বিশেষ প্ৰতিবেদন, 11 এপ্ৰিল : আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ ৰাষ্ট্ৰপতি জো বাইডেনে শেহতীয়াকৈ পাক প্ৰধানমন্ত্ৰী শ্বেহবাজ শ্বৰীফলৈ এটা যোগাযোগ প্ৰেৰণ কৰি উল্লেখ কৰিছিল যে ৱাশ্বিংটনে তেওঁলোকৰ সৈতে 'আমাৰ সময়ৰ আটাইতকৈ গুৰুত্বপূৰ্ণ গোলকীয় আৰু আঞ্চলিক প্ৰত্যাহ্বানৰ মোকাবিলা কৰিবলৈ' থিয় হৈ থাকিব । ২০১৯ চনৰ জুলাইত হোৱাইট হাউচত ইমৰান খানে ড'নাল্ড ট্ৰাম্পক লগ পোৱাৰ পিছত দুয়োখন ৰাষ্ট্ৰৰ শীৰ্ষ নেতৃত্বৰ মাজত কোনো সম্পৰ্ক নাছিল ।
আমোদজনকভাৱে, বাইডেনে প্ৰধানমন্ত্ৰী পদত অধিষ্ঠিত হোৱাৰ বাবে শ্বেহবাজক অভিনন্দন জনায় । অৱশ্যে পাক ভূমিত সন্ত্ৰাসবাদী আক্ৰমণৰ প্ৰতি সহানুভূতি বা অৰ্থনৈতিক সমৰ্থনৰ বিষয়ে কোনো উল্লেখ কৰা নাছিল । পাকিস্তানত জলবায়ু পৰিৱৰ্তন, মানৱ অধিকাৰ, শিক্ষা আৰু স্বাস্থ্যৰ ক্ষেত্ৰত সহযোগিতাৰ কথা উল্লেখ কৰা হৈছে । ইছলামাবাদে বৰ্তমান আইএমএফৰ পৰা অতিৰিক্ত ঋণৰ বাবে আলোচনা কৰি আছে । যাৰ বাবে ইয়াক আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ সমৰ্থনৰ প্ৰয়োজন ।
বাইডেনৰ সৈতে যোগাযোগৰ পিছত আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ বিদেশ সচিব এন্থনি ব্লিংকেন আৰু পাক বৈদেশিক মন্ত্ৰী ইশ্বাক দাৰৰ মাজত টেলিফোনযোগে হোৱা বাৰ্তালাপ হৈছিল ।
চৰকাৰী বিবৃতিত উল্লেখ কৰা হৈছে যে দুয়োপক্ষই ''পাৰস্পৰিক স্বাৰ্থৰ সকলো ক্ষেত্ৰতে দ্বিপাক্ষিক সহযোগিতা শক্তিশালী কৰাৰ বাবে তেওঁলোকৰ সমৰ্পণৰ কথা দোহাৰে । ইয়াত লগতে কোৱা হৈছে, 'গাজাৰ পৰিস্থিতি, লোহিত সাগৰ আৰু আফগানিস্তানৰ উন্নয়নৰ দৰে আঞ্চলিক গুৰুত্বপূৰ্ণ বিষয়বোৰো আলোচনা কৰা হৈছিল ।''
এই আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰ-পাক বাৰ্তালাপৰ মূল্যাংকন কৰা হৈছিল, পাক কৌশলগত চক্ৰত, নিয়মীয়াৰ পৰা সম্পৰ্কৰ এক সফলতালৈ । কিছুমানে ইয়াক পাকৰ প্ৰতি আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ নীতিৰ পৰিৱৰ্তন বুলি ধাৰণা কৰে ।
৮ ফেব্ৰুৱাৰীৰ পাক নিৰ্বাচনৰ পিচত, আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ কংগ্ৰেছৰ ৩০ জন সদস্যই ৰাষ্ট্ৰপতি বিডেন আৰু এণ্টনি ব্লিংকেনলৈ পত্ৰ লিখি নিৰ্বাচনত বিসংগতিৰ দাবী কৰি পাকিস্তানৰ নতুন চৰকাৰক স্বীকৃতি নিদিবলৈ কয় । সম্ভৱতঃ এইটোৱেই বাইডেনক শ্বাহবাজক তেওঁৰ নিযুক্তিৰ বাবে অভিনন্দন জনোৱাৰ পৰা বিৰত থাকিবলৈ প্ৰেৰিত কৰিছিল ।
