বিশেষ প্ৰতিবেদন,১ জুলাই : আন্তৰ্জাতিক বাণিজ্য হৈছে আন্তৰ্জাতিক সীমান্ত বা অঞ্চলত মূলধন, সামগ্ৰী আৰু সেৱাৰ আদান-প্ৰদান, কিয়নো সামগ্ৰী বা সেৱাৰ প্ৰয়োজন বা অভাৱ আছে । ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ বাণিজ্য আৰু উন্নয়ন (পূৰ্বতে UNCTAD নামেৰে জনাজাত) বাণিজ্য আৰু বিনিয়োগৰ জৰিয়তে সামগ্ৰিক আৰু বহনক্ষম উন্নয়নৰ বাবে সমৰ্পিত । বিভিন্ন সদস্যপদৰ সৈতে, ই দেশবোৰক সমৃদ্ধিৰ বাবে বাণিজ্য ব্যৱহাৰ কৰিবলৈ ক্ষমতা প্ৰদান কৰে । UNCTAD হৈছে ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ অৰ্থনীতিবিদ নেটৱৰ্কৰ সদস্য, যি ইয়াৰ গৱেষণা আৰু বিশ্লেষণত অৰিহণা যোগায় । ইয়াৰ মুখ্য কাৰ্যালয় ছুইজাৰলেণ্ডৰ জেনেভাত অৱস্থিত । ইয়াৰ কাৰ্যালয় আমেৰিকা নিউয়ৰ্ক আৰু ইথিওপিয়াৰ আদিছ আবাবাত আছে ।
নতুন বহনক্ষম উন্নয়ন লক্ষ্যৰ পৰিপ্ৰেক্ষিতত UNCTAD হৈছে একমাত্ৰ ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ সংস্থা যাৰ লক্ষ্য ১৭-ৰ ভিতৰত সকলো লক্ষ্যৰ সৈতে প্ৰত্যক্ষ প্ৰাসংগিকতা আছে – লক্ষ্যৰ বাবে অংশীদাৰিত্ব । UNCTAD-এ ইউ এন ডি পিৰ সৈতে একেলগে উন্নয়নৰ বাবে বিত্তীয় যোগানৰ বাবে মুখ্য প্ৰতিষ্ঠানগত অংশীদাৰসকলৰ ভিতৰত একমাত্ৰ ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ সংস্থা ।
১৯৬০ দশকৰ আৰম্ভণিতে আন্তৰ্জাতিক বাণিজ্যত উন্নয়নশীল দেশসমূহৰ স্থান সম্পৰ্কে বৰ্ধিত উদ্বেগৰ ফলত এই দেশবোৰৰ বহুতে এই সমস্যাবোৰৰ মোকাবিলা আৰু উপযুক্ত আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় পদক্ষেপ চিনাক্ত কৰাৰ বাবে বিশেষভাৱে সমৰ্পিত এখন সম্পূৰ্ণ সন্মিলন আহ্বান কৰিবলৈ আহ্বান জনায় ।
১৯৬৪ চনত জেনেভাত বাণিজ্য আৰু উন্নয়নৰ ওপৰত প্ৰথম ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ সন্মিলন (UNCTAD) অনুষ্ঠিত হৈছিল । সমস্যাবোৰৰ সমাধান কৰাৰ প্ৰয়োজনীয়তাৰ পৰিপ্ৰেক্ষিতত সন্মিলনখন প্ৰতি ৪ বছৰত অনুষ্ঠিত হ'বলগীয়া প্ৰতিষ্ঠানিক ৰূপ দিয়া হৈছিল ।
কিন্তু আন্তঃচৰকাৰী সংস্থাবোৰে অধিৱেশন আৰু স্থায়ী সচিবালয়ৰ মাজত বৈঠক অনুষ্ঠিত কৰি প্ৰয়োজনীয় কংক্ৰিট আৰু লজিষ্টিক সমৰ্থন প্ৰদান কৰে । ফলস্বৰূপে, ২০২৪ চনৰ ১২ৰ পৰা ১৪ জুনলৈ ইউ এন চি টি এ ডিয়ে ইয়াৰ হীৰক জয়ন্তী বিশ্বৰ এক গুৰুত্বপূৰ্ণ অনুষ্ঠান হিচাপে উদযাপন কৰে । তিনিদিনীয়া সন্মিলনত বিশ্বব্যাপী বাণিজ্য ব্যাঘাত, বৰ্ধিত ৰাজহুৱা ঋণ, জলবায়ু পৰিৱৰ্তন আৰু আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় বিত্ত আৰু বিনিয়োগত প্ৰত্যাহ্বানৰ বিশ্লেষণ কৰা হয় ।
