ETV Bharat / bharat

Explaner: યુક્રેન યુદ્ધ વધતી ચીન રશિયા ભાગીદારીનું પરીક્ષણ - ચીન-રશિયા અક્ષનો ઉદભવ

ચીન-રશિયા અક્ષનો ઉદભવ (China-Russia partnership) અગાઉના નિષ્કર્ષથી દૂર છે. યુરોપ અને યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ સાથેનો વેપાર એ ચીનની આર્થિક વૃદ્ધિનો મુખ્ય પ્રેરક છે, તેમ છતાં યુ.એસ. સાથેના સંબંધો અને ઊર્જા માટેની તેની ભૂખને કારણે તે રશિયા સાથેના સંબંધોને વધુ ગાઢ બનાવે છે.

d
d
author img

By

Published : Feb 28, 2022, 7:42 PM IST

Updated : Feb 28, 2022, 8:32 PM IST

ન્યુઝ ડેસ્ક: ત્રણ અઠવાડિયા પહેલા, ચીન અને રશિયાના (China-Russia partnership) નેતાઓએ જાહેર કર્યું હતું કે, તેમના દેશો વચ્ચેની મિત્રતાને "કોઈ મર્યાદા નથી" કારણ કે તેઓ શિયાળુ ઓલિમ્પિકની પૂર્વસંધ્યાએ બેઇજિંગમાં મળ્યા હતા, પરંતુ તે રશિયાએ યુક્રેન પર આક્રમણ કર્યું તે પહેલાની વાત હતી, જે ચાઇના કેટલા આગળ જવા તૈયાર છે તેની ચકાસણી કરી રહી છે.

શીત યુદ્ધની માનસિકતા

પરમાણુ સશસ્ત્ર (Ukraine nuclear war) પડોશી જાયન્ટ્સ તાજેતરના વર્ષોમાં નજીક વિકસ્યા છે, જે નવા શીત યુદ્ધમાં યુ.એસ.ની આગેવાની હેઠળના લોકશાહી પશ્ચિમને પડકારી શકે તેવા સરમુખત્યારશાહી રાજ્યોના જોડાણની કલ્પનામાં વધારો કરે છે. તેમ છતાં આવા સંજોગોમાં ચીને ઘણું ગુમાવવાનું બાકી છે અને રાષ્ટ્રપતિ શી જિનપિંગે તેમના દેશના ઉદયને જોખમ તરીકે દર્શાવનારાઓની "શીત યુદ્ધની માનસિકતા" વિરુદ્ધ વાત કરી છે. ચીન-રશિયા અક્ષનો ઉદભવ અગાઉના નિષ્કર્ષથી દૂર છે. યુરોપ અને યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ સાથેનો વેપાર એ ચીનની આર્થિક વૃદ્ધિનો મુખ્ય પ્રેરક છે, તેમ છતાં યુ.એસ. સાથેના સંબંધો અને ઊર્જા માટેની તેની ભૂખને કારણે તે રશિયા સાથેના સંબંધોને વધુ ગાઢ બનાવે છે.

યુક્રેનમાં કઠપૂતળી શાસનની માન્યતા

હાર્વર્ડ યુનિવર્સિટીના એશ સેન્ટર ફોર ડેમોક્રેટિક ગવર્નન્સ એન્ડ ઈનોવેશનની વેબસાઈટ પર પોસ્ટ કરાયેલા પ્રશ્ન અને જવાબમાં ચીનના નિષ્ણાત એન્થોની સૈચે જણાવ્યું હતું કે, "યુક્રેનમાં ચાલી રહેલો સંઘર્ષ સ્પષ્ટ કરશે કે શું ત્યાં કોઈ ઊંડું બંધન છે કે શું સંબંધ અનિવાર્યપણે વ્યવહારિક છે." તેમણે ત્રણ સંભવિત ક્રિયાઓની રૂપરેખા આપી હતી. જે સૂચવે છે કે "ચીને રશિયા સાથે પોતાનું ઘણું બધું ફેંકી દીધું છે." આમાં બેઇજિંગ દ્વારા રશિયાની ક્રિયાઓની ટીકા કરવા માટે યુએનના કોઈપણ ઠરાવને દૂર રાખવાને બદલે વીટોનો ઉપયોગ કરવાનો સમાવેશ થાય છે; રશિયા દ્વારા સ્થાપિત યુક્રેનમાં કઠપૂતળી શાસનની માન્યતા; અને નાગરિકોના મૃત્યુની સ્પષ્ટ પુષ્ટિ થયા પછી પણ હુમલાને આક્રમણ કહેવાનો ઇનકાર.

આ પણ વાંચો: Russian invasion of Ukraine: રશિયન આક્રમણમાં યુક્રેનના 16 બાળકો અને 5,300 જેટલા રશિયન સૈનિકો માર્યા ગયા

ચીન, ભારત અને સંયુક્ત આરબ અમીરાત સાથે, યુક્રેન પર રશિયાના હુમલાને રોકવાની માગણી કરતા શુક્રવારે યુએન સુરક્ષા પરિષદના ઠરાવ પર વોટિંગ કરવાથી દૂર રહ્યા હતા. રશિયાએ તેનો વીટો કર્યો. ચીને રવિવારના રોજ બીજા મત પર ફરીથી ગેરહાજર રહી, જો કે તે એક પ્રક્રિયાગત હતો જે વીટો માટે ખુલ્લું ન હતું. ચીનની રેનમિન યુનિવર્સિટીના આંતરરાષ્ટ્રીય સંબંધોના નિષ્ણાત શી યિનહોંગે ​​જણાવ્યું હતું કે, "બે ત્યાગ દર્શાવે છે કે રશિયાના સર્વાંગી હુમલાઓ સામે વિશ્વની અત્યંત વ્યાપક ટીકા અને વિરોધ વચ્ચે ચીને પહેલા કરતાં વધુ સમજદાર વલણ અપનાવ્યું છે."

આ પણ વાંચો: યુક્રેનના માથે વધુ એક આફત: WHOની ચેતવણી, માત્ર 24 કલાક ચાલે એટલુ જ મેડિકલ ઓક્સિજન

રેનમિન ખાતે રશિયન અભ્યાસના પ્રોફેસર લી ફેને જણાવ્યું હતું કે ચીન અને રશિયા વચ્ચે "પડોશી, મૈત્રીપૂર્ણ વ્યૂહાત્મક ભાગીદારી" છે પરંતુ ચીન વર્તમાન કટોકટીમાં પક્ષ લેતું નથી. "એવું નથી કે ચીન રશિયાના સૈન્ય ઓપરેશનને સમર્થન આપે છે". કટોકટી વધારતા રવિવારે તેના પરમાણુ દળોને હાઈ એલર્ટ પર રાખવાનું રશિયાનું પગલું ચીનને વધુ સાવધ બનાવી શકે છે. આ સંતુલન અધિનિયમ યુક્રેન પર રશિયાના આક્રમણ અંગે બેઇજિંગની કેટલીકવાર વિરોધાભાસી સ્થિતિ અને અધિકારીઓના કેટલાક પ્રશ્નો પર પિન થવાનું ટાળવા માટેના મહેનતુ પ્રયાસોને સમજાવવામાં મદદ કરે છે - જેમાં તેઓ શું થઈ રહ્યું છે તેને આક્રમણ કહે છે કે કેમ.

ન્યુઝ ડેસ્ક: ત્રણ અઠવાડિયા પહેલા, ચીન અને રશિયાના (China-Russia partnership) નેતાઓએ જાહેર કર્યું હતું કે, તેમના દેશો વચ્ચેની મિત્રતાને "કોઈ મર્યાદા નથી" કારણ કે તેઓ શિયાળુ ઓલિમ્પિકની પૂર્વસંધ્યાએ બેઇજિંગમાં મળ્યા હતા, પરંતુ તે રશિયાએ યુક્રેન પર આક્રમણ કર્યું તે પહેલાની વાત હતી, જે ચાઇના કેટલા આગળ જવા તૈયાર છે તેની ચકાસણી કરી રહી છે.

શીત યુદ્ધની માનસિકતા

પરમાણુ સશસ્ત્ર (Ukraine nuclear war) પડોશી જાયન્ટ્સ તાજેતરના વર્ષોમાં નજીક વિકસ્યા છે, જે નવા શીત યુદ્ધમાં યુ.એસ.ની આગેવાની હેઠળના લોકશાહી પશ્ચિમને પડકારી શકે તેવા સરમુખત્યારશાહી રાજ્યોના જોડાણની કલ્પનામાં વધારો કરે છે. તેમ છતાં આવા સંજોગોમાં ચીને ઘણું ગુમાવવાનું બાકી છે અને રાષ્ટ્રપતિ શી જિનપિંગે તેમના દેશના ઉદયને જોખમ તરીકે દર્શાવનારાઓની "શીત યુદ્ધની માનસિકતા" વિરુદ્ધ વાત કરી છે. ચીન-રશિયા અક્ષનો ઉદભવ અગાઉના નિષ્કર્ષથી દૂર છે. યુરોપ અને યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ સાથેનો વેપાર એ ચીનની આર્થિક વૃદ્ધિનો મુખ્ય પ્રેરક છે, તેમ છતાં યુ.એસ. સાથેના સંબંધો અને ઊર્જા માટેની તેની ભૂખને કારણે તે રશિયા સાથેના સંબંધોને વધુ ગાઢ બનાવે છે.

