নিউজ ডেস্ক, 21 ডিচেম্বৰ: ২০২৩ চনত উচ্চতম ন্যায়ালয়ে এনে কেতবোৰ ৰায়দান কৰিছিল যিবোৰৰ ব্যাপক শাখা-প্ৰশাখা আছিল, হাজাৰ হাজাৰ লোকৰ বাবে গুৰুত্বপূৰ্ণ আছিল আৰু ন্যায়ৰ প্ৰতি মানুহৰ বিশ্বাস জীয়াই ৰখাৰ বাবেও গুৰুত্বপূৰ্ণ আছিল । বছৰৰ শেষৰ এই বিশেষ প্ৰতিবেদনত ইটিভি ভাৰতে ২০২৩ চনত আটাইতকৈ চৰ্চিত উচ্চতম ন্যায়ালয়ৰ এনে ১০টা ৰায়ৰ তালিকা প্ৰস্তুত কৰিছে:
অনুচ্ছেদ ৩৭০: ভাৰতৰ মুখ্য ন্যায়াধীশ ডি ৱাই চন্দ্ৰচূড়ৰ নেতৃত্বত উচ্চতম ন্যায়ালয়ৰ পাঁচজনীয়া সংবিধান বিচাৰপীঠে পূৰ্বতে জম্মু-কাশ্মীৰ ৰাজ্যক বিশেষ মৰ্যাদা প্ৰদান কৰা অনুচ্ছেদ ৩৭০ বাতিলৰ বাবে কেন্দ্ৰই ২০১৯ ত গ্ৰহণ কৰা সিদ্ধান্তক সমৰ্থন কৰে । পাঁচজনীয়া ন্যায়াধীশে সৰ্বসন্মতিক্ৰমে ৩৭০ অনুচ্ছেদক অস্থায়ী ব্যৱস্থা বুলি ৰায় দিছিল যদিও জম্মু-কাশ্মীৰৰ ৰাজ্যিক অৱস্থা পুনৰ ঘূৰাই আনি ২০২৪ চনৰ ছেপ্টেম্বৰৰ ভিতৰত তাত নিৰ্বাচন অনুষ্ঠিত কৰিবলৈ কেন্দ্ৰক নিৰ্দেশ দিয়ে । লাডাখক কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চল হিচাপে ঘোষণা কৰাৰ সিদ্ধান্তকো সাংবিধানিকভাৱে বৈধ বুলি আদালতে ঘোষণা কৰে ৷
উচ্চতম ন্যায়ালয়ে লগতে ৰায় দিয়ে যে সংবিধান (জম্মু-কাশ্মীৰৰ ক্ষেত্ৰত প্ৰযোজ্য) আদেশ, ২০১৯ৰ পেৰা ২, যাৰ দ্বাৰা সংবিধানৰ ৩৬৭ অনুচ্ছেদ সংশোধন কৰি অনুচ্ছেদ ৩৭০ সংশোধন কৰা হৈছিল, সেয়া অতি বিৰোধী আছিল কাৰণ ব্যাখ্যাৰ দফাটো সংশোধনীৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰিব নোৱাৰি ।
"CO 272 ৰ অনুচ্ছেদ 2 যাৰ দ্বাৰা অনুচ্ছেদ 370 অনুচ্ছেদ 367 ৰ জৰিয়তে সংশোধন কৰা হৈছিল, অনুচ্ছেদ 370(1)(d) ৰ অতি বিৰোধী কাৰণ ই অনুচ্ছেদ 370 সংশোধন কৰিবলৈ, কাৰ্যতঃ, অনুচ্ছেদ 370 সংশোধন কৰিবলৈ নিৰ্ধাৰিত পদ্ধতি অনুসৰণ নকৰাকৈ সংশোধন কৰে । এটা ব্যাখ্যা দফা হ'ব নোৱাৰে ।" সংশোধনীৰ বাবে নিৰ্ধাৰণ কৰা পদ্ধতি বাইপাছ কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয় ।’’ ভাৰতৰ মুখ্য ন্যায়াধীশ ডি ৱাই চন্দ্ৰচূড়ৰ নেতৃত্বত চলা বিচাৰপীঠে এইদৰে কয় ।
