নিউজ ডেস্ক, ৩ মে': প্ৰতি বছৰে ৩ মে’ত কৰা হয় আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় নাহৰফুটুকী দিৱস পালন । এই প্ৰজাতিটোৰ গুৰুত্বৰ প্ৰতি সজাগতা বৃদ্ধিৰ এক চলিত প্ৰয়াসেৰে এই দিৱস উদযাপন কৰা হয় আৰু নাহৰফুটুকীৰ মৰ্যাদাৰ লগতে বিশ্বব্যাপী নাহৰফুটুকীৰ প্ৰতি থকা ভাবুকিৰ প্ৰতিও বিশ্বজনীন সজাগতা বৃদ্ধিৰ প্ৰয়াস কৰা হয় । বিশ্বজুৰি জনসংখ্যাৰ ক্ষেত্ৰত সংকটৰ সন্মুখীন হৈছে নাহৰফুটুকী ।
নাহৰফুটুকী হৈছে জংঘলত লুকাই থকা নিশাচৰ প্ৰাণী । যাৰ আকাৰ আৰু ৰং নিৰ্ভৰ কৰে বাসস্থানৰ ওপৰত । ইহঁতে ওপৰলৈ বগাই যাব পাৰে আৰু গছত লুকাই থাকে । য’ত ইহঁতে আন জন্তুৰ পৰা নিজৰ চিকাৰ লুকুৱাই ৰাখে । মেকুৰীৰ এক অন্যতম প্ৰকাৰ নাহৰফুটুকীয়ে এছিয়া, উপ-চাহাৰা আফ্ৰিকা, দক্ষিণ ৰাছিয়া আৰু ভাৰতীয় উপমহাদেশত বাস কৰে ।
বাসস্থানৰ অভাৱ, চিকাৰৰ অভাৱ, মানুহৰ সৈতে সংঘাত, ট্ৰফী হান্টিং, ছাল আৰু শৰীৰৰ অংশৰ বাবে চোৰাং চিকাৰৰ বাবে ইহঁতৰ জনসংখ্যা দ্ৰুতগতিত হ্ৰাস পোৱাৰ বাবে আই ইউ চি এন তালিকাত ইহঁতৰ নাম বিপন্ন প্ৰাণীৰ ওচৰ চাপিছে ।
নাহৰফুটুকীৰ উপপ্ৰজাতি
- আফ্ৰিকান নাহৰফুটুকী (Panthera pardus pardus)
- ভাৰতীয় নাহৰফুটুকী (Panthera pardus fusca)
- জাভান নাহৰফুটুকী (Panthera pardus melas)
- আৰবীয় নাহৰফুটুকী (Panthera pardus nimr)
- আমুৰ নাহৰফুটুকী (Panthera pardus orientalis)
- শ্ৰীলংকান নাহৰফুটুকী (Panthera pardus kotiya)
- ইণ্ডোচাইনিজ নাহৰফুটুকী (Panthera pardus delacuri)
- আনাতোলিয়ান নাহৰফুটুকী (Panthera pardus tulliana)
আটাইতকৈ বিলুপ্তপ্ৰায় নাহৰফুটুকীৰ উপপ্ৰজাতিটো হ’ল আমুৰ নাহৰফুটুকী, যিটো ৰাছিয়াৰ সুদূৰ পূব আৰু চীনৰ কিছু অংশত পোৱা যায় । যোৱা কেইটামান দশকত আমুৰ নাহৰফুটুকীৰ জনসংখ্যা যথেষ্ট হ্ৰাস পাইছে, কাৰণ বাসস্থানৰ অভাৱ, চোৰাং চিকাৰ, মানুহ-বন্যপ্ৰাণীৰ সংঘাত ।
শেহতীয়া হিচাপ অনুসৰি ১০০ টাতকৈও কম আমুৰ নাহৰফুটুকী বাঘ বাকী আছে, যাৰ ফলত ইহঁত বিশ্বৰ ভিতৰতে আটাইতকৈ জটিল বিপন্ন ডাঙৰ মেকুৰীৰ ভিতৰত অন্যতম ।
নাহৰফুটুকীৰ তথ্য
- বেছিভাগ নাহৰফুটুকীৰ ৰং পাতল আৰু ইয়াৰ নোমত ক’লা দাগ থাকে । এই দাগবোৰক ‘ৰোজেট’ বুলি কোৱা হয় কাৰণ ইয়াৰ আকৃতি গোলাপৰ দৰে । ক’লা নাহৰফুটুকীও আছে, যাৰ নোম ঘন ক’লা হোৱাৰ বাবে দাগবোৰ দেখাটো কঠিন ।
- বিশ্বৰ বিভিন্ন ঠাইত নাহৰফুটুকীৰ পোৱালি পোৱা যায় – ই উপ-চাহাৰা আফ্ৰিকা, উত্তৰ-পূব আফ্ৰিকা, মধ্য এছিয়া, ভাৰত আৰু চীনত বাস কৰে ।
- নাহৰফুটুকীয়ে ঘণ্টাত ৫৮ কিলোমিটাৰ বেগত দৌৰিব পাৰে । বতাহৰ মাজেৰে ৬ মিটাৰ আগলৈ জাঁপ মাৰিব পাৰে ।
