নেশ্যনেল ডেস্ক,৭ ছেপ্টেম্বৰ : ভাৰতৰ এক্ট ইষ্ট পলিচী (এইপি) ৰূপায়ণৰ বাবে বাংলাদেশ আৰু ম্যানমাৰত হোৱা সংঘৰ্ষ আৰু বিশৃংখল পৰিৱেশ, চীনা আৰু ফিলিপাইনৰ জাহাজৰ মাজত সঘনাই হোৱা সংঘৰ্ষৰ ফলত দক্ষিণ চীন সাগৰত উত্তেজনাৰ মাজতে প্ৰধানমন্ত্ৰী মোদীৰ ৩ ৰ পৰা ৫ ছেপ্টেম্বৰলৈ ব্ৰুণেই আৰু ছিংগাপুৰৰ দ্বিপাক্ষিক ভ্ৰমণ ভাৰতৰ বাবে অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ ।
এই ভ্ৰমণে প্ৰতিৰক্ষা, শক্তি, বাণিজ্য আৰু বিনিয়োগৰ দৰে ক্ষেত্ৰত পাৰস্পৰিক সহযোগিতা আৰু সমৰ্থন গঢ়ি তোলাৰ লগতে ভাৰত-প্ৰশান্ত মহাসাগৰীয় অঞ্চলত ব্ৰুণেই আৰু ছিংগাপুৰৰ সৈতে অৰ্থনৈতিক আৰু কৌশলগত সম্পৰ্ক বৃদ্ধি কৰাৰ বাবে এক কূটনৈতিক পদক্ষেপ হিচাপে এক্ট ইষ্ট পলিচীৰ কৌশলগত গুৰুত্বৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে ।
প্ৰধানমন্ত্ৰীৰ ব্ৰুণেই ভ্ৰমণ
প্ৰধানমন্ত্ৰী নৰেন্দ্ৰ মোদীয়ে চুলতান হাজী হাছানাল বোলকিয়াৰ সৈতে বৈঠকত মিলিত হোৱাৰ লগে লগে বুধবাৰে ভাৰত আৰু ব্ৰুণেইয়ে দ্বিপাক্ষিক সম্পৰ্কক বৰ্ধিত অংশীদাৰিত্বলৈ উন্নীত কৰে আৰু প্ৰতিৰক্ষা, মহাকাশ, এলএনজি আৰু বাণিজ্যৰ দীৰ্ঘম্যাদী যোগানকে ধৰি পাৰস্পৰিক স্বাৰ্থৰ সকলো ক্ষেত্ৰত অংশীদাৰিত্ব অধিক শক্তিশালী কৰাৰ প্ৰতিশ্ৰুতি পুনৰ ব্যক্ত কৰে ।
দুয়োগৰাকী নেতাই নিৰাপত্তাৰ ক্ষেত্ৰত একেলগে কাম কৰাৰ বাবে প্ৰতিৰক্ষা সহযোগিতাৰ সুবিধাৰ বাবে এক যুটীয়া কাৰ্যকৰী গোট স্থাপনৰ বাবে সন্মত হয় । ভাৰত আৰু ব্ৰুণেইয়ে অঞ্চলটোৰ সামুদ্ৰিক সুৰক্ষা আৰু নিৰাপত্তা, নৌ-চলাচল আৰু অভাৰ ফ্লাইটৰ স্বাধীনতা, বাধাহীন আইনী বাণিজ্য, আন্তৰ্জাতিক আইন বিশেষকৈ সাগৰৰ আইনৰ ওপৰত ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ সন্মিলন ১৯৮২ (ইউএনচিএলঅ'এছ)ৰ সৈতে সামঞ্জস্যপূৰ্ণ প্ৰচাৰ কৰাৰ সিদ্ধান্ত লয় ।
ব্ৰুণেইৰ সৈতে ২০১৮ ৰ মহাকাশ চুক্তি অঞ্চলটোত চীনা দৃঢ়তা স্বত্বেও নতুন দিল্লীৰ বাবে এক সফলতা । শেহতীয়া বৈঠকত মহাকাশ চুক্তিৰ আন এক ঘোষণা আশা কৰা হৈছে কিন্তু দুয়োগৰাকী নেতাই মহাকাশ সহযোগিতা চুক্তি স্বাক্ষৰ কৰাৰ বিষয়ে আলোচনা কৰে, যি মহাকাশ অন্বেষণ আৰু উপগ্ৰহ প্ৰযুক্তিৰ ক্ষেত্ৰত প্ৰযুক্তিগত সহযোগিতাৰ সৈতে আগবাঢ়ি যোৱাৰ ক্ষেত্ৰত এক অংশীদাৰী আগ্ৰহ সূচায় ।
ইয়াৰ পূৰ্বে ব্ৰুণেই-ভাৰত দ্বিপাক্ষিক বাণিজ্য শেহতীয়া বছৰবোৰত প্ৰায় ৫০০ নিযুত ডলাৰ হ্ৰাস পাইছে, কিয়নো ভাৰতে ৰাছিয়াৰ তেল আমদানি কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰে আৰু ব্ৰুণেইৰ পৰা তেল আমদানি পৰিহাৰ কৰে । লগতে ভাৰতে বৰ্তমান কাটাৰৰ পৰা দীৰ্ঘম্যাদী এলএনজি যোগানৰ এক গুৰুত্বপূৰ্ণ অংশ আমদানি কৰে । দুয়োগৰাকী নেতাৰ বৈঠকত ব্ৰুণেইয়ে ভাৰতলৈ দীৰ্ঘম্যাদী এলএনজি যোগানৰ ক্ষেত্ৰত জড়িত হ'বলৈ সন্মত হয় ।
বাণিজ্যিক সম্পৰ্ক সম্প্ৰসাৰিত কৰিবলৈ তেওঁলোকে বিনিয়োগ খণ্ডত সহযোগিতাৰ বাবে নতুন পথ অন্বেষণ কৰিবলৈ সন্মত হৈছে । তেওঁলোকে খাদ্য সুৰক্ষা আৰু কৃষি আৰু খাদ্য যোগান শৃংখলাত সহযোগিতা বৃদ্ধি কৰিবলৈ সন্মত হয় । তেওঁলোকৰ আলোচনাৰ সময়ত দুয়োগৰাকী নেতাই ক্ষমতা নিৰ্মাণ, সংযোগ, সংস্কৃতি, বিত্ত, স্বাস্থ্য আৰু ফাৰ্মাচিউটিকেল, প্ৰযুক্তি আৰু পৰ্যটনৰ ক্ষেত্ৰত শক্তিশালী সম্পৰ্ক গঢ়ি তোলাৰ আহ্বান জনায় ।
ইণ্ডোনেছিয়া, মালয়েছিয়া, ছিংগাপুৰ, ফিলিপাইনছ আৰু ভিয়েটনামৰ দ্বাৰা পৰিবেষ্টিত ভাৰত-প্ৰশান্ত মহাসাগৰৰ কেন্দ্ৰত দক্ষিণ-পূব এছিয়াৰ বোৰ্নিঅ দ্বীপত কৌশলগতভাৱে অৱস্থিত ব্ৰুণেই ভ্ৰমণ ভাৰতৰ এক্ট ইষ্ট পলিচীৰ বাবে গুৰুত্বপূৰ্ণ । ব্ৰুণেইত ভাৰতৰ এক নৌ কেন্দ্ৰ এক ডাঙৰ সাফল্য হ'ব যাৰ দ্বাৰা ভাৰত-প্ৰশান্ত মহাসাগৰৰ সামুদ্ৰিক ৰাজ্যসমূহৰ সৈতে চীনক প্ৰতিহত কৰিবলৈ নতুন দিল্লীৰ প্ৰসাৰ গভীৰ কৰিব ।
প্ৰধানমন্ত্ৰীৰ ছিংগাপুৰ ভ্ৰমণ
যোৱা ১৫ বছৰত ভাৰত আৰু ছিংগাপুৰৰ সম্পৰ্ক বিভিন্ন ক্ষেত্ৰত উৰ্ধমুখী প্ৰৱণতাত আছে আৰু এতিয়া নতুন দিল্লী আৰু ছিংগাপুৰে এই সম্পৰ্কক ব্যাপক কৌশলগত অংশীদাৰিত্বলৈ উন্নীত কৰিছে । অৰ্থনৈতিক সহযোগিতা চুক্তি (চিইচিএ)ৰ উন্নীতকৰণ হিচাপে ভাৰতলৈ ছিংগাপুৰৰ ৮১ শতাংশ ৰপ্তানিৰ ওপৰত শুল্ক আঁতৰাই দিছে ।
