ETV Bharat / sukhibhava

World Lymphoma Awareness Day 2023: আপোনাৰ শৰীৰত লিম্ফোমা আছে নে নাই কেনেকৈ চিনাক্ত কৰিব ?

মানুহৰ কৰ্কট ৰোগৰ প্ৰতি ভয় হোৱাটো স্বাভাৱিক কাৰণ ইয়াৰ বহু প্ৰকাৰ মাৰাত্মক ৷ কিন্তু এইটোও জনাটো জৰুৰী যে সময়মতে ৰোগ নিৰ্ণয় আৰু সঠিক চিকিৎসাৰ পিছত বহু প্ৰকাৰৰ কৰ্কট ৰোগ নিৰাময় কৰিব পৰা যায় ৷ তেনে এটা কেন্সাৰ হ’ল লিম্ফোমা ৷ এই ৰোগৰ বিষয়ে বিতংভাৱে জানো আহক...

What precautions should be taken for lymphoma?
আপোনাৰ শৰীৰত লিম্ফোমা আছে নে নাই কেনেকৈ চিনাক্ত কৰিব ?
author img

By ETV Bharat Assamese Team

Published : Sep 15, 2023, 3:49 PM IST

যদিও আজিৰ সময়ত চিকিৎসা আৰু ঔষধৰ ক্ষেত্ৰত বিশ্বজুৰি যথেষ্ট অগ্ৰগতি হৈছে আৰু জটিল ৰোগৰ চিকিৎসাৰ ক্ষেত্ৰতো নিৰন্তৰ কৃতিত্ব অৰ্জন কৰা হৈছে ৷ কিন্তু আজিও এনে কিছুমান ৰোগ আছে যাৰ মাত্ৰ নামটোৱেই মানুহৰ মাজত ভয়ৰ কাৰণ হৈ পৰে ৷ তেনে এক ৰোগ হ’ল কেন্সাৰ ৷ শৰীৰৰ বিভিন্ন অংশত কৰ্কট ৰোগ হ’ব পাৰে ৷ মানুহৰ কৰ্কট ৰোগৰ প্ৰতি ভয় হোৱাটো স্বাভাৱিক কাৰণ ইয়াৰ বহু প্ৰকাৰ মাৰাত্মক ৷ কিন্তু এইটোও জনাটো জৰুৰী যে সময়মতে ৰোগ নিৰ্ণয় আৰু সঠিক চিকিৎসাৰ পিছত বহু প্ৰকাৰৰ কৰ্কট ৰোগ নিৰাময় কৰিব পৰা যায় ৷ তেনে এটা কেন্সাৰ হ’ল লিম্ফোমা ৷

লিম্ফোমাৰ চিকিৎসাৰ লগতে ইয়াৰ ব্যৱস্থাপনা তথা সাৱধানতাও সমানে গুৰুত্বপূৰ্ণ

শৰীৰৰ শ্বেত ৰক্তকণিকাত কেন্সাৰ কোষ বাঢ়িবলৈ আৰম্ভ কৰা কৰ্কট ৰোগ হ’ল লিম্ফোমা ৷ কিন্তু সময়মতে ৰোগ নিৰ্ণয় আৰু চিকিৎসা কৰিলেও ইয়াৰ আৰোগ্য লাভ কৰিব পাৰি ৷ আজি বিশ্ব লিম্ফোমা সজাগতা দিৱস, সমগ্ৰ বিশ্বতে এই ৰোগৰ বিষয়ে সজাগতা সৃষ্টি কৰাৰ উদ্দেশ্যে এই দিৱস পালন কৰা হয় ৷ এই উপলক্ষে আজি লিম্ফোমা কেনে ধৰণৰ কেন্সাৰ তথা এই ৰোগৰ বিষয়ে জানো আহক ?

লিম্ফোমা কি, ইয়াৰ প্ৰকাৰ আৰু কাৰণ

লিম্ফোচাইট অৰ্থাৎ শ্বেত ৰক্তকণিকাত সমস্যা লিম্ফোমাৰ বাবে দায়ী বুলি ধৰা হয় ৷ আমাৰ শৰীৰৰ শ্বেত ৰক্তকণিকাবোৰে শৰীৰত প্ৰৱেশ কৰা সংক্ৰমণ আৰু অন্যান্য ভাইৰাছৰ বিৰুদ্ধে যুঁজ দিয়াত সহায় কৰে ৷ এই কোষবোৰ আমাৰ লিম্ফ ন’ড, প্লীহা, থাইমাছ, হাড়ৰ মজ্জা আদি শৰীৰৰ অন্যান্য অংশত থাকে ৷ লিম্ফোমাত ৰোগ বা আন বিভিন্ন কাৰণত এই লিম্ফোচাইটবোৰ দ্ৰুত আৰু অনিয়ন্ত্ৰিতভাৱে বৃদ্ধি হ’বলৈ আৰম্ভ কৰে ৷ যাৰ ফলত কেন্সাৰ হয় ৷

