পেটৰ কৰ্কট ৰোগৰ(Stomach Cancer) পিছতে হাঁওফাঁওৰ কৰ্কট ৰোগ হৈছে দ্বিতীয় সৰ্বাধিক সচৰাচৰ প্ৰকাৰৰ কৰ্কট ৰোগ (Lung Cancer) যাক পুৰুষ আৰু মহিলাৰ কৰ্কট ৰোগৰ মৃত্যুৰ এক মুখ্য কাৰণ হিচাপেও বিশ্বজুৰি জনা যায় । সেয়ে হাঁওফাঁওৰ কৰ্কট ৰোগৰ বিষয়ে মানুহৰ মাজত সজাগতা সৃষ্টি কৰিবলৈ নৱেম্বৰ মাহটোক হাঁওফাঁওৰ কৰ্কট ৰোগৰ সজাগতা মাহ হিচাপে পালন কৰা হয়(Lung Cancer Awareness Month 2022) ।
হাঁওফাঁওৰ কৰ্কট ৰোগ এক জটিল কৰ্কট ৰোগ, কেৱল সজাগতা নহয়, প্ৰতিৰোধৰ বাবে প্ৰচেষ্টাও প্ৰয়োজনীয়
হাঁওফাঁওৰ কৰ্কট ৰোগ এনে এটা প্ৰকাৰৰ কৰ্কট ৰোগ যাৰ ফলত অধিকাংশ লোকে প্ৰাণ হেৰুৱাৱলগীয়া হয় । বিশ্বজুৰি কেৱল আমেৰিকাত প্ৰতি বছৰে প্ৰায় ২ লাখ ১৮ হাজাৰ ৫০০ লোক হাঁওফাঁওৰ কৰ্কট ৰোগত আক্ৰান্ত হয়, ইয়াৰে প্ৰায় ১ লাখ ৪২ হাজাৰ লোক এই ৰোগত আক্ৰান্ত হৈ মৃত্যুমুখত পৰে(November is Lung Cancer Awareness Month) ।
কেৱল আমেৰিকাতেই নহয়, ভাৰতকে ধৰি বিশ্বৰ বহু দেশত এই ৰোগত মৃত্যু হোৱা লোকৰ সংখ্যা অধিক । বিশেষজ্ঞ আৰু বিভিন্ন স্বাস্থ্য সংস্থাৰ মতে উন্নয়নশীল দেশসমূহৰ পুৰুষৰ ক্ষেত্ৰত ই অন্যতম কৰ্কট ৰোগ ।
ভাৰতৰ পৰিসংখ্যা
কেঞ্চাৰ এগেইনষ্ট ইণ্ডিয়াৰ এক প্ৰতিবেদন অনুসৰি ভাৰতত প্ৰতি বছৰে প্ৰায় ৬৭ হাজাৰ নতুনকৈ হাঁওফাঁওৰ কৰ্কট ৰোগত আক্ৰান্ত হোৱাৰ তথ্য পোৱা যায় । য'ত ৪৮ হাজাৰতকৈও অধিক পুৰুষ আৰু ১৯ হাজাৰতকৈ অধিক মহিলা আছে । চিন্তাৰ বিষয় এই যে, এই ভুক্তভোগীসকলৰ প্ৰায় ৬৩ হাজাৰ লোক মৃত্যুৰ বলি হয় । সমগ্ৰ বিশ্বতে হাঁওফাঁওৰ কৰ্কট ৰোগত মৃত্যু হোৱা লোকৰ সংখ্যাৰ কথা ক’বলৈ গ’লে সকলো ধৰণৰ কৰ্কট ৰোগৰ ফলত হোৱা মৃত্যুৰ হাৰ ১৮.২%। একে সময়তে ৰাষ্ট্ৰীয় কৰ্কট পঞ্জীয়নৰ তথ্য অনুসৰি ২০২০ চনত ভাৰতত পুৰুষৰ হাঁওফাঁওৰ কৰ্কট ৰোগীৰ সংখ্যা ৬৭৯,৪২১, মহিলাৰ ক্ষেত্ৰত ৭১২,৭৫৮ জন ।
বিপদজনক কাৰকবোৰ কি কি
বিশেষজ্ঞসকলৰ মতে, যদিও এই হাঁওফাঁওৰ কৰ্কট ৰোগৰ প্ৰাৰম্ভিক পৰ্যায় চিনাক্ত কৰাটো কঠিন, কিন্তু যদি ইয়াৰ লক্ষণসমূহ সময়মতে ধৰা পৰে আৰু সময়মতে চিকিৎসা আৰম্ভ কৰা হয়, তেন্তে ইয়াৰ বিপদ বহু পৰিমাণে এৰাই চলিব পাৰি ।
সাধাৰণতে মানুহে ভাবে যে, কেৱল ধূমপান আৰু প্ৰদূষণেই হাঁওফাঁওৰ কৰ্কট ৰোগৰ কাৰণ । এইটো সঁচা যে প্ৰদূষণৰ বাহিৰেও বেছিভাগ ক্ষেত্ৰতে হাঁওফাঁওৰ কৰ্কট ৰোগৰ কাৰণ হ’ল চিগাৰেট, বিড়ি বা হুক্কা অত্যধিক সেৱন বা ইয়াৰ দ্বাৰা উৎপন্ন হোৱা ধোঁৱাৰ সংস্পৰ্শত দীৰ্ঘদিন ধৰি থকা ।
