મૈસૂર: આઝાદી બાદ આ વિસ્તાર સહિત મૈસુર રાજ્ય તરીકે માન્યતા પ્રાપ્ત થઈ હતી. મૈસુરના મહારાજાઓએ સર્વગ્રાહી વિકાસનો પાયો નાખ્યો. કર્ણાટક રાજ્યનું એકીકરણ પહેલાં મૈસુર રાજ્ય સાથે હતું. આઝાદી પહેલા પણ આ વિસ્તારના લોકો અને નેતાઓ રાજકીય જ્ઞાન અને સમજ ધરાવતા હતા. કર્ણાટકના એકીકરણમાં મૈસૂર પ્રદેશનો પોતાનો ઇતિહાસ છે અને ત્યાંથી ચૂંટાયેલા પ્રતિનિધિઓએ આગેવાની લીધી હતી.
રાજકીય ઈતિહાસ: સામાન્ય રીતે કોલાર, બેંગ્લોર ગ્રામીણ, રામનગરા, મંડ્યા, હસન, મૈસૂર, કોડાગુ, ચામરાજનગર, ચિક્કાબલ્લાપુર, તુમાકુરુ સહિતના 10 જિલ્લાઓ 61 થી વધુ વિધાનસભા મતવિસ્તારો સાથે બેંગ્લોર શહેર સિવાય જૂના મૈસૂર પ્રદેશો તરીકે ઓળખાય છે. છેલ્લા 50 વર્ષના રાજકીય ઈતિહાસ પર નજર કરીએ તો એચ.ડી. રાષ્ટ્રીય સ્તરે વડાપ્રધાન પદ સુધી પહોંચેલા દેવેગૌડા હાસન જિલ્લાના છે. પૂર્વ સીએમ એસએમ ક્રિષ્ના જેમણે રાજ્યને ઇન્ફોર્મેશન ટેક્નોલોજીનું મુખ્ય હબ બનાવ્યું છે તે મૂળ રૂપે માંડ્યા જિલ્લાના છે.
પૂર્વ સીએમ સિદ્ધારમૈયા પણ મૈસુર જિલ્લાના: ભૂતપૂર્વ સીએમ એચડી કુમારસ્વામી, જેમણે ખેડૂતોની લોન માફ કરીને રાષ્ટ્રીય ધ્યાન ખેંચ્યું હતું તે રામનગર જિલ્લાના વર્તમાન ધારાસભ્ય છે. દેવરાજા અરાસુ, જેઓ પછાત વર્ગોના પ્રણેતા તરીકે જાણીતા હતા, તેઓ પ્રથમ વખત મૈસુર જિલ્લાના હુનસુર મતવિસ્તારમાંથી ચૂંટાયા હતા. દેવરાજા અરાસુ બાદ અનેક કલ્યાણકારી કાર્યક્રમો આપનાર પૂર્વ સીએમ સિદ્ધારમૈયા પણ મૈસુર જિલ્લાના છે. શંકર ગૌડા, ચૌદૈયા, માંડ્યાના માડે ગૌડા, કોલારના કૃષ્ણપ્પા વિવિધ પક્ષોના કેટલાક અગ્રણી નેતાઓ હતા જેમણે રાજ્યના રાજકારણમાં યોગદાન આપ્યું હતું.
ત્રિકોણીય મુકાબલો: 1950 થી 2008 સુધી કોંગ્રેસ અને જનતા દળ વચ્ચે સીધી સ્પર્ધા હતી. ત્યારબાદ 2008 પછી ભાજપે આ ભાગમાં પોતાનો આધાર શોધવાનું શરૂ કર્યું. છેલ્લા 10 વર્ષમાં ભાજપ જૂના મૈસૂર ક્ષેત્રમાં ઘણી બેઠકો જીતીને મજબૂત રીતે આગળ વધી રહ્યું છે. હવે આ પ્રદેશમાં કોંગ્રેસ, જેડી(એસ) અને ભાજપ વચ્ચે ત્રિકોણીય સ્પર્ધા છે. જૂના મૈસુરના લગભગ 10 જિલ્લાઓમાં 61 વિધાનસભા મતવિસ્તાર છે. 1950 થી 2008 સુધી કોંગ્રેસ અને જનતા દળ વચ્ચે સીધી સ્પર્ધા હતી. ત્યારપછી 2008 પછી ભાજપે આ વિસ્તારમાં પોતાનો આધાર શોધવાનું શરૂ કર્યું. છેલ્લા 10 વર્ષમાં ભાજપ જૂના મૈસૂર ક્ષેત્રમાં ઘણી બેઠકો જીતીને મજબૂત રીતે આગળ વધી રહ્યું છે. હવે કોંગ્રેસ, જેડી(એસ) અને ભાજપ વચ્ચે ત્રિકોણીય મુકાબલો છે.
