আমাৰ দেশত কুষ্ঠ ৰোগক কেৱল ৰোগ হিচাপেই দেখা পোৱা নাই বৰঞ্চ ইয়াক কলংক হিচাপেও দেখা যায় । এনে নহয় যে ই এক দুৰাৰোগ্য ৰোগ, কিন্তু সচেতনতাৰ অভাৱত মানুহৰ ইয়াৰ বিষয়ে বহু ভুল ধাৰণা হয় আৰু ইয়াৰ দ্বাৰা আক্ৰান্ত লোকসকলে সামাজিক বৈষম্যৰ সন্মুখীন হ’বলগীয়া হয় । এনে পৰিস্থিতিত "আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় কুষ্ঠ দিৱস" এই ৰোগৰ বিষয়ে সজাগতা বৃদ্ধিৰ বাবে, প্ৰতিজন ৰোগীৰ বাবে ইয়াৰ চিকিৎসা সম্ভৱপৰ কৰি তুলিবলৈ চেষ্টা কৰাৰ এনে এক সুযোগ, আৰু যিসকল এই ৰোগত আক্ৰান্ত তেওঁলোকে সামাজিক বৈষম্যৰ সন্মুখীন হ'ব নালাগে(leprosy prevention)। প্ৰদান কৰে বস্তুটোৰ বাবে চেষ্টা কৰাৰ সুযোগ(World Leprosy Day)।
এই বিশেষ অনুষ্ঠানটি জাতিৰ পিতা মহাত্মা গান্ধীৰ মৃত্যু বাৰ্ষিকী উপলক্ষে উদযাপন কৰা হয় আৰু আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় পৰ্যায়ত জানুৱাৰী মাহৰ অন্তিম দেওবাৰে পালন কৰা হয় (Death anniversary of Father of the Nation Mahatma Gandhi)। এইবাৰ বিশেষ দিনটো ২৯ জানুৱাৰী দেওবাৰে “এতিয়াই কাম আৰম্ভ কৰক, কুষ্ঠ ৰোগ শেষ কৰক”। বা "Act Now, End Leprosy" থিমটোৰ ওপৰত পালন কৰা হৈছে(how is leprosy transmitted)।
বিষয়বস্তুৰ উদ্দেশ্য আৰু ইতিহাস
সকলোৱে জানে যে, জাতিৰ পিতা মহাত্মা গান্ধীয়ে কুষ্ঠ ৰোগীৰ বিকাশৰ বাবে প্ৰচেষ্টা চলাইছে, তেওঁলোকৰ চিকিৎসা আৰু সা-সুবিধা প্ৰদান কৰি এই ৰোগৰ প্ৰতি ৰাইজৰ মাজত সজাগতা সৃষ্টি কৰিছে । ইয়াৰ পিছতো চৰকাৰী আৰু বেচৰকাৰী পৰ্যায়ত আমাৰ দেশত এই ৰোগৰ বিষয়ে সজাগতা অবিৰতভাৱে বিয়পাই দিয়াৰ বাবে বহু প্ৰচেষ্টা চলোৱা হৈছে । কিন্তু এতিয়ালৈকে এই ৰোগ সন্দৰ্ভত সাধাৰণ মানুহৰ মনোভাৱৰ বিশেষ পৰিৱৰ্তন হোৱা নাই ।
এই দিশত মানুহক অধিক প্ৰচেষ্টা চলাবলৈ প্ৰেৰণা দিয়াৰ লক্ষ্যৰে এইবাৰ "আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় কুষ্ঠ দিৱস" "এতিয়াই কাম কৰক, কুষ্ঠ ৰোগ শেষ কৰক" শীৰ্ষক বিষয়বস্তুৰে উদযাপন কৰা হৈছে । জনসাধাৰণৰ মাজলৈ কিছুমান উদ্দেশ্য আৰু বাৰ্তা প্ৰেৰণৰ বাবে এই বিষয়বস্তু বাছনি কৰা হৈছে। যিবোৰ এনেকুৱা ।
