প্ৰতি বছৰে ৭ নৱেম্বৰত পালন কৰা ৰাষ্ট্ৰীয় কৰ্কট সজাগতা দিৱসৰ লক্ষ্য হৈছে কৰ্কট ৰোগৰ আগতীয়া ধৰা পেলোৱা, প্ৰতিৰোধ আৰু ইয়াৰ চিকিৎসাৰ বিষয়ে মানুহৰ মাজত সজাগতা সৃষ্টি কৰা ৷ বিভিন্ন স্বাস্থ্যসেৱা সংস্থা, চৰকাৰী সংস্থা আৰু অন্যান্য অংশীদাৰসকলে ৰাষ্ট্ৰীয় কৰ্কট সজাগতা দিৱস উপলক্ষে সজাগতা অভিযান, আলোচনা চক্ৰৰ আয়োজন কৰে আৰু সমগ্ৰ দেশতে কৰ্কট ৰোগৰ বোজা হ্ৰাস কৰাৰ দিশত কাম কৰি আহিছে ৷ আজি এই সন্দৰ্ভতে বিতংভাৱে জানো আহক-
ইতিহাস আৰু তাৎপৰ্য্য
ৰাষ্ট্ৰীয় কৰ্কট সজাগতা দিৱস প্ৰথমবাৰৰ বাবে ঘোষণা কৰিছিল প্ৰাক্তন কেন্দ্ৰীয় স্বাস্থ্যমন্ত্ৰী ডাঃ হৰ্ষ বৰ্ধনে ২০১৪ চনৰ ছেপ্টেম্বৰ মাহত ৷ আৰু তেতিয়াৰ পৰাই কৰ্কট ৰোগৰ আগতীয়া ধৰা পেলোৱা আৰু চিকিৎসাৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰি এই দিৱস পালন কৰা হয় ৷
আজিৰ দিনটোত কেন্দ্ৰ আৰু ৰাজ্য উভয়ৰে স্বাস্থ্য বিভাগ, বিভিন্ন স্বাস্থ্যসেৱা সংস্থা, চৰকাৰী সংস্থাসমূহে সহযোগিতা কৰি সজাগতা অভিযান, আলোচনা চক্ৰ আৰু পথ নাটকৰ আয়োজন কৰি সমগ্ৰ দেশতে কৰ্কট ৰোগৰ বোজা হ্ৰাস কৰাৰ দিশত সজাগতা সৃষ্টি কৰে ৷ ইয়াৰ উপৰিও ই কেন্সাৰ আগতীয়াকৈ ধৰা পেলোৱা আৰু চিকিৎসাৰ ওপৰতো পোহৰ পেলায় ৷
কৰ্কট ৰোগ কি আৰু ইয়াৰ কাৰণ ?
কৰ্কট ৰোগ হৈছে শৰীৰৰ প্ৰায় যিকোনো অংগ বা কলাত আৰম্ভ হ’ব পাৰে যেতিয়া অস্বাভাৱিক কোষবোৰ অনিয়ন্ত্ৰিতভাৱে বৃদ্ধি পায়, নিজৰ স্বাভাৱিক সীমাৰ বাহিৰলৈ গৈ শৰীৰৰ ওচৰৰ অংশ আৰু/বা শৰীৰৰ আন অংশ আক্ৰমণ কৰে বা আনলৈ বিয়পি পৰে অংগসমূহ ৷ পিছৰ প্ৰক্ৰিয়াটোক মেটাষ্টেজিং বোলা হয় আৰু ই কৰ্কট ৰোগৰ মৃত্যুৰ এটা প্ৰধান কাৰণ ৷ নিওপ্লাজম আৰু মেলিগনেণ্ট টিউমাৰ কেন্সাৰৰ আন আন সাধাৰণ নাম ৷ কেন্সাৰ ৰোগৰ বিকাশত জীৱনশৈলীও মুখ্য ভূমিকা পালন কৰে ৷