বিশ্ব বাণিজ্য সংস্থাই মুখ্যতঃ বিশ্বব্যাপী বাণিজ্য নিয়ম আৰু নিৰ্ণয় নিয়ন্ত্ৰণ কৰে, আনহাতে আই টি চিয়ে বিশেষভাৱে এছ এম ইক (ক্ষুদ্ৰ আৰু মজলীয়া উদ্যোগ) বিশ্ববজাৰৰ সৈতে সংযুক্ত কৰাৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিয়ে । ইউ এন চি টি এ ডিয়ে উন্নয়নৰ দৃষ্টিকোণৰ পৰা ৰাষ্ট্ৰীয়, আঞ্চলিক আৰু আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় পৰ্যায়ত বাণিজ্য নীতি, নিয়মাৱলী আৰু প্ৰতিষ্ঠানৰ সৈতে সম্পৰ্কিত । ইউ এন চি টি এ ডিয়ে ২০০৮ চনৰ পৰা বাণিজ্য আৰু উৎপাদনশীল দক্ষতাৰ ওপৰত ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ আন্তঃ-সংস্থা ক্লাষ্টাৰক এক ক্লাষ্টাৰ হিচাপে নেতৃত্ব দিছিল । ১৫ টা আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সংগঠনৰ সমৰ্থনত ইউএনচিটিএডি হৈছে ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ প্ৰণালীৰ ভিতৰত ৰাষ্ট্ৰীয় আৰু আঞ্চলিক পৰ্যায়ত বাণিজ্য আৰু উন্নয়নমূলক পদক্ষেপৰ সমন্বয়ৰ বাবে সমৰ্পিত এক প্ৰণালী ।
এই কাৰণে ইউ এন চি টি এ ডিয়ে ওপৰত উল্লেখ কৰা ৩ টা স্তৰত ইয়াৰ নীতি আৰু পদ্ধতি উন্নত কৰাৰ বাবে অন্যান্য আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সংগঠন, চৰকাৰ, ব্যৱসায়, নাগৰিক সমাজ, যুৱ আৰু শিক্ষাৰ সৈতে সহযোগিতা গভীৰ কৰিছে । ২০০৩ চনৰ পৰা ডব্লিউটিঅ' আৰু ইউ এন চি টি এ ডিৰ এক দীৰ্ঘম্যাদী বুজাবুজি চুক্তি আছে, যাক ২০১৫ চনৰ অক্টোবৰত অধিক সহযোগিতাৰ ১১ টা ক্ষেত্ৰ চিনাক্ত কৰাৰ সৈতে সম্প্ৰসাৰিত কৰা হৈছিল ।
বাণিজ্যৰ ক্ষেত্ৰত তিনিটা মুখ্য আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় প্ৰতিষ্ঠানৰ কেন্দ্ৰ হিচাপে (ইউএনচিটিএডি, ডব্লিউটিঅ' আৰু আইটিচি) জেনেভা হৈছে বিশ্বব্যাপী 'বাণিত্যিক কেন্দ্ৰ'। তিনিওটা সংগঠনে তেওঁলোকৰ নিজ নিজ আদেশ আৰু দক্ষতাৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি ঘনিষ্ঠভাৱে কাম কৰে । বহল উন্নয়ন সম্প্ৰদায়ৰ সদস্য হিচাপে, ইউএনচিটিএডিয়ে ব্যক্তিগত খণ্ড, শিক্ষা আৰু অন্যান্য আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় আৰু আঞ্চলিক সংগঠনৰ ডজন ডজন প্ৰতিষ্ঠানৰ সৈতে কৌশলগত অংশীদাৰিত্ব গঢ়ি তুলিছে । ইউ এন চি টি এ ডিয়ে নাগৰিক সমাজ সংগঠনসমূহৰ সৈতেও সম্পৰ্ক গঢ়ি তুলিছে । মুঠ ১১৬ টা আন্তঃচৰকাৰী সংস্থা আৰু ২৪২ টা নাগৰিক সমাজ সংগঠনক এনেদৰে ইউ এন চি টি এ ডিৰ বাণিজ্য আৰু উন্নয়ন ব'ৰ্ডৰ পৰ্যবেক্ষক হিচাপে স্বীকৃতি দিয়া হৈছে, যি হৈছে সংগঠনটোৰ চকা যি ইয়াৰ সামগ্ৰিক দিশ নিৰ্ধাৰণ কৰে ।
ইয়াৰ পৰিসংখ্যা সেৱাই ডাটা-চালিত বিশ্লেষণ প্ৰদান কৰে আৰু ইউ এন চি টি এ ডি ষ্টেট ডাটা চেণ্টাৰৰ জৰিয়তে মুখ্য পৰিসংখ্যা প্ৰকাশ কৰে । ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ মহাসচিবে (এণ্টনিঅ' গুটেৰেছ) সংগঠনটোৰ ৬০ সংখ্যক বাৰ্ষিকী উপলক্ষে ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ বাণিজ্য আৰু উন্নয়ন গোলকীয় নেতা মঞ্চ উদ্বোধন কৰে । মঞ্চখনত ইউএনচিটিএডিৰ চেক্ৰেটেৰী জেনেৰেল ৰেবেকা গ্ৰিনস্পান আৰু ৰাষ্ট্ৰ আৰু চৰকাৰৰ মুৰব্বী, ২৮ জন বাণিজ্য আৰু বৈদেশিক পৰিক্ৰমা মন্ত্ৰী, গোলকীয় নেতা, নাগৰিক সমাজ আৰু ব্যক্তিগত খণ্ডৰ প্ৰতিনিধি, আগশাৰীৰ অৰ্থনীতিবিদ আৰু বিশ্বৰ ১৫২ খন দেশৰ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সংগঠনৰ মুৰব্বী উপস্থিত আছিল ।
