ETV Bharat / health

সঘনাই প্ৰস্ৰাৱ অহা যেন অনুভৱ হয় নেকি ? মহিলাসকলৰ ক্ষেত্ৰত কিয় দেখা দিয়ে এই সমস্যা - FREQUENT URINATION PROBLEM

মহিলাসকলৰ সঘনাই প্ৰস্ৰাৱ অহা বা প্ৰস্ৰাৱ অহাৰ দৰে অনুভৱ হোৱাৰ সমস্যাৰ আঁৰৰ কাৰণ কি ? এই সন্দৰ্ভত আজি বিশেষজ্ঞৰ পৰাই জানি লও আহক-

Why Women Should Not Ignore the Problem of Frequent Urination
সঘনাই প্ৰস্ৰাৱ আহি থকা যেন অনুভৱ হয় নেকি ? মহিলাসকলৰ ক্ষেত্ৰত কিয় দেখা দিয়ে এই সমস্যা (ETV Bharat)
author img

By ETV Bharat Health Team

Published : Nov 25, 2024, 3:46 PM IST

বয়স বৃদ্ধিৰ লগে লগে মহিলাসকলৰ সঘনাই প্ৰস্ৰাৱ অহা বা প্ৰস্ৰাৱ অহাৰ দৰে অনুভৱ হোৱাৰ সমস্যা সাধাৰণতে দেখা যায় ৷ বহু কাৰণত এনে হ’ব পাৰে ৷ সাধাৰণতে এই সমস্যাত ভুগি থকা মহিলাসকলে লাজ বা আন কাৰণত কেতিয়াও কাকো এই বিষয়ে নকয়, যিটো ভুল ৷ কাৰণ কেতিয়াবা এই সমস্যাটোক আওকাণ কৰিলে প্ৰস্ৰাৱৰ ওপৰত নিয়ন্ত্ৰণ হেৰুৱাই পেলোৱাৰ দৰে সমস্যাটো আৰু অধিক ভয়াৱহ হ’ব পাৰে বা আন বহুতো সমস্যাৰ সৃষ্টি হ’ব পাৰে ৷

বয়স বৃদ্ধিৰ লগে লগে মহিলাসকলে সঘনাই প্ৰস্ৰাৱ কৰাৰ সমস্যাটোক আওকাণ কৰাটো পৰিহাৰ কৰা উচিত ৷ ৪০-৫০ বছৰ বয়সৰ পিছত মহিলাসকলে প্ৰায়ে সঘনাই প্ৰস্ৰাৱ কৰা বা প্ৰস্ৰাৱ কৰিবলৈ হেঁচা অনুভৱ কৰাৰ সমস্যাৰ সন্মুখীন হ’ব পাৰে ৷ এই সমস্যাই কেৱল শাৰীৰিক অস্বস্তিৰ সৃষ্টি কৰাই নহয় সামাজিক জীৱনতো প্ৰভাৱ পেলায় ৷

চিকিৎসকৰ মতে, বয়স বৃদ্ধিৰ লগে লগে মহিলাসকলে সঘনাই প্ৰস্ৰাৱ হোৱা অনুভৱ কৰাটো স্বাভাৱিক যদিও ইয়াক আওকাণ কৰাটো সঠিক নহয় ৷ কাৰণ সময়মতে চিকিৎসা আৰু অন্যান্য সাৱধানতা অৱলম্বন নকৰিলে এই সমস্যা বৃদ্ধি হোৱাই নহয় আন কিছু সমস্যাৰো সৃষ্টি কৰিব পাৰে ৷

কাৰণ:

বেংগালুৰুৰ স্ত্ৰীৰোগ বিশেষজ্ঞ ডাঃ জয়ন্তী কে ৱাডেকাৰে কয় যে, মহিলাৰ এই সমস্যাৰ বাবে বহু কাৰণ দায়ী হ’ব পাৰে, যিবোৰ হৰম’নৰ সমস্যাৰ লগতে শাৰীৰিক দুৰ্বলতাৰ সৈতেও জড়িত হ’ব পাৰে ৷ আচলতে বয়স বৃদ্ধিৰ বাবে আমাৰ শৰীৰৰ ব্যৱস্থাবোৰত বহু পৰিৱৰ্তন ঘটে ৷ বিশেষকৈ মহিলাৰ ক্ষেত্ৰত এই বয়সত আটাইতকৈ ডাঙৰ পৰিৱৰ্তন ঘটে ৰজোনিবৃত্তিৰ ৰূপত ৷ ঋতুস্ৰাৱ বন্ধ হোৱা পৰ্যায়টোৱেই হ’ল ৰজোনিবৃত্তি ৷ এইটো এটা দীৰ্ঘম্যাদী প্ৰক্ৰিয়া আৰু ইয়াৰ বাবে বহু ধৰণৰ হৰম’নৰ পৰিৱৰ্তন আৰু দুৰ্বলতা মহিলাৰ ক্ষেত্ৰত দেখা যায় ৷