কিন্তু হাঁওফাঁওৰ কৰ্কট ৰোগ আন বহু কাৰণতো হ’ব পাৰে, তাৰ ভিতৰত বংশগততাও এটা । ইয়াৰ উপৰিও ৰেডিয়চন থেৰাপী বা কিছুমান বিশেষ ধৰণৰ জটিল চিকিৎসা বা ৰোগ, কাৰ্চিনোজেন পদাৰ্থ, বৃদ্ধাৱস্থা, বাৰ্ধক্য আৰু মেদবহুলতা আদিৰ পাৰ্শ্বক্ৰিয়াও এই ৰোগৰ বাবে দায়ী কাৰক হ’ব পাৰে ।
হাঁওফাঁওৰ কৰ্কট ৰোগৰ লক্ষণ
হাঁওফাঁওৰ কৰ্কট ৰোগৰ প্ৰাৰম্ভিক অৱস্থাত তলত দিয়া লক্ষণসমূহ দেখা যাব পাৰে-
- স্থায়ী কাহ
- উশাহ-নিশাহ লোৱাত অসুবিধা
- ভয়েচ আউট
- বুকু আৰু পেটৰ বিষ
- কাহত তেজ
- ওজন কমি যোৱা
- হাড়ৰ বিষ
- মূৰৰ বিষ
যিকোনো ৰোগ বা সমস্যাৰ লগত জড়িত সৰু-সুৰা লক্ষণকো আওকাণ কৰিব নালাগে বুলি চিকিৎসকে পৰামৰ্শ দিয়ে । যদি এই লক্ষণসমূহ বহুদিনলৈ বা স্বাভাৱিক চিকিৎসাৰ পিছতো দেখা যায়, তেন্তে ইয়াৰ সম্পূৰ্ণ চিকিৎসাৰ প্ৰয়োজন হয় ।
হাঁওফাঁওৰ কৰ্কট ৰোগৰ সজাগতা মাহ
দুই দশকৰো অধিক সময় ধৰি হাঁওফাঁওৰ কৰ্কট ৰোগ সজাগতা মাহ উদযাপন কৰি অহা হৈছে আৰু ইয়াৰ লগে লগে দেশ-বিদেশত প্ৰতিষ্ঠিত হাঁওফাঁওৰ কৰ্কট ৰোগৰ সৈতে জড়িত সংগঠনসমূহেই নহয়, ইয়াৰ সৈতে আন বহুতো স্বাস্থ্য সংস্থাও জড়িত হৈ আছে(Is there a lung cancer Awareness Day) । ই এক বিশ্বব্যাপী চলি অহা অভিযান যিয়ে এই প্ৰেক্ষাপটত সজাগতা বিয়পোৱাৰ লগতে এই ৰোগ নিৰ্ণয়ৰ বিষয়ে আলোচনা আৰু আলোচনাৰ বাবে এক মঞ্চ প্ৰদান কৰে, আৰু নতুন সহযোগিতা স্থাপন কৰে ।
তাৎপৰ্যপূৰ্ণভাৱে এই ৰোগত ভুগি থকা বৃহৎ সংখ্যক লোকৰ বাবে তেওঁলোকে সময়মতে চিকিৎসা আৰম্ভ কৰিব নোৱাৰে, কাৰণ বেছিভাগ ক্ষেত্ৰতে এই ৰোগৰ প্ৰাৰম্ভিক লক্ষণসমূহ অতি সাধাৰণ আৰু যাৰ বাবে কোনো গুৰুতৰ ৰোগ হোৱাৰ সম্ভাৱনা নাই । সাধাৰণতে এই ৰোগৰ স্পষ্ট লক্ষণ দেখা দিবলৈ আৰম্ভ কৰাৰ সময়লৈকে কেঞ্চাৰে উন্নত পৰ্যায়ত উপনীত হয় । ভাৰতত হাঁওফাঁওৰ কৰ্কট ৰোগৰ সৈতে জড়িত কিছু পৰিসংখ্যা অনুসৰি ইয়াত প্ৰতি ৬৮ জন পুৰুষৰ ভিতৰত ১ জন পুৰুষ হাঁওফাঁওৰ কৰ্কট ৰোগত আক্ৰান্ত হোৱাৰ আশংকা থাকে ।
কিন্তু এই ধৰণৰ কৰ্কট ৰোগত আক্ৰান্ত ৰোগীৰ মুঠ ৰোগীৰ ভিতৰত প্ৰায় ৪৫% ৰোগীয়ে চতুৰ্থ পৰ্যায়ত এই ৰোগৰ বিষয়ে তথ্য লাভ কৰে । মাত্ৰ ১০-১৫% শতাংশ ৰোগীহে এনেকুৱা হয় যিয়ে ৰোগৰ প্ৰাৰম্ভিক পৰ্যায়ত এই ৰোগৰ বিষয়ে তথ্য লাভ কৰিবলৈ সক্ষম হয় ।
একেধৰণৰ পৰিস্থিতিৰ পৰা হাত সাৰিবলৈ এই জটিল ৰোগৰ সৰু সৰু লক্ষণ আৰু পৰিয়ালৰ ইতিহাস, যিকোনো ৰোগ, চিকিৎসা, পৰিবেশ বা অন্যান্য কাৰণত এই ৰোগৰ প্ৰতি সহজলভ্য বুলি বিবেচিত হ’ব পৰা লোকসকলৰ বিষয়ে মানুহক সজাগ কৰাই হৈছে ইয়াৰ এটা মূল উদ্দেশ্য ৷
লগতে পঢ়ক: Malaria antidote: ছমাহলৈ মেলেৰিয়াৰ পৰা সুৰক্ষা দিব পৰা প্ৰতিষেধক প্ৰস্তুত কৰি উলিয়ালে গৱেষকে
