নিউজ ডেস্ক, ২২ ছেপ্টেম্বৰ : ১৯৯০ চনত আফ্ৰিকাত গঁড়ৰ সংকট আৰম্ভ হৈছিল, ২০১০ চনৰ ভিতৰত ই সমগ্ৰ আফ্ৰিকাজুৰি চিন্তাৰ বিষয় হৈ পৰিছিল ৷ বিশ্বজুৰি প্ৰায় ৩০,০০০ গঁড়ৰ জনসংখ্যা হ্ৰাস পোৱাৰ বিষয়টোৰ প্ৰতি সকলোৰে দৃষ্টি আকৰ্ষণ হৈছিল ৷
দক্ষিণ আফ্ৰিকাৰ বিশ্ব বন্যপ্ৰাণী পুঁজিয়ে বিশ্ব গঁড় দিৱস ঘোষণা কৰি এই সংকটৰ বিষয়ে সজাগতা সৃষ্টি কৰাৰ লগতে এই জীৱ-জন্তুবোৰক বচাবলৈ গুৰুত্ব প্ৰদান কৰে ৷ ২০১১ চনত লিজা জেন কেম্পবেল নামৰ এগৰাকী মহিলাই সহযোগী গঁড় প্ৰেমী ৰিছজালৈ মেইল লিখি পৃথিৱীত কমেও পাঁচটা প্ৰজাতিৰ গঁড়ৰ বাসস্থান দেখাৰ ইচ্ছা উল্লেখ কৰিছিল ৷ এই দুগৰাকী উৎসাহী মহিলাৰ বাবেই সমগ্ৰ বিশ্বৰ চৌদিশে বিশ্ব গঁড় দিৱস পালনৰ প্ৰক্ৰিয়া আৰম্ভ হৈছিল আৰু ই এক সফলতা লাভ কৰিছিল ৷
অৰণ্যত বাস কৰা এই প্ৰজাতিৰ জন্তুবোৰে ঘাঁহৰ পৰা আৰম্ভ কৰি ফল-পাতলৈকে গছ-গছনিৰ শৃংখলেৰে নিজকে পুষ্টি প্ৰদান কৰে ৷ ইহঁতৰ খৰ্গ আৰু ডাঠ ছালখন হৈছে অন্য এক বৈশিষ্ট্য৷ কিন্তু অবাধ চোৰাং চিকাৰ, বনাঞ্চল ধ্বংস আৰু অন্যান্য ক্ষতিকাৰক প্ৰক্ৰিয়াৰ বাবে গঁড়ৰ জনসংখ্যা হ্ৰাস পাবলৈ ধৰিছে বা এই নিৰ্জু জন্তুটো বিপন্ন হ’বলৈ আৰম্ভ কৰিছে ৷
এইসমূহ কাৰ্যকলাপে গঁড়ক বিলুপ্তিৰ দিশে ঠেলি দিছে৷ যদিও চোৰাং চিকাৰ আৰু অবৈধ বনাঞ্চল ধ্বংসৰ বিৰুদ্ধে যুঁজ দিয়াৰ ব্যৱস্থা গ্ৰহণ কৰা হৈছে ৷ তথাপিও এই জীৱকুলক বিলুপ্তিৰ সীমাৰ পৰা উদ্ধাৰৰ বাবে সংহত মানৱীয় প্ৰচেষ্টাৰ অতি প্ৰয়োজনীয় ৷
পাঁচটা প্ৰজাতিৰ গঁড় :-
ব্লেক ৰাইনো (ক’লা গঁড়) : পূব আৰু দক্ষিণ আফ্ৰিকাৰ স্থানীয় এক জটিল বিপন্ন প্ৰজাতি ৷ ইয়াৰ ওপৰৰ ওঁঠটো হুকযুক্ত হোৱাৰ বাবে ই বিশেষভাৱে স্বীকৃতিপ্ৰাপ্ত ৷
বগা গঁড় : প্ৰজাতিৰ ভিতৰত আটাইতকৈ ডাঙৰ বুলি ধৰা হয় বগা গঁড়ক ৷ ইয়াৰ বৰ্গাকৃতিৰ মুখখনে ঘাঁহ খোৱাত সহায় কৰে বুলি জানিব পৰা গৈছে ৷
ভাৰতীয় গঁড় : ভাৰত আৰু নেপালৰ বনাঞ্চলত পোৱা এবিধ প্ৰজাতি ৷ ইয়াৰ এটা খৰ্গ থাকে ৷ যিটো ১০ ইঞ্চি পৰ্যন্ত দীঘল হ’ব পাৰে ৷ এটা শিং বিশিষ্ট হোৱা বাবে ভাৰতীয় গঁড় সমগ্ৰ বিশ্বতে সমাদৃত ৷
জাভান গঁড় : পৃথিৱীৰ আটাইতকৈ বিৰল জীৱৰ ভিতৰত অন্যতম ইণ্ডোনেছিয়াৰ জাভান গঁড় ৷ কৱচৰ দৰে সুকীয়া ছালৰ ভাঁজ ইয়াৰ বিশেষত্ব ৷
সুমাত্ৰা গঁড় : গঁড়ৰ প্ৰজাতিৰ ভিতৰত আটাইতকৈ সৰু, ইণ্ডোনেছিয়া আৰু মালয়েছিয়াত পোৱা গঁড় হৈছে সুমাত্ৰা গঁড় ৷ ৰঙা-বাদামী ৰঙৰ নোম আৰু দুটা শিঙৰ বাবে পৰিচিত এই গঁড়বিধ ৷
বৰ্তমান গঁড়ৰ জনসংখ্যা :
বিশ্বত গঁড়ৰ সংখ্যা এতিয়া ২৭,০০০ তকৈও কম ৷ ২০২২ চনলৈকে দক্ষিণ আফ্ৰিকাত বগা গঁড় আৰু ক’লা সংখ্যা সৰ্বাধিক ১৫,০০০৷ অৱশ্যে ভাৰতত এশিঙীয়া গঁড়ৰ সংখ্যা বৃদ্ধি পাইছে ৷ ১৯০০ চনৰ আৰম্ভণিতে মাত্ৰ ১০০ গঁড়ৰ পৰা বৰ্তমান ৪০১৪ টাতকৈও অধিক হৈছে ভাৰতত গঁড়ৰ সংখ্যা ৷
ভাৰতৰ গঁড় সংৰক্ষণৰ প্ৰচেষ্টা :
ভাৰত চৰকাৰে আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় গঁড় ফাউণ্ডেচনৰ দৰে সংস্থাৰ সহযোগত ভাৰতীয় গঁড়ৰ দৃষ্টিভংগী ২.০ (IRV২.0) কৌশলৰ ওপৰত সক্ৰিয়ভাৱে কাম কৰি আছে ৷ যাতে জীৱিত গঁড়ৰ জনসংখ্যা সুৰক্ষিত আৰু বৃদ্ধি কৰিব পাৰে ৷ এই পদক্ষেপৰ লক্ষ্য হৈছে ভাৰতৰ অসমত ২০৩০ চনৰ ভিতৰত গঁড়ৰ সংখ্যা ৪,৫০০-৫,০০০ লৈ বৃদ্ধি কৰা ৷ স্থানান্তৰ আৰু বাসস্থান সম্প্ৰসাৰণ এই পৰিকল্পনাৰ গুৰুত্বপূৰ্ণ উপাদান ৷
লগতে পঢ়ক : Arrival of autumn: দুভৰিৰে নিয়ৰ গচকি আহিনৰ বোকোচাত উঠি আহিছে শৰৎ