- নাহৰফুটুকীবোৰ নিপুণ আৰোহী, আৰু দিনত গছৰ ডালত জিৰণি ল’বলৈ ভাল পায় । ইহঁতে প্ৰায়ে নিজৰ চিকাৰক গছৰ ওপৰলৈ লৈ যায় যাতে হায়েনাৰ দৰে জন্তুৱে ইহঁতৰ খাদ্য চুৰি নকৰে ।
- নিশাচৰ প্ৰাণী, নাহৰফুটুকীয়ে ৰাতি খাদ্যৰ সন্ধানত ওলাই আহিলে সক্ৰিয় হৈ থাকে ।
- বেছিভাগেই দিনটো জিৰণি লৈ, গছত ডালত বা গুহাত লুকাই থাকে
- খাদ্যৰ বাবে চিকাৰ কৰাৰ কথা আহিলে এই ডাঙৰ মেকুৰীবোৰে নিজৰ বস্তুবোৰ জানে । যেতিয়া নাহৰফুটুকী এটাই সম্ভাৱ্য খাদ্য দেখা পায়, তেতিয়া ই ভৰি দুখন বেঁকা কৰি আৰু মূৰটো তললৈ নমাই ওচৰলৈ আহে, চিকাৰে যাতে দেখা নাযায় । তাৰ পিছত ই নিজৰ চিকাৰক সাৱধানে আৰু নিৰৱে খেদি ফুৰে, যেতিয়ালৈকে ই পাঁচৰ পৰা দহ মিটাৰ দূৰত্বৰ ভিতৰত নাথাকে । তাৰ পিছত ইয়াৰ ওপৰত জাঁপ মাৰে । নাহৰফুটুকীয়ে আগলৈ জপিয়াই চিকাৰৰ ডিঙিত কামোৰ মাৰি নিজৰ আয়ত্বলৈ আনে ।
- মাইকী নাহৰফুটুকীয়ে বছৰৰ যিকোনো সময়তে জন্ম দিয়ে । যেতিয়া সন্তান জন্ম দিয়ে তেতিয়া সাধাৰণতে দুটা বা তিনিটা পোৱালি জন্ম দিয়ে । মাতৃয়ে প্ৰায় দুবছৰ বয়সলৈকে পোৱালিবোৰৰ লগত থাকে, যেতিয়ালৈ সিহঁতে চিকাৰ কৰি নিজৰ যত্ন ল’ব পৰাকৈ ডাঙৰ নহয় ।
- নাহৰফুটুকীবোৰে ইটোৱে সিটোৰ লগত সুকীয়া সংকেতৰ জৰিয়তে যোগাযোগ কৰে । উদাহৰণস্বৰূপে, যেতিয়া কোনো মতা নাহৰফুটুকীয়ে আন এটা নাহৰফুটুকীক নিজৰ উপস্থিতিৰ বিষয়ে অৱগত কৰিব বিচাৰে, তেতিয়া সি গোঁজৰে, ৰাস্পি কাহ এটা মাৰে ।
- খং উঠিলেও ইহঁতে গোঁজৰে উঠে আৰু ঘৰচীয়া মেকুৰীৰ দৰে সুখী আৰু শিথিল হ’লে গুণগুণাই উঠে ।
- নাহৰফুটুকীৰ জনসংখ্যা মূল্যায়নৰ পঞ্চম চক্ৰই (২০২২) ভাৰতৰ ২০খন ৰাজ্য সামৰি লৈছিল, ৬,৪১,৪৪৯ কিলোমিটাৰ দৈৰ্ঘ্যৰ ভৰিৰ জৰীপ কৰি মাংসভোজী জন্তুটোৰ চিন আৰু চিকাৰৰ অনুমান কৰিছিল ।
ভাৰতত নাহৰফুটুকীৰ মৃত্যুৰ প্ৰধান কাৰণ
WPSIৰ তথ্য অনুসৰি দেশত নাহৰফুটুকীৰ মৃত্যুৰ সংখ্যাও দ্ৰুতগতিত বৃদ্ধি পাইছে । ২০২৩ চনৰ ১ জানুৱাৰীৰ পৰা ২৪ ডিচেম্বৰলৈকে কমেও ৫৪৪ টা নাহৰফুটুকীৰ মৃত্যু হোৱাৰ বাতৰি পোৱা গৈছে । ৫৪৪টা নাহৰফুটুকীৰ ভিতৰত ১৫২টা নাহৰফুটুকী চোৰাং চিকাৰীয়ে হত্যা কৰে । দেশত নাহৰফুটুকীৰ মৃত্যুৰ কিছুমান প্ৰধান কাৰণ হ’ল চোৰাং চিকাৰ, দুৰ্ঘটনা, গাঁৱৰ মানুহৰ আক্ৰমণ ।
প্ৰতিৰোধমূলক ব্যৱস্থা
- চোৰাং চিকাৰৰ বাবে কঠোৰ শাস্তি
- দোষী সাব্যস্ত হোৱাৰ হাৰ উন্নত কৰা
- ৰৈখিক আন্তঃগাঁথনি অতিক্ৰম কৰা
- গাঁও স্থানান্তৰ আৰু উপযুক্ত ক্ষতিপূৰণ প্ৰদান
- নাহৰফুটুকীৰ নিৰীক্ষণ আৰু লাইভ ট্ৰেকিং
- নাহৰফুটুকীৰ জনসংখ্যাৰ পুনৰ বিতৰণ
- ইক’ টুৰিজিমৰ দ্বাৰা স্থানীয় লোকসকলক সৱলীকৰণ কৰা
- নিৰ্দিষ্ট নাহৰফুটুকী সংৰক্ষণ নীতি স্থাপন কৰা