ৱৰ্ল্ড হেল্থ ৱাচডগে কয়, "গোলকীয়ভাৱে কৰ্কট ৰোগৰ বোজা বৃদ্ধি পাইয়েই ব্যক্তি, পৰিয়াল, সম্প্ৰদায় আৰু স্বাস্থ্য ব্যৱস্থাৰ ওপৰত প্ৰচণ্ড শাৰীৰিক, আৱেগিক আৰু আৰ্থিক বোজা জাপি দিছে ৷ কম আৰু মধ্যম আয়ৰ দেশসমূহৰ বহু স্বাস্থ্য ব্যৱস্থাই চম্ভালিবলৈ কম প্ৰস্তুত ৷" এই বোজা, আৰু বিশ্বজুৰি বৃহৎ সংখ্যক কৰ্কট ৰোগীয়ে সময়মতে গুণগত মানৰ নিদান আৰু চিকিৎসাৰ সুবিধা নাপায়, যিবোৰ দেশত স্বাস্থ্য ব্যৱস্থা শক্তিশালী, সেইবোৰ দেশত আগতীয়াকৈ ধৰা পেলোৱা, গুণগত চিকিৎসা আৰু জীয়াই থকাৰ হাৰ আছে যত্নৰ বাবে উন্নতি হৈছে ৷"
সমগ্ৰ বিশ্বত এতিয়ালৈকে কেন্সাৰত আক্ৰান্তৰ পৰিসংখ্যা
বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থা (WHO)ৰ তথ্য অনুসৰি বিশ্বজুৰি মৃত্যুৰ দ্বিতীয় প্ৰধান কাৰণ হৈছে কৰ্কট ৰোগ ৷ ২০২২ চনত আনুমানিক ২ কোটি নতুন কৰ্কট ৰোগী আৰু ৯৭ লাখ লোকৰ মৃত্যু হৈছে ৷ কেন্সাৰ ধৰা পৰাৰ পিছত ৫ বছৰৰ ভিতৰত জীয়াই থকা লোকৰ আনুমানিক সংখ্যা আছিল ৫ কোটি ৩৫ লাখ ৷ প্ৰায় ৫ জনৰ ভিতৰত ১ জনৰ জীৱনকালত কৰ্কট ৰোগ হয়, প্ৰায় ৯ জনৰ ভিতৰত ১ জনৰ আৰু ১২ গৰাকী মহিলাৰ ১ গৰাকীয়ে এই ৰোগত আক্ৰান্ত হৈ মৃত্যুবৰণ কৰে ৷
কৰ্কট ৰোগৰ প্ৰকাৰ
কেন্সাৰ কেবাটাও প্ৰকাৰৰ ৷ পুৰুষৰ ক্ষেত্ৰত হাওঁফাওঁ, প্ৰষ্টেট, কলৰেক্টাল, পেট আৰু যকৃতৰ কৰ্কট ৰোগ হোৱাৰ বিপৰীতে মহিলাৰ স্তন, কলৰেক্টাল, হাওঁফাওঁ, ছাৰ্ভাইকেল আৰু থাইৰয়ড কেন্সাৰ আটাইতকৈ বেছি ৷
বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ (WHO) কেন্সাৰ সংস্থা আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় কেন্সাৰ গৱেষণা সংস্থাই (IARC) প্ৰদান কৰা তথ্য অনুসৰি বিশ্বজুৰি হাওঁফাওঁৰ কৰ্কট ৰোগ আছিল আটাইতকৈ বেছিকৈ হোৱা কৰ্কট ৰোগ আৰু মুঠ নতুন ৰোগীৰ ১২.৪% নতুন ৰোগীৰ সংখ্যা আছিল ২৫ লাখ 2022 চনত মহিলা স্তন কেন্সাৰ দ্বিতীয় স্থানত (2.3 মিলিয়ন ৰোগী, 11.6%), তাৰ পিছতে কলৰেক্টাল কেন্সাৰ (1.9 মিলিয়ন ৰোগী, 9.6%), প্ৰষ্টেট কেন্সাৰ (1.5 মিলিয়ন ৰোগী, 7.3%), আৰু পেটৰ কেন্সাৰ (970 000 ৰোগী, 4.9) ৷ %) ৷