এতিয়া দুয়োখন দেশে ডিজিটেল প্ৰযুক্তি, অৰ্ধপৰিবাহী, স্বাস্থ্য সহযোগিতা আৰু শৈক্ষিক সহযোগিতা আৰু দক্ষতা বিকাশৰ ক্ষেত্ৰত ৪ খন গুৰুত্বপূৰ্ণ বুজাবুজি চুক্তি স্বাক্ষৰ কৰে । তদুপৰি, দুয়োগৰাকী নেতাই উন্নত উৎপাদন, কৃত্ৰিম বুদ্ধিমত্তা, সংযোগ, চাইবাৰ সুৰক্ষা, প্ৰতিৰক্ষা আৰু নিৰাপত্তা, শিক্ষা, ফিনটেক, সেউজ কৰিডৰ প্ৰকল্প, জ্ঞান অংশীদাৰিত্ব, সামুদ্ৰিক ক্ষেত্ৰ সজাগতা, নতুন প্ৰযুক্তিক্ষেত্ৰ, জনসাধাৰণৰ মাজত সম্পৰ্ক, বিজ্ঞান আৰু প্ৰযুক্তি আৰু স্থিৰতাৰ ক্ষেত্ৰসমূহৰ ব্যাপক মূল্যায়ন কৰে ।
সহযোগিতাৰ এক নতুন পদক্ষেপ হিচাপে দুয়োখন ৰাষ্ট্ৰই অৰ্ধপৰিবাহী প্ৰযুক্তি আৰু স্বাস্থ্য খণ্ডত জড়িত হৈ আছে । যিহেতু ছিংগাপুৰ হৈছে বিশ্বব্যাপী অৰ্ধপৰিবাহী যোগান শৃংখলাৰ এক অবিচ্ছেদ্য অংশ । অৰ্ধপৰিবাহী পৰিৱেশ তন্ত্ৰ অংশীদাৰিত্বৰ বুজাবুজি চুক্তিয়ে ভাৰতৰ অৰ্ধপৰিবাহী বজাৰ সম্প্ৰসাৰণৰ প্ৰতিশ্ৰুতি দিছে যি ভাৰতে ২০২৬ চনৰ ভিতৰত ৬৩ বিলিয়ন ডলাৰ হ'ব বুলি আশা কৰিছে । ই ভাৰতত ছিংগাপুৰৰ বিনিয়োগৰ সুবিধা প্ৰদান কৰিব আৰু টাটা গ্ৰুপ আৰু চিজি পাৱাৰকে ধৰি প্ৰতিষ্ঠানসমূহৰ দ্বাৰা ১৫ বিলিয়ন ডলাৰৰ অধিক মূল্যৰ ৩ টা অৰ্ধপৰিবাহী প্ৰকল্প নিৰ্মাণৰ সৈতে আগবাঢ়ি টাইৱানৰ দৰে দেশৰ সৈতে ভৱিষ্যতে প্ৰতিযোগিতা কৰাৰ উদ্যোগৰ অভিযান বৃদ্ধি কৰিব ।
স্বাস্থ্য আৰু ঔষধৰ ক্ষেত্ৰত বুজাবুজি চুক্তিৰ লক্ষ্য হৈছে স্বাস্থ্যসেৱা আৰু ফাৰ্মাচিউটিকেল খণ্ডত মানৱ সম্পদ বিকাশৰ ক্ষেত্ৰত ঘনিষ্ঠ সহযোগিতা বৃদ্ধি কৰা । ই ছিংগাপুৰত ভাৰতীয় স্বাস্থ্যসেৱা পেছাদাৰীসকলক সহায় কৰিব । ডিজিটেল প্ৰযুক্তিৰ ক্ষেত্ৰত এই বুজাবুজি চুক্তিয়ে চাইবাৰ-সুৰক্ষা, ৫জি, চুপাৰ কম্পিউটিং, কোৱাণ্টাম কম্পিউটিং আৰু কৃত্ৰিম বুদ্ধিমত্তাৰ ক্ষেত্ৰত ঘনিষ্ঠ সহযোগিতা কৰাত সহায় কৰিব । শৈক্ষিক সহযোগিতা আৰু দক্ষতা বিকাশৰ বুজাবুজি চুক্তিয়ে কাৰিকৰী আৰু বৃত্তিমূলক শিক্ষাৰ ক্ষেত্ৰত সহযোগিতা বৃদ্ধি কৰে ।
