બર્મિંગહામ: યુનાઈટેડ નેશન્સ અનુસાર, 2024 ચૂંટણીના સંદર્ભમાં આ વર્ષ માનવ ઈતિહાસનું સૌથી મોટું વર્ષ હશે. આ વર્ષે 72 દેશોમાં કુલ 3.7 અબજ લોકો અથવા વિશ્વની લગભગ અડધી વસ્તી મતદાન કરી શકશે. કેટલાક દેશોની ચૂંટણીઓ વૈશ્વિક સ્તરે અન્ય કરતા વધુ મહત્વની હોય છે, આવી સ્થિતિમાં દરેકની નજર વિશ્વમાં શક્તિશાળી દેશ કહેવાતા અમેરિકાની રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણી પર છે.
વ્યવસ્થા પર પણ મોટી અસર કરી શકે: અમેરિકા વિશ્વનું સૌથી મોટું અર્થતંત્ર અને લશ્કરી રીતે સૌથી શક્તિશાળી દેશ છે. તે ઘણા આંતરરાષ્ટ્રીય વ્યૂહાત્મક જોડાણો, આર્થિક અને નાણાકીય પ્રણાલીઓ અને વિશ્વની ઘણી મહત્વપૂર્ણ સંસ્થાઓનું કેન્દ્ર પણ છે. અમેરિકાના ઈતિહાસમાં આ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ ચૂંટણી છે. આ ચૂંટણી નક્કી કરશે કે દેશનું શાસન કેવી રીતે ચાલશે. આ ઉપરાંત આ ચૂંટણી મધ્ય પૂર્વમાં ચાલી રહેલા યુદ્ધ અને યુક્રેન-રશિયા યુદ્ધ સમાપ્ત થયા પછીની વ્યવસ્થા પર પણ મોટી અસર કરી શકે છે.
1945 પછીની કોઈપણ ચૂંટણીથી વિપરીત આ ચૂંટણી વિશ્વના વિવિધ દેશો સાથે અમેરિકાના સંબંધોના મૂળભૂત સિદ્ધાંતોને જોખમમાં મૂકે છે.
અમેરિકાની સંડોવણી વધવી જોઈએ? આ ચૂંટણી બે ઉમેદવારો વચ્ચે છે જેઓ વિશ્વની બાબતો પર અલગ અલગ વિચારો અને મંતવ્યો ધરાવે છે. એક તરફ રિપબ્લિકન ઉમેદવાર ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ છે, જે ઇચ્છે છે કે આંતરરાષ્ટ્રીય સમુદાયની બાબતોમાં અમેરિકાની ભૂમિકા સંપૂર્ણપણે ખતમ થઈ જાય, જ્યારે બીજી બાજુ ડેમોક્રેટિક પાર્ટીના ઉમેદવાર કમલા હેરિસ છે, જે ઈચ્છે છે કે અમેરિકાની સંડોવણી વધવી જોઈએ. જો હેરિસ પ્રમુખ બને છે, તો સંભવ છે કે અમેરિકા નાટો જેવા સંગઠનોમાં તેની ભૂમિકા ભજવવાનું ચાલુ રાખશે.
આવી સ્થિતિમાં, અહીં કેટલાક મુદ્દાઓનો ઉલ્લેખ કરવો જરૂરી છે, જેના પર દરેકની નજર અમેરિકન ચૂંટણી પર રહેશે. આમાંનો એક મુદ્દો ચીન પર ટેરિફ લાદવાનો પણ છે.
20 ટકા સાર્વત્રિક ડ્યુટી: આ અમેરિકી ચૂંટણીમાં એક મોટો મુદ્દો વિદેશમાંથી તમામ માલસામાનની આયાત પર 20 ટકા સાર્વત્રિક ડ્યુટી લાદવાની ટ્રમ્પની યોજના છે. ટ્રમ્પે ચેતવણી આપી છે કે ચીન પર 60 ટકાથી લઈને 200 ટકા સુધીની ટેરિફ લાદવામાં આવી શકે છે. જો કે તે આનાથી વધુ હોઈ શકે છે. આ પગલાંથી ફુગાવો વધવાની અને અમેરિકન અર્થવ્યવસ્થાને નુકસાન થવાની શક્યતા છે. આ ઉપરાંત, આવા પગલાઓને કારણે પ્રતિશોધ, વેપાર યુદ્ધ અને વૈશ્વિક અર્થવ્યવસ્થાની તબાહીની સંભાવના છે.
નાટોની કલમ 5 મુજબ... મિત્ર દેશોને દુશ્મન દેશોથી બચાવવાની અમેરિકાની પ્રતિબદ્ધતા પણ આ ચૂંટણીમાં મહત્વનો મુદ્દો છે. નોર્થ એટલાન્ટિક ટ્રીટી ઓર્ગેનાઈઝેશન (નાટો) ના સભ્ય હોવાને કારણે, અમેરિકાની જવાબદારી છે કે તે તેના અન્ય સભ્યોની મદદ માટે આગળ આવે. નાટોની કલમ 5 મુજબ, જો કોઈ દેશ નાટોના કોઈપણ સભ્ય પર હુમલો કરે છે, તો તે તમામ સભ્યો પર હુમલો માનવામાં આવે છે. અમેરિકાએ જાપાન અને દક્ષિણ કોરિયા સાથે પણ આવી જ સંધિઓ કરી છે. અમેરિકાના નેતૃત્વમાં નાટોએ રશિયા સાથે ચાલી રહેલા યુદ્ધમાં યુક્રેનને સૈન્ય અને આર્થિક મદદ કરી છે.
