সাম্প্ৰতিক সময়ত শিশুৰ ক্ষেত্ৰত বহুদিন বেমাৰ হোৱা বা অতি সঘনাই বেমাৰ পৰা দেখা গৈছে । চিকিৎসকৰ মতে ইয়াৰ এটা প্ৰধান কাৰণ হ’ল তেওঁলোকৰ ৰোগ প্ৰতিৰোধ ক্ষমতা দুৰ্বল হোৱা । সাধাৰণতে পাঁচ বছৰ বয়সলৈকে শিশুৰ ৰোগ প্ৰতিৰোধ ক্ষমতা দুৰ্বল বুলি ধৰা হয় যদিও আজিকালি বয়স বৃদ্ধি হোৱাৰ লগে লগে শিশুৰ ক্ষেত্ৰতো প্ৰয়োজনীয় ৰোগ প্ৰতিৰোধ ক্ষমতাৰ অভাৱ হোৱা দেখা গৈছে । যি কাৰণত চিকিৎসকে বেয়া খাদ্য আৰু ৰুটিন বিবেচনা কৰে (Kids and the Immune System)।
সাধাৰণতে আজিকালি সকলো বয়সৰ লোকৰ বহুদিনলৈ অসুস্থ হোৱা দেখা যায় বা অতি সঘনাই অসুস্থ হোৱা দেখা যায়, কিন্তু শিশুৰ এই ধৰণৰ স্বাস্থ্যৰ আচৰণ অধিক চিন্তনীয় হ’ব পাৰে কাৰণ ইয়াৰ ফলত তেওঁলোকৰ শাৰীৰিক আৰু মানসিক স্বাস্থ্যতো প্ৰভাৱ পৰিব পাৰে (symptoms of weak immune system in toddlers)।
বিশেষজ্ঞসকলৰ মতে, কেৱল Covidৰ পাৰ্শ্বক্ৰিয়াৰ বাবেই নহয়, অহৰহ পৰিৱৰ্তিত জীৱনশৈলীৰ বাবেও যোৱা কেইবছৰমানৰ পৰা শিশুৰ শৰীৰটো সুস্থ আৰু ৰোগমুক্ত কৰি ৰাখিবলৈ প্ৰয়োজনীয় ৰোগ প্ৰতিৰোধ ক্ষমতা হ্ৰাস পোৱা দেখা গৈছে। আজিকালি ৰোগ প্ৰতিৰোধ ক্ষমতাৰ দুৰ্বলতাক শিশুৰ যিকোনো সংক্ৰমণৰ প্ৰভাৱ দীৰ্ঘদিন ধৰি ৰখাৰ লগতে অতি সোনকালে অসুস্থ হৈ পৰাৰ অন্যতম মূল কাৰণ বুলি ধৰিব পাৰি (children immune system) ।
কাৰণ
ইন্দোৰৰ শিশু চিকিৎসক ডাঃ সোণালী নৱলে পুৰন্দৰে কয় যে, বিগত কেইবছৰমানৰ পৰা শিশুৰ খাদ্যাভ্যাস আৰু তেওঁলোকৰ দৈনন্দিন ৰুটিন দুয়োটা অতি অস্বাস্থ্যকৰ আৰু এলেহুৱা হৈ পৰিছে । আজিকালি শিশুৱে ঘৰৰ সতেজ খাদ্যতকৈ বাহিৰৰ খাদ্য, অধিক তেলীয়া মছলা আৰু সিজোৱা কেঁচা খাদ্য খাবলৈ পছন্দ কৰে (Why do children have weak immunity)।
আজিৰ যুগত প্ৰায়বোৰ শিশুৰ প্লেটত বা দৈনন্দিন খাদ্যত সেউজীয়া শাক-পাচলি, ফল-মূল, দালি আৰু অন্যান্য পুষ্টিকৰ উপাদান থকা খাদ্যৰ পৰিমাণ কমিছে । আৰু এইটো চিন্তাৰ বিষয় যে বহু অভিভাৱকে অন্ততঃ ল’ৰা-ছোৱালীয়ে খাদ্য খাইছে বুলি ভাবি বজাৰৰ খাদ্য বা যিকোনো ধৰণৰ খাদ্য খাবলৈ দিয়ক (What makes a child's immune system stronger) ।
ইয়াৰ বাহিৰেও আজিকালি ঘৰৰ বাহিৰত মাটি বা পাৰ্ক আদিত শিশুৰ খেলা-ধূলাও কমিছে (What is the immune system in children) । যাৰ বাবে তেওঁলোকৰ শৰীৰৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় ব্যায়াম বা তেওঁলোকৰ বিকাশ আৰু স্বাস্থ্যৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় শাৰীৰিক কাৰ্যকলাপও হ্ৰাস পাইছে । কোভিডৰ পিছৰে পৰা শিশুৰ টোপনি-জাগৰণৰ বেছিভাগ সময়, শাৰীৰিক কাৰ্যকলাপ বৃদ্ধি কৰা দৈনন্দিন কাৰ্যকলাপ আৰু অন্যান্য ধৰণৰ কামৰ সৈতে জড়িত তেওঁলোকৰ আচৰণৰ পৰিৱৰ্তন ঘটিছে ।
কয় যে, আজিকালি বেছিভাগ ল’ৰা-ছোৱালীয়ে Early to Bed, Early to Rise এই প্ৰবাদটো গ্ৰহণ নকৰে । কেৱল পঢ়াৰ বাবেই নহয় খেলা-ধূলা বা আন তথ্য সংগ্ৰহৰ বাবেও তেওঁলোকৰ বেছিভাগ সময় মোবাইল বা লেপটপৰ সন্মুখত কটায় । যাৰ বাবে তেওঁলোকৰ টোপনিৰ সময় আৰু টোপনিৰ সময় দুয়োটাতে প্ৰভাৱ পৰিছে । তাত সিহঁতে যিকোনো সময়তে খায় আৰু যিকোনো বস্তু খায় ।
এনে পৰিস্থিতিত দৃষ্টিশক্তি, মূৰৰ বিষ, মেদবহুলতা, পাচনতন্ত্ৰৰ লগত জড়িত সমস্যা, সহজে বেমাৰ হোৱা, ধ্যান-ধাৰণাৰ দৰে সমস্যা আনকি ডায়েবেটিছৰ দৰে সমস্যাও শিশুৰ ক্ষেত্ৰত অধিক দেখাবলৈ আৰম্ভ কৰিছে । যদি দেখা যায়, অবিৰতভাৱে অসুস্থ হোৱাৰ বাবে বহু শিশুৱে অবিৰতভাৱে ঔষধ খাবলগীয়া হয় যাৰ ফলত তেওঁলোকৰ স্বাস্থ্যৰ বিৰূপ প্ৰভাৱ পৰিব পাৰে ।
ইমিউনিটি কেনেকৈ বৃদ্ধি কৰিব পাৰি
চিকিৎসকে কয় যে, যিকোনো ৰোগৰ পৰা হাত সাৰিবলৈ আৰু বৃদ্ধ বয়সত শৰীৰ আৰু মনৰ সঠিক বিকাশৰ বাবে শৰীৰৰ ৰোগ প্ৰতিৰোধ ক্ষমতা সুস্থ হোৱাটো অতি প্ৰয়োজনীয় । ইয়াৰ বাবে কেৱল শিশুৰ বাবেই নহয় পিতৃ-মাতৃয়েও তেওঁলোকৰ স্বাস্থ্য, খাদ্যাভ্যাস আৰু জীৱনশৈলীৰ প্ৰতি মনোযোগ আৰু প্ৰয়াস কৰাটো অতি প্ৰয়োজনীয় ।
শিশুৰ ৰোগ প্ৰতিৰোধ ক্ষমতা সুস্থ কৰি ৰাখিবলৈ হ’লে কিছুমান কথা মনত ৰখা, কিছুমান গুৰুত্বপূৰ্ণ নিয়ম গ্ৰহণ কৰা আৰু শিশুসকলক সেইবোৰ মানি চলাৰ গুৰুত্ব বুজি পোৱা আৰু সেইবোৰক অভ্যাস কৰি তোলাটো অতি প্ৰয়োজনীয় বুলি কোৱা হয় । ইয়াৰে কিছুমান তলত দিয়া ধৰণৰ-
