી કિંમતે મર્યાદિત રેન્જની કાર મેળવવા વિશે ઘણી વખત વિચારે છે. પરંતુ હવે કેન્દ્ર સરકારે EVs અપનાવવાની પ્રક્રિયાને વેગ આપવા માટે ઓછામાં ઓછા $3.4 બિલિયનના પ્રોત્સાહનોની જાહેરાત કરી છે, કારણ કે વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ 2070 સુધીમાં શૂન્ય ઉત્સર્જનનું લક્ષ્ય રાખ્યું છે. સરકાર FAME-II યોજના હેઠળ સબસિડી આપી રહી છે, જેમાં પ્રતિ કિલોવોટ કલાકની બેટરીના આધારે 15,000 રૂપિયાની સબસિડી આપવામાં આવી રહી છે.
શેરડીનો ઉપયોગ કરીને ઇથેનોલ અને મિથેનોલ ઇથેનોલ અને મિથેનોલ વધુ ટકાઉ ઇંધણ છે જે મકાઈ અને શેરડી જેવા ખાદ્ય પાકોમાંથી મેળવવામાં આવે છે. આ ઇંધણની એકંદર કિંમત ઘટાડવામાં મદદ કરે છે, જ્યારે તે જ સમયે ઇંધણની પ્રક્રિયામાંથી કાર્બન ફૂટપ્રિન્ટ ઘટાડે છે. શણના બળતણના ઉપયોગ પર આગ્રહ રાખવાનું બીજું કારણ એ છે કે તેની મદદથી કેન્દ્ર સરકાર શેરડીના ખેડૂતોની આવક વધારવા માંગે છે અને સાથે જ કાર્બન ઉત્સર્જનમાં પણ ઘટાડો કરવા માંગે છે. જોકે, ફ્લેક્સ ફ્યુઅલ આધારિત વાહન ભારતમાં આવવામાં સમય લાગશે.
ઇલેક્ટ્રિક વાહનો પર વધુ ભાર ગ્રેટર નોઈડામાં ચાલી રહેલા ઓટો એક્સ્પો 2023માં, આ વર્ષે કાર ઉત્પાદકો અને ટુ-વ્હીલર ઉત્પાદકોએ ઇલેક્ટ્રિક વાહનો પર વધુ ભાર મૂક્યો છે. આ વર્ષે ઓટો એક્સપોમાં સ્થાનિક તેમજ વિદેશી ઓટોમેકર્સે ઇલેક્ટ્રિક વાહનોનું પ્રદર્શન કર્યું હતું. આ સાથે આ ઓટો એક્સપોમાં હાઈડ્રોજન ફ્યુઅલ સેલ અને ફ્લેક્સ ફ્યુઅલ આધારિત વાહનોએ પણ લોકોને આકર્ષ્યા હતા. જોકે ઓટો એક્સ્પો 2023 લગભગ સંપૂર્ણપણે ઇલેક્ટ્રિક વાહનો પર આધારિત હતો.
ભારતીય બજારમાં ઇલેક્ટ્રિક કાર ભારતીય બજારમાં પહેલેથી જ ઘણી ઈલેક્ટ્રિક કાર વેચાણ પર છે. જ્યારે આમાંથી કેટલીક કાર સ્થાનિક ઉત્પાદકોની છે તો કેટલીક વિદેશી ઉત્પાદકોની છે. જ્યાં એક તરફ ઈલેક્ટ્રિક કાર પર્યાવરણની દૃષ્ટિએ એકદમ સુરક્ષિત છે, તો બીજી તરફ આ કારોને લઈને લોકોની કેટલીક ચિંતાઓ પણ છે. કાર ગ્રાહકોની સૌથી મોટી ચિંતા ઈલેક્ટ્રિક કારની શ્રેણીને લઈને છે. ઇલેક્ટ્રિક કારની રેન્જ મર્યાદિત છે. અને તેને ચોક્કસ રેન્જ પછી ચાર્જ કરવી પડે છે.ભારતમાં કેટલીક ઇલેક્ટ્રિક કાર પણ છે જેની રેન્જ 200-250 કિમી પ્રતિ ચાર્જ છે અને આ રેન્જ સાથે તેનો ઉપયોગ માત્ર શહેરની સવારી માટે જ થઈ શકે છે. ટાટા મોટર્સની Tata Tiago EV હાલમાં બજારમાં સૌથી વધુ સસ્તું ઇલેક્ટ્રિક કાર છે જેની કિંમત રૂ. 8.49 લાખ (એક્સ-શોરૂમ) થી શરૂ થાય છે. આ કાર સિંગલ ફુલ ચાર્જ પર મહત્તમ 250 કિમી સુધીની રેન્જ આપી શકે છે.