ইয়াৰ বাহিৰেও বয়স বৃদ্ধিৰ প্ৰভাৱৰ বাবে কেতিয়াবা মূত্ৰাশয় আৰু শ্ৰোণী পেশী দুৰ্বল হ’বলৈ আৰম্ভ কৰে ৷ যিয়ে এনে সমস্যাৰ সৃষ্টি কৰিব পাৰে ৷ অতি সক্ৰিয় মূত্ৰাশয় বা ইউটিআইয়েও কেতিয়াবা এই ধৰণৰ সমস্যাৰ সৃষ্টি কৰিব পাৰে ৷ তেওঁ কয় যে মহিলাসকলে সঘনাই প্ৰস্ৰাৱ কৰা, প্ৰস্ৰাৱ কৰিবলৈ মন যোৱা বা প্ৰস্ৰাৱ নিয়ন্ত্ৰণ কৰিব নোৱাৰাৰ বহু কাৰণ থাকিব পাৰে ৷ মূল কিছুমান তলত দিয়া ধৰণৰ ৷

হৰম’নৰ পৰিৱৰ্তন: ৰজোনিবৃত্তিৰ সময়ত বা তাৰ পিছত শৰীৰত ইষ্ট্ৰজেন হৰম’নৰ অভাৱে কেতিয়াবা মূত্ৰাশয় আৰু প্ৰস্ৰাৱ নলী দুৰ্বল কৰি তুলিব পাৰে ৷

শ্ৰোণীৰ মাংসপেশীৰ দুৰ্বলতা: বয়স বৃদ্ধিৰ লগে লগে শ্ৰোণী পেশীবোৰ ঢিলা হ’বলৈ আৰম্ভ কৰে ৷ ইয়াৰ ফলত প্ৰস্ৰাৱৰ ওপৰতো নিয়ন্ত্ৰণ হ্ৰাস পাব পাৰে ৷

মেদবহুলতা: কেতিয়াবা অতিৰিক্ত ওজনে শ্ৰোণী পেশীৰ ওপৰতো চাপ পেলাব পাৰে, সেয়েহে অতিৰিক্ত ওজন বা মেদবহুল লোকৰ ক্ষেত্ৰতো এই সমস্যা হ’ব পাৰে ৷

পানী কম খোৱা বা ভুল খাদ্যাভ্যাস : পানীলগা আৰু কেফেইনযুক্ত পানীয় সেৱন কৰিলেও সঘনাই প্ৰস্ৰাৱ কৰাৰ অনুভৱ হ’ব পাৰে ৷

কিছুমান ঔষধৰ পাৰ্শ্বক্ৰিয়া : কেতিয়াবা ডায়েবেটিছ, ৰক্তচাপ বা আন কোনো ধৰণৰ ঔষধেও সঘনাই প্ৰস্ৰাৱ কৰিব পাৰে ৷

UTI (Urine Infection) : প্ৰস্ৰাৱৰ সংক্ৰমণেও কেতিয়াবা মহিলাৰ এই সমস্যাৰ সৃষ্টি কৰিব পাৰে ৷

সাৱধানতা আৰু প্ৰতিকাৰ

ডাঃ জয়ন্তী কে ৱাডেকাৰে কয় যে, যদি এই সমস্যা বাঢ়িবলৈ আৰম্ভ কৰে আৰু সঘনাই অৰ্থাৎ কম সময়ৰ ভিতৰত প্ৰস্ৰাৱ কৰাৰ লগতে প্ৰস্ৰাৱৰ ওপৰত নিয়ন্ত্ৰণ হেৰুৱাৰ চাপো কমিবলৈ ধৰে, তেন্তে তৎক্ষণাত চিকিৎসকৰ পৰামৰ্শ লোৱা উচিত ৷ ইয়াৰ বাহিৰেও কিছু সাৱধানতা আৰু স্বাভাৱিক অৱস্থাত থকা বস্তুবোৰ পালন কৰিলে এই সমস্যাৰ পৰা বহুখিনি সকাহ পাব পাৰি ৷ ইয়াৰে কিছুমান তলত দিয়া ধৰণৰ-

