বিশেষ প্ৰতিবেদন, ১৮ ছেপ্টেম্বৰ : প্ৰতিবছৰে ১৮ ছেপ্টেম্বৰত আন্তৰ্জাতিক সমবেতন দিৱস উদযাপন কৰা হয় । 'The Equal Pay International Coalition'-এ ২০১৯ চনত বেতনৰ বৈষম্য দূৰ কৰিবলৈ এই প্ৰচেষ্টা আৰম্ভ কৰিছিল ।
এই দিনটোত মহিলা আৰু অন্যান্য সংখ্যালঘুসকলৰ ওপৰত দৰমহাৰ ব্যৱধানৰ প্ৰভাৱৰ ওপৰত আলোকপাত কৰা হৈছে । লিংগভিত্তিক দৰমহাৰ ব্যৱধান সমাধানৰ বাবে বিভিন্ন সংগঠনে বহুতো প্ৰচেষ্টা গ্ৰহণ কৰা সত্ত্বেও এতিয়াও বহুতো আমেৰিকান আছে, যিয়ে এই বৈষম্য দূৰ কৰাৰ পক্ষপাতী নহয় । ইয়াৰ বাবে ব্যক্তিসকলে নিজকে আৰু তেওঁলোকৰ ওচৰৰ লোকসকলক শিক্ষিত কৰিব লাগিব । যদি বৃহৎসংখ্যক ব্যক্তিয়ে এই বিষয়টোক চিনাক্ত কৰাত ব্যৰ্থ হয়, তেন্তে এনেধৰণৰ এটা সমস্যা ঠিক কৰাটো আৰু কঠিন হ'ব ।
লিংগভিত্তিক দৰমহাৰ ব্যৱধানৰ আঁৰৰ কাৰণসমূহ
- নিয়োগ আৰু দৰমহা নিৰ্ধাৰণৰ প্ৰক্ৰিয়াত বৈষম্য আৰু পক্ষপাতিত্ব, সেয়া ইচ্ছাকৃত হওক বা অনিচ্ছাকৃতয়েই হওক ।
- মহিলা আৰু পুৰুষে বিভিন্ন উদ্যোগ আৰু তাত বিভিন্ন ভূমিকাত কাম কৰে । কিন্তু উদ্যোগ আৰু চাকৰিবোৰত মুখ্যত মহিলাসকলে কম দৰমহা লাভ কৰে ।
- যত্ন আৰু অন্যান্য দায়বদ্ধতা পূৰণ কৰাৰ বাবে কৰ্মস্থানত নমনীয়তাৰ অভাৱ, বিশেষকৈ উচ্চ পদবীৰ ক্ষেত্ৰত ।
- পুৰুষতকৈ অধিক হাৰত মহিলাসকলে অংশকালীন সময়ৰ বাবে কাম কৰি আছে ।
- মহিলাৰ কেৰিয়াৰৰ প্ৰগতি আৰু যত্নলব্ধ কৰ্তব্যৰ বাবে কামৰ পৰা অধিক সময় অতিবাহিত কৰাৰ দ্বাৰা প্ৰভাৱিত হোৱাৰ সুযোগ ।
- অবৈতনিক যত্ন আৰু ঘৰুৱা দায়িত্বৰ ডাঙৰ বোজা মহিলাসকলে বহন কৰে ।
- সুৰক্ষিত আৰু নিৰ্ভৰযোগ্য পৰিবহণৰ অভাৱ, যিয়ে তেওঁলোকৰ চাকৰিৰ স্থানত উপনীত হোৱাৰ ক্ষমতা সীমিত কৰিব পাৰে ।
- অনিয়মীয়া সময়ত কাম কৰিবলৈ অক্ষম, যেনে অতিৰিক্ত সময় বা নিশাৰ ভাগত ।
2024 চনত লিংগ বৈষম্য
মহিলাসকল যিহেতু বিশ্ব জনসংখ্যাৰ আধা আৰু সেয়েহে ইয়াৰ সম্ভাৱনাও আধা । ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ মতে, লিংগ সমতা কেৱল এক মৌলিক মানৱ অধিকাৰেই নহয়, শান্তিপূৰ্ণ সমাজ গঢ়ি তোলা, মানৱ সম্ভাৱনা সৰ্বাধিক কৰা আৰু বহনক্ষম বিকাশ ৰক্ষা কৰাৰ বাবেও গুৰুত্বপূৰ্ণ ।