યુક્રેનમાં કઠપૂતળી શાસનની માન્યતા

હાર્વર્ડ યુનિવર્સિટીના એશ સેન્ટર ફોર ડેમોક્રેટિક ગવર્નન્સ એન્ડ ઈનોવેશનની વેબસાઈટ પર પોસ્ટ કરાયેલા પ્રશ્ન અને જવાબમાં ચીનના નિષ્ણાત એન્થોની સૈચે જણાવ્યું હતું કે, "યુક્રેનમાં ચાલી રહેલો સંઘર્ષ સ્પષ્ટ કરશે કે શું ત્યાં કોઈ ઊંડું બંધન છે કે શું સંબંધ અનિવાર્યપણે વ્યવહારિક છે." તેમણે ત્રણ સંભવિત ક્રિયાઓની રૂપરેખા આપી હતી. જે સૂચવે છે કે "ચીને રશિયા સાથે પોતાનું ઘણું બધું ફેંકી દીધું છે." આમાં બેઇજિંગ દ્વારા રશિયાની ક્રિયાઓની ટીકા કરવા માટે યુએનના કોઈપણ ઠરાવને દૂર રાખવાને બદલે વીટોનો ઉપયોગ કરવાનો સમાવેશ થાય છે; રશિયા દ્વારા સ્થાપિત યુક્રેનમાં કઠપૂતળી શાસનની માન્યતા; અને નાગરિકોના મૃત્યુની સ્પષ્ટ પુષ્ટિ થયા પછી પણ હુમલાને આક્રમણ કહેવાનો ઇનકાર.

આ પણ વાંચો: Russian invasion of Ukraine: રશિયન આક્રમણમાં યુક્રેનના 16 બાળકો અને 5,300 જેટલા રશિયન સૈનિકો માર્યા ગયા

ચીન, ભારત અને સંયુક્ત આરબ અમીરાત સાથે, યુક્રેન પર રશિયાના હુમલાને રોકવાની માગણી કરતા શુક્રવારે યુએન સુરક્ષા પરિષદના ઠરાવ પર વોટિંગ કરવાથી દૂર રહ્યા હતા. રશિયાએ તેનો વીટો કર્યો. ચીને રવિવારના રોજ બીજા મત પર ફરીથી ગેરહાજર રહી, જો કે તે એક પ્રક્રિયાગત હતો જે વીટો માટે ખુલ્લું ન હતું. ચીનની રેનમિન યુનિવર્સિટીના આંતરરાષ્ટ્રીય સંબંધોના નિષ્ણાત શી યિનહોંગે ​​જણાવ્યું હતું કે, "બે ત્યાગ દર્શાવે છે કે રશિયાના સર્વાંગી હુમલાઓ સામે વિશ્વની અત્યંત વ્યાપક ટીકા અને વિરોધ વચ્ચે ચીને પહેલા કરતાં વધુ સમજદાર વલણ અપનાવ્યું છે."

આ પણ વાંચો: યુક્રેનના માથે વધુ એક આફત: WHOની ચેતવણી, માત્ર 24 કલાક ચાલે એટલુ જ મેડિકલ ઓક્સિજન

રેનમિન ખાતે રશિયન અભ્યાસના પ્રોફેસર લી ફેને જણાવ્યું હતું કે ચીન અને રશિયા વચ્ચે "પડોશી, મૈત્રીપૂર્ણ વ્યૂહાત્મક ભાગીદારી" છે પરંતુ ચીન વર્તમાન કટોકટીમાં પક્ષ લેતું નથી. "એવું નથી કે ચીન રશિયાના સૈન્ય ઓપરેશનને સમર્થન આપે છે". કટોકટી વધારતા રવિવારે તેના પરમાણુ દળોને હાઈ એલર્ટ પર રાખવાનું રશિયાનું પગલું ચીનને વધુ સાવધ બનાવી શકે છે. આ સંતુલન અધિનિયમ યુક્રેન પર રશિયાના આક્રમણ અંગે બેઇજિંગની કેટલીકવાર વિરોધાભાસી સ્થિતિ અને અધિકારીઓના કેટલાક પ્રશ્નો પર પિન થવાનું ટાળવા માટેના મહેનતુ પ્રયાસોને સમજાવવામાં મદદ કરે છે - જેમાં તેઓ શું થઈ રહ્યું છે તેને આક્રમણ કહે છે કે કેમ.

Last Updated : Feb 28, 2022, 8:32 PM IST
ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.