পাকিস্তানে ইয়াৰ ফালৰ পৰা বেইজিং আৰু ৱাশ্বিংটনৰ মাজত ইয়াৰ সম্পৰ্ক সন্তুলিত কৰিবলৈ কাম কৰিছে । আফগানিস্তানৰ পৰা আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ খৰখেদাকৈ প্ৰত্যাহাৰৰ পিছত সম্পৰ্ক তিক্ত হৈ পৰিছিল । ই অৱশেষত তালিবানক সমৰ্থন কৰাৰ বাবে পাকিস্তানক দোষাৰোপ কৰিছিল ।
ইউক্ৰেইন যুদ্ধৰ লগে লগে ইমৰানৰ মস্কো ভ্ৰমণৰ পিছত ই অধিক বেয়া হৈ পৰিছিল । ইমৰানে তেওঁৰ কুখ্যাত 'চাইফাৰ' দাবীৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰক বহিষ্কাৰকৰাৰ আঁৰত থকাৰ অভিযোগ তুলিছিল ।
ইমৰানে ৰাজহুৱাভাৱে দক্ষিণ আৰু মধ্য এছিয়াৰ বিষয়ৰ আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ সহকাৰী সচিব ড'নাল্ড লুৰ বিৰুদ্ধে ৱাশ্বিংটনত পাক ৰাষ্ট্ৰদূতৰ সৈতে তেওঁৰ অপসাৰণৰ বিষয়ে আলোচনা কৰাৰ অভিযোগ উত্থাপন কৰে, যিয়ে ইয়াৰ পৰিৱৰ্তে ইছলামাবাদলৈ এই বিষয়ত এটা চাইফাৰ প্ৰেৰণ কৰে । একাধিক গোচৰত দোষী সাব্যস্ত হোৱাৰ পিছত ইমৰান কাৰাগাৰত আছে ।
যদিও পাকিস্তানে ৰুচো-ইউক্ৰেইন সংঘৰ্ষত নিৰপেক্ষতা বজাই ৰাখিছিল, ই দুটা আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ ব্যক্তিগত কোম্পানীৰ জৰিয়তে ইউক্ৰেইনক অনানুষ্ঠানিকভাৱে গোলাবাৰুদ যোগান ধৰিছিল, যাৰ ফলত 364 নিযুত আমেৰিকান ডলাৰ উপাৰ্জন হৈছিল । এইবোৰ ব্ৰিটিছ সামৰিক কাৰ্গো বিমানৰ দ্বাৰা পাকিস্তানৰ নুৰ খান বায়ু সেনা ঘাটিৰ পৰা বিমানেৰে উঠাই লোৱা হৈছিল ।
ইয়াৰ ফলত সম্পৰ্কৰ ওপৰত আস্থা পুনৰুদ্ধাৰ হয় আৰু ইয়াৰ ফলস্বৰূপে পাক সেনা প্ৰধান জেনেৰেল অসীম মুনিৰে যোৱা বছৰ ডিচেম্বৰত আমেৰিকা ভ্ৰমণ কৰে, য'ত তেওঁ আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ বিদেশ আৰু প্ৰতিৰক্ষা সচিবসকলক সাক্ষাৎ কৰে ।
এয়া সম্ভৱ যে মুনিৰৰ এই ভ্ৰমণ পৰৱৰ্তী সময়ত পাকত অনুসৰণ কৰা, নিৰ্বাচনবিলম্বিত কৰা আৰু নিৰ্বাচনৰ কেইদিনমান আগতে ইমৰান খানক কাৰাবাস দিয়াৰ পূৰ্বসূৰী আছিল । যিহেতু এইটো আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ দ্বাৰা অনুমোদিত হৈছিল, তেওঁলোকৰ দ্বাৰা কোনো সমালোচনা কৰা হোৱা নাছিল । আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ মুখপাত্ৰজনে উল্লেখ কৰিছিল, 'অৱশেষত পাকিস্তানৰ জনসাধাৰণে তেওঁলোকৰ ৰাজনৈতিক ভৱিষ্যত নিৰ্ণয় কৰাটো উচিত ।'
ইয়াক কেজৰিৱালৰ গ্ৰেপ্তাৰ সন্দৰ্ভত কৰা মন্তব্যৰ সৈতে তুলনা কৰক । আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ বিদেশ বিভাগৰ মুখপাত্ৰ মেথিউ মিলাৰৰ সৈতে এখন সংবাদমেলত এজন পাক সাংবাদিকে দৃষ্টিভংগীৰ এই পাৰ্থক্যটোও আলোকপাত কৰিছিল ।
আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ বাবে, পাকত বৰ্ধিত চীনা প্ৰভাৱ অবাঞ্ছিত আৰু লগতে চিপিইচি আৰু গোৱাদৰ বন্দৰ সম্পূৰ্ণ হোৱা । এটা কাৰ্যকৰী গোৱাদৰ চীনা নৌ সেনা ঘাটি হ'ব পাৰে কিয়নো বন্দৰটো চীনক চল্লিশ বছৰৰ লীজত দিয়া হৈছে ।
ইয়াৰ ফলত বেইজিঙে আৰৱ সাগৰ আৰু ওমান উপসাগৰত আধিপত্য বিস্তাৰ কৰিব পাৰিব, যাৰ ফলত আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰ আৰু ভাৰতৰ নিৰাপত্তা ৰক্ষাৰ চিন্তা বৃদ্ধি পাব । আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰই বিআৰআই (বেল্ট ৰোড ইনিশিয়েটিভ) আফগানিস্তানলৈ সম্প্ৰসাৰিত হোৱাটো নিবিচাৰে ।
তদুপৰি, আমেৰিকাই বিচাৰে যে পাকিস্তানে ইৰাণ বিৰোধী চুন্নী সন্ত্ৰাসবাদী গোট জৈশ আল-আদলক সমৰ্থন আগবঢ়োৱা অব্যাহত ৰাখে। চাবাহাৰ বন্দৰত এই গোটটোৱে কৰা আক্ৰমণ, ইৰাণে দামাস্কাছত ইয়াৰ দূতাবাসচৌহদত আক্ৰমণৰ বাবে ইজৰাইলৰ ওপৰত প্ৰতিশোধ লোৱাৰ ভাবুকি দিয়াৰ এদিন পিছত, সম্ভৱতঃ আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ নিৰ্দেশত পাকৰ দ্বাৰা প্ৰেৰিত হ'লহেঁতেন । ব্লিংকেনৰ পৰা আহ্বানটো এই ধৰ্মঘটৰ লগে লগে হৈছিল ।
ইনপুটে ইংগিত দিয়ে যে শেহতীয়া দিনবোৰত জৈশ আল-আদলৰ আক্ৰমণ ইৰাণত বিয়পি পৰিছে । ইয়াৰ পূৰ্বে ইৰাণৰ দ্বাৰা পাক ভূমিত সীমান্তপাৰ মিছাইল আক্ৰমণ ইছলামাবাদৰ আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ দাবী পালন কৰা আৰু ইৰাণ বিৰোধী সন্ত্ৰাসবাদী গোটসমূহক সমৰ্থন কৰাত হতাশাৰ লক্ষণ আছিল ।
আফগানিস্তান এতিয়া পাকিস্তানৰ বাহিৰে আন কোনো ৰাষ্ট্ৰৰ বাবে ভাবুকি নহয় । ৰাৱালপিণ্ডিৰ দ্বাৰা সীমান্তৰ সিপাৰে হোৱা আক্ৰমণে ইয়াৰ ভিতৰত অস্থিৰতা বৃদ্ধি কৰিব পাৰে যাৰ ফলত অবাঞ্ছিত সন্ত্ৰাসবাদী গোটবোৰে পুনৰ ভৰি ৰাখিব পাৰে । সেয়েহে, আমেৰিকাই জোৰ দি আছে যে পাকে নিজৰ মাটিত টিটিপি (তেহরিক-ই-তালিবান পাকিস্তান) আৰু বেলুচ স্বাধীনতা সংগ্ৰামীসকলৰ বিৰুদ্ধে প্ৰতিশোধ লোৱাত বাধা দিব ।
আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ দুজন পৃথক মুখপাত্ৰই আফগানিস্তানৰ ওপৰত পাক বিমান আক্ৰমণৰ পিছত উল্লেখ কৰিছিল, "আমি পাকিস্তানক সংযম অৱলম্বন কৰিবলৈ আৰু তেওঁলোকৰ সন্ত্ৰাসবাদ বিৰোধী প্ৰচেষ্টাত সাধাৰণ লোকৰ ক্ষতি নোহোৱাটো নিশ্চিত কৰিবলৈ আহ্বান জনাইছো ।"
পাকিস্তানৰ গভীৰ ৰাজ্যখনে আনুষ্ঠানিকভাৱে আইএছকেপি (ইছলামিক ষ্টেট খোৰাচান প্ৰদেশ)ক সমৰ্থন কৰি আছে বুলি জনা যায়, যিটো ই তাজিকিস্তানৰ সৈতে মিলি আফগান চৰকাৰৰ বিৰুদ্ধে নিয়োগ কৰে, যি ৰাষ্ট্ৰীয় প্ৰতিৰোধ মৰ্চাক সমৰ্থন কৰে আৰু কাবুল শাসনৰ বিৰুদ্ধে যুঁজ দিয়ে ।
