নিউজ ডেস্ক, 15 অক্টোবৰ: ৭ অক্টোবৰত যেতিয়া হামাছে গাজাৰ পৰা ইজৰাইলৰ ওপৰত আকস্মিক আক্ৰমণ চলায়, ইয়াৰ ফলত এতিয়ালৈকে দুয়োপক্ষৰ ৩,৬০০ৰো অধিক লোকৰ মৃত্যু হোৱা এই যুদ্ধৰ সূচনা হৈছিল ৷ তেতিয়া পেলেষ্টাইনী সশস্ত্ৰ সংগঠনটোৱে নিশ্চয় ভালদৰেই জানিছিল যে ইজৰাইলৰ প্ৰতিশোধমূলক ব্যৱস্থা তেওঁলোকৰ প্ৰতিৰোধ ক্ষমতাৰ বাহিৰত হ’ব ৷
ঠিক সেইটোৱেই প্ৰমাণিত হৈছে ৷ এই প্ৰতিবেদন প্ৰস্তুত হোৱালৈকে যুদ্ধত ১,৩০০ৰো অধিক ইজৰাইলী নিহত হোৱাৰ বিপৰীতে গাজাত মৃত্যুৰ সংখ্যাই ২,৩০০ অতিক্ৰম কৰিছে ৷ এনেকুৱা হ’ব বুলি ভালদৰে জানিও, হামাছে ইজৰাইলৰ ওপৰত আক্ৰমণ কিয় কৰিলে ? ইয়াৰ আঁৰত কিবা আছে নেকি ?
এই ক্ষেত্ৰত এটা তত্ব আহিছে যে হামাছে আচলতে গাজাত ইজৰাইলৰ পৰা স্থল আক্ৰমণ বিচাৰে ৷ এই তত্বৰ সমৰ্থকসকলে কয় যে হামাছে প্ৰকৃততে ইজৰাইলৰ আক্ৰমণ প্ৰতিহত কৰিবলৈ ভূগৰ্ভস্থ সুৰংগ নিৰ্মাণৰ ক্ষেত্ৰত নিজৰ দক্ষতা ব্যৱহাৰ কৰিব ৷ আচলতে হামাছৰ ফালৰ পৰা বহুত বেছি গতানুগতিকভাৱে শক্তিশালী ইজৰাইলৰ সৈতে অসমতাপূৰ্ণ যুদ্ধ আৰম্ভ কৰাটো এক উদ্ভাৱনীমূলক পন্থা হ’ব ৷
এটা দশকৰো অধিক সময় ধৰি গাজাৰ সুৰংগসমূহে হামাছৰ অস্ত্ৰভাণ্ডাৰত এক গুৰুত্বপূৰ্ণ আহিলা হিচাপে প্ৰমাণিত হৈছে, যাৰ ফলত উগ্ৰপন্থীসকলে ইজৰাইলৰ শক্তিশালী সেনাবাহিনীক হতাশ কৰি আন এটা দিন যুঁজিবলৈ জীয়াই থাকিব পাৰে ৷ গাজাত খান্দি উলিওৱা এই সুৰংগসমূহ প্ৰথমে ইজৰাইলৰ অৱৰোধক প্ৰতিহত কৰিবলৈ ইজিপ্তৰ ভিতৰলৈ আৰু বাহিৰলৈ চোৰাং সামগ্ৰী সৰবৰাহৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল ৷ কিন্তু হামাছ আৰু পেলেষ্টাইন ইছলামিক জেহাদৰ অন্তৰ্গত উগ্ৰপন্থীয়ে ৰকেট আৰু ৰকেট লঞ্চাৰ স্থানান্তৰ কৰিবলৈ, ইজৰাইলী উপগ্ৰহ আৰু বিমানৰ দ্বাৰা উগ্ৰপন্থীক ধৰা পৰাৰ পৰা ৰক্ষা কৰিবলৈ আৰু ইজৰাইলৰ ভূখণ্ডত আক্ৰমণ কৰিবলৈ সুৰংগ নিৰ্মাণ কৰিছিল ৷
বিশাল ভূ-গৰ্ভস্থ ব্যৱস্থাটোত ষ্ট’ৰেজ ৰুম, বৈদ্যুতিক জেনেৰেটৰ, কমাণ্ড চেণ্টাৰ আৰু হামাছৰ যোদ্ধা বিমানৰ বাবে যোগানৰ ব্যৱস্থা আছে ৷ “অৰ্থনৈতিক সুৰংগ” বুলিও জনাজাত এই সুৰংগ, ইজিপ্ত আৰু গাজাৰ সীমান্তৰ তলত মূলতঃ হামাছৰ কৰ্তৃত্বত ১,০০০ৰো অধিক সুৰংগ খন্দা বুলি ধাৰণা কৰা হয়, যিয়ে ২০০৭ চনত ফাটাহৰ পৰা সৰু সৰু ভূখণ্ড দখল কৰিছিল ।