বিশ্ব অৰ্থনৈতিক মঞ্চৰ লিংগ ব্যৱধান সূচক প্ৰতিবেদন, 2024 অনুসৰি, লিংগৰ ব্যৱধান 68.5 শতাংশলৈ হ্ৰাস পাইছে । ই পূৰ্বৰ বছৰৰ তুলনাত সামান্য 0.1 শতাংশ পইণ্টৰ প্ৰগতি দেখুৱাইছে । বিশ্বজনীন স্বাস্থ্য আৰু জীয়াই থকাৰ ক্ষেত্ৰত লিংগৰ ব্যৱধান ৯৬ শতাংশ হ্ৰাস পাইছে । শৈক্ষিক সাফল্যৰ বৈষম্য ৯৪.৯ শতাংশ হ্ৰাস, অৰ্থনৈতিক অন্তৰ্ভুক্তিৰ ব্যৱধান ৬০.৫ শতাংশ হ্ৰাস আৰু ৰাজনৈতিক সবলীকৰণৰ ব্যৱধান ২২.৫ শতাংশ হ্ৰাস পাইছে ।
তথাপিও সম্পূৰ্ণ লিংগ সমতাত উপনীত হোৱাৰ বাবে এতিয়াও যথেষ্ট প্ৰচেষ্টাৰ প্ৰয়োজন আছে । প্ৰতিবেদনখনে সূচায় যে মহিলা আৰু পুৰুষৰ মাজত সম্পূৰ্ণ সমতা লাভ কৰিবলৈ 131 বছৰ লাগিব । ই হৈছে পাঁচটা প্ৰজন্মৰ সমান । লগতে 2030 বহনক্ষম উন্নয়ন লক্ষ্যতকৈও (এছ ডি জি) অধিক বাহিৰত ই 2158 বৰ্ষলৈ সম্প্ৰসাৰিত ।
যদিও কোনো ৰাষ্ট্ৰই সম্পূৰ্ণ লিংগ সমতাত উপনীত হোৱা নাই, আইলেণ্ডে শীৰ্ষ অৰ্থনীতি হিচাপে মূৰ দাঙি থিয় হৈ আছে । দেশখনৰ লিংগ বৈষম্য 93.5% বন্ধ কৰিবলৈ সক্ষম হৈছে আৰু পোন্ধৰ বছৰতকৈও অধিক সময় ধৰি বিশ্ব ৰেংকিঙত শীৰ্ষ স্থানত আছে ।
ভাৰতৰ স্থিতি
ভাৰতত মহিলাৰ অৰ্থনৈতিক অংশগ্ৰহণ আৰু সুযোগবোৰ কিছু উন্নত হৈছে । ৰাজনৈতিক সবলীকৰণত ভাৰতৰ প্ৰদৰ্শন অন্যান্য সূচকৰ তুলনাত 65 সংখ্যক স্থানলৈ তুলনামূলকভাৱে উন্নত হৈছে । তথাপিও দক্ষিণ এছিয়াৰ সামগ্ৰিক পৰিস্থিতি উদ্বেগজনক । আনহাতে, ভাৰতে 2024 চনত ইয়াৰ লিংগ ব্যৱধানৰ মাত্ৰ 64.1% সমাপ্ত কৰি 2023 চনৰ 127 সংখ্যক স্থানতকৈ অলপ তলত 129 সংখ্যক স্থানত আছে । ভাৰতৰ ওপৰত কেৱল মালদ্বীপ আৰু পাকিস্তানতহে আছে ।
- বিশ্ব অৰ্থনৈতিক মঞ্চৰ প্ৰতিবেদন অনুসৰি, ভাৰতীয় মহিলাসকলে পুৰুষৰ দ্বাৰা উপাৰ্জন কৰা প্ৰতি 100 টকাৰ বিপৰীতে মাত্ৰ 40 টকাহে উপাৰ্জন কৰে, যিটোৱে এক গুৰুত্বপূৰ্ণ লিংগভিত্তিক দৰমহাৰ ব্যৱধান প্ৰতিফলিত কৰে ।
- লিংগভিত্তিক দৰমহাৰ ব্যৱধান দূৰ কৰিবলৈ আমি সংস্কৃতিৰ পৰিৱৰ্তন কৰিব লাগিব, যাতে ইয়াৰ দ্বাৰা মহিলাসকলক কৰ্মশক্তিত সম্পূৰ্ণ আৰু সমানে অংশগ্ৰহণ কৰাত থকা বাধা আঁতৰ কৰে ।