“হাওঁফাওঁৰ কৰ্কট ৰোগ কৰ্কট ৰোগত মৃত্যুৰ প্ৰধান কাৰণ (১৮ লাখ মৃত্যু, মুঠ কৰ্কট ৰোগত মৃত্যুৰ ১৮.৭%) আৰু তাৰ পিছত কলৰেক্টাল কেন্সাৰ (৯০০ ০০০ মৃত্যু, ৯.৩%), যকৃতৰ কৰ্কট ৰোগ (৭৬০ ০০০ মৃত্যু, ৭.৮%), স্তন কেন্সাৰ ( ৬৭০ ০০০ লোকৰ মৃত্যু, ৬.৯%) আৰু পেটৰ কৰ্কট ৰোগ (৬৬০ ০০০ মৃত্যু, ৬.৮%) ৷ হাওঁফাওঁৰ কৰ্কট ৰোগৰ পুনৰ উত্থান আটাইতকৈ সাধাৰণ কৰ্কট ৰোগ হিচাপে এছিয়াত ধঁপাত সেৱনৰ সৈতে জড়িত হোৱাৰ সম্ভাৱনা আছে ৷’-ডব্লিউ এইচ অ’ই কয় ৷
২০৫০ চনত কৰ্কট ৰোগৰ বোজা বৃদ্ধিৰ প্ৰকল্প
ডব্লিউ এইচ অ’ৰ তথ্য অনুসৰি ২০৫০ চনত ৩৫ মিলিয়নতকৈ অধিক নতুন কৰ্কট ৰোগীৰ ভৱিষ্যদ্বাণী কৰা হৈছে, যিটো ২০২২ চনত আনুমানিক ২ কোটি ৰোগীৰ তুলনাত ৭৭% বৃদ্ধি কাৰকসমূহ, ইয়াৰে কেইবাটাও আৰ্থ-সামাজিক উন্নয়নৰ সৈতে জড়িত ৷ ধঁপাত, মদ্যপান আৰু মেদবহুলতাই কৰ্কট ৰোগৰ প্ৰাদুৰ্ভাৱ বৃদ্ধিৰ আঁৰৰ মূল কাৰক, বায়ু প্ৰদূষণ এতিয়াও পৰিৱেশৰ বিপদজনক কাৰকৰ মূল চালক ৷
কৰ্কট ৰোগ প্ৰতিৰোধ
WHOৰ তথ্য অনুসৰি ধঁপাত পৰিহাৰ কৰি, শৰীৰৰ ওজন সুস্থ কৰি ৰাখি, স্বাস্থ্যসন্মত খাদ্য (ফল-মূল আৰু শাক-পাচলি) খালে, নিয়মিতভাৱে শাৰীৰিক ক্ৰিয়া-কলাপ কৰিলে, মদ্যপান পৰিহাৰ বা হ্ৰাস কৰিলে, এইচ পি ভিৰ প্ৰতিষেধক গ্ৰহণ কৰিলে কৰ্কট ৰোগৰ আশংকা হ্ৰাস কৰিব পাৰি আৰু হেপাটাইটিছ বি, আৰু অতিবেঙুনীয়া বিকিৰণ পৰিহাৰ কৰা ৷
ভাৰতত এতিয়ালৈকে কেন্সাৰত আক্ৰান্তৰ পৰিসংখ্যা
ইণ্ডিয়ান কাউন্সিল অৱ মেডিকেল ৰিচাৰ্চৰ কেন্সাৰ ৰেজিষ্ট্ৰী ডাটা অন নেচনেল কেন্সাৰ ৰেজিষ্ট্ৰী প্ৰগ্ৰেমৰ (এনচিআৰপি) অনুসৰি ২০১৯ চনত কেন্সাৰ ৰোগীৰ সংখ্যা ১৩,৫৮,৪১৫ আৰু ২০২৩ চনত ১৪,৯৬,৯৭২ জন ৷
ইণ্ডিয়ান কাউন্সিল অৱ মেডিকেল ৰিচাৰ্চ (আইচিএমআৰ)ৰ মতে, কৰ্কট ৰোগ ধৰা পেলোৱাৰ বাবে উন্নত নিদান কৌশলৰ সুবিধা আৰু উপলব্ধতাৰ উপৰিও আয়ুস বৃদ্ধি, জেৰিয়াট্ৰিক জনসংখ্যাৰ ক্ৰমবৰ্ধমান অংশ, উচ্চ স্বাস্থ্য সচেতনতা আৰু উন্নত স্বাস্থ্য বিচৰা আচৰণে অধিক সংখ্যক লোকৰ পঞ্জীয়নত অৰিহণা যোগাইছে ভাৰতত কৰ্কট ৰোগত আক্ৰান্ত ৷
বিগত তিনি বছৰত ২০২১ চনৰ পৰা ভাৰতত ২০২১ চনত ১৪২৬৪৪৭ জনৰ পৰা ২০২২ চনত ১৪৬১৪২৭ জন আৰু ২০২৩ চনত ১৪৯৬৯৭২ জন কৰ্কট ৰোগীৰ সংখ্যা বৃদ্ধি পাইছে ৷
২০২৩ চনত ২১৫৯৩১ জন কৰ্কট ৰোগীৰ সৈতে উত্তৰ প্ৰদেশে ৰাজ্যৰ তালিকাত শীৰ্ষস্থান দখল কৰাৰ পিছতে পশ্চিম বংগত ১২৪৫৮৪ জন আৰু ১১৬২৩০ জন কৰ্কট ৰোগীৰ সৈতে মহাৰাষ্ট্ৰই শীৰ্ষস্থান দখল কৰে ৷
ভাৰতৰ কৰ্কট ৰোগৰ বিৰুদ্ধে যুঁজ
স্বাস্থ্য আৰু পৰিয়াল কল্যাণ বিভাগে ৰাষ্ট্ৰীয় অসংক্ৰামক ৰোগ প্ৰতিৰোধ আৰু নিয়ন্ত্ৰণ কাৰ্যসূচী (এনপি-এনচিডি)ৰ অধীনত ৰাজ্য আৰু কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চলসমূহক কাৰিকৰী আৰু আৰ্থিক সহায় আগবঢ়ায় ৷ তিনিটা সাধাৰণ প্ৰকাৰৰ কেন্সাৰ (মুখৰ কেন্সাৰ, স্তন কেন্সাৰ আৰু ছাৰ্ভাইকেল কেন্সাৰ এন পি-এনচিডিৰ অবিচ্ছেদ্য অংগ ৷
এই কাৰ্যসূচীত আন্তঃগাঁথনি শক্তিশালী কৰা, মানৱ সম্পদ বিকাশ, স্বাস্থ্য প্ৰসাৰ, আয়ুষমান আৰোগ্য মন্দিৰত ৩০ বছৰ আৰু তাৰ ওপৰৰ বয়সৰ ডায়েবেটিছ, উচ্চ ৰক্তচাপ আৰু সাধাৰণ কৰ্কট ৰোগ (মৌখিক, স্তন আৰু জৰায়ুৰ মুখ)কে ধৰি সাধাৰণ এনচিডিৰ পৰীক্ষাৰ ওপৰত আলোকপাত কৰা হয় ৷ ইয়াৰ উপৰিও ই আগতীয়াকৈ ৰোগ নিৰ্ণয় আৰু পৰিচালনাৰ কাম কৰে, স্বাস্থ্যসেৱাৰ সুবিধাৰ উপযুক্ত স্তৰলৈ ৰেফাৰেল কৰে ৷
এন পি-এনচিডিৰ অধীনত ৭৫৩খন জিলা এনচিডি ক্লিনিক, ৩৫৬টা জিলা ডে কেয়াৰ চেণ্টাৰ, আৰু ৬,২৩৮টা কমিউনিটি হেল্থ চেণ্টাৰ এনচিডি ক্লিনিক স্থাপন কৰা হৈছে ৷