নতুন থিয়ৰী অনুসৰি হামাছেও হয়তো নিজৰ সুৰংগ নিৰ্মাণৰ দক্ষতাক অস্ত্ৰ হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰে । যুদ্ধৰ সময়ত সুৰংগক প্ৰতিৰক্ষা ব্যৱস্থা হিচাপে বহুদিনৰ পৰা ব্যৱহাৰ কৰা হৈছে । কিন্তু এইবাৰ হামাছে সুৰংগক আক্ৰমণাত্মক ব্যৱস্থালৈ ৰূপান্তৰিত কৰিব পাৰে ৷
নতুন দিল্লীৰ স্বতন্ত্ৰ থিংক টেংক ইমাগ ইণ্ডিয়াই প্ৰস্তুত কৰা “ৱাট ইফ” পত্ৰ অনুসৰি হামাছে প্ৰকৃততে ভূমধ্য সাগৰীয় উপকূলত দূৰৈৰ পৰা বোমা বিস্ফোৰণ কৰি গাজাত সাগৰৰ পানীৰ দ্বাৰা বানপানীৰ সৃষ্টি কৰিব পাৰে । কোনোবাই হয়তো সুধিব পাৰে, এইয়া কেনেকৈ সম্ভৱ হ’ব পাৰে ? কিন্তু অবিশ্বাস্যভাৱে অভিযান্ত্ৰিকতাৰ ক্ষেত্ৰত ই সম্ভৱ ৷ কিন্তু ইয়াৰ বাবে প্ৰথমে গাজাৰ ভূগোল বুজিব লাগিব ৷
গাজা ষ্ট্ৰিপ বা গাজা হৈছে ভূমধ্য সাগৰৰ পূব উপকূলত অৱস্থিত এক সংকীৰ্ণ ভূমি, যাৰ পূব আৰু উত্তৰত ইজৰাইল আৰু দক্ষিণ-পশ্চিমে ইজিপ্তৰ সীমা আছে ৷ ২০ লাখ জনসংখ্যাৰে প্ৰায় ৩৬৫ বৰ্গ কিলোমিটাৰ মাটিত গাজাক যদি শীৰ্ষ পৰ্যায়ৰ ৰাজনৈতিক গোট বুলি গণ্য কৰা হয়, তেন্তে বিশ্বৰ ভিতৰতে সৰ্বাধিক ঘন জনবসতিপূৰ্ণ ঠাই হিচাপে স্থান লাভ কৰে ৷ পশ্চিম পাৰৰ কাষে কাষে ই পেলেষ্টাইনৰ দুটা ভূখণ্ডৰ ভিতৰত অন্যতম ৷
ইমেগ ইণ্ডিয়াৰ থিয়ৰী অনুসৰি গাজাৰ প্ৰায় ২৫ শতাংশ অঞ্চল সমুদ্ৰপৃষ্ঠৰ পৰা তলত অৱস্থান কৰে ৷ গাজাৰ সমুদ্ৰপৃষ্ঠৰ তলত থকা চাৰিটা অঞ্চলৰ ভিতৰত উত্তৰ আৰু মধ্য গাজাৰ তিনিটা অঞ্চল – উত্তৰ গাজাৰ বেইট হানৌন আৰু বেইট লাহিয়া আৰু মধ্য গাজাৰ গাজা চহৰ ৷ সমুদ্ৰপৃষ্ঠৰ তলৰ আনটো অঞ্চল হৈছে দক্ষিণে গাজা আৰু ইজিপ্তৰ মাজৰ ৰাফাহ ক্ৰছিং ৷
ইটিভি ভাৰতৰ সৈতে হোৱা এক সাক্ষাৎকাৰত ইমাগ ইণ্ডিয়াৰ সভাপতি ৰবিন্দৰ সচদেৱে বুজাই দিয়ে যে হামাছৰ ভূমধ্য সাগৰৰ পানীৰে নিম্নভূমি অঞ্চল বুৰাই পেলোৱাৰ ক্ষমতা আছে ৷ এইখিনিতে হামাছৰ বাবে সামৰিক সুবিধা উত্তৰত হ’ব বুলিও সচদেৱে কয় ৷ “ইজৰাইলৰ সামৰিক এক্সন উত্তৰত হ’ব ।”
