নেশ্যনেল ডেস্ক,১২ মাৰ্চ : উত্তৰাখণ্ডৰ ৰাজধানী ডেৰাডুনত অনুষ্ঠিত হৈছে ঐতিহাসিক ঝাণ্ডে মেলা বা পতাকা মেলা (Jhande fair in Dehradun)। ৩৪৭ বছৰ ধৰি আয়োজন হৈ আহিছে এই ঐতিহাসিক মেলা । প্ৰতি বছৰে ঝাণ্ডে মেলা হোলীৰ পঞ্চম দিনা আয়োজন কৰা হয় । এই মেলা খন পৰৱৰ্তী মাহলৈকে চলি থাকিব । ইয়াৰ বিশেষত্বৰ বাবে ডেৰাডুন জিলা প্ৰশাসনে কেইবাদিনো আগৰে পৰা ইয়াৰ বাবে প্ৰস্তুতি আৰম্ভ কৰিছে (Historic Jhanda Mela)।
দেশৰ বিভিন্ন প্ৰান্তৰ লগতে বিদেশৰ পৰাও ভক্তৰ আগমন ঘটিছে এই মেলালৈ । তথ্য অনুসৰি, শিখ ৰাজবংশৰ সপ্তম গুৰু হৰৰাই মহাৰাজৰ ডাঙৰ পুত্ৰ গুৰু ৰাম ৰায় মহাৰাজে তেওঁৰ সঙ্গীসকলৰ সৈতে ভ্ৰমণলৈ গৈছিল । তেওঁ ১৬৭৫ চনত চ'ত মাহৰ কৃষ্ণ পক্ষৰ পঞ্চমী দিৱসত ডেৰাডুনত উপস্থিত হৈছিল (History of Jhande Mela)।
১৬৭৬ চনত, গুৰু ৰাম ৰায় মহাৰাজৰ ডেৰাডুনত আগমনৰ পৰৱৰ্তী বছৰত, তেওঁৰ জন্মদিনক স্মৰণীয় কৰি তুলিবলৈ মেলাৰ আয়োজন কৰা হৈছিল । ইয়াৰ পাছত, ঝাণ্ডে জী মেলা আৰম্ভ হয় । তেতিয়াৰ পৰা প্ৰতি বছৰে এই উৎসৱটো মেলা হিচাপে উদযাপন কৰা হয় । সেই সময়ত ডেৰাডুন এখন সৰু গাঁও আছিল । যেতিয়া গুৰু ৰাম ৰায় মহাৰাজ তেওঁৰ সঙ্গীসকলৰ সৈতে ভ্ৰমণত আছিল, গুৰু ৰাম ৰায় মহাৰাজৰ ঘোঁৰা ডেৰাডুনৰ খুদবুদাৰ ওচৰৰ মাটিত আৱদ্ধ হৈ পৰিছিল (Guru Ram Rai Maharaj)।
যাৰ বাবে গুৰু ৰাম ৰায় মহাৰাজে এই অঞ্চলত থাকিবলৈ সিদ্ধান্ত লয় । তেওঁ সংগীসকলকো তাত থাকিবলৈ আদেশ দিয়ে । ইয়াৰ পাছত, তেওঁ এই অঞ্চলটোক তেওঁৰ কৰ্মস্থান কৰি তুলিছিল । মোগল শাসক ঔৰঙ্গজেবে এই বিষয়ে তথ্য লাভ কৰিছিল । ঔৰঙ্গজেবে গড়ৱাল অঞ্চলৰ ৰজা ফতেহ শ্বাহক মহাৰাজৰ বিশেষ যত্ন ল'বলৈ নিৰ্দেশ দিছিল । পাঞ্জাৱত জন্মগ্ৰহণ কৰা গুৰু ৰাম ৰায় মহাৰাজ সৰুৰে পৰা ঐশ্বৰিক শক্তিৰ বাবে জনাজাত আছিল ।
ইতিহাসবিদসকলৰ মতে মোগল শাসক ঔৰঙ্গজেব গুৰু ৰাম ৰায়ৰ ঐশ্বৰিক শক্তিৰ বাবে প্ৰভাৱিত হৈছিল । ঔৰঙ্গজেবে গুৰু ৰাম ৰায়ক হিন্দু পীৰ অৰ্থাৎ মহাৰাজ উপাধি প্ৰদান কৰিছিল । কেৱল এয়াই নহয়, মহাৰাজে কম বয়সতে অপৰিসীম জ্ঞান অৰ্জন কৰাৰ পিছত বৈৰাগী হৈছিল । ৰাজা ফতেহ শ্বাহে মহাৰাজক ডেৰাডুনত এটা শিবিৰ নিৰ্মাণ কৰিবলৈ অনুৰোধ কৰিছিল ।