ભાજપનું મોટું પગલું: ઓલ્ડ મૈસૂર હવે ત્રણેય પક્ષો માટે ટાર્ગેટ અખાડો છે. કોંગ્રેસ, ભાજપ અને જેડી(એસ) ચૂંટણીમાં લોકોની તરફેણમાં જીતવા માટે પોતપોતાની ચૂંટણી વ્યૂહરચના બનાવી રહ્યા છે. પ્રદેશમાં ઓક્કાલિગા સમુદાયનું વર્ચસ્વ હોવાથી ત્રણેય પક્ષો આ સમુદાયના મતદારોને આકર્ષવા માટે ઘણા પ્રયત્નો કરી રહ્યા છે. જૂના મૈસૂરના ભાગ એવા માંડ્યા, મૈસૂર, ચામરાજનગર, હાસન સહિતના જિલ્લાઓમાં ભાજપે વધુ બેઠકો જીતવા માટે મોટું પગલું ભર્યું છે. ભાજપે ચૂંટણી પ્રચાર માટે વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીને લાવીને જૂના મૈસૂરમાં વધુ બેઠકો જીતવાની યોજના પણ બનાવી છે. તેવી જ રીતે, તેના પરંપરાગત મતો જાળવી રાખવા અને વધુ બેઠકો મેળવવા માટે કોંગ્રેસ તેના શ્રેષ્ઠ પ્રયાસો કરી રહી છે. આ ઉપરાંત જેડીએસ પણ મૈસૂરમાં પંચરત્ન રથયાત્રાનું આયોજન કરીને વધુ બેઠકો મેળવવાનો પ્રયાસ કરી રહી છે. આ ઉપરાંત ખેડૂતોએ પાર્ટી બનાવીને સીટો જીતવાના પ્રયાસો કર્યા છે.
ભાજપની એન્ટ્રી: 2013માં જેડીએસે જૂના મૈસૂરમાં 25 બેઠકો જીતી હતી. કોંગ્રેસ પાર્ટીએ 27 બેઠકો જીતી હતી. ભાજપે 8 બેઠકો જીતી હતી. 2013ની ચૂંટણીમાં કોંગ્રેસને 38 ટકા વોટ શેર મળ્યા હતા. જેડીએસને 34 ટકા વોટ શેર મળ્યા છે. ભાજપને લગભગ 10-13% વોટ મળ્યા હતા. KJP ને 9% થી વધુ વોટ મળ્યા. 2018 માં JD(S) પાર્ટીએ 31 બેઠકો જીતીને તેની પકડ મજબૂત કરી. કોંગ્રેસ 19 બેઠકો પર ઘટી હતી. ભાજપે 10 બેઠકો જીતી અને સારું પ્રદર્શન કર્યું. 2018ની ચૂંટણીમાં કોંગ્રેસ પાર્ટીને મોટો ઝટકો લાગ્યો હતો. જેડીએસએ જૂના મૈસૂર ક્ષેત્રમાં તેની પકડ વધુ કડક કરી છે. જેડીએસના સુપ્રીમો દેવેગૌડાની આકરી ટીકા કોંગ્રેસ માટે આંચકાનું કારણ હોવાનું વિશ્લેષણ કરવામાં આવ્યું હતું. સિદ્ધારમૈયાને ખુદ ચામુંડેશ્વરી મતવિસ્તારમાં હારનો સામનો કરવો પડ્યો હતો. એચડી કુમારસ્વામી કે જેમણે બે મતવિસ્તાર (ચન્નાપટ્ટના અને રામનગર)માં ચૂંટણી લડી હતી તેઓ બંનેમાં જીત્યા હતા. જૂના મૈસૂરમાં નબળી પડેલી ભાજપે 2018ની ચૂંટણીમાં સારું પ્રદર્શન કર્યું હતું. આ સકારાત્મક પરિણામ પાછળ મોદી અને શાહ મુખ્ય કારણ હોવાનું કહેવાય છે.
