নিউজ ডেস্ক, 2 জুলাই: প্ৰায় 20 বছৰৰ পূৰ্বে ইৰাণৰ মুৰব্বী নেতা আয়াতুল্লাহ ওলী খামেনেই শুকুৰবৰীয়া নামাজৰ সময়ত বিশাল জনসমাগমৰ সমুখত থিয় দি আমেৰিকাক ইয়াৰ মোহভংগ ভোটাৰৰ বাবে ধিক্কাৰ দিছিল ৷
‘‘এখন দেশৰ বাবে 35 ৰ পৰা 40 শতাংশ ভোটদান হোৱাটো পৰিতাপৰ বিষয় ৷ কিছুমান ৰাষ্ট্ৰপতি নিৰ্বাচন অনুষ্ঠিত হোৱা ৰাষ্ট্ৰত এনে দেখা যায় ৷ ইয়াৰ কাৰণ হৈছে সেই দেশৰ লোকসকলে ইয়াৰ ৰাজনৈতিক প্ৰক্ৰিয়াৰ ওপৰত বিশ্বাস হেৰুৱাই পেলায়, ইয়াক তেওঁলোকে গুৰুত্ব নিদিয়ে বা তেওঁলোকৰ কোনো আশাও নাথাকে ৷’’ 2001 চনত খামেনেই কৈছিল ৷
ইৰাণে এতিয়া আয়াতুল্লাহে বৰ্ণনা দিয়াৰ দৰে পৰিস্থিতিৰ সন্মুখীন হৈছে ৷ শুকুৰবাৰে ইৰাণত অনুষ্ঠিত হ’ব ৰাষ্ট্ৰপতি নিৰ্বাচন, 1979 ৰ ইছলামিক বিপ্লৱৰ পিচত দ্বিতীয়বাৰলৈ ইৰাণত ৰাষ্ট্ৰপতি নিৰ্বাচন অনুষ্ঠিত হ’ব ৷ যোৱা সপ্তাহত ইৰাণৰ মুঠ ভোটাৰৰ মাত্ৰ 39.9 শতাংশইহে বেলটত ভোটাধিকাৰ সাব্যস্ত কৰিছিল ৷ 24.5 মিলিয়ন ভোটৰ ভিতৰত প্ৰায় 1 মিলিয়ন ভোট নাকচ হৈছিল ৷ ইয়ে এই কথাৰ উমান দিয়ে যে ভোটাৰসকলে ভোটদান কৰিব বিচাৰে যদিও সকলো প্ৰাৰ্থীকেই পছন্দ নকৰে ৷
লগতে পঢ়ক: কেনিয়াত প্ৰতিবাদে লৈছে ভয়ংকৰ ৰূপ;৩৯ গৰাকী লোকৰ মৃত্যু - Kenya violence
ইফালে, বছৰ বছৰ ধৰি ইৰাণৰ অৰ্থনীতি নিম্ন স্তৰলৈ গতি কৰাৰ পিচত জনতাৰ ক্ষোভ উথলি উঠিছে, লগতে ২০২২ চনত মাছা আমিনীক মূৰত স্কাৰ্ফ পিন্ধা নাছিল বুলি অভিযোগ উত্থাপন কৰি দেশখনৰ মৰেলিটী আৰক্ষীয়ে আটক কৰাৰ পিচত তেওঁৰ মৃত্যুৰ ফলত সৃষ্টি হৈছিল গণ প্ৰতিবাদকে ধৰি বিভিন্ন বিৰোধৰ ৷ ইয়াৰ ওপৰত ৰক্তাক্ত দমন চলোৱাৰ কাৰ্যই জনতাৰ মনত ক্ষোভৰ সৃষ্টি কৰি আহিছে ৷
এতিয়া প্ৰাক্তন কট্টৰ পাৰমাণৱিক আলোচনাপন্থী ছাইদ জালিলিৰ সন্মুখীন হৈছে সংস্কাৰবাদী মাছুদ পেজেস্কিয়ান, যিজন হৃদৰোগ বিশেষজ্ঞ, যাক ৰাষ্ট্ৰপতি পদ লাভ কৰিবলৈ সম্ভৱতঃ ব্যাপক ভোটৰ প্ৰয়োজন । পেজেস্কিয়ানৰ সমৰ্থকসকলে জালিলিৰ অধীনত আগন্তুক অন্ধকাৰ দিনৰ সতৰ্কবাণী কৰিছে । ইফালে বহুলোক নিশ্চিত নহয় যে তেওঁলোকৰ ভোট কিমান গুৰুত্বপূৰ্ণ !