ছিংগাপুৰে যোৱা ২৪ বছৰত ভাৰতত প্ৰায় ১৬০ বিলিয়ন ডলাৰ বিনিয়োগ কৰিছে । বিনিয়োগ অধিক বৃদ্ধি আৰু আকৰ্ষিত কৰিবলৈ প্ৰধানমন্ত্ৰী মোদীয়ে ব্লেকষ্টোন ছিংগাপুৰ, টেমাছেক হোল্ডিংছ, চেম্বকৰ্প ইণ্ডাষ্ট্ৰিজ লিমিটেড, কেপিটালেণ্ড ইনভেষ্টমেণ্ট, এছ টি টেলিমিডিয়া গ্লোবেল ডাটা চেণ্টাৰ, ছিংগাপুৰ এয়াৰৱেজৰ মুখ্য কাৰ্যবাহী বিষয়াসকলৰ সৈতে একত্ৰিত হয় আৰু তেওঁলোকক বিমান, শক্তি আৰু দক্ষতা বিকাশত ভাৰতত বিনিয়োগ কৰিবলৈ অনুৰোধ জনায় ।
এক্ট ইষ্ট পলিচী আৰু ভাৰত-প্ৰশান্ত ৰণনীতি
বাংলাদেশ আৰু ম্যানমাৰ এক্ট ইষ্ট পলিচীৰ কেন্দ্ৰীয় আৰু বিভিন্ন সংযোগ প্ৰকল্পৰ সৈতে ভাৰতৰ উত্তৰ-পূব অঞ্চলক দক্ষিণ পূব এছিয়াৰ সৈতে দুয়োখন দেশৰ মাজেৰে পাৰ হৈ যোৱাৰ লক্ষ্যৰে সংযোগ কৰে । যিহেতু দুয়োখন দেশ বিশৃংখল আৰু ৰাজনৈতিক বিবাদৰ সৈতে যুঁজি আছে, নতুন দিল্লীয়ে ব্ৰুণেইৰ দৰে আছিয়ান দেশসমূহৰ সৈতে আৰু বিশেষকৈ ছিংগাপুৰৰ সৈতে ইয়াৰ সম্পৰ্ক পুনৰুজ্জীৱিত কৰাটো প্ৰয়োজনীয় । যি হৈছে আছিয়ানৰ সৈতে সম্পৰ্ক গভীৰ কৰাৰ ভাৰতৰ প্ৰচেষ্টাৰ এক সহজাত অংশীদাৰ, যাৰ কৌশলগত অৱস্থান হৈছে বিশ্বৰ অন্যতম গুৰুত্বপূৰ্ণ বাণিজ্যিক পথ ।
আছিয়ান-ভাৰত সন্মিলন, পূব এছিয়া সন্মিলন (ইএএছ) আৰু আছিয়ান আঞ্চলিক মঞ্চ (এআৰএফ)ৰ দৰে বহুপাক্ষিক মঞ্চত সহযোগিতাৰ বাবেও ভাৰতৰ বাবে ছিংগাপুৰ অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ । ভাৰত মালাক্কা ষ্ট্ৰেইটছৰ পূবত এক গুৰুত্বপূৰ্ণ অৰ্থনৈতিক বা সামৰিক অংশীদাৰ নহয় ।
অঞ্চলটোৰ কৌশলগত তাৎপৰ্যৰ কথা উল্লেখ কৰি প্ৰধানমন্ত্ৰী মোদীয়ে কয় যে "পূবে মালাক্কা ষ্ট্ৰেইট আৰু দক্ষিণ চীন সাগৰে ভাৰতক প্ৰশান্ত মহাসাগৰৰ সৈতে আৰু ভাৰতৰ বেছিভাগ মুখ্য কৌশলগত অংশীদাৰ-আছিয়ান, জাপান, কোৰিয়া, চীন আৰু আমেৰিকাৰ সৈতে সংযোগ কৰিছে ।" ব্ৰুণেই আৰু ছিংগাপুৰৰ সৈতে নতুন দিল্লীৰ কূটনৈতিক, অৰ্থনৈতিক আৰু সামৰিক একত্ৰিকৰণ ত্বৰান্বিত কৰিলে ভাৰত-প্ৰশান্ত মহাসাগৰত শক্তিৰ এক স্থিৰ ভাৰসাম্য বজাই ৰখাৰ বাবে নতুন দিল্লীৰ উদ্যোগক সমৰ্থন কৰিব ।