সমলিংগীয় বিবাহ: সমলিংগীয় বিবাহক বৈধতা প্ৰদান কৰা আবেদনৰ মাৰাথন শুনানিৰ কেইমাহমানৰ পাছত অক্টোবৰ মাহত উচ্চতম ন্যায়ালয়ৰ পাঁচজন ন্যায়াধীশৰ বিচাৰপীঠে ৩:২ সংখ্যাগৰিষ্ঠতাৰে ৰায় দিছিল যে আবেদনকাৰীয়ে কি বিচাৰিছে সেয়া নিশ্চিত কৰিবলৈ ৰাজ্যৰ ওপৰত নিৰ্ভৰশীল ।
ভাৰতৰ মুখ্য ন্যায়াধীশ ডি ৱাই চন্দ্ৰচূড়ৰ নেতৃত্বত গঠিত বিচাৰপীঠে সমলিংগীয় বিবাহক আইনী স্বীকৃতি দিবলৈ অস্বীকাৰ কৰি কয় যে আইনৰ দ্বাৰা স্বীকৃতিপ্ৰাপ্ত বিবাহৰ বাহিৰে বিবাহৰ “কোনো অযোগ্য অধিকাৰ নাই”। সংবিধান বিচাৰপীঠে সৰ্বসন্মতিক্ৰমে লোৱা সিদ্ধান্তত কয় যে বিবাহৰ কোনো মৌলিক অধিকাৰ নাই ।
এতিয়া অৱসৰপ্ৰাপ্ত চিজেআই আৰু ন্যায়াধীশ সঞ্জয় কিষাণ কৌলে সমলিংগীয় অংশীদাৰিত্বৰ স্বীকৃতিৰ পোষকতা কৰিছিল, আৰু LGBTQUIA+ ব্যক্তিৰ অধিকাৰ সুৰক্ষিত কৰাৰ বাবে বৈষম্য বিৰোধী আইন প্ৰণয়নৰ বাবেও ঠেলি দিছিল । পুনৰীক্ষণ আবেদনসমূহে উচ্চতম ন্যায়ালয়ক নিজৰ সিদ্ধান্ত পুনৰ বিবেচনা কৰিবলৈ আহ্বান জনাই আহিছে ।
২৬ সপ্তাহৰ গৰ্ভাৱস্থা: মুখ্য ন্যায়াধীশৰ নেতৃত্বত তিনিজনীয়া উচ্চতম ন্যায়ালয়ৰ বিচাৰপীঠে এগৰাকী বিবাহিতা মহিলাৰ আবেদন নাকচ কৰে, যিয়ে তেওঁৰ অসুস্থতাৰ বাবে ২৬ সপ্তাহৰ গৰ্ভাৱস্থাত চিকিৎসা বন্ধ কৰিবলৈ বিচাৰিছিল । উচ্চতম ন্যায়ালয়ে কয় যে গৰ্ভাৱস্থাৰ দৈৰ্ঘ্যই ২৪ সপ্তাহ অতিক্ৰম কৰিলে, গৰ্ভাৱস্থাৰ চিকিৎসা বন্ধ কৰাৰ অনুমতি দিব নোৱাৰি । শীৰ্ষ ন্যায়ালয়ে কয় যে মাতৃৰ প্ৰতি কোনো তাৎক্ষণিক ভাবুকি নাই আৰু এইটো ভ্ৰুণৰ অস্বাভাৱিকতাৰ ক্ষেত্ৰ নহয় ।
ৰাহুল গান্ধীৰ সাংসদৰ মৰ্যাদা: আগষ্ট মাহত কংগ্ৰেছ নেতা ৰাহুল গান্ধীক ডাঙৰ সকাহ দি উচ্চতম ন্যায়ালয়ে তেওঁৰ মোদী উপাধিৰ মন্তব্যক লৈ মানহানিৰ গোচৰত দোষী সাব্যস্ত হোৱা গোচৰৰ ৰায় স্থগিত ৰাখিছিল ।
