પાટણ: આજે મંડળી ગરબાનો ક્રેઝ ધીરે ધીરે વધી રહ્યો છે ત્યારે પાટણના ગુર્જરવાડાએ મંડળીની સાથે સાથે પ્રાચિન દોરી ગરબાની પણ પરંપરા જાળવી રાખી છે. નવરાત્રિની ઉજવણીમાં ગુજરાતમાં ભાગ્યે જ સચવાયેલો પાટણના ગુર્જરવાડાનો આ પ્રાચિન દોરી ગરબો ચર્ચા સાથે આકર્ષણનું કેન્દ્ર બન્યો છે. આજે ગુર્જરવાડાનાં ખેલૈયાઓએ દોરી ગરબો રમીને સાંસ્કૃતિક પરંપરા જાળવી છે. દોરી ગરબો એ પૂર્ણ રૂપે આપણી સંસ્કૃતિની ભાત પાડવા સાથે સામાજિક એકતાની ગૂંથણી પણ કરે છે. આ પ્રાચીન ગરબો નવા ખેલૈયાઓ માટે રમવો ઘણો કઠિન છે.
ભાતિગળ પદ્ધતિથી તાલબદ્ધ રીતે રમાતો દોરી ગરબો એ આપણા સાંસ્કૃતિક વારસા સમાન છે.
સાંસ્કૃતિક વિરાસત જાળવી રાખવાનો પ્રયાસ: અગાઉના સમયમાં ઢોલક-તબલાં-મંજીરાના તાલે મંડળી દ્વારા ગવાતાં લોકગીતોની ધૂનમાં લયબદ્ધ રીતે રમાતો દોરી ગરબો વર્તમાન સમયે ડીજે આવવાથી લુપ્ત થઈ રહ્યો છે. ગુર્જરવાડા સમસ્ત પરિવાર આમ તો ડીજે મ્યુઝિકનાં તાલે નવરાત્રિની ઉજવણી કરે છે, પરંતુ ઢોલક-તબલાં-મંજીરાનાં તાલે મંડળી દ્વારા લોકગીતો અને ગરબા ગાઈને પ્રાચીન દોરી ગરબા રમીને સાંસ્કૃતિક વિરાસત જાળવી રાખવાનો પ્રયાસ કરે છે.
દોરી ગરબો એટલે સામાજિક એકતાની ગૂંથણી: આ પ્રાચિન દોરી ગરબાની સુંદરતા અને તેનું મહત્વ તે રમાતો હોય ત્યારે તેની ગુંથણી પર નિર્ભર છે. હાથમાં દોરી પકડીને અડધા ખેલૈયાઓ તાલ આપીને અંદરની તરફ જ્યારે અડધા બહારની તરફ ગોળ ધૂમીને ગરબે રમવા લાગે ત્યારે દોરીની સુંદર ગુંથણી તૈયાર થાય છે. દોરી ગરબો રમવો એ એક આવડતભરી કળા છે. આખો ગરબો રમાય ત્યાં સુધીમાં દોરી છેક નીચે સુધી ગુંથાઈને એક સુંદર ગૂંથણી તૈયાર થાય છે, જે ગુંથણી છોડવા માટે પણ ગરબો રમવો પડે છે. અગાઉ આ ગરબો ગુજરાતના ઘણા પ્રાંતમાં રમાતો હતો. જેને ગોફ ગૂંથણ ગરબો કે અઠંગા રાસ તરીકે પણ ઓળખાય છે.
આ પણ વાંચો:
