જૂનાગઢ: અષાઢ વદ પાંચમ એટલે કે આજના દિવસે લોહાણા સમાજની નાગ પંચમીનો તહેવાર મનાવવામાં આવે છે. લોહાણા મહિલાઓ દ્વારા આજે નાગના રાફડાની માટી અને ગાયના છાણમાંથી નાગદેવતાનું સર્જન કરવામાં આવે છે જેને પાંચમના દિવસે પૂજન માટે રાખવામાં આવે છે. પાંચમના દિવસે લોહાણા મહિલાઓ દ્વારા નાગદેવતાનું વિધિ વિધાન સાથે પૂજન કરીને ફણગાવેલા મગ, ચણા અને બાજરાની સાથે ગાયનું દૂધ અને શ્રીફળ નાગદેવતાને અર્પણ કરીને પરંપરાગત રીતે અષાઢ વદ પાંચમની ઉજવણી કરવામાં આવે છે.
પાંચમનો ઇતિહાસ પાકિસ્તાન સાથે જોડાયો: લોહાણા પાંચમનો ઇતિહાસ પાકિસ્તાન સાથે જોડાયેલો જોવા મળે છે. પહેલા અખંડ ભારતમાં લોહાણા સમાજની વસ્તી પાકિસ્તાનના લાહોરમાં જોવા મળતી હતી. જેને કારણે ત્યાંથી ભારત આવેલા લોકો લોહાણા તરીકે ઓળખાયા. ત્યારબાદ કચ્છમાં આવેલા કચ્છી લોહાણા, જામનગરમાં આવેલા હાલાઈ લોહાણા અને ઘોઘામાં આવેલા ઘોઘા લોહાણા તરીકે ઓળખ પામ્યા હતા. ઉત્તર ભારતની પરંપરા મુજબ આજના દિવસે નાગ પંચમીનો તહેવાર પણ મનાવવામાં આવે છે. ત્યારે લોહાણા સમાજના પૂર્વજો દ્વારા સ્થાપેલી આ પરંપરાને કારણે આજે પણ લોહાણા સમાજની મહિલાઓ દ્વારા પરંપરાગત રીતે અષાઢવદ પાંચમના દિવસે નાગદેવતાની પૂજા કરીને નાગ પંચમીની ઉજવણી કરે છે.
