ভাৰতত প্ৰতি বছৰে ৩ আগষ্টত 'ৰাষ্ট্ৰীয় হৃদযন্ত্ৰ সংৰোপণ দিৱস' পালন কৰা হয় । ক্ষতিগ্ৰস্ত হৃদযন্ত্ৰৰ সলনি স্বাস্থ্যৱান হৃদযন্ত্ৰ স্থাপন কৰা জীৱন ৰক্ষা প্ৰক্ৰিয়াৰ বিষয়ে সজাগতা বৃদ্ধিৰ উদ্দেশ্য়ই এই দিৱস পালন কৰা হয় । এই দিনটোত হৃদযন্ত্ৰ দাতাৰ বাবে অপেক্ষা কৰি থকা ব্যক্তিসকলৰ বাবে বিকল্প সম্পৰ্কেও আলোচনা কৰা হয় ।
ইতিহাস আৰু তাৎপৰ্য :
1994 চনৰ পূৰ্বে ভাৰতীয়সকলৰ বাবে হৃদযন্ত্ৰ সংৰোপণ কৰাৰ একমাত্ৰ উপায় আছিল বিদেশলৈ যোৱা । অৱশ্যে, মানৱ অংগ সংৰোপণ বিধেয়কে অৱশেষত ১৯৯৪ চনৰ ৭ জুলাইত ৰাষ্ট্ৰপতিৰ সন্মতি লাভ কৰাৰ পিছত পি বেণুগোপালৰ নেতৃত্বত শল্য চিকিৎসকৰ এটা দলে একে বছৰৰ ৩ আগষ্টত সৰ্বভাৰতীয় চিকিৎসা বিজ্ঞান প্ৰতিষ্ঠানত (এইমছ) ভাৰতৰ প্ৰথম হৃদযন্ত্ৰ সংৰোপণ সফলতাৰে সম্পন্ন কৰে ।
59 মিনিটৰ এক প্ৰক্ৰিয়াত বেণুগোপালৰ নেতৃত্বত 20 জনীয়া শল্য চিকিৎসকৰ এটা দলে দেৱী ৰামৰ ওপৰত সফল হৃদযন্ত্ৰ সংৰোপণ অস্ত্ৰোপচাৰ কৰিছিল। এইগৰাকী ৰোগী ১৫ বছৰ জীয়াই আছিল । তেওঁৰ পৰৱৰ্তী সময়ত এক অসম্পৰ্কিত মগজুৰ ৰক্তক্ষৰণৰ ফলত মৃত্যু হৈছিল ।
ভাৰতত হৃদযন্ত্ৰ সংৰোপণৰ প্ৰয়োজনীয়তা :
ভাৰতত প্ৰথম হৃদযন্ত্ৰ সংৰোপণ কৰাৰ পিছৰে পৰা স্বাস্থ্যৱান হৃদযন্ত্ৰৰ বাবে অপেক্ষা কৰি থকা ৰোগীৰ সংখ্যা বৃদ্ধি পাইছে । অৱশ্যে,হৃদযন্ত্ৰৰ দাতাৰ সংখ্য়া কম হৈয়ে আছে । ভাৰতত, বছৰি প্ৰায় 50,000 লোকক হৃদযন্ত্ৰ সংৰোপণৰ প্ৰয়োজন হয় যদিও মাত্ৰ 0.2 শতাংশইহে উপযুক্ত দাতা লাভ কৰাৰ সৌভাগ্য় অৰ্জন কৰে ।
ইটিভি ভাৰতৰ দখলত থকা চৰকাৰী তথ্যই প্ৰকাশ কৰে যে যোৱা দশকত হৃদযন্ত্ৰ সংৰোপণৰ উত্থান-পতন দেখা গৈছে । ৰাষ্ট্ৰীয় অংগ আৰু কলা সংৰোপণ সংস্থাই প্ৰদান কৰা পৰিসংখ্যা অনুসৰি, ভাৰতে 2013 চনত 30 টা হৃদযন্ত্ৰ সংৰোপণ পঞ্জীয়ন কৰা হৈছিল । তাৰ পিছত ২০১৪ চনত ৫৩, ২০১৫ চনত ১১৮, ২০১৬ চনত ২১৬, ২০১৭ চনত ২৩৭, ২০১৮ চনত ২৪১, ২০১৯ চনত ১৮৭, ২০২০ চনত ৮৯, ২০২১ চনত ১৫১ আৰু ২০২২ চনত ২৪৩ টা পঞ্জীয়ন কৰা হয় ।
ৰাষ্ট্ৰীয় অংগ আৰু কলা সংৰোপণ সংস্থা :
ৰাষ্ট্ৰীয় অংগ আৰু কলা সংৰোপণ সংস্থা (নট') হৈছে ভাৰত চৰকাৰৰ স্বাস্থ্য আৰু পৰিয়াল কল্যাণ মন্ত্ৰালয়ৰ স্বাস্থ্য সেৱা সঞ্চালকালয়ৰ অধীনত স্থাপিত এক ৰাষ্ট্ৰীয় পৰ্যায়ৰ সংগঠন । ই অংগ আৰু কলা ক্ৰয়, আৱণ্টন আৰু বিতৰণৰ বাবে এক নোডেল নেটৱৰ্কিং এজেঞ্চী আৰু নেটৱৰ্ক হিচাপে কাম কৰে । নট'ৰ ৰাষ্ট্ৰীয় নেটৱৰ্ক বিভাগে দেশত অংগ আৰু কলা ক্ৰয় আৰু বিতৰণ আৰু অংগ আৰু কলা অনুদান আৰু সংৰোপণৰ পঞ্জীয়নৰ বাবে সমন্বয় আৰু নেটৱৰ্কিঙৰ সকলো ভাৰতীয় কাৰ্যকলাপৰ শীৰ্ষ কেন্দ্ৰ হিচাপে কাম কৰে ।