এইটো কাবুলে টিটিপিক সমৰ্থন কৰাৰ প্ৰতিশোধ স্বৰূপ । আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰ ইয়াৰ বিষয়ে অৱগত । মস্কোত শেহতীয়া আক্ৰমণটো আইএছকেপিৰ দ্বাৰা দাবী কৰা হৈছিল আৰু গ্ৰেপ্তাৰ কৰা সকল মূলতঃ তাজিকিস্তানৰ আছিল ।
ৰাছিয়াই এতিয়ালৈকে ইউক্ৰেইনত চলি থকা যুদ্ধৰ বাবে ঘৰুৱা সমৰ্থন লাভ কৰিব বিচৰা কিয়েভৰ ওপৰত অভিযোগ উত্থাপন কৰি আহিছে, যদিও পাকিস্তানে ইয়াৰ মাটিত আইএছকেপি ঘাটি প্ৰদান কৰাৰ বিষয়ে অৱগত ।
আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰই আক্ৰমণসংঘটিত হোৱাৰ দুদিন আগতে জানিছিল যে ইয়াৰ প্ৰয়োজনীয় ইনপুট আছে । এইটো সম্ভৱতঃ পাকিস্তানৰ পৰা প্ৰবাহিত হ'ব পাৰে ।
পাকিস্তানৰ বাবে, আইএমএফৰ পৰা ঋণ লোৱাটো অত্যাৱশ্যকীয় যাতে ই ডিফল্ট পৰিহাৰ কৰে । ইয়াৰ বাবে ইয়াক ৱাশ্বিংটনৰ সমৰ্থনৰ প্ৰয়োজন আৰু ইয়াৰ বিডিং কৰিব লাগিব । ঋণৰ চৰ্তাৱলীয়ে দৃঢ়ভাৱে উল্লেখ কৰিব যে এই পুঁজিবোৰ চীনা ঋণ পৰিশোধ কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰিব নোৱাৰি, পাকক বিদ্যমান ঋণৰ পুনৰ্গঠনৰ বাবে বেইজিংক অনুৰোধ কৰিবলৈ হেঁচা দিয়ে ।
ভাৰতেও ঋণৰ চৰ্তাৱলীক অনুমোদন জনোৱাৰ বাবে কাম কৰি আছে যে সেইবোৰ প্ৰতিৰক্ষাৰ বাবে ব্যয় কৰিব নালাগে কিন্তু উন্নয়নৰ বাবে ব্যয় কৰিব লাগে ।
পাকিস্তানে ইয়াৰ এফ 16 ফ্লীটৰ বাবে উন্নীতকৰণ, অতিৰিক্ত আৰু গোলাবাৰুদ বিচাৰিব, যিটো ই কেৱল আমেৰিকাৰ পৰাহে ক্ৰয় কৰিব পাৰে । ইয়াৰ বাবে, ইয়াক ইয়াৰ ফালে ৱাশ্বিংটনৰ প্ৰয়োজন। ভাৰতে পাকৰ দ্বিধা আৰু ইয়াৰ ওপৰত আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ প্ৰভাৱৰ বিষয়ে ভালদৰে অৱগত ।
ই এইটোও জানে যে ৱাশ্বিংটনে পাকৰ সন্ত্ৰাসবাদীৰ কাৰ্যকলাপ নিয়ন্ত্ৰণ কৰিব পাৰে । সেয়েহে নতুন দিল্লীয়ে ৱাশ্বিংটনক ইয়াৰ পক্ষত কাম কৰিবলৈ হেঁচা দিয়াৰ দিশত কাম কৰিব ।
চীনৰ সৈতে পাকিস্তানৰ ঘনিষ্ঠতা থকা স্বত্বেও, দেশখনত আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ প্ৰভাৱ স্পষ্ট । চিপিইচিত জড়িত কৰ্মচাৰীৰ সুৰক্ষাৰ বাবে ইয়াৰ নিৰাপত্তা কৰ্মীসকলক পাকিস্তানত ৰখাৰ চীনা দাবী ইছলামাবাদৰ দ্বাৰা নাকচ কৰা হ'ব যদিহে আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰ সন্মত নহয় । ইছলামাবাদে ভাৰসাম্যৰ খেলখন খেলিবলৈ চেষ্টা অব্যাহত ৰাখিব কিন্তু সেইটো সহজ নহ'ব ।