  • খাদ্যাভ্যাস উন্নত কৰক আৰু কেফেইন, চাহ, শীতল পানীয় পৰিহাৰ কৰক ৷ আঁহযুক্ত খাদ্য আৰু পৰ্যাপ্ত পৰিমাণৰ পানী খাব লাগে ৷
  • ওজন কমালে পেলভিক পেশীৰ ওপৰত চাপ কমি যায় ৷
  • সঠিক ৰুটিন গ্ৰহণ কৰক ৷ সময়মতে শুই থকা, পৰ্যাপ্ত জিৰণি লোৱা আৰু মানসিক চাপ আঁতৰাই ৰখাটো অতি প্ৰয়োজনীয় ৷
  • কেগেল ব্যায়াম অৰ্থাৎ পেলভিক ফ্ল’ৰৰ ব্যায়াম নিয়মিতভাৱে কৰক ৷ ই শ্ৰোণী পেশী শক্তিশালী কৰাত সহায় কৰে আৰু মূত্ৰাশয়ৰ ওপৰত উন্নত নিয়ন্ত্ৰণ দিয়ে ৷
  • মূত্ৰাশয়ক প্ৰশিক্ষণ দিবলৈ চেষ্টা কৰক, যেনে সঘনাই প্ৰস্ৰাৱ কৰাৰ পৰিৱৰ্তে প্ৰস্ৰাৱৰ সময় নিয়ন্ত্ৰণ কৰিবলৈ চেষ্টা কৰক আৰু লাহে লাহে ব্যৱধান বৃদ্ধি কৰিবলৈ চেষ্টা কৰক ৷
  • যদি সমস্যাটো স্থায়ী হৈ থাকে তেন্তে চিকিৎসকৰ পৰামৰ্শ লওক ৷ কেতিয়াবা প্ৰয়োজন হ’লে ঔষধ বা অন্যান্য চিকিৎসাৰ পৰামৰ্শও দিব পাৰে ৷
লগতে পঢ়ক: বিচনাত প্ৰস্ৰাৱ কৰাকে ধৰি এই ৬টা লক্ষণ আপোনাৰ শিশুটিৰ দেহত দেখা দিছে নেকি ?

বয়স বৃদ্ধিৰ লগে লগে মহিলাসকলৰ সঘনাই প্ৰস্ৰাৱ অহা বা প্ৰস্ৰাৱ অহাৰ দৰে অনুভৱ হোৱাৰ সমস্যা সাধাৰণতে দেখা যায় ৷ বহু কাৰণত এনে হ’ব পাৰে ৷ সাধাৰণতে এই সমস্যাত ভুগি থকা মহিলাসকলে লাজ বা আন কাৰণত কেতিয়াও কাকো এই বিষয়ে নকয়, যিটো ভুল ৷ কাৰণ কেতিয়াবা এই সমস্যাটোক আওকাণ কৰিলে প্ৰস্ৰাৱৰ ওপৰত নিয়ন্ত্ৰণ হেৰুৱাই পেলোৱাৰ দৰে সমস্যাটো আৰু অধিক ভয়াৱহ হ’ব পাৰে বা আন বহুতো সমস্যাৰ সৃষ্টি হ’ব পাৰে ৷

বয়স বৃদ্ধিৰ লগে লগে মহিলাসকলে সঘনাই প্ৰস্ৰাৱ কৰাৰ সমস্যাটোক আওকাণ কৰাটো পৰিহাৰ কৰা উচিত ৷ ৪০-৫০ বছৰ বয়সৰ পিছত মহিলাসকলে প্ৰায়ে সঘনাই প্ৰস্ৰাৱ কৰা বা প্ৰস্ৰাৱ কৰিবলৈ হেঁচা অনুভৱ কৰাৰ সমস্যাৰ সন্মুখীন হ’ব পাৰে ৷ এই সমস্যাই কেৱল শাৰীৰিক অস্বস্তিৰ সৃষ্টি কৰাই নহয় সামাজিক জীৱনতো প্ৰভাৱ পেলায় ৷