লিম্ফোমাৰ বহু প্ৰকাৰ আৰু উপপ্ৰকাৰ আছে ৷ যিবোৰ ক্ষেত্ৰত হডকিন লিম্ফোমা আৰু নন-হজকিন লিম্ফোমাৰ ক্ষেত্ৰত বেছিকৈ দেখা যায় ৷ ইয়াৰ ভিতৰত নন-হজকিন লিম্ফোমাৰ ক্ষেত্ৰত সাধাৰণতে ৬০ৰ পৰা ৮০ বছৰৰ ভিতৰত দেখা দিয়ে, আৰু মহিলাতকৈ পুৰুষৰ ক্ষেত্ৰত বেছি দেখা যায় ৷ আনহাতে হডকিন লিম্ফোমাৰ ক্ষেত্ৰত বেছিভাগেই ২০ৰ পৰা ৪০ বছৰ বয়সৰ লোক দেখা যায় ৷ অৱশ্যে ৬০ বছৰৰ ওপৰৰ লোকৰ ক্ষেত্ৰতো ইয়াৰ ৰোগ দেখা পোৱা যায় ৷

লিম্ফোমাৰ কাৰণৰ কথা ক’লে ইয়াৰ বাবে বহুতো জনা বা অজ্ঞাত কাৰক দায়ী হ’ব পাৰে ৷ সাধাৰণতে এইচ আই ভি বা কাপোছি চাৰকোমা হিউমেন ইমিউন’ডেফিচিয়েন্সি ভাইৰাছ, হেপাটাইটিছ চি আৰু আন কিছুমান ধৰণৰ অটো-ইমিউন ৰোগ আৰু সংক্ৰমণ, অন্যান্য ৰোগ আৰু বংশগততাক ইয়াৰ সংক্ৰমণৰ সম্ভাৱনা বৃদ্ধি কৰা অন্যতম কাৰণ বুলি ধৰা হয় ৷

লিম্ফোমাৰ লক্ষণ

লিম্ফোমাৰ প্ৰাৰম্ভিক লক্ষণসমূহ অতি সাধাৰণ দেখা যায় যিবোৰ কেতিয়াবা আন ৰোগৰ লক্ষণ বা লক্ষণৰ সৈতে মিল থাকিব পাৰে, যেনে সাধাৰণ ইনফ্লুৱেঞ্জা বা ভাইৰাছৰ সংক্ৰমণ ৷ তাৰে কিছুমান তলত দিয়া ধৰণৰ-

  • সঘনাই জ্বৰ
  • কাহ, উশাহ-নিশাহৰ সমস্যা
  • ৰাতি অত্যধিক ঘাম ওলোৱা
  • টনচিল বৃদ্ধি হোৱা
  • ভাগৰুৱা আৰু ভোক কমি যোৱা
  • মূৰৰ বিষ আৰু হাড়ৰ বিষ
  • ওজন কমি যোৱা
  • ডিঙি, বগলী বা গ্ৰাইণ্ডত লিম্ফ ন’ড ফুলা
  • কোনো কাৰণ নোহোৱাকৈ অহৰহ খজুৱতি
  • প্ৰস্ৰাৱত বাধা আদি

লিম্ফোমাৰ চিকিৎসা তথা নিদান

লিম্ফোমা আৰু ইয়াৰ প্ৰকাৰ পৰীক্ষা কৰিবলৈ লক্ষণৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰি বহু ধৰণৰ পৰীক্ষা আৰু পৰীক্ষা কৰিব পাৰি ৷ যেনে সম্পূৰ্ণ তেজৰ গণনা বা চিবিচি পৰীক্ষা, তেজৰ ৰসায়ন পৰীক্ষা বা তেজৰ ৰসায়ন পৰীক্ষা, চিটি স্কেন, পিইটি স্কেন, এম আৰ আই, লিম্ফ ন’ড, হাড়ৰ মজ্জা বা অন্যান্য অংগৰ বায়’প্সি আৰু মেৰুদণ্ডৰ টেপ ইত্যাদি ৷ এই পৰীক্ষাসমূহৰ ভিত্তিত এই ৰোগৰ চিকিৎসা বিভিন্ন ঔষধ আৰু চিকিৎসা পদ্ধতিৰ সহায়ত কৰা হয় ৷