આનાથી અલગ ટ્રમ્પે સંકેત આપ્યો છે કે તેઓ યુક્રેનને આપવામાં આવતી સહાય બંધ કરી દેશે અને કિવ પર રશિયાની શરતો અનુસાર શાંતિ પ્રક્રિયા અપનાવવા દબાણ કરશે. મોટી સંસ્થાઓને શક્તિ અને પ્રભાવ પ્રદર્શિત કરવાના પ્લેટફોર્મ તરીકે જોવાને બદલે ટ્રમ્પ તેમને જોખમ અને બોજનું કારણ માને છે.
અમેરિકાની પ્રતિબદ્ધતા નબળી પડી શકે છે: ભૂતપૂર્વ રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા સલાહકાર જ્હોન બોલ્ટન સહિત ઘણા ભૂતપૂર્વ અધિકારીઓને શંકા છે કે ટ્રમ્પ, તેમના બીજા કાર્યકાળમાં, યુએસને નાટોમાંથી પાછી ખેંચી લેવા અથવા સમર્થન ઘટાડીને નાટોની અસરકારકતાને નબળી પાડવાનો પ્રયાસ કરશે. એશિયાઈ મહાદ્વીપ વિશે વાત કરતા ટ્રમ્પે તાજેતરમાં કહ્યું હતું કે, તાઈવાનને અમેરિકા દ્વારા આપવામાં આવતી સુરક્ષા માટે ચૂકવણી કરવી જોઈએ. ટ્રમ્પની આ ટિપ્પણી સૂચવે છે કે જો તેઓ ફરીથી રાષ્ટ્રપતિ બને છે તો તાઈવાનના સંરક્ષણ પ્રત્યે અમેરિકાની પ્રતિબદ્ધતા નબળી પડી શકે છે.
નોકરશાહીમાં મોટો બદલાવ: જો ટ્રમ્પ રાષ્ટ્રપતિ બનશે તો અમેરિકામાં આંતરિક વ્યવસ્થામાં બદલાવ આવી શકે છે. અમેરિકામાં એક જમણેરી થિંક ટેન્કે 'પ્રોજેક્ટ 2025' તૈયાર કર્યો છે. જો ટ્રમ્પ રાષ્ટ્રપતિ બન્યા બાદ આ પ્રોજેક્ટને લાગુ કરશે, તો નોકરશાહીમાં મોટો બદલાવ જોવા મળી શકે છે. એકવાર આ પ્રોજેક્ટ અમલમાં આવ્યા પછી, બંધારણને વફાદાર 50 હજાર અધિકારીઓને દૂર કરીકરવામાં આવશે અને તેમની જગ્યાએ ટ્રમ્પને વફાદાર અધિકારીઓની નિમણૂક કરવામાં આવશે.
એવું કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે, ટ્રમ્પ વહીવટીતંત્ર ન્યાય, ઉર્જા અને શિક્ષણ વિભાગ તેમજ એફબીઆઈ અને ફેડરલ રિઝર્વ જેવી અસંખ્ય ફેડરલ એજન્સીઓને બંધ કરી શકે છે અને તેના નીતિ એજન્ડાને લાગુ કરવા માટે એક્ઝિક્યુટિવ પાવરનો ઉપયોગ કરી શકે છે.
મતદાતાઓ ઘણા મુદ્દાઓ પર વિભાજિત: અમેરિકાએ 1776 માં તેની સ્થાપના કરી ત્યારથી લોકશાહી દ્વારા વિશ્વને આકર્ષિત અને પ્રેરણા આપી છે. જો કે, હાલમાં લોકશાહી પર જે ખતરો તોળાઈ રહ્યો છે તે અગાઉ ક્યારેય જોવા મળ્યો નથી. અમેરિકન મતદારો કરવેરા, ઇમિગ્રેશન, ગર્ભપાત, વેપાર, ઉર્જા અને પર્યાવરણીય નીતિ અને વિશ્વમાં અમેરિકાની ભૂમિકા સહિતના ઘણા મુદ્દાઓ પર ખૂબ જ વિભાજિત છે.
એવું પ્રથમ વખત છે કે ઘણા મતદારો માટે આ તફાવતો તેમની લોકશાહી સંસ્થાઓ અને પરંપરાઓ માટે આદર કરતાં વધુ મહત્વપૂર્ણ લાગે છે. ચૂંટણીમાં કોણ જીતે છે અને અમેરિકામાં પરિણામી શાસન પહેલા કરતાં આ વખતે લોકો માટે વધુ મહત્ત્વપૂર્ણ લાગે છે.
આ પણ વાંચો:
