ETV Bharat / bharat

નાગરિકતા અધિનિયમની કલમ 6A ની બંધારણીય માન્યતા, સુપ્રીમ કોર્ટે આપ્યું સમર્થન

સુપ્રીમ કોર્ટે નાગરિકતા અધિનિયમની કલમ 6A ની બંધારણીય માન્યતાને સમર્થન આપ્યું છે. જાણો શું હતી અરજદારોની માંગ અને સમગ્ર મામલો...

સુપ્રીમ કોર્ટ
સુપ્રીમ કોર્ટ (PTI)
author img

By ETV Bharat Gujarati Team

Published : Oct 17, 2024, 1:29 PM IST

નવી દિલ્હી : સુપ્રીમ કોર્ટે નાગરિકતા અધિનિયમની કલમ 6A ની બંધારણીય માન્યતાને સમર્થન આપ્યું હતું, જે આસામ સમજૂતીને આગળ વધારવા માટે 1985 માં સુધારા દ્વારા દાખલ કરવામાં આવ્યું હતું. ભારતના ચીફ જસ્ટિસ ડીવાય ચંદ્રચુડ, જસ્ટિસ સૂર્યકાંત, જસ્ટિસ એમએમ સુંદરેશ અને જસ્ટિસ મનોજ મિશ્રાની બનેલી બેન્ચે બહુમતી ચુકાદો સંભળાવ્યો, જ્યારે જેબી પારડીવાલાએ અસંમતિ ચુકાદો આપ્યો હતો.

સુપ્રીમ કોર્ટનું સૂચન : ગત 7 ડિસેમ્બરના રોજ સર્વોચ્ચ અદાલતે કેન્દ્ર સરકારને નાગરિકતા અધિનિયમ, 1955 ની કલમ 6A(2) દ્વારા ભારતીય નાગરિકત્વ આપવામાં આવેલા ઇમિગ્રન્ટ્સની સંખ્યા અને ભારતીય પ્રદેશમાં ગેરકાયદેસર સ્થળાંતરને રોકવા માટે અત્યાર સુધી કયા પગલાં લેવામાં આવ્યા છે, તેની વિગતો આપવા અને ડેટા સબમિટ કરવા સૂચના આપી હતી. આ મામલે નિર્ણય ડિસેમ્બર 2023 સુધી અનામત રાખવામાં આવ્યો છે.

જસ્ટિસ સૂર્યકાન્તે બહુમતી ચુકાદામાં જણાવ્યું હતું કે 25 માર્ચ, 1971 ની કટ-ઓફ તારીખ પછી જે લોકો બાંગ્લાદેશથી આસામમાં પ્રવેશ્યા છે, તેઓને ગેરકાયદેસર ઇમિગ્રન્ટ્સ જાહેર કરવામાં આવે છે. આ રીતે કલમ 6A તેમના માટે અર્થહીન માનવામાં આવે છે. કેન્દ્ર સરકારે એફિડેવિટમાં સુપ્રીમ કોર્ટને કહ્યું કે, તે ભારતમાં વિદેશીઓના ગેરકાયદેસર સ્થળાંતરની હદ વિશે સચોટ ડેટા પ્રદાન કરી શકશે નહીં, કારણ કે આવા સ્થળાંતર ગુપ્ત રીતે થાય છે.

નાગરિકતા અધિનિયમની કલમ 6A : તમને જણાવી દઈએ કે, સેક્શન 6A એ એક વિશેષ જોગવાઈ હતી, જે 1955ના કાયદામાં 15 ઓગસ્ટ, 1985 ના રોજ તત્કાલીન રાજીવ ગાંધી સરકાર દ્વારા હસ્તાક્ષર કરાયેલ 'આસામ એકોર્ડ' નામના સમજૂતી પત્રને આગળ વધારવા માટે સામેલ કરવામાં આવી હતી. કલમ 6A હેઠળ 1 જાન્યુઆરી, 1966 પહેલા આસામમાં પ્રવેશનાર અને રાજ્યમાં 'સામાન્ય રીતે નિવાસી' વિદેશીઓને ભારતીય નાગરિકોના તમામ અધિકારો અને જવાબદારી મળશે. જે લોકો 1 જાન્યુઆરી, 1966 અને માર્ચ 25, 1971 વચ્ચે રાજ્યમાં પ્રવેશ્યા હતા, તેઓને સમાન અધિકાર અને જવાબદારી હશે, સિવાય કે તેઓ 10 વર્ષ સુધી મતદાન કરી શકશે નહીં.

અરજીકર્તાઓએ કોર્ટમાં સવાલો ઉઠાવ્યા હતા કે, કલમ 6A લાગુ કરવા માટે સરહદી રાજ્યોમાં માત્ર આસામને જ કેમ પસંદ કરવામાં આવ્યું. તેમણે સેક્શન 6Aના પરિણામે અથવા તેના પ્રભાવ હેઠળ ઘૂસણખોરીમાં વધારાને જવાબદાર ઠેરવ્યો હતો.

'વસ્તી વિષયક પરિવર્તન' : કોર્ટે અરજદારોને એવી સામગ્રી બતાવવાનું કહ્યું કે બાંગ્લાદેશ મુક્તિ યુદ્ધ પહેલાં 1966 અને 1971 ની વચ્ચે ભારતમાં આવેલા સીમાપાર સ્થળાંતર કરનારાઓને આપવામાં આવેલ લાભ, વસ્તી વિષયક પરિવર્તન તરફ દોરી ગયા, જેણે આસામી સાંસ્કૃતિક ઓળખને અસર કરી. બંધારણીય બેન્ચે એ પણ સ્પષ્ટ કર્યું કે તેનો કાર્યક્ષેત્ર કલમ ​​6A ની માન્યતા તપાસવા સુધી મર્યાદિત છે, આસામ નેશનલ રજિસ્ટર ઓફ સિટિઝન્સની (NRC) નહીં.

ચીફ જસ્ટિસ ચંદ્રચુડે સ્પષ્ટતા કરી હતી કે, અમારી સમક્ષ આપવામાં આવેલો સંદર્ભ કલમ 6A પર હતો. તેથી અમારી સમક્ષ મુદ્દાનો અવકાશ કલમ 6A છે, NRC નહીં. બંધારણીય બેંચ બાંગ્લાદેશથી ગેરકાયદેસર ઘૂસણખોરી અને ગેરકાયદેસર રીતે પ્રવેશેલા લોકોને શોધી કાઢવા અને દેશનિકાલ કરવા માટે કેન્દ્ર દ્વારા લેવામાં આવેલા પગલાં વિશે વિગતો માંગે છે.

કેન્દ્ર સરકારનું એફિડેવિટ : કોર્ટમાં દાખલ કરાયેલ સરકારી એફિડેવિટમાં કહેવામાં આવ્યું હતું કે, ભારતમાં ગુપ્ત રીતે પ્રવેશ કરનારા વિદેશી નાગરિકોની શોધ, અટકાયત અને દેશનિકાલની 'જટિલ પ્રક્રિયા' ચાલી રહી છે. ઘૂસણખોરો અને ગેરકાયદેસર વસાહતીઓને રોકવા માટે ભારત-બાંગ્લાદેશ સરહદ પર ફેન્સીંગના કામને સમયસર પૂર્ણ કરવામાં અવરોધ માટે પશ્ચિમ બંગાળ સરકાર દ્વારા અપનાવવામાં આવેલી નીતિને પણ કેન્દ્રએ જવાબદાર ઠેરવી હતી.

કેન્દ્ર તરફથી હાજર રહેલા સોલિસિટર જનરલ તુષાર મહેતાએ દલીલ કરી કે, પશ્ચિમ બંગાળમાં 'ખૂબ ધીમી અને વધુ જટિલ' જમીન સંપાદન નીતિ સરહદી ફેન્સીંગ જેવા મહત્વના રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા પ્રોજેક્ટ માટે પણ નડતરરુપ બની ગઈ છે.

કેન્દ્ર સરકારે કહ્યું કે, સરહદની કુલ લંબાઈ 4,096.7 કિલોમીટર છે. તે છિદ્રાળુ છે, નદીઓથી ઘેરાયેલી અને ભૂપ્રદેશ પર્વતીય છે. સરહદ પશ્ચિમ બંગાળ, મેઘાલય, મિઝોરમ, ત્રિપુરા અને આસામ રાજ્યો સાથે છે. એકલા પશ્ચિમ બંગાળની બાંગ્લાદેશ સાથે 2,216.7 કિમી સરહદ છે, જ્યારે આસામ પડોશી દેશ સાથે 263 કિમી સરહદ ધરાવે છે.

  1. જમ્મૂ કશ્મીરના રાજ્યનો દરજ્જો પુનઃસ્થાપિત કરવા SCમાં અરજી
  2. જેલોમાં જાતિના આધારે કામ ના સોંપી શકાય: સુપ્રીમ કોર્ટ

નવી દિલ્હી : સુપ્રીમ કોર્ટે નાગરિકતા અધિનિયમની કલમ 6A ની બંધારણીય માન્યતાને સમર્થન આપ્યું હતું, જે આસામ સમજૂતીને આગળ વધારવા માટે 1985 માં સુધારા દ્વારા દાખલ કરવામાં આવ્યું હતું. ભારતના ચીફ જસ્ટિસ ડીવાય ચંદ્રચુડ, જસ્ટિસ સૂર્યકાંત, જસ્ટિસ એમએમ સુંદરેશ અને જસ્ટિસ મનોજ મિશ્રાની બનેલી બેન્ચે બહુમતી ચુકાદો સંભળાવ્યો, જ્યારે જેબી પારડીવાલાએ અસંમતિ ચુકાદો આપ્યો હતો.

સુપ્રીમ કોર્ટનું સૂચન : ગત 7 ડિસેમ્બરના રોજ સર્વોચ્ચ અદાલતે કેન્દ્ર સરકારને નાગરિકતા અધિનિયમ, 1955 ની કલમ 6A(2) દ્વારા ભારતીય નાગરિકત્વ આપવામાં આવેલા ઇમિગ્રન્ટ્સની સંખ્યા અને ભારતીય પ્રદેશમાં ગેરકાયદેસર સ્થળાંતરને રોકવા માટે અત્યાર સુધી કયા પગલાં લેવામાં આવ્યા છે, તેની વિગતો આપવા અને ડેટા સબમિટ કરવા સૂચના આપી હતી. આ મામલે નિર્ણય ડિસેમ્બર 2023 સુધી અનામત રાખવામાં આવ્યો છે.

જસ્ટિસ સૂર્યકાન્તે બહુમતી ચુકાદામાં જણાવ્યું હતું કે 25 માર્ચ, 1971 ની કટ-ઓફ તારીખ પછી જે લોકો બાંગ્લાદેશથી આસામમાં પ્રવેશ્યા છે, તેઓને ગેરકાયદેસર ઇમિગ્રન્ટ્સ જાહેર કરવામાં આવે છે. આ રીતે કલમ 6A તેમના માટે અર્થહીન માનવામાં આવે છે. કેન્દ્ર સરકારે એફિડેવિટમાં સુપ્રીમ કોર્ટને કહ્યું કે, તે ભારતમાં વિદેશીઓના ગેરકાયદેસર સ્થળાંતરની હદ વિશે સચોટ ડેટા પ્રદાન કરી શકશે નહીં, કારણ કે આવા સ્થળાંતર ગુપ્ત રીતે થાય છે.

નાગરિકતા અધિનિયમની કલમ 6A : તમને જણાવી દઈએ કે, સેક્શન 6A એ એક વિશેષ જોગવાઈ હતી, જે 1955ના કાયદામાં 15 ઓગસ્ટ, 1985 ના રોજ તત્કાલીન રાજીવ ગાંધી સરકાર દ્વારા હસ્તાક્ષર કરાયેલ 'આસામ એકોર્ડ' નામના સમજૂતી પત્રને આગળ વધારવા માટે સામેલ કરવામાં આવી હતી. કલમ 6A હેઠળ 1 જાન્યુઆરી, 1966 પહેલા આસામમાં પ્રવેશનાર અને રાજ્યમાં 'સામાન્ય રીતે નિવાસી' વિદેશીઓને ભારતીય નાગરિકોના તમામ અધિકારો અને જવાબદારી મળશે. જે લોકો 1 જાન્યુઆરી, 1966 અને માર્ચ 25, 1971 વચ્ચે રાજ્યમાં પ્રવેશ્યા હતા, તેઓને સમાન અધિકાર અને જવાબદારી હશે, સિવાય કે તેઓ 10 વર્ષ સુધી મતદાન કરી શકશે નહીં.