ৰোগৰ প্ৰকাৰ অনুসৰি লিম্ফোমাৰ চিকিৎসা বেলেগ বেলেগ হ’ব পাৰে ৷ ইয়াৰ চিকিৎসাত কেমোথেৰাপি, ৰেডিঅ’থেৰাপি বা ৰেডিয়’থেৰাপি, ইমিউন’থেৰাপি আৰু টাৰ্গেট থেৰাপী আদিৰ লগতে CAR T-cell থেৰাপী আৰু হাড়ৰ মজ্জা সংৰোপণো প্ৰয়োজন অনুসৰি কৰা হয় ৷

লিম্ফোমাৰ ব্যৱস্থাপনা আৰু সাৱধানতা

লিম্ফোমা নিশ্চিত হ’লে ৰোগৰ ব্যৱস্থাপনা আৰু ইয়াৰ লগত জড়িত সাৱধানতাৰ লগতে তাৎক্ষণিক চিকিৎসাৰ যত্ন লোৱাটো অতি প্ৰয়োজনীয় ৷ কৰ্কট ৰোগ যিয়েই নহওক কিয়, আৰোগ্য লাভৰ পিছতো নিজৰ স্বাস্থ্যৰ প্ৰতি সদায় অধিক সচেতন হোৱা আৰু ৰোগ ব্যৱস্থাপনা আৰু আনুষংগিক সাৱধানতা অৱলম্বন কৰাটো অতি প্ৰয়োজনীয় ৷

উল্লেখযোগ্য যে কেৱল কেন্সাৰেই নহয়, ইয়াৰ চিকিৎসাৰ ফলতো ভুক্তভোগীৰ স্বাস্থ্যৰ ওপৰত বহুতো পাৰ্শ্বক্ৰিয়া আছে ৷ এনে পৰিস্থিতিত জীৱনৰ উন্নত মান বজাই ৰাখিবলৈ সুস্থ আৰু সক্ৰিয় জীৱনশৈলী আৰু খাদ্যাভ্যাস গ্ৰহণ কৰাৰ লগতে স্বাস্থ্যৰ নিয়মীয়া নিৰীক্ষণ, নিয়মীয়া পৰীক্ষা আৰু সঘনাই চিকিৎসকৰ পৰামৰ্শ লোৱাটোও অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ ৷

যিসকল লোকৰ বংশগতভাৱে লিম্ফোমাৰ আছে তেওঁলোকে নিজৰ স্বাস্থ্যৰ প্ৰতি অধিক সচেতন হোৱাটো প্ৰয়োজন ৷

লগতে পঢ়ক: Viral Fever: ভাইৰেল জ্বৰ হৈ থাকিলে আমি গা ধুব লাগেনে ?

যদিও আজিৰ সময়ত চিকিৎসা আৰু ঔষধৰ ক্ষেত্ৰত বিশ্বজুৰি যথেষ্ট অগ্ৰগতি হৈছে আৰু জটিল ৰোগৰ চিকিৎসাৰ ক্ষেত্ৰতো নিৰন্তৰ কৃতিত্ব অৰ্জন কৰা হৈছে ৷ কিন্তু আজিও এনে কিছুমান ৰোগ আছে যাৰ মাত্ৰ নামটোৱেই মানুহৰ মাজত ভয়ৰ কাৰণ হৈ পৰে ৷ তেনে এক ৰোগ হ’ল কেন্সাৰ ৷ শৰীৰৰ বিভিন্ন অংশত কৰ্কট ৰোগ হ’ব পাৰে ৷ মানুহৰ কৰ্কট ৰোগৰ প্ৰতি ভয় হোৱাটো স্বাভাৱিক কাৰণ ইয়াৰ বহু প্ৰকাৰ মাৰাত্মক ৷ কিন্তু এইটোও জনাটো জৰুৰী যে সময়মতে ৰোগ নিৰ্ণয় আৰু সঠিক চিকিৎসাৰ পিছত বহু প্ৰকাৰৰ কৰ্কট ৰোগ নিৰাময় কৰিব পৰা যায় ৷ তেনে এটা কেন্সাৰ হ’ল লিম্ফোমা ৷