কুষ্ঠ ৰোগ নিৰ্মূল সম্ভৱপৰ । কাৰণ ইয়াৰ সংক্ৰমণ বন্ধ কৰি এই ৰোগক পৰাস্ত কৰাৰ শক্তি আৰু উপায় আছে ।
এতিয়াই কাম আৰম্ভ কৰক, কাৰণ কুষ্ঠ ৰোগৰ অন্ত পেলাবলৈ আমাক সম্পদৰ লগতে দায়বদ্ধতাৰ প্ৰয়োজন। কুষ্ঠ ৰোগ নিৰ্মূলক অগ্ৰাধিকাৰ দিয়ক।
হাতৰ নাগালেৰে বাহিৰত থকা মানুহৰ ওচৰলৈ হাত আগবঢ়াওক। কুষ্ঠ ৰোগ প্ৰতিৰোধযোগ্য আৰু নিৰাময়যোগ্য গতিকে ইয়াৰ সৈতে কিয় কষ্ট পাব লাগে ।
তাৎপৰ্যপূৰ্ণ কথাটো হ’ল, ১৯৫৪ চনত ফৰাচী সাংবাদিক তথা কৰ্মী ৰাউল ফ’ল’ৰ’ই দুটা লক্ষ্যৰে বিশ্ব কুষ্ঠ দিৱস প্ৰতিষ্ঠা কৰিছিল । প্ৰথমতে, কুষ্ঠ ৰোগত আক্ৰান্ত ব্যক্তিৰ সৈতে সম ব্যৱহাৰৰ পোষকতা কৰা, আৰু দ্বিতীয়তে, ৰোগটোক কেন্দ্ৰ কৰি থকা ঐতিহাসিক ভুল ধাৰণাবোৰ শুধৰাই জনসাধাৰণক কুষ্ঠৰ বিষয়ে পুনৰ জ্ঞান দিয়া ।
পৰিসংখ্যাই কি কয় ?
ভাৰতত ৰাষ্ট্ৰীয় কুষ্ঠ নিৰ্মূল কাৰ্যসূচীৰ অধীনত এই ৰোগৰ ওপৰত বছৰ বছৰ ধৰি কাম চলি আছে । যদিও ২০০৫ চনত ভাৰতক আনুষ্ঠানিকভাৱে কুষ্ঠ ৰোগমুক্ত বুলি ঘোষণা কৰা হৈছিল, কিন্তু পৰিসংখ্যা যদি বিশ্বাস কৰিব লাগে তেন্তে দেশত এতিয়াও বৃহৎ সংখ্যক কুষ্ঠ ৰোগত আক্ৰান্তৰ তথ্য পোৱা যায় । কিন্তু এইটো সন্তুষ্টিৰ বিষয় যে সাধাৰণ মানুহৰ চিকিৎসা আৰু সা-সুবিধাৰ সুবিধা আৰু এই দিশত চৰকাৰী আৰু বেচৰকাৰী সংগঠনৰ প্ৰচেষ্টাৰ বাবে ইয়াৰ ৰোগীৰ সম্পূৰ্ণ সুস্থ হোৱাৰ পৰিসংখ্যা ধাৰাবাহিকভাৱে বৃদ্ধি পাইছে । ২০২০-২০২১ বৰ্ষৰ এন এল ই পিৰ প্ৰতিবেদন অনুসৰি ভাৰতত ৯৪.৭৫ শতাংশ ৰোগী আৰোগ্য লাভ কৰিছে ।
কেৱল এয়াই নহয়, বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ ৱেবছাইটত প্ৰকাশিত তথ্য অনুসৰি তেওঁলোকৰ লক্ষ্য হৈছে ২০৩০ চনৰ ভিতৰত ১২০খন দেশত নতুন কুষ্ঠ ৰোগীৰ সংখ্যা শূন্যলৈ অনা । এই প্ৰতিবেদনত কোৱা হৈছে যে ক'ভিড ১৯ৰ আগতে বিশ্বজুৰি প্ৰতি বছৰে প্ৰায় ২ লাখ লোক কুষ্ঠ ৰোগত আক্ৰান্ত হৈছিল যদিও এই মহামাৰীৰ বাবে এই ৰোগৰ চিকিৎসাত ব্যাঘাত জন্মাবলগীয়া হৈছিল ।
বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ তথ্য অনুসৰি বৰ্তমান বিশ্বজুৰি প্ৰায় ২০৮,০০০ লোক কুষ্ঠ ৰোগত আক্ৰান্ত হৈছে আৰু লাখ লাখ লোক কুষ্ঠ ৰোগৰ সৈতে জড়িত অক্ষমতাৰ সৈতে জীয়াই আছে, ইয়াৰে অধিকাংশই এছিয়া, আফ্ৰিকা আৰু দক্ষিণ আমেৰিকাত ।
কুষ্ঠ ৰোগ কি ?