খাদ্যৰ ক্ষেত্ৰত
খাদ্যৰ সন্দৰ্ভত শিশুৰ মাজত অনুশাসনৰ অভ্যাস গঢ়ি তোলাটো অতি প্ৰয়োজনীয় । শাক-পাচলি আৰু ফল-মূল যুক্ত ঘৰতে বনোৱা পুষ্টিকৰ, হজমযোগ্য খাদ্যৰ গুৰুত্ব তেওঁলোকক বুজাই দি ঘৰতে বনোৱা খাদ্যক দৈনিক অগ্ৰাধিকাৰ দিয়াৰ অভ্যাস গঢ়ি তোলাৰ প্ৰচেষ্টা চলাব লাগে । সপ্তাহত এবাৰকৈ চেট ডে’ ৰাখিব পাৰি । যিদিনা শিশুৱে নিজৰ পছন্দৰ জলপান বা খাদ্য খাব পাৰিব । কিন্তু দৈনিক ব্ৰেকফাষ্ট, দুপৰীয়া আৰু ৰাতিৰ আহাৰত তেওঁলোকক সকলো প্ৰয়োজনীয় পুষ্টিৰে সমৃদ্ধ খাদ্য দিব লাগে ।
ইয়াৰ বাহিৰেও শিশুসকলক দিনটোত প্ৰয়োজনীয় পৰিমাণৰ পানী খোৱাৰ প্ৰয়োজনীয়তাৰ বিষয়ে বুজাই দিয়াটো অতি প্ৰয়োজনীয় আৰু তেওঁলোকে সঠিক পৰিমাণৰ পানী খাইছে বুলি যত্ন লোৱাটো অতি প্ৰয়োজনীয় । শৰীৰৰ সঠিক পৰিমাণৰ পানীয়ে আমাক বহু সমস্যাৰ পৰা ৰক্ষা কৰাই নহয়, ই সকলো ব্যৱস্থাই সঠিকভাৱে কাম কৰাত সহায় কৰে, শিশুৰ শাৰীৰিক আৰু মানসিক বিকাশত সহায় কৰে আৰু লগতে তেওঁলোকৰ শক্তিও বৃদ্ধি কৰে । শৰীৰৰ ৰোগ প্ৰতিৰোধ ক্ষমতা সুস্থ কৰি ৰখাত পুষ্টিকৰ খাদ্য আৰু পানী দুয়োটাই গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰে(Children's immune system vitamins)।
ব্যায়াম
তেওঁ কয় যে, শিশুৰ ৰোগ প্ৰতিৰোধ ক্ষমতা বৃদ্ধি কৰিবলৈ তেওঁলোকৰ শাৰীৰিক কাৰ্যকলাপও অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ । আৰু ইয়াৰ বাবে বাহিৰত দৌৰি খেলাতকৈ উত্তম উপায় নাই। শাৰীৰিক ক্ৰিয়া-কলাপ বৃদ্ধি কৰা খেলা-ধূলা আৰু কাৰ্য্যকলাপে (খেল, চাইকেল চলোৱা আৰু সাঁতোৰ আদিৰ উপৰিও) শিশুৰ অত্যাৱশ্যকীয় শাৰীৰিক আৰু মানসিক বিকাশত সহায় কৰে আৰু লগতে তেওঁলোকৰ ৰোগ প্ৰতিৰোধ ক্ষমতা শক্তিশালী কৰাত সহায় কৰে । ইয়াৰ বাহিৰেও শিশুৰ সৰুৰে পৰা যোগ বা যিকোনো ধৰণৰ ব্যায়াম কৰাৰ অভ্যাস আজীৱন ৰোগ প্ৰতিৰোধ ক্ষমতাৰ বাবেও উপকাৰী ।
শোৱা-উঠাৰ নিয়ম