লিম্ফোমাৰ চিকিৎসাৰ লগতে ইয়াৰ ব্যৱস্থাপনা তথা সাৱধানতাও সমানে গুৰুত্বপূৰ্ণ

শৰীৰৰ শ্বেত ৰক্তকণিকাত কেন্সাৰ কোষ বাঢ়িবলৈ আৰম্ভ কৰা কৰ্কট ৰোগ হ’ল লিম্ফোমা ৷ কিন্তু সময়মতে ৰোগ নিৰ্ণয় আৰু চিকিৎসা কৰিলেও ইয়াৰ আৰোগ্য লাভ কৰিব পাৰি ৷ আজি বিশ্ব লিম্ফোমা সজাগতা দিৱস, সমগ্ৰ বিশ্বতে এই ৰোগৰ বিষয়ে সজাগতা সৃষ্টি কৰাৰ উদ্দেশ্যে এই দিৱস পালন কৰা হয় ৷ এই উপলক্ষে আজি লিম্ফোমা কেনে ধৰণৰ কেন্সাৰ তথা এই ৰোগৰ বিষয়ে জানো আহক ?

লিম্ফোমা কি, ইয়াৰ প্ৰকাৰ আৰু কাৰণ

লিম্ফোচাইট অৰ্থাৎ শ্বেত ৰক্তকণিকাত সমস্যা লিম্ফোমাৰ বাবে দায়ী বুলি ধৰা হয় ৷ আমাৰ শৰীৰৰ শ্বেত ৰক্তকণিকাবোৰে শৰীৰত প্ৰৱেশ কৰা সংক্ৰমণ আৰু অন্যান্য ভাইৰাছৰ বিৰুদ্ধে যুঁজ দিয়াত সহায় কৰে ৷ এই কোষবোৰ আমাৰ লিম্ফ ন’ড, প্লীহা, থাইমাছ, হাড়ৰ মজ্জা আদি শৰীৰৰ অন্যান্য অংশত থাকে ৷ লিম্ফোমাত ৰোগ বা আন বিভিন্ন কাৰণত এই লিম্ফোচাইটবোৰ দ্ৰুত আৰু অনিয়ন্ত্ৰিতভাৱে বৃদ্ধি হ’বলৈ আৰম্ভ কৰে ৷ যাৰ ফলত কেন্সাৰ হয় ৷

লিম্ফোমাৰ বহু প্ৰকাৰ আৰু উপপ্ৰকাৰ আছে ৷ যিবোৰ ক্ষেত্ৰত হডকিন লিম্ফোমা আৰু নন-হজকিন লিম্ফোমাৰ ক্ষেত্ৰত বেছিকৈ দেখা যায় ৷ ইয়াৰ ভিতৰত নন-হজকিন লিম্ফোমাৰ ক্ষেত্ৰত সাধাৰণতে ৬০ৰ পৰা ৮০ বছৰৰ ভিতৰত দেখা দিয়ে, আৰু মহিলাতকৈ পুৰুষৰ ক্ষেত্ৰত বেছি দেখা যায় ৷ আনহাতে হডকিন লিম্ফোমাৰ ক্ষেত্ৰত বেছিভাগেই ২০ৰ পৰা ৪০ বছৰ বয়সৰ লোক দেখা যায় ৷ অৱশ্যে ৬০ বছৰৰ ওপৰৰ লোকৰ ক্ষেত্ৰতো ইয়াৰ ৰোগ দেখা পোৱা যায় ৷

লিম্ফোমাৰ কাৰণৰ কথা ক’লে ইয়াৰ বাবে বহুতো জনা বা অজ্ঞাত কাৰক দায়ী হ’ব পাৰে ৷ সাধাৰণতে এইচ আই ভি বা কাপোছি চাৰকোমা হিউমেন ইমিউন’ডেফিচিয়েন্সি ভাইৰাছ, হেপাটাইটিছ চি আৰু আন কিছুমান ধৰণৰ অটো-ইমিউন ৰোগ আৰু সংক্ৰমণ, অন্যান্য ৰোগ আৰু বংশগততাক ইয়াৰ সংক্ৰমণৰ সম্ভাৱনা বৃদ্ধি কৰা অন্যতম কাৰণ বুলি ধৰা হয় ৷

লিম্ফোমাৰ লক্ষণ

লিম্ফোমাৰ প্ৰাৰম্ভিক লক্ষণসমূহ অতি সাধাৰণ দেখা যায় যিবোৰ কেতিয়াবা আন ৰোগৰ লক্ষণ বা লক্ষণৰ সৈতে মিল থাকিব পাৰে, যেনে সাধাৰণ ইনফ্লুৱেঞ্জা বা ভাইৰাছৰ সংক্ৰমণ ৷ তাৰে কিছুমান তলত দিয়া ধৰণৰ-