ছিংগাপুৰ হৈছে আছিয়ান অঞ্চলত ভাৰতৰ সৰ্ববৃহৎ বাণিজ্যিক অংশীদাৰ । আনহাতে ব্ৰুণেইৰ ভাৰতৰ সৈতে সৰ্বনিম্ন বাণিজ্যিক পৰিসংখ্যা আছে । ভাৰতে ২০০৯ চনৰ আছিয়ান ইণ্ডিয়া ট্ৰেড ইন গুডছ এগ্ৰিমেণ্ট (এআইটিআইজিএ)ৰ পৰ্যালোচনা কৰি অৰ্থনৈতিক একত্ৰিকৰণ উন্নত কৰিব লাগিব । "দক্ষিণ-পূব এছিয়াৰ ৰাজ্য" ২০২৪ ৰ জৰীপ প্ৰতিবেদন অনুসৰি, ভাৰতৰ অৰ্থনৈতিক আৰু ৰাজনৈতিক-কৌশলগত প্ৰভাৱ আছিয়ানৰ আলোচনা অংশীদাৰসকলৰ মাজত অতি নিম্ন স্থানত আছিল ।
ছিংগাপুৰৰ ৰাষ্ট্ৰীয় বিশ্ববিদ্যালয়ৰ (এনইউএছ) দক্ষিণ এছিয়ান অধ্যয়ন প্ৰতিষ্ঠানৰ (আইএছএএছ) জ্যেষ্ঠ গৱেষক অধ্যাপক অমিতেন্দু পালিটে আশা প্ৰকাশ কৰিছে যে "প্ৰধানমন্ত্ৰীৰ এই ভ্ৰমণে ভাৰত-প্ৰশান্ত মহাসাগৰীয় সমৃদ্ধিৰ অৰ্থনৈতিক পৰিকাঠামোক অধিক গুৰুত্ব দিব পাৰে, যাৰ ভাৰত, ছিংগাপুৰ আৰু ব্ৰুণেই এক অংশ ।" কিন্তু এনে কোনো পদক্ষেপ লোৱা হোৱা নাছিল যেন অনুভৱ হয় ।
মুঠতে, ব্ৰুণেই আৰু ছিংগাপুৰৰ সৈতে মোদীৰ সম্পৰ্কই দক্ষিণ-পূব এছিয়াৰ ওপৰত নতুন দিল্লীৰ গুৰুত্ব আৰু এক্ট ইষ্ট পলিচীৰ লক্ষ্যসমূহ পোহৰলৈ আনিছে আৰু অঞ্চলটোত চীনৰ বৰ্ধিত অৰ্থনৈতিক আৰু সামৰিক প্ৰভাৱৰ সন্তুলন ৰখাৰ বাবে আঞ্চলিক মিত্ৰজোঁটৰ সৈতে এক স্থিৰ আৰু সামঞ্জস্যপূৰ্ণ ভাৰত-প্ৰশান্ত দৃশ্যপট গঢ়ি তোলাৰ বহল লক্ষ্যৰ সৈতে সংগতি ৰাখিছে ।
অঞ্চলটোৰ কঠিন আৰু জটিল শক্তি সন্তুলন ৰক্ষাৰ ক্ষেত্ৰত ব্ৰুণেই আৰু ছিংগাপুৰৰ সৈতে ভাৰতৰ নিৰন্তৰ সম্পৰ্ক ভৱিষ্যতে এক্ট ইষ্ট পলিচীৰ বাবে আৰু আঞ্চলিক শক্তি অংশীদাৰ হিচাপে ভাৰত-প্ৰশান্ত মহাসাগৰত ইয়াৰ নিৰন্তৰ স্বাৰ্থ সুৰক্ষিত কৰাৰ বাবে অপৰিহাৰ্য । বিশ্বব্যাপী শক্তি আৰু গোলকীয় দক্ষিণৰ মুখ্য অংশীদাৰ হোৱাৰ উপৰিও, ভাৰত-প্ৰশান্ত মহাসাগৰত এক বৃহত্তৰ উপস্থিতি নিশ্চিত কৰিবলৈ অধিক শক্তিশালী এক্ট ইষ্ট পলিচীৰ প্ৰয়োজন ।
লগতে পঢ়ক :চীনক প্ৰতিহত কৰিবলৈ ভাৰত আৰু জাপানৰ বন্ধুত্বপূৰ্ণ সম্পৰ্ক - India and Japan join hands