তেওঁলোকৰ শাৰীৰিক আৰু মানসিক স্বাস্থ্য দুয়োটাৰে বাবে কেৱল শিশুৰ বাবেই নহয়, বয়োজ্যেষ্ঠসকলৰ বাবেও টোপনি আৰু সাৰ পোৱাৰ নিয়ম গ্ৰহণ কৰাটো প্ৰয়োজনীয় । আজিৰ সময়ত শিশু আৰু প্ৰাপ্তবয়স্কৰ সকলোৰে টোপনি বেছিভাগেই কমিবলৈ আৰম্ভ কৰিছে, যাৰ বাবে বিশেষজ্ঞসকলে সকলো সময়তে বা তাতকৈ অধিক মোবাইলৰ ব্যৱহাৰৰ কথা বিবেচনা কৰে ।
নিশা ল’ৰা-ছোৱালীক মোবাইলৰ পৰা আঁতৰাই ৰাখিবলৈ চেষ্টা কৰক যাতে শিশুসকলে সময়মতে টোপনি লয় আৰু সময়মতে টোপনিৰ পৰা সাৰ পায় । কেৱল এইটোৱেই নহয়, গোটেই দিনটোত তেওঁলোকৰ মোবাইল টিভি বা কম্পিউটাৰৰ দৰে সামগ্ৰী চোৱাৰ সময় সীমিত কৰাটোও প্ৰয়োজনীয় ।
তাৎপৰ্যপূৰ্ণভাৱে টোপনিৰ অভাৱৰ বাবে শৰীৰৰ জৈৱিক ঘড়ীটো প্ৰভাৱিত হয়, যাৰ ফলত শিশুৰ ৰোগ প্ৰতিৰোধ ক্ষমতা বহু পৰিমাণে প্ৰভাৱিত হ’ব পাৰে । যদিও মানুহৰ ৰোগ প্ৰতিৰোধ ক্ষমতা ভাল হ’বলৈ ৰাতি কমেও সাত-আঠ ঘণ্টা ভাল টোপনি লোৱাটো প্ৰয়োজনীয়, কিন্তু স্কুললৈ যোৱা শিশুৰ বাবে দৈনিক ৮ৰ পৰা ১০ ঘণ্টা শুই থকাটো প্ৰয়োজনীয় বুলি বিবেচিত হয় ।
পৰিষ্কাৰ-পৰিচ্ছন্নতা শিকোৱা
ভাল ৰোগ প্ৰতিৰোধ ক্ষমতাৰ বাবে শিশুসকলক শাৰীৰিক পৰিষ্কাৰ-পৰিচ্ছন্নতাৰ গুৰুত্ব বুজাই দিয়া আৰু ইয়াক পালন কৰাৰ অভ্যাস গঢ়ি তোলাটোও অতি প্ৰয়োজনীয় । যেনে দৈনিক গা ধোৱা, আপোনাৰ চৌপাশৰ পৰিষ্কাৰ-পৰিচ্ছন্নতা, আপোনাৰ কাপোৰ আৰু আপোনাৰ সঘনাই ব্যৱহাৰ কৰা বস্তুবোৰৰ পৰিষ্কাৰ-পৰিচ্ছন্নতাৰ যত্ন লোৱা, ঘৰত বা বাহিৰত যিকোনো বস্তু খোৱাৰ বা পান কৰাৰ আগতে, বাহিৰৰ পৰা ঘৰলৈ অহাৰ পিছত, খেলাৰ পিছত বা যিকোনো কাম কৰাৰ পিছত য'ত আপুনি স্পৰ্শ কৰে বিভিন্ন বস্তু, হাত পৰিষ্কাৰ কৰি ৰাখক বা চাবোনেৰে ধোৱক, শৌচাগাৰৰ পৰিষ্কাৰ-পৰিচ্ছন্নতাৰ যত্ন লওক, মুখৰ পৰিষ্কাৰ-পৰিচ্ছন্নতাৰ যত্ন লওক ইত্যাদি ।
ডাঃ সোণালীয়ে কয় যে, সকলো সাৱধানতাৰ মাজতো যদি পিতৃ-মাতৃয়ে অনুভৱ কৰে যে শিশুটি বাৰে বাৰে অসুস্থ হৈ পৰিছে, তেওঁৰ ভোক কম হৈছে বা তেওঁৰ সক্ৰিয়তা কম হৈছে, তেন্তে তেওঁ চিকিৎসকৰ পৰামৰ্শ লোৱাটো অতি প্ৰয়োজনীয়, বিশেষকৈ শিশু চিকিৎসকৰ পৰামৰ্শ ল’ব লাগিব ।
লগতে পঢ়ক: Summer Health Care: গৰমৰ দিনত শিশুৰ ক্ষেত্ৰত দেখা দিয়া ফোঁহা-ঘামচিৰ সমস্যা সমাধানৰ উপায়সমূহ জানি লওক