সংৰোপণত প্ৰত্যাহ্বান :
হৃদযন্ত্ৰ সংৰোপণৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ প্ৰত্যাহ্বান হ'ল উপযুক্ত দাতাৰ উপলব্ধতা । হৃদযন্ত্ৰ সংৰোপণৰ দাতাসকল মুখ্যতঃ দুৰ্ঘটনাৰ পিছত ভুক্তভোগী আৰু তেওঁলোকৰ অংগ দান কৰাৰ সিদ্ধান্ত লয় পৰিয়ালবোৰে । আগতে, এনে ঘটনাৰ পিছত পৰিয়ালবোৰে অংগ দান কৰাৰ ইচ্ছা যথেষ্ট কম আছিল । অৱশ্যে, সচেতনতাৰ বাবে এক গুৰুত্বপূৰ্ণ পৰিৱৰ্তন হৈছে ।
দুৰ্বল অংগদানৰ কাৰণ :
মগজুৰ ষ্টেম মৃত্যু আৰু মগজুৰ মৃত্যুৰ ঘটনাৰ দুৰ্বল চিনাক্তকৰণ আৰু প্ৰমাণপত্ৰ ভাৰতত অংগ দানৰ নিম্ন হাৰৰ এটা কাৰণ । স্বাস্থ্য ৰাজ্যিক মন্ত্ৰী অনুপ্ৰিয়া পেটেলে শুকুৰবাৰে সংসদত উল্লেখ কৰে ভাৰতত নিম্ন অংগ দানৰ হাৰৰ অন্যান্য উমৈহতীয়া কাৰণসমূহৰ ভিতৰত আছে সজাগতাৰ অভাৱ, আন্তঃগাঁথনি উপলব্ধ নোহোৱা আৰু প্ৰশিক্ষিত জনশক্তি। "মগজুৰ মৃত্যু সাধাৰণতে মূৰত পোনপটীয়া আঘাত (যেনে পথ দুৰ্ঘটনা) আৰু মগজুৰ ষ্ট্ৰোকৰ ক্ষেত্ৰত হয় । পথ পৰিবহণ আৰু ঘাইপথ মন্ত্ৰালয়ৰ 'ভাৰতত পথ দুৰ্ঘটনা 2022' শীৰ্ষক প্ৰতিবেদন অনুসৰি, 2022 বৰ্ষত ভাৰতত পথ দুৰ্ঘটনাত প্ৰায় 1.68 লাখ লোকৰ মৃত্যু হৈছে । একেদৰে, স্বাস্থ্য আৰু পৰিয়াল কল্যাণ মন্ত্ৰালয়ৰ পৰা ষ্ট্ৰোক প্ৰতিৰোধ আৰু ব্যৱস্থাপনা, 2019-ৰ নিৰ্দেশনা অনুসৰি, অধ্যয়নবোৰে অনুমান কৰে যে ষ্ট্ৰোকৰ সংখ্যা প্ৰতি 100,000 জনসংখ্যাত 116 ৰ পৰা 163 লৈ পৃথক হয়। যদি তৎক্ষণাৎ চিনাক্ত আৰু প্ৰমাণিত কৰা হয়, দুয়োটা পথ
স্বাস্থ্য মন্ত্ৰালয়ৰ শেহতীয়া পদক্ষেপ :
শেহতীয়াকৈ সকলো ৰাজ্য আৰু ৰাজ্যিক সংস্থাৰ স্বাস্থ্য বিভাগৰ মুখ্য সচিবলৈ প্ৰেৰণ কৰা এখন পত্ৰত স্বাস্থ্য মন্ত্ৰালয়ৰ অধীনত অহা স্বাস্থ্য সেৱাৰ সঞ্চালক প্ৰধান ডাঃ অতুল গোৱেলে কয়," ভাৰত চৰকাৰ বিভিন্ন অংগ বিফলতাত ভুগি থকা লোকসকলৰ জীৱন ৰক্ষাৰ বাবে অংগ দানৰ প্ৰচাৰ আৰু বৃদ্ধি কৰিবলৈ প্ৰতিশ্ৰুতিবদ্ধ। অংগ দান কেৱল মৃত ৰোগীৰ মগজুৰ কাণ্ডৰ পৰাহে সম্ভৱ (হৃদযন্ত্ৰ বন্ধ হোৱাৰ আগতে)। এইটো বহুবাৰ উল্লেখ কৰা হৈছে যে চিকিৎসালয়ৰ বাহিৰত হোৱা মৃত্যু, ৰোগীক আইচিইউত ভৰ্তি কৰাৰ আগতে হৃদযন্ত্ৰৰ মৃত্যু হোৱা, আইচিইউত ভৰ্তি হোৱা ৰোগী কিন্তু মস্তিষ্কৰ কাণ্ডৰ মৃত্যুৰ প্ৰমাণপত্ৰ সম্পূৰ্ণ হোৱাৰ আগতে হোৱা হৃদযন্ত্ৰৰ মৃত্যু আদিৰ বাবে বহুবাৰ হৃদযন্ত্ৰৰ মৃত্যু হয় ।" তেওঁ লগতে কয়,"এনে পৰিস্থিতিত শৰীৰ দান সম্ভৱ । য'ত অংগ দান সম্ভৱ নহয়, শৰীৰ দানৰ বিকল্প অন্বেষণ কৰা হ'ব পাৰে আৰু পৰিয়ালৰ সদস্যসকলক ইয়াৰ বাবে উৎসাহিত আৰু সুবিধা প্ৰদান কৰা হ'ব পাৰে ।"