  • সঘনাই জ্বৰ
  • কাহ, উশাহ-নিশাহৰ সমস্যা
  • ৰাতি অত্যধিক ঘাম ওলোৱা
  • টনচিল বৃদ্ধি হোৱা
  • ভাগৰুৱা আৰু ভোক কমি যোৱা
  • মূৰৰ বিষ আৰু হাড়ৰ বিষ
  • ওজন কমি যোৱা
  • ডিঙি, বগলী বা গ্ৰাইণ্ডত লিম্ফ ন’ড ফুলা
  • কোনো কাৰণ নোহোৱাকৈ অহৰহ খজুৱতি
  • প্ৰস্ৰাৱত বাধা আদি

লিম্ফোমাৰ চিকিৎসা তথা নিদান

লিম্ফোমা আৰু ইয়াৰ প্ৰকাৰ পৰীক্ষা কৰিবলৈ লক্ষণৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰি বহু ধৰণৰ পৰীক্ষা আৰু পৰীক্ষা কৰিব পাৰি ৷ যেনে সম্পূৰ্ণ তেজৰ গণনা বা চিবিচি পৰীক্ষা, তেজৰ ৰসায়ন পৰীক্ষা বা তেজৰ ৰসায়ন পৰীক্ষা, চিটি স্কেন, পিইটি স্কেন, এম আৰ আই, লিম্ফ ন’ড, হাড়ৰ মজ্জা বা অন্যান্য অংগৰ বায়’প্সি আৰু মেৰুদণ্ডৰ টেপ ইত্যাদি ৷ এই পৰীক্ষাসমূহৰ ভিত্তিত এই ৰোগৰ চিকিৎসা বিভিন্ন ঔষধ আৰু চিকিৎসা পদ্ধতিৰ সহায়ত কৰা হয় ৷

ৰোগৰ প্ৰকাৰ অনুসৰি লিম্ফোমাৰ চিকিৎসা বেলেগ বেলেগ হ’ব পাৰে ৷ ইয়াৰ চিকিৎসাত কেমোথেৰাপি, ৰেডিঅ’থেৰাপি বা ৰেডিয়’থেৰাপি, ইমিউন’থেৰাপি আৰু টাৰ্গেট থেৰাপী আদিৰ লগতে CAR T-cell থেৰাপী আৰু হাড়ৰ মজ্জা সংৰোপণো প্ৰয়োজন অনুসৰি কৰা হয় ৷

লিম্ফোমাৰ ব্যৱস্থাপনা আৰু সাৱধানতা

লিম্ফোমা নিশ্চিত হ’লে ৰোগৰ ব্যৱস্থাপনা আৰু ইয়াৰ লগত জড়িত সাৱধানতাৰ লগতে তাৎক্ষণিক চিকিৎসাৰ যত্ন লোৱাটো অতি প্ৰয়োজনীয় ৷ কৰ্কট ৰোগ যিয়েই নহওক কিয়, আৰোগ্য লাভৰ পিছতো নিজৰ স্বাস্থ্যৰ প্ৰতি সদায় অধিক সচেতন হোৱা আৰু ৰোগ ব্যৱস্থাপনা আৰু আনুষংগিক সাৱধানতা অৱলম্বন কৰাটো অতি প্ৰয়োজনীয় ৷

উল্লেখযোগ্য যে কেৱল কেন্সাৰেই নহয়, ইয়াৰ চিকিৎসাৰ ফলতো ভুক্তভোগীৰ স্বাস্থ্যৰ ওপৰত বহুতো পাৰ্শ্বক্ৰিয়া আছে ৷ এনে পৰিস্থিতিত জীৱনৰ উন্নত মান বজাই ৰাখিবলৈ সুস্থ আৰু সক্ৰিয় জীৱনশৈলী আৰু খাদ্যাভ্যাস গ্ৰহণ কৰাৰ লগতে স্বাস্থ্যৰ নিয়মীয়া নিৰীক্ষণ, নিয়মীয়া পৰীক্ষা আৰু সঘনাই চিকিৎসকৰ পৰামৰ্শ লোৱাটোও অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ ৷

যিসকল লোকৰ বংশগতভাৱে লিম্ফোমাৰ আছে তেওঁলোকে নিজৰ স্বাস্থ্যৰ প্ৰতি অধিক সচেতন হোৱাটো প্ৰয়োজন ৷

লগতে পঢ়ক: Viral Fever: ভাইৰেল জ্বৰ হৈ থাকিলে আমি গা ধুব লাগেনে ?

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.