গ্ৰাফিক্স ডিজাইন অধ্যয়ন কৰা ২৩ বছৰীয়া ছাত্ৰী লেইলা ছেইয়েডিয়ে কয়, ‘‘মই ভোট দিয়া নাছিলোঁ আৰু নিদিওঁ, যিহেতু মাছা আৰু পিচৰ যুৱক-যুৱতীসকলে সন্মুখীন হোৱা দুখ-কষ্টৰ বাবে কোনেও ক্ষমা বিচৰা নাছিল, সংস্কাৰবাদী বা কঠোৰপন্থীসকলেও ক্ষমা বিচৰা নাছিল ।’’
লগতে পঢ়ক: জ' বাইডেন আৰু ট্ৰাম্পৰ যুক্তি-তৰ্ক - US Presidential debate
ইৰাণৰ নিৰ্বাচনী আইন অনুসৰি দ্বিতীয় নিৰ্বাচনৰ পৰা হাত সাৰিবলৈ প্ৰাৰ্থীয়ে 50% তকৈ অধিক ভোট লাভ কৰিব লাগিব । শনিবাৰে প্ৰকাশ পোৱা ফলাফলত পেজেস্কিয়ান ১ কোটি ৪ লাখ ভোট লাভ কৰাৰ বিপৰীতে জালিলিয়ে 94 লাখ ভোট লাভ কৰে । সংসদৰ অধ্যক্ষ মহম্মদ বাঘেৰ কালিবাফে 33 লাখ ভোটেৰে তৃতীয় স্থান লাভ কৰাৰ বিপৰীতে ছিয়া ধৰ্মগুৰু মোস্তাফা পৌৰমোহম্মদীৰ হাতত 206,000 ৰো অধিক ভোট লাভ কৰে ।
বিশ্লেষকসকলে কয় যে ইৰাণৰ অৰ্ধসামৰিক ৰিভল্যুচনেৰী গাৰ্ডৰ প্ৰাক্তন জেনেৰেল তথা ছাত্ৰ-ছাত্ৰীৰ বিৰুদ্ধে দমন আৰু দুৰ্নীতিৰ অভিযোগৰ বাবে পৰিচিত ৰাষ্ট্ৰীয় আৰক্ষী অধীক্ষক কালিবাফৰ অধিকাংশ সমৰ্থক ভোটাৰে জালিলি সমৰ্থন কৰাৰ পিচত তেওঁ তীব্ৰ প্ৰতিদন্দ্বিতা কৰাৰ সম্ভাৱনা আছে । যিয়ে 1980 চনৰ ইৰাক-ইৰাক যুদ্ধত এখন ভৰি হেৰুৱাই “জীৱন্ত শ্বহীদ” নামেৰে পৰিচিত 58 বছৰীয়া জালিলিক ৰান অফৰ বাবে আগশাৰীৰ স্থানত ৰাখিছে ।
কিন্তু ইৰাণৰ পাৰমাণৱিক কাৰ্যসূচীক লৈ আলোচনাৰ সময়ত পশ্চিমীয়া কূটনীতিবিদসকলৰ মাজত তেওঁৰ সুনামৰ সৈতে ঘৰুৱাভাৱে তেওঁৰ মতামতক লৈ উদ্বেগ জড়িত হৈ পৰিছে । মধ্যপন্থীসকলৰ সৈতে নিজকে মিলাই লোৱা এজন ৰাজনীতিবিদ ইৰাণৰ প্ৰাক্তন তথ্য আৰু যোগাযোগ প্ৰযুক্তি মন্ত্ৰী মহম্মদ জাভাদ আজাৰী জাহৰমীয়ে জালিলি আৰু পেজেস্কিয়ানৰ মাজৰ পছন্দক অধিক তীব্ৰভাৱে উল্লেখ কৰিছে ।