મૈસૂરની સમસ્યા: ઓલ્ડ મૈસૂર એક એવો ભાગ છે જેણે ઘણા રાજકીય નેતાઓને સત્તા આપી છે. એવી પણ ઘણી સમસ્યાઓ છે જે આજે પણ ઉકેલાઈ નથી. કોલાર જિલ્લામાં મુખ્યત્વે પીવાના પાણીની સમસ્યા છે. બેંગલુરુ ગ્રામીણ જિલ્લામાં ઘણા ઔદ્યોગિક વિસ્તારો હોવા છતાં સ્થાનિક યુવાનો માટે યોગ્ય રોજગાર નથી. રામનગર જિલ્લામાં રેશમ અને ફળો પુષ્કળ પ્રમાણમાં ઉગાડવામાં આવે છે, તેમ છતાં માર્કેટિંગની યોગ્ય વ્યવસ્થા નથી જે અવરોધરૂપ છે.
ઓક્કાલિગાસનું વર્ચસ્વ: તુમકુર જિલ્લામાં ઓક્કાલિગાસનું વર્ચસ્વ વધારે છે. કેટલીક જગ્યાએ લિંગાયતનો પ્રભાવ પણ છે. વિશેષ છે કે આ જિલ્લામાં રાજ્યનો પ્રભાવશાળી મઠ સિદ્ધગંગા આવેલો છે. 2018ની વિધાનસભા ચૂંટણીમાં ત્રણ પક્ષો વચ્ચે સ્પર્ધા હતી. પરંતુ, 2013ની વિધાનસભા ચૂંટણી દરમિયાન કેજેપીના ઉદયથી ભાજપનો પરાજય થયો હતો. પરિણામે જેડીએસને થોડો વધુ ફાયદો થયો તો કોંગ્રેસ પણ પાછળ ન પડી. 2023ની ચૂંટણી માટે જિલ્લામાં ત્રિકોણીય હરીફાઈ છે.
જૂનું મૈસૂર ભાગ દેશનું ધ્યાન આકર્ષિત કરશે: મૈસૂરમાં એક વિશાળ યુદ્ધ માટે તેમના સમયની તૈયારીઓ કરવામાં આવી છે. આ વિશાળ વરુણા મતવિસ્તાર દેશભરમાં ધૂમ મચાવવા માટે તૈયાર છે. પૂર્વ સીએમ અને રાજ્યના નેતા સિદ્ધારમૈયા અહીં ચૂંટણી લડી રહ્યા છે. હાઉસિંગ મિનિસ્ટર અને મૈસૂરના પ્રભાવશાળી લિંગાયત નેતા વી સોમન્ના તેમની સામે ચૂંટણી લડી રહ્યા છે. દરમિયાન, KPCC પ્રમુખ ડીકે શિવકુમાર કનકપુરમાં ચૂંટણી લડી રહ્યા છે, જ્યારે મહેસૂલ મંત્રી આર અશોક તેમની સામે ચૂંટણી લડી રહ્યા છે. જો કુમારસ્વામી ચન્નાપટનામાં જેડીએસ તરફથી ચૂંટણી લડી રહ્યા છે તો તેમની સામે બીજેપીના સીપી યોગેશ્વર ચૂંટણી લડી રહ્યા છે. આમ ઓલ્ડ મૈસુર દેશનું ધ્યાન આકર્ષિત કરશે તેમાં કોઈ શંકા નથી.
2013 માં પાર્ટી પ્રમાણે સીટ:
જેડીએસ - 26
કોંગ્રેસ - 27
ભાજપ - 8
2019 માં પાર્ટી પ્રમાણે સીટ:
જેડીએસ - 31
કોંગ્રેસ - 19
ભાજપ - 10
ETV ભારત સાથે વાતચીત: એકંદરે જૂનું મૈસુર ભાગ કર્ણાટકના રાજકારણનું પાવરહાઉસ છે. ત્રણ પક્ષો પહેલેથી જ જોરદાર પ્રચાર અને વિવિધ વ્યૂહરચના દ્વારા આ ભાગોમાં વધુ બેઠકો જીતવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છે. તે રાજ્યની રાજનીતિનું મુખ્ય પાવરહાઉસ પણ છે. એમએલસી એચ. વિશ્વનાથે આ પ્રદેશના રાજકીય ઈતિહાસ, રાજવી પરિવારના યોગદાન, તેમના 50 વર્ષના રાજકીય જીવનમાં જોયેલા લોકોના નેતાઓ વિશે વખાણ કર્યા છે.
આ પણ વાંચો Karnataka News : કોંગ્રેસે ગુનેગારો સાથે સંકળાયેલા લોકોને સ્ટાર પ્રચારક બનાવ્યા: શોભા કરંદલાજે