গান্ধীয়ে উচ্চতম ন্যায়ালয়ত কৈছিল যে সকলো চোৰৰ মোদী উপাধি কিয় আছে সেই সন্দৰ্ভত তেওঁৰ মন্তব্যৰ বাবে তেওঁ কোনো ধৰণৰ ক্ষমাপ্ৰাৰ্থনা নকৰে আৰু আবেদনৰ অপেক্ষাত তেওঁৰ দোষী সাব্যস্ত হোৱাটো স্থগিত ৰাখিব লাগে বুলি আহ্বান জনাইছিল ৷ যাৰ ফলত তেওঁ লোকসভাৰ চলি থকা বৈঠকত অংশগ্ৰহণ কৰিব পাৰিব ৷
উচ্চতম ন্যায়ালয়ে কয়, "নিঃসন্দেহে আবেদনকাৰীৰ কথিত উচ্চাৰণ ভাল ৰুচিৰ নহয় । ৰাজহুৱা জীৱনত এজন ব্যক্তিয়ে ৰাজহুৱা ভাষণ দিয়াৰ সময়ত কিছু পৰিমাণে সংযম ৰখাটো আশা কৰা হয় ।" কিন্তু এই আদালতে পূৰ্বতে উল্লেখ কৰা অৱজ্ঞাৰ কাৰ্যবিধিত আবেদনকাৰীৰ শপতনামা গ্ৰহণ কৰাৰ সময়ত পৰ্যবেক্ষণ কৰা অনুসৰি আবেদনকাৰীয়ে ৰাজহুৱা ভাষণ দিয়াৰ সময়ত অধিক সাৱধান হোৱা উচিত আছিল ।’’
মহাৰাষ্ট্ৰৰ ৰাজনীতি: উচ্চতম ন্যায়ালয়ৰ পাঁচজনীয়া বিচাৰপীঠে মহাৰাষ্ট্ৰৰ তেতিয়াৰ মুখ্যমন্ত্ৰী উদ্ধৱ থাকৰেৰ চৰকাৰৰ সংকটত পৰাৰ সময়ত ৰাজ্যপালে লোৱা আস্থাভোটৰ সিদ্ধান্তক “অযুক্তিকৰ” বুলি ঘোষণা কৰে । আদালতে ৰাজনৈতিক দল আৰু বিধায়িনী দলৰ ক্ষমতাৰ মাজত পাৰ্থক্য দেখুৱাই কয় যে এটা ৰাজনৈতিক দলেহে সদনত হুইপ আৰু দলৰ নেতাক নিযুক্তি দিব পাৰে ।
বিবাহ বিচ্ছেদ: শীৰ্ষ ন্যায়ালয়ৰ পাঁচজনীয়া সংবিধান বিচাৰপীঠে বিবাহৰ অপূৰণীয় ভাঙোনৰ দোহাই দি বিবাহ বিচ্ছেদ কৰিব পাৰে বুলি উল্লেখ কৰি লগতে কয় যে যিকোনো ক্ষেত্ৰতে সম্পূৰ্ণ ন্যায় কৰিবলৈ তেওঁক দিয়া ক্ষমতা অনুসৰি সংবিধানৰ ১৪২ অনুচ্ছেদ আৰোপ কৰিব পাৰে । শীৰ্ষ ন্যায়ালয়ে কয় যে পাৰস্পৰিক সন্মতিৰে বিবাহ বিচ্ছেদৰ বাবে ছমাহৰ বাধ্যতামূলক অপেক্ষাৰ সময়সীমা কিছুমান চৰ্ত সাপেক্ষে ৰেহাই দিব পাৰি ।
দিল্লীৰ লেঃ গৱৰ্ণৰ বনাম আপ চৰকাৰ: মুখ্য ন্যায়াধীশৰ নেতৃত্বত পাঁচজনীয়া সংবিধান বিচাৰপীঠে ৰায় দিয়ে যে আৰক্ষী, জনশৃংখলা আৰু ভূমি প্ৰশাসনৰ সৈতে জড়িত বিষয়সমূহ বাদ দি সেৱা পৰিচালনাৰ ক্ষেত্ৰত দিল্লী চৰকাৰৰ বিধানসভা আৰু কাৰ্যবাহী ক্ষমতা আছে । কিন্তু কেন্দ্ৰই এই ৰায়ৰ বিপৰীতে The Government of National Capital Territory of Delhi (Amendment) Bill, 2023 উত্থাপন কৰে । এই বিধেয়কখন লোকসভা আৰু ৰাজ্যসভা দুয়োখনেই গৃহীত কৰে । শীৰ্ষ ন্যায়ালয়ৰ নিৰ্দেশ বিৰোধ কৰিব পৰা বিধেয়কখনত সন্মতি দিলে ভাৰতৰ ৰাষ্ট্ৰপতিয়ে ।