গুৰু ৰাম ৰায় মহাৰাজে সংগত থাকিবলৈ চাৰিওদিশত তীৰ নিক্ষেপ কৰিছিল । এনে পৰিস্থিতিত গুৰু ৰাম ৰায় মহাৰাজে তেওঁৰ সংগতক মহাৰাজৰ তীৰ পোৱালৈকে সেই ভূমিত থাকিবলৈ নিৰ্দেশ দিছিল । মহাৰাজৰ সৈতে উপস্থিত বহু সংখ্যক সংগতে এই অঞ্চলত তেওঁলোকৰ শিবিৰ স্থাপন কৰিছিল । যাৰ পিছত এই সৰু গাঁওখনৰ নাম আছিল 'ডেৰাডুন' (Deradun)। ব্ৰিটিছ শাসনকালত নামটো ডেহৰাডুনলৈ (Dehradun) সলনি হৈছিল ।
ডেৰাডুনত ঝাণ্ডে জী মেলাৰ আৰম্ভণিৰ পৰাই সমগ্ৰ দেশৰ পৰা সংগতসকল অহা দেখা যায় । বৃহৎ সংখ্যক ভক্তৰ আগমনৰ ফলত খাদ্যৰ ব্যৱস্থা কৰাটো মহাৰাজৰ বাবে এক ডাঙৰ প্ৰত্যাহ্বান হৈ পৰিছিল । যাৰ বাবে গুৰু ৰাম ৰায় মহাৰাজে সেই সময়ছোৱাত এক উমৈহতীয়া শিবিৰ স্থাপন কৰিছিল । সমগ্ৰ দেশৰ পৰা অহা সকলো ভক্তৰ লগতে মহাৰাজৰ সৈতে বাস কৰা সংগতসকলৰ বাবে তাত খাদ্যৰ ব্যৱস্থা কৰা হৈছিল । লগতে, দৰবাৰ চাহিবলৈ অহা কোনেও ভোকত থাকিবলগা হোৱা নাছিল ।
দৰবাৰ চাহিবৰ মহন্ত :
- ১৬৮৭ চনৰ পৰা ১৭৪১ লৈ - মহন্ত আউদাসে দৰবাৰ চাহিবৰ সিংহাসন দখল কৰিছিল।
- ১৭৪১ চনৰ পৰা ১৭৬৬ চনলৈ - মহন্ত হৰপ্ৰসাদে দৰবাৰ চাহিবৰ সিংহাসন দখল কৰিছিল।
- মহন্ত হৰসেৱকে ১৭৬৬ চনৰ পৰা ১৮১৮ চনলৈ দৰবাৰ চাহিবৰ সিংহাসন দখল কৰিছিল।
- ১৮১৮ চনৰ পৰা ১৮৪২ চনলৈ মহন্ত স্বৰূপ দাসে দৰবাৰ চাহিবৰ সিংহাসন দখল কৰে।
- মহন্ত প্ৰীতম দাসে ১৮৪২ চনৰ পৰা ১৮৫৪ চনলৈ দৰবাৰ চাহিবৰ সিংহাসন দখল কৰিছিল।
- মহন্ত নাৰায়ণ দাসে ১৮৫৪ চনৰ পৰা ১৮৮৫ চনৰ ভিতৰত দৰবাৰ চাহিবৰ সিংহাসন দখল কৰিছিল।
- ১৮৮৫ চনৰ পৰা ১৮৯৬ চনৰ ভিতৰত মহন্ত প্ৰয়াগ দাসে দৰবাৰ চাহিবৰ সিংহাসন দখল কৰে।
- মহন্ত লক্ষ্মণ দাসে ১৮৯৬ চনৰ পৰা ১৯৪৫ চনৰ ভিতৰত দৰবাৰ চাহিবৰ সিংহাসন দখল কৰিছিল।
- মহন্ত ইন্দ্ৰেশ চৰণ দাসে ১৯৪৫ চনৰ পৰা ২০ চনলৈ দৰবাৰ চাহিবৰ সিংহাসন দখল কৰিছিল।
- ২০০০ চনৰ পৰা বৰ্তমানলৈকে, মহন্ত দেৱেন্দ্ৰ দাসে দৰবাৰ চাহিবৰ সিংহাসন চম্ভালি আছে।
লগতে পঢ়ক :Paharganj Holi case : উৎপীড়নৰ সন্মুখীন হ'লেও ভাৰতক ভাল পায় জাপানী যুৱতীয়ে