চিকিৎসকৰ মতে, বয়স বৃদ্ধিৰ লগে লগে মহিলাসকলে সঘনাই প্ৰস্ৰাৱ হোৱা অনুভৱ কৰাটো স্বাভাৱিক যদিও ইয়াক আওকাণ কৰাটো সঠিক নহয় ৷ কাৰণ সময়মতে চিকিৎসা আৰু অন্যান্য সাৱধানতা অৱলম্বন নকৰিলে এই সমস্যা বৃদ্ধি হোৱাই নহয় আন কিছু সমস্যাৰো সৃষ্টি কৰিব পাৰে ৷

কাৰণ:

বেংগালুৰুৰ স্ত্ৰীৰোগ বিশেষজ্ঞ ডাঃ জয়ন্তী কে ৱাডেকাৰে কয় যে, মহিলাৰ এই সমস্যাৰ বাবে বহু কাৰণ দায়ী হ’ব পাৰে, যিবোৰ হৰম’নৰ সমস্যাৰ লগতে শাৰীৰিক দুৰ্বলতাৰ সৈতেও জড়িত হ’ব পাৰে ৷ আচলতে বয়স বৃদ্ধিৰ বাবে আমাৰ শৰীৰৰ ব্যৱস্থাবোৰত বহু পৰিৱৰ্তন ঘটে ৷ বিশেষকৈ মহিলাৰ ক্ষেত্ৰত এই বয়সত আটাইতকৈ ডাঙৰ পৰিৱৰ্তন ঘটে ৰজোনিবৃত্তিৰ ৰূপত ৷ ঋতুস্ৰাৱ বন্ধ হোৱা পৰ্যায়টোৱেই হ’ল ৰজোনিবৃত্তি ৷ এইটো এটা দীৰ্ঘম্যাদী প্ৰক্ৰিয়া আৰু ইয়াৰ বাবে বহু ধৰণৰ হৰম’নৰ পৰিৱৰ্তন আৰু দুৰ্বলতা মহিলাৰ ক্ষেত্ৰত দেখা যায় ৷

ইয়াৰ বাহিৰেও বয়স বৃদ্ধিৰ প্ৰভাৱৰ বাবে কেতিয়াবা মূত্ৰাশয় আৰু শ্ৰোণী পেশী দুৰ্বল হ’বলৈ আৰম্ভ কৰে ৷ যিয়ে এনে সমস্যাৰ সৃষ্টি কৰিব পাৰে ৷ অতি সক্ৰিয় মূত্ৰাশয় বা ইউটিআইয়েও কেতিয়াবা এই ধৰণৰ সমস্যাৰ সৃষ্টি কৰিব পাৰে ৷ তেওঁ কয় যে মহিলাসকলে সঘনাই প্ৰস্ৰাৱ কৰা, প্ৰস্ৰাৱ কৰিবলৈ মন যোৱা বা প্ৰস্ৰাৱ নিয়ন্ত্ৰণ কৰিব নোৱাৰাৰ বহু কাৰণ থাকিব পাৰে ৷ মূল কিছুমান তলত দিয়া ধৰণৰ ৷

হৰম’নৰ পৰিৱৰ্তন: ৰজোনিবৃত্তিৰ সময়ত বা তাৰ পিছত শৰীৰত ইষ্ট্ৰজেন হৰম’নৰ অভাৱে কেতিয়াবা মূত্ৰাশয় আৰু প্ৰস্ৰাৱ নলী দুৰ্বল কৰি তুলিব পাৰে ৷

শ্ৰোণীৰ মাংসপেশীৰ দুৰ্বলতা: বয়স বৃদ্ধিৰ লগে লগে শ্ৰোণী পেশীবোৰ ঢিলা হ’বলৈ আৰম্ভ কৰে ৷ ইয়াৰ ফলত প্ৰস্ৰাৱৰ ওপৰতো নিয়ন্ত্ৰণ হ্ৰাস পাব পাৰে ৷