বিমুদ্ৰাকৰণ: ২০২৩ চনৰ আৰম্ভণিতে উচ্চতম ন্যায়ালয়ে এক বৃহৎ ৰায়দানত ২০১৬ চনত প্ৰধানমন্ত্ৰী নৰেন্দ্ৰ মোদী নেতৃত্বাধীন চৰকাৰৰ বিমুদ্ৰাকৰণক সমৰ্থন কৰিছিল । ৫০০ আৰু ১০০০ টকীয়া নোটৰ ৪:১ সংখ্যাগৰিষ্ঠতাৰে বিমুদ্ৰাকৰণৰ বাবে কেন্দ্ৰই লোৱা পদক্ষেপক প্ৰত্যাহ্বান জনাই ৫৮খন আৱেদন উচ্চতম ন্যায়ালয়ে খাৰিজ কৰে । উচ্চতম ন্যায়ালয়ে কয় যে অৰ্থনৈতিক নীতিৰ বিষয়ত যথেষ্ট সংযম থাকিব লাগিব আৰু আদালতে নিজৰ সিদ্ধান্তৰ ন্যায়িক পৰ্যালোচনাৰে কাৰ্যবাহীৰ বুদ্ধিমত্তাৰ ঠাই ল’ব নোৱাৰে ।
চি ই চি, ই চিৰ নিযুক্তি: উচ্চতম ন্যায়ালয়ৰ পাঁচজনীয়া সংবিধান বিচাৰপীঠে নির্দেশ দিয়ে যে লোকসভাৰ প্রধানমন্ত্রী, বিৰোধী নেতাৰ আৰু ভাৰতৰ মুখ্য ন্যায়াধীশেৰে গঠিত এখন কমিটীৰ পৰামর্শ মতে মুখ্য নির্বাচন আয়ুক্ত (চি ই চি),নির্বাচন আয়ুক্তক নিযুক্তি দিয়া হ’ব ৷ কেন্দ্ৰই পেনেলৰ পৰা চি জে আইৰ ঠাইত কেবিনেট মন্ত্ৰীক নিযুক্তি দিয়াৰ বাবে বিধেয়ক উত্থাপন কৰে ।
ভূপাল গেছ ট্ৰেজেডীৰ ক্ষতিপূৰণৰ বাবে কেন্দ্ৰৰ নিৰাময় আবেদন: মাৰ্চ মাহত শীৰ্ষ আদালতে আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ ইউনিয়ন কাৰ্বাইড কৰ্পৰেশ্যন, বৰ্তমান ডাউ কেমিকেলছৰ মালিকানাধীন কোম্পানীক ১৯৮৪ চনৰ ভূপাল গেছ ট্ৰেজেডীৰ ক্ষতিগ্ৰস্তসকলক ক্ষতিপূৰণ দিবলৈ দাবী জনায় বৰ্ধিত ক্ষতিপূৰণ বিচাৰি কেন্দ্ৰৰ নিৰাময় আবেদন কৰে । ১৯৮৯ চনত এই নিষ্পত্তিৰ অংশ হিচাপে আমেৰিকাৰ কোম্পানীটোৰ পৰা লাভ কৰা ৪৭ কোটি মাৰ্কিন ডলাৰৰ ওপৰত কেন্দ্ৰই ইউচিচিৰ উত্তৰাধিকাৰী কোম্পানীসমূহৰ পৰা ৭,৮৪৪ কোটি টকা বিচাৰিছিল ।
লগতে পঢ়ক: 2023 year-ender: সমগ্ৰ বিশ্ব কঁপোৱা মণিপুৰ হিংসাৰ এক অৱলোকন
