স্পৰ্টছ ডেস্ক, ২৬ অক্টোবৰ : চলিত বিশ্বকাপ ক্ৰিকেটৰ লীগ পৰ্যায়ৰ প্ৰায় আধা মেচ খেলা হৈ গৈছে । এতিয়া অংক চলিছে কোনকেইটা দলে পইণ্ট তালিকাৰ শীৰ্ষ চাৰিটা স্থান দখল কৰিব । কিয়নো এই দল চাৰিটাৰ মাজতে অনুষ্ঠিত হ'ব ছেমি ফাইনেল ।
কিন্তু ক্ৰিকেট ইতিহাসত এনে বহু ঘটনা ঘটিছে য'ত বহুদেশীয় টুৰ্ণামেণ্টত দলবোৰে নিম্ন নেট ৰাণ ৰেটৰ বাবে ছেমি ফাইনেলত প্ৰৱেশ কৰাত ব্যৰ্থ হয় । বৰ্তমান বিশ্বকাপত বিশ্বজুৰি ক্ৰিকেট অনুৰাগীসকল আচ্ছন্ন হৈ আছে । টীম ইণ্ডিয়া পইণ্ট তালিকাত ১০ পইণ্টেৰে শীৰ্ষস্থানত আছে । ভাৰতীয় দলটোৱে এতিয়ালৈকে খেলা পাঁচখন মেচত জয়লাভ কৰি এই পৰ্যায়ত উপনীত হৈছে । কিন্তু যদি আপুনি পইণ্ট তালিকালৈ লক্ষ্য কৰে তেতিয়া দেখিব যে প্ৰথম স্থানত থকা টীম ইণ্ডিয়াৰ নেট ৰাণ ৰেট হৈছে +১.৩৫৩ । আনহাতে, ৪ খন মেচ জয়ৰ পিছত ৮ পইণ্ট লাভ কৰি পইণ্ট তালিকাৰ দ্বিতীয় স্থানত থকা দক্ষিণ আফ্ৰিকাৰ ৰাণ ৰেট হৈছে +২.৩৭০ । যিটো টীম ইণ্ডিয়াতকৈ বহুত ভাল । কিন্তু এই নেট ৰাণ ৰেটৰ সূত্ৰটো কি সেয়া জানিবলৈ নিশ্চয় মন যাব । আনহাতে, এই নেট ৰাণ ৰেট ইমান গুৰুত্বপূৰ্ণ কিয় ?
নেট ৰাণ ৰেট কিয় প্ৰয়োজন ?
ক্ৰিকেট মেচবোৰত বিজয়ী দলে সম্পূৰ্ণ দুটা পইণ্ট লাভ কৰে । যদি খেলখন বাতিল কৰা হয়, দুয়োটা দলক এটাকৈ পইণ্ট দিয়া হয় । প্ৰশ্নটো হ'ল যে যেতিয়া এইটো এটা পইণ্ট ব্যৱস্থা হয়, তেন্তে নেট ৰাণ ৰেটৰ প্ৰয়োজনীয়তা কি ? প্ৰকৃততে বিশ্বকাপ, চেম্পিয়নছ ট্ৰফী, আইপিএলৰ দৰে বহুতো দলে অংশগ্ৰহণ কৰা প্ৰতিযোগিতাত নেট ৰাণ ৰেটৰ প্ৰয়োজন হয় । এনে এখন প্ৰতিযোগিতাত লীগ মেচৰ পিছত ছেমি ফাইনেল হয় । ইয়াৰ বাবে প্ৰতিযোগিতাখনৰ চাৰিটা শ্ৰেষ্ঠ দলে যোগ্যতা অৰ্জন কৰে । পইণ্ট তালিকাত সৰ্বাধিক পইণ্ট লাভ কৰা দল চাৰিটা ছেমি ফাইনেলত উপনীত হয় । কিন্তু কেতিয়াবা এনে পৰিস্থিতিও হয়, য'ত চাৰিটাৰ পৰিৱৰ্তে পাঁচ বা ছয়টা দলৰ পইণ্ট ছেমি ফাইনেলৰ বাবে যোগ্যতা অৰ্জন কৰাৰ যোগ্য হয় । এনে পৰিস্থিতিত নেট ৰাণ ৰেট নিৰ্ধাৰণ কৰা হয় । এনে বহু ঘটনা পূৰ্বতে সংঘটিত হৈছে, যেতিয়া কোনো দলে নিম্ন নেট ৰাণ ৰেটৰ বাবে প্ৰতিযোগিতাৰ পৰা বাহিৰ হ'বলগা হৈছে ।
নেট ৰাণ ৰেটৰ ফৰ্মূলা
যিকোনো মেচত দুয়োটা দলৰ ৰাণৰ হাৰৰ মাজৰ পাৰ্থক্যক নেট ৰাণ ৰেট বুলি কোৱা হয় আৰু বিজয়ী দলে পইণ্ট তালিকাত ইয়াৰ সুবিধা লাভ কৰে । উদাহৰণ স্বৰূপে, ভাৰত আৰু বাংলাদেশৰ মাজত চলিত বিশ্বকাপৰ মেচখনত বাংলাদেশৰ দলে নিৰ্ধাৰিত ৫০ অভাৰত ২৫৬ ৰাণ সংগ্ৰহ কৰে । নেট ৰাণৰেট গণনা কৰিবলৈ হ'লে বাংলাদেশে সংগ্ৰহ কৰা ৰাণবোৰ অভাৰৰ দ্বাৰা বিভক্ত কৰিব লাগিব । যিটো হৈছে ২৫৬/৫০ = ৫.১২ ।
টীম ইণ্ডিয়াই ৪১.৩ অভাৰত ২৬১ ৰাণ সংগ্ৰহ কৰি এই মেচখনত জয়লাভ কৰিছিল । ইয়াৰ ফলত ভাৰতীয় দলৰ ৰাণ ৰেট ৪১.৩ অভাৰৰ পৰা অৰ্থাৎ ৪১.৫০-ৰ পৰা ওলাই আহিব (এটা অভাৰত ৬ টা বল আছে, সেই অনুসৰি ৩ টা বল .৫০ আৰু দুটা বল .৩৩৩ বুলি গণ্য কৰা হ'ব) । এই অৰ্থত, টীম ইণ্ডিয়াৰ ৰাণ ৰেট হ'ব ২৬১/৪১.৫ = ৬.২৮ । মেচখনত জয়লাভৰ পিছত টীম ইণ্ডিয়াৰে ৰাণ ৰেট উন্নত হোৱাটো নিশ্চিত । সেয়েহে এই মেচখনত দুয়োটা দলৰ মাজৰ পাৰ্থক্যক নেট ৰাণ ৰেট বুলি কোৱা হ'ব । এই মেচখনত ভাৰতীয় দলৰ নেট ৰাণ ৰেট হ'ব ৬.২৮ - ৫.১২ = ১.১৬৯ ।
যদি দলটো নিৰ্ধাৰিত অভাৰৰ পূৰ্বে অল আউট হয় ? এই ক্ষেত্ৰত দলটোৰ ৰাণ ৰেট মুঠ অভাৰৰ পৰাই আহৰণ কৰা হ'ব । উদাহৰণ স্বৰূপে, এদিনীয়াত ৰাণ ৰেট ৫০ অভাৰৰ পৰা গণনা কৰা হ'ব আৰু টি-২০ মেচত বৰষুণ হ'লে নিৰ্ধাৰিত অভাৰৰ পৰা ৰাণৰ হাৰ আহৰণ কৰা হ'ব । অৱশ্যে বিজয়ী দলটোৱে একে অভাৰত মেচখনত জয়লাভ কৰিলে ইয়াৰ নেট ৰাণ ৰেট একে অভাৰৰ পৰাই ওলাই আহিব । সেয়েহে দলটোৱে যিমান কম অভাৰত মেচখন জিকিব, সিমানে ইয়াৰ ৰাণ ৰেট ভাল হ'ব । ৰাণৰ ভিত্তিত বিজয়ৰ ব্যৱধানেও দলটোৰ নেট ৰাণ ৰেটত এক ভাল প্ৰভাৱ আনিছে । অৱশ্যে নেট ৰাণ ৰেটৰ সৈতে উইকেটৰ কোনো সম্পৰ্ক নাই । বিজয়ী বা পৰাজিত দলৰ কিমানটা উইকেটক পতন ঘটিল সেইটোৱে নেট ৰাণ ৰেট প্ৰভাৱিত নকৰে । সামগ্ৰিক নেট ৰাণ ৰেট হৈছে দুয়োটা দলৰ প্ৰতি অভাৰত সংগ্ৰহ কৰা গড় ৰাণৰ মাজৰ পাৰ্থক্য । এই পাৰ্থক্যটো বিজয়ী দলৰ একাউণ্টৰ যোগ আৰু পৰাজিত দলৰ একাউণ্টৰ বিয়োগৰ সৈতে সংযুক্ত ।
চলিত বিশ্বকাপত টীম ইণ্ডিয়াৰ নেট ৰান ৰেট
ভাৰতীয় দলে এতিয়ালৈকে নিজৰ লীগ পৰ্যায়ৰ পাঁচখন মেচতে জয়লাভ কৰিছে । এই আটাইকেইখন মেচত টীম ইণ্ডিয়াই সংগ্ৰহ কৰা ৰাণৰ সংখ্যাৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি পাঁচখন মেচৰ পিছত নেট ৰাণ ৰেট গণনা কৰা হৈছে । এতিয়ালৈকে পাঁচখন মেচত টীম ইণ্ডিয়াৰ স্ক'ৰ এনেকুৱা আছিল-
অষ্ট্ৰেলিয়াৰ বিৰুদ্ধে ৪১.২ অভাৰত ২০১/৪
আফগানিস্তানৰ বিৰুদ্ধে ৩৫ অভাৰত ২৭৩/২
পাকিস্তানৰ বিৰুদ্ধে ৩০.৩ অভাৰত ১৯২/৩
বাংলাদেশৰ বিৰুদ্ধে ৪১.৩ অভাৰত ২৬১/৩
নিউজিলেণ্ডৰ বিৰুদ্ধে ৪৮ অভাৰত ২৭৪/৬
এই পাঁচখন মেচত টীম ইণ্ডিয়াই মুঠ ১৯৬.২ অভাৰত (১৯৬.৩৩৩) ১২০১ ৰাণ সংগ্ৰহ কৰিছে । অৰ্থাৎ টীম ইণ্ডিয়াৰ ৰাণ ৰেট হ'ব ১২০১/১৯৬.৩৩ = ৬.১১৭ । একেদৰে ভাৰতীয় দলৰ বিৰুদ্ধে বিৰোধী দলৰ মুঠ ৰাণ ৰেটো গণনা কৰা হ'ব ।
অষ্ট্ৰেলিয়াই টীম ইণ্ডিয়াৰ বিৰুদ্ধে ৪৯.৩ অভাৰত ১৯৯ ৰাণ সংগ্ৰহ কৰিছিল ।
আফগানিস্তানে ৫০ অভাৰত ২৭২ ৰাণ সংগ্ৰহ কৰিছিল ।
পাকিস্তানে ৪২.৫ অভাৰত ১৯১ ৰাণ সংগ্ৰহ কৰিছিল ।
বাংলাদেশে ৫০ অভাৰত ২৫৬ ৰাণ সংগ্ৰহ কৰিছিল ।
নিউজীলেণ্ডে ৫০ অভাৰত ২৭৩ ৰাণ সংগ্ৰহ কৰিছিল ।
এই পাঁচখন মেচৰ ৰাণ ৰেট ৫০ অভাৰৰ পৰা উলিয়াই লোৱা হ'ব, আনকি নিৰ্ধাৰিত অভাৰৰ পূৰ্বে এটা দল অল আউট হ'লেও । এনেদৰে এই পাঁচটা দলে টীম ইণ্ডিয়াৰ বিৰুদ্ধে নিৰ্ধাৰিত ২৫০ অভাৰত ১১৯১ ৰাণ সংগ্ৰহ কৰিছিল । সেই অনুসৰি, ভাৰতৰ বিৰুদ্ধে এই দলকেইটাৰ দলৰ মুঠ ৰাণ ৰেট হৈছে ১১৯১/২৫০ = ৪.৯১৪ ।