দিল্লীৰ ছালৰ বিশেষজ্ঞ ডাঃ সুৰজ ভাৰতীয়ে বুজাইছে যে কুষ্ঠ ৰোগ এটা দীৰ্ঘদিনীয়া সংক্ৰামক ৰোগ। ইয়াক হানচেন ৰোগ বা হান্সেনিয়াছিছ বুলিও কোৱা হয় । এই সংক্ৰামক ৰোগ মাইকোবেক্টেৰিয়াম লেপ্ৰে বা মাইকোবেক্টেৰিয়াম লেপ্ৰে মেট’ছিছ বেক্টেৰিয়াৰ দ্বাৰা হয়। এই বেক্টেৰিয়াই অতি লাহে লাহে প্ৰভাৱ দেখুৱায় । আনকি কেতিয়াবা ইয়াৰ লক্ষণ দেখা দিবলৈ ২০ বছৰ পৰ্যন্ত সময় লাগিব পাৰে । তেওঁ বুজাইছে যে কুষ্ঠ ৰোগ অতি সংক্ৰামক ৰোগ নহয় আৰু সময়মতে চিকিৎসা কৰিলে ইয়াৰ ব্যৱস্থাপনা আৰু নিদান সম্পূৰ্ণৰূপে সম্ভৱপৰ(What is leprosy)।
তেওঁ বুজাইছে যে, যদি সময়মতে কুষ্ঠ ৰোগ ধৰা পৰে তেন্তে বেছিভাগ ৰোগীয়ে ৬ৰ পৰা ১২ মাহৰ ভিতৰত আৰোগ্য লাভ কৰিব পাৰে । কিন্তু যদি এই ৰোগ সময়মতে ধৰা নপৰে বা ইয়াক বা চিকিৎসাৰ সন্দৰ্ভত অসাৱধানতা অৱলম্বন কৰা হয়, তেন্তে ৰোগীৰ দীৰ্ঘম্যাদী স্নায়ুৰ গুৰুতৰ ক্ষতিৰ আশংকা থাকিব পাৰে ।
ইয়াৰ লক্ষণৰ কথা ক’বলৈ গ’লে আক্ৰান্ত ছালৰ ৰং সলনি হোৱাৰ লগতে আন কিছুমান লক্ষণৰ কথাও বিবেচনা কৰা হয়, ইয়াৰে কিছুমান তলত দিয়া ধৰণৰ ।
ছালৰ পাতল ৰঙৰ পেচ । কেতিয়াবা আক্ৰান্ত ছালখনো অজ্ঞান হৈ পৰিব পাৰে ।
আক্ৰান্ত অংশত ছাল ডাঠ বা কঠিন হোৱা বা সেই ঠাইত শুকানতা বৃদ্ধি ৷
বিশেষকৈ হাত-ভৰিৰ পেশীৰ দুৰ্বলতা বা পক্ষাঘাত ৷
চকুৰ সমস্যা বা কেতিয়াবা দৃষ্টিহীনতা ইত্যাদি ।
আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় কুষ্ঠ দিৱস
আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় কুষ্ঠ দিৱস বা বিশ্ব কুষ্ঠ দিৱসৰ দিনটোত চৰকাৰী আৰু বেচৰকাৰী সংস্থা বিশেষকৈ বেচৰকাৰী সংস্থাসমূহে জনসাধাৰণ আৰু শৈক্ষিক পৰ্যায়ত বহুতো কাৰ্যসূচীৰ আয়োজন কৰি সাধাৰণ জনতাৰ মাজত সজাগতা বিয়পাই দিয়ে । ইয়াৰ সমান্তৰালকৈ বহু সংগঠনে এই ৰোগত আক্ৰান্ত লোকসকলৰ চিকিৎসা, পৰিচালনা, গৱেষণা আৰু উত্থানৰ বাবে ধন সংগ্ৰহৰ কাৰ্যসূচীও আয়োজন কৰে । ইয়াৰ উপৰিও এই উপলক্ষে ৰেলী, মাৰাথন, আলোচনা চক্ৰ, কৰ্মশালাৰ দৰে কাৰ্যসূচীৰো আয়োজন কৰা হয় যাতে ৰোগীক চিকিৎসাৰ ব্যৱস্থা কৰা হয় আৰু ৰোগত আক্ৰান্তসকলক পুনৰ সংস্থাপন কৰা হয় ।
লগতে পঢ়ক: Deodorant Side Effects: ডিঅ’ড্ৰেণ্ট হ’ব পাৰে মাৰাত্মক, ডিঅ’ড্ৰেণ্টে প্ৰাণ কাঢ়িলে 14 বছৰীয়া কিশোৰীৰ