উল্লেখযোগ্য যে ইজৰাইলে উত্তৰ গাজাৰ সকলো সাধাৰণ নাগৰিকক দক্ষিণ দিশলৈ স্থানান্তৰিত হ’বলৈ নিৰ্দেশ দিছে আৰু তেওঁলোকক সকীয়াই দিছে যে স্থল আক্ৰমণ আৰম্ভ হ’লে তেওঁলোক ফায়াৰিং লাইনত থাকিব ৷ ইয়াৰ ফলত এক বৃহৎ মানৱীয় সংকটৰ সৃষ্টি হৈছে ৷
পেছাত অভিযন্তা সচদেৱে বুজাই দিয়ে যে হামাছৰ জনাজাত সুৰংগসমূহ গাজাৰ ভূমিৰ তলত গড়ে ৫০ ফুট । হামাছে যি কৰিব পাৰে সেয়া হ’ল মাটিৰ পৰা মাত্ৰ তিনিৰ পৰা চাৰি ফুট গভীৰতাত সুৰংগ নিৰ্মাণ কৰি শেষৰ দুমিটাৰ ভূমধ্য সাগৰৰ উপকূলৰ সৈতে সংযোগ কৰা ৷
তেওঁ কয়, “যেতিয়া ইজৰাইলে গাজা আক্ৰমণ আৰম্ভ কৰিব, তেতিয়া সাগৰ সংযোগত বিস্ফোৰণ কৰিব । সুৰংগবোৰৰ মাজেৰে সাগৰৰ পানী তীব্ৰ গতিত সোমাই আহি নিম্ন অঞ্চলবোৰক বানে বুৰাই পেলাব । ইয়াৰ ফলত প্ৰায় চাৰি কিলোমিটাৰ জলাশয় বেল্টৰ সৃষ্টি হ’ব ৷ ফলত ইজৰাইলী ট্ৰাক আৰু টেংকৰ চলাচল কাৰ্যতঃ অসম্ভৱ হৈ পৰিব ৷ একৰ পৰা চাৰি কিলোমিটাৰলৈকে চলি থকা এনে প্ৰতিটো সুৰংগ পথৰ ওপৰত ইজৰাইলী টেংকৰ বাবে কোমল মাটিৰ ফান্দ থাকিব ।”
গাজাৰ ভূমিৰ তলত ৫০ ফুট গভীৰতাত পূৰ্বৰ হামাছৰ সুৰংগসমূহৰ অস্তিত্বৰ প্ৰতি লক্ষ্য ৰাখি আমেৰিকা প্ৰশাসনে চলিত বৰ্ষৰ মে’ মাহত ইজৰাইলক ৭৩৫ মিলিয়ন ডলাৰৰ নিখুঁত নিৰ্দেশিত অস্ত্ৰ বিক্ৰীৰ অনুমোদন জনাইছিল । ইজৰাইলৰ সেনাই পূৰ্বে লাভ কৰা আমেৰিকাত নিৰ্মিত “বাংকাৰ বাষ্টাৰ” জিবিইউ-২৮ বোমা ব্যৱহাৰ কৰাৰ বিকল্পও আছিল । সেই অস্ত্ৰ-শস্ত্ৰবোৰ মাটিৰ তলৰ গভীৰতাত কঠিন লক্ষ্যত প্ৰৱেশ কৰিব পৰাকৈ ডিজাইন কৰা হৈছে যদিও বোমাবোৰে অসামৰিক লোকক গুৰুতৰভাৱে ক্ষতিগ্ৰস্ত কৰিব পাৰে ৷
কিন্তু সচদেৱৰ মতে, হামাছে সাগৰৰ পানীৰ বান বোমা কৌশলৰ আশ্ৰয় ল’লে বাংকাৰ বাষ্টাৰবোৰ পেলাই দিলে পৰিস্থিতি আৰু অধিক ভয়াৱহ হ’ব । “বাংকাৰ বোমাবোৰে আচলতে বানৰ বাবে বহল অঞ্চল সৃষ্টি কৰিব। এনেধৰণৰ বোমাই আৰু ডাঙৰ সমস্যাৰ সৃষ্টি কৰিব ।
“বিজ্ঞানী আৰু অভিযন্তাৰ বাবে ই একেবাৰে যুক্তিসংগত কাম” সচদেৱে কয় ৷ ভালদৰে মন কৰিলে হয়তো চকু পৰিব যে, হামাছে ইজৰাইলৰ বিৰুদ্ধে কৰা আক্ৰমণৰ ক’ডনাম দিছিল ‘অপাৰেচন আল আকছা ফ্লাড’।
লগতে পঢ়ক : Palestinian Islamic Jihad: কেৱল হামাছ নহয় ইজৰাইলে পিআইজেৰ সৈতেও যুঁজিব লাগিব