અરજીકર્તાઓએ કોર્ટમાં સવાલો ઉઠાવ્યા હતા કે, કલમ 6A લાગુ કરવા માટે સરહદી રાજ્યોમાં માત્ર આસામને જ કેમ પસંદ કરવામાં આવ્યું. તેમણે સેક્શન 6Aના પરિણામે અથવા તેના પ્રભાવ હેઠળ ઘૂસણખોરીમાં વધારાને જવાબદાર ઠેરવ્યો હતો.

'વસ્તી વિષયક પરિવર્તન' : કોર્ટે અરજદારોને એવી સામગ્રી બતાવવાનું કહ્યું કે બાંગ્લાદેશ મુક્તિ યુદ્ધ પહેલાં 1966 અને 1971 ની વચ્ચે ભારતમાં આવેલા સીમાપાર સ્થળાંતર કરનારાઓને આપવામાં આવેલ લાભ, વસ્તી વિષયક પરિવર્તન તરફ દોરી ગયા, જેણે આસામી સાંસ્કૃતિક ઓળખને અસર કરી. બંધારણીય બેન્ચે એ પણ સ્પષ્ટ કર્યું કે તેનો કાર્યક્ષેત્ર કલમ ​​6A ની માન્યતા તપાસવા સુધી મર્યાદિત છે, આસામ નેશનલ રજિસ્ટર ઓફ સિટિઝન્સની (NRC) નહીં.

ચીફ જસ્ટિસ ચંદ્રચુડે સ્પષ્ટતા કરી હતી કે, અમારી સમક્ષ આપવામાં આવેલો સંદર્ભ કલમ 6A પર હતો. તેથી અમારી સમક્ષ મુદ્દાનો અવકાશ કલમ 6A છે, NRC નહીં. બંધારણીય બેંચ બાંગ્લાદેશથી ગેરકાયદેસર ઘૂસણખોરી અને ગેરકાયદેસર રીતે પ્રવેશેલા લોકોને શોધી કાઢવા અને દેશનિકાલ કરવા માટે કેન્દ્ર દ્વારા લેવામાં આવેલા પગલાં વિશે વિગતો માંગે છે.

કેન્દ્ર સરકારનું એફિડેવિટ : કોર્ટમાં દાખલ કરાયેલ સરકારી એફિડેવિટમાં કહેવામાં આવ્યું હતું કે, ભારતમાં ગુપ્ત રીતે પ્રવેશ કરનારા વિદેશી નાગરિકોની શોધ, અટકાયત અને દેશનિકાલની 'જટિલ પ્રક્રિયા' ચાલી રહી છે. ઘૂસણખોરો અને ગેરકાયદેસર વસાહતીઓને રોકવા માટે ભારત-બાંગ્લાદેશ સરહદ પર ફેન્સીંગના કામને સમયસર પૂર્ણ કરવામાં અવરોધ માટે પશ્ચિમ બંગાળ સરકાર દ્વારા અપનાવવામાં આવેલી નીતિને પણ કેન્દ્રએ જવાબદાર ઠેરવી હતી.

કેન્દ્ર તરફથી હાજર રહેલા સોલિસિટર જનરલ તુષાર મહેતાએ દલીલ કરી કે, પશ્ચિમ બંગાળમાં 'ખૂબ ધીમી અને વધુ જટિલ' જમીન સંપાદન નીતિ સરહદી ફેન્સીંગ જેવા મહત્વના રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા પ્રોજેક્ટ માટે પણ નડતરરુપ બની ગઈ છે.

કેન્દ્ર સરકારે કહ્યું કે, સરહદની કુલ લંબાઈ 4,096.7 કિલોમીટર છે. તે છિદ્રાળુ છે, નદીઓથી ઘેરાયેલી અને ભૂપ્રદેશ પર્વતીય છે. સરહદ પશ્ચિમ બંગાળ, મેઘાલય, મિઝોરમ, ત્રિપુરા અને આસામ રાજ્યો સાથે છે. એકલા પશ્ચિમ બંગાળની બાંગ્લાદેશ સાથે 2,216.7 કિમી સરહદ છે, જ્યારે આસામ પડોશી દેશ સાથે 263 કિમી સરહદ ધરાવે છે.

  1. જમ્મૂ કશ્મીરના રાજ્યનો દરજ્જો પુનઃસ્થાપિત કરવા SCમાં અરજી
  2. જેલોમાં જાતિના આધારે કામ ના સોંપી શકાય: સુપ્રીમ કોર્ટ
ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.