এনেদৰে ভাৰতীয় দলৰ বিৰুদ্ধে বিপক্ষ দলৰ মুঠ ৰাণ ৰেট আছিল ৪.৯১৪ । আনহাতে, ভাৰতীয় দলৰ মুঠ ৰাণ ৰেট আছিল এই দলবোৰৰ বিৰুদ্ধে ৬.১১৭ । আৰু এই দুয়োটাৰ মাজৰ পাৰ্থক্য হৈছে টীম ইণ্ডিয়াৰ নেট ৰান ৰেট । যি হ'ব ৬.১১৭ - ৪.৯১৪ = ১.৩৫৩ । ভাৰতীয় দলৰ ৰাণৰেট আন দলতকৈ ১.৩৫৩ অধিক, সেয়েহে এই ৰাণ ৰেট যোগ হ'ব ।
দক্ষিণ আফ্ৰিকাৰ নেট ৰাণ ৰেট টীম ইণ্ডিয়াতকৈ ভাল । দক্ষিণ আফ্ৰিকাৰ দলটোৱে চলিত বিশ্বকাপত মুঠ ৫ খন মেচ খেলিছে । ইয়াৰে ভিতৰত দলটোৱে ৪ খন মেচত জয়লাভ কৰিছে । দলটো পইণ্ট তালিকাত দ্বিতীয় স্থানত আছে আৰু পইণ্ট সংখ্যা টীম ইণ্ডিয়াতকৈ ২ পইণ্ট কম । ভাৰতীয় দলটোৰ ১০ পইণ্ট আৰু দক্ষিণ আফ্ৰিকাৰ ৮ পইণ্ট আছে, কিন্তু নেট ৰাণ ৰেটৰ ক্ষেত্ৰত আফ্ৰিকাৰ দলটো বহুত আগবাঢ়ি আছে । এইটো কেনেকৈ সম্ভৱ ?
প্ৰকৃততে দক্ষিণ আফ্ৰিকা চলিত বিশ্বকাপত নেদাৰলেণ্ডৰ দৰে দলৰ হাতত পৰাজিত হ'লেও কিন্তু এই দলটোৱে বাকী চাৰিখন মেচত ডাঙৰ ব্যৱধানত জয়ী হৈছে । দক্ষিণ আফ্ৰিকাই এই বিশ্বকাপত শ্ৰীলংকাৰ বিৰুদ্ধে ৪২৮ ৰাণ সংগ্ৰহ কৰিছে, যিটো বিশ্বকাপৰ ইতিহাসৰ সৰ্বাধিক স্ক'ৰ । ইয়াৰ উপৰি এই দলটোৱে বাংলাদেশৰ বিৰুদ্ধে ৩৮২, অষ্ট্ৰেলিয়াৰ বিৰুদ্ধে ৩১১ আৰু ইংলেণ্ডৰ বিৰুদ্ধে ৩৯৯ ৰাণ সংগ্ৰহ কৰিছে । দক্ষিণ আফ্ৰিকাই বাংলাদেশক ১৪৯ ৰাণ, শ্ৰীলংকাক ১০২ ৰাণত, অষ্ট্ৰেলিয়াক ১৩৪ ৰাণত আৰু ইংলেণ্ডক ২২৯ ৰাণত পৰাস্ত কৰে । যাৰ বাবে দক্ষিণ আফ্ৰিকাৰ বিৰুদ্ধে বিৰোধী দলৰ ৰাণৰেট অতি কম আছিল । এই টুৰ্ণামেণ্টত ডাঙৰ বিজয়ৰ বাবে দক্ষিণ আফ্ৰিকাৰ দলটোৰ নেট ৰাণ ৰেট (+২.৩৭০) টীম ইণ্ডিয়াৰ ৰাণ ৰেটতকৈ (+১.৩৫৩) ভাল ।
লগতে পঢ়ক :ICC World Cup 2023 : অষ্ট্ৰেলিয়াৰ বিৰুদ্ধে 309 ৰাণত শোচনীয় পৰাজয় নেদাৰলেণ্ডৰ