মেদবহুলতা: কেতিয়াবা অতিৰিক্ত ওজনে শ্ৰোণী পেশীৰ ওপৰতো চাপ পেলাব পাৰে, সেয়েহে অতিৰিক্ত ওজন বা মেদবহুল লোকৰ ক্ষেত্ৰতো এই সমস্যা হ’ব পাৰে ৷

পানী কম খোৱা বা ভুল খাদ্যাভ্যাস : পানীলগা আৰু কেফেইনযুক্ত পানীয় সেৱন কৰিলেও সঘনাই প্ৰস্ৰাৱ কৰাৰ অনুভৱ হ’ব পাৰে ৷

কিছুমান ঔষধৰ পাৰ্শ্বক্ৰিয়া : কেতিয়াবা ডায়েবেটিছ, ৰক্তচাপ বা আন কোনো ধৰণৰ ঔষধেও সঘনাই প্ৰস্ৰাৱ কৰিব পাৰে ৷

UTI (Urine Infection) : প্ৰস্ৰাৱৰ সংক্ৰমণেও কেতিয়াবা মহিলাৰ এই সমস্যাৰ সৃষ্টি কৰিব পাৰে ৷

সাৱধানতা আৰু প্ৰতিকাৰ

ডাঃ জয়ন্তী কে ৱাডেকাৰে কয় যে, যদি এই সমস্যা বাঢ়িবলৈ আৰম্ভ কৰে আৰু সঘনাই অৰ্থাৎ কম সময়ৰ ভিতৰত প্ৰস্ৰাৱ কৰাৰ লগতে প্ৰস্ৰাৱৰ ওপৰত নিয়ন্ত্ৰণ হেৰুৱাৰ চাপো কমিবলৈ ধৰে, তেন্তে তৎক্ষণাত চিকিৎসকৰ পৰামৰ্শ লোৱা উচিত ৷ ইয়াৰ বাহিৰেও কিছু সাৱধানতা আৰু স্বাভাৱিক অৱস্থাত থকা বস্তুবোৰ পালন কৰিলে এই সমস্যাৰ পৰা বহুখিনি সকাহ পাব পাৰি ৷ ইয়াৰে কিছুমান তলত দিয়া ধৰণৰ-

  • খাদ্যাভ্যাস উন্নত কৰক আৰু কেফেইন, চাহ, শীতল পানীয় পৰিহাৰ কৰক ৷ আঁহযুক্ত খাদ্য আৰু পৰ্যাপ্ত পৰিমাণৰ পানী খাব লাগে ৷
  • ওজন কমালে পেলভিক পেশীৰ ওপৰত চাপ কমি যায় ৷
  • সঠিক ৰুটিন গ্ৰহণ কৰক ৷ সময়মতে শুই থকা, পৰ্যাপ্ত জিৰণি লোৱা আৰু মানসিক চাপ আঁতৰাই ৰখাটো অতি প্ৰয়োজনীয় ৷
  • কেগেল ব্যায়াম অৰ্থাৎ পেলভিক ফ্ল’ৰৰ ব্যায়াম নিয়মিতভাৱে কৰক ৷ ই শ্ৰোণী পেশী শক্তিশালী কৰাত সহায় কৰে আৰু মূত্ৰাশয়ৰ ওপৰত উন্নত নিয়ন্ত্ৰণ দিয়ে ৷
  • মূত্ৰাশয়ক প্ৰশিক্ষণ দিবলৈ চেষ্টা কৰক, যেনে সঘনাই প্ৰস্ৰাৱ কৰাৰ পৰিৱৰ্তে প্ৰস্ৰাৱৰ সময় নিয়ন্ত্ৰণ কৰিবলৈ চেষ্টা কৰক আৰু লাহে লাহে ব্যৱধান বৃদ্ধি কৰিবলৈ চেষ্টা কৰক ৷
  • যদি সমস্যাটো স্থায়ী হৈ থাকে তেন্তে চিকিৎসকৰ পৰামৰ্শ লওক ৷ কেতিয়াবা প্ৰয়োজন হ’লে ঔষধ বা অন্যান্য চিকিৎসাৰ পৰামৰ্শও দিব পাৰে ৷
লগতে পঢ়ক: বিচনাত প্ৰস্ৰাৱ কৰাকে ধৰি এই ৬টা লক্ষণ আপোনাৰ শিশুটিৰ দেহত দেখা দিছে নেকি ?
ETV Bharat Logo

Copyright © 2025 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.