પબ્લિક ચાર્જિંગ સ્ટેશન આંકડાઓ સાથે સરખામણીની વાત કરીએ તો હાલમાં સમગ્ર દેશમાં પરંપરાગત ઈંધણ (પેટ્રોલ અને ડીઝલ)ના ફિલિંગ સ્ટેશનોની સંખ્યા 64,600થી વધુ છે. હવે જો આપણે ઈલેક્ટ્રિક વાહનો માટેના સાર્વજનિક ચાર્જિંગ સ્ટેશનોની સંખ્યા જોઈએ તો તે હજુ પણ ઘણી ઓછી છે. મધ્યમ વર્ગની વ્યક્તિ માટે કાર એ રોજીંદી ઉપયોગની વસ્તુ તેમજ સ્ટેટસ સિમ્બોલ છે. મધ્યમ વર્ગના લોકો એક જ કાર લે છે, જેના કારણે તેઓ ઘણી વખત લાંબા અંતરની મુસાફરી કરે છે. આવી સ્થિતિમાં ઇલેક્ટ્રિક વાહન તેમના માટે અસરકારક સાબિત થશે નહીં. જ્યારે હાઈવે પર પેટ્રોલ ફિલિંગ સ્ટેશનની જેમ પબ્લિક ચાર્જિંગ સ્ટેશન ઊભા કરવામાં આવશે ત્યારે ઇલેક્ટ્રિક વાહનોની પકડ મજબૂત થશે. ઇલેક્ટ્રિક વાહનોનો બીજો નબળો મુદ્દો તેમની કિંમત છે. ટાટા મોટર્સને છોડીને, ભારતમાં વેચાતી દરેક ઇલેક્ટ્રિક કારની કિંમત ખૂબ ઊંચી હોય છે.
શું લાંબી ડ્રાઇવ માટે ઇલેક્ટ્રિક કાર સારી છે? કોઈ આ કારને હાઈવે રાઈડ અથવા લોંગ ડ્રાઈવ માટે લઈ જવા ઈચ્છે તો શું કાર તેની મહત્તમ રેન્જ પર પહોંચ્યા પછી બંધ થઈ જશે અને ચાર્જિંગના અભાવે તમારી મુસાફરી પરેશાની બની જશે. કારણ કે હાઈવે પર ઈલેક્ટ્રિક કારને ચાર્જ કરવા માટે ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર હજુ તૈયાર કરવામાં આવ્યું નથી. ઓટો એક્સ્પો 2023ના ઉદઘાટન સમારોહમાં કેન્દ્રીય પરિવહન પ્રધાન નિતિન ગડકરીએ પણ હાજરી આપી હતી. સમગ્ર ભારતમાં 18 લાખથી વધુ ઇલેક્ટ્રિક વાહનો નોંધાયા છે. આ સાથે દિલ્હી, તમિલનાડુ સહિત દેશના અન્ય ઘણા રાજ્યોમાં 5,151 પબ્લિક ચાર્જિંગ સ્ટેશનની સ્થાપના કરવામાં આવી છે.
ફ્લેક્સ ફ્યુઅલ આધારિત કારનું પ્રદર્શન જો કે ભારતમાં ઓટોમેકર્સે હજુ સુધી ફ્લેક્સ ફ્યુઅલ આધારિત વાહનોનું ઉત્પાદન કર્યું નથી, પરંતુ આ વખતે ઓટો એક્સ્પો 2023માં દેશની સૌથી મોટી કાર નિર્માતા કંપની મારુતિ સુઝુકીએ તેની પ્રથમ ફ્લેક્સ ફ્યુઅલ આધારિત કારનું પ્રદર્શન કર્યું. કંપનીએ તેની લોકપ્રિય હેચબેક મારુતિ સુઝુકી વેગન-આરના ફ્લેક્સ ફ્યુઅલ વર્ઝનનું પ્રદર્શન કર્યું. કંપનીનું કહેવું છે કે આ કાર E20 થી E85 સુધી કોઈપણ ફ્લેક્સ ફ્યુઅલ પર ચાલી શકશે.
ઇથેનોલ બ્લેન્ડેડ ફ્લેક્સ ફ્યુઅલ શું છે ઘણા લોકોના મનમાં પ્રશ્ન થશે કે શણનું બળતણ શું છે? વાસ્તવમાં શણનું ઇંધણ પેટ્રોલ અને ઇથેનોલના મિશ્રણમાંથી બનાવવામાં આવે છે. શણના ઇંધણ વિવિધ ગુણોત્તરમાં બનાવવામાં આવે છે, જેમાં E20 (80 ટકા પેટ્રોલ-20 ટકા ઇથેનોલ), E85 (15 ટકા પેટ્રોલ-85 ટકા ઇથેનોલ) સૌથી વધુ ઉપયોગમાં લેવાય છે. પરંતુ પછીનો સૌથી મોટો પ્રશ્ન એ આવે છે કે ઇથેનોલ કેવી રીતે બને છે?
વધુ સારો વિકલ્પ ભારત પેટ્રોલ અને ડીઝલની આયાત માટે આરબ દેશો પર નિર્ભરતા ઘટાડવાનું પણ આયોજન કરી રહ્યું છે. ફ્લેક્સ ફ્યુઅલ અંગે, કેન્દ્રીય પરિવહન પ્રધાન નીતિન ગડકરીએ તારીખ 12 ડિસેમ્બરે કહ્યું હતું કે આંતરરાષ્ટ્રીય બજારમાં ક્રૂડ ઓઇલના ભાવમાં વ્યાપક વધઘટને કારણે ઊભી થતી સમસ્યાઓનો સામનો કરવા માટે દેશને ફ્લેક્સ-ઇંધણ વાહનો અને ઇ-મોબિલિટીને પ્રોત્સાહન આપવાની જરૂર છે.
