বিশেষ প্ৰতিবেদন : উমৰাংছ'ৰ 3 কিলোত কয়লাখনিত হঠাতে পানী সোমোৱাৰ ফলত সংঘটিত দুৰ্ঘটনাৰ পিছত খনিটোৰ ভিতৰত আবদ্ধ শ্ৰমিকসকলৰ ভিতৰত এটা মৃতদেহ এতিয়ালৈকে উদ্ধাৰ কৰা হৈছে । যোৱা 6 জানুৱাৰীত সংঘটিত এই দুৰ্ঘটনাত নজন শ্ৰমিক কয়লাখনিটোৰ ভিতৰত আবদ্ধ হৈ পৰে । এন ডি আৰ এফৰ এগৰাকী বিষয়াৰ বিবৃতি অনুসৰি, আন আঠজন শ্ৰমিকক উদ্ধাৰৰ বাবে উদ্ধাৰ অভিযান পুনৰ আৰম্ভ হৈছে । আনহাতে, ভাৰতীয় সেনা আৰু এন ডি আৰ এফৰ ডুবাৰুসকলে এটা মৃতদেহ উদ্ধাৰ কৰিছে ।
ডিমা হাচাওৰ উমৰাংছ'ৰ ৩ কিলোস্থিত কয়লা খনিটোত আবদ্ধ হৈ থকা ৯ জন খনিকৰ্মীক উদ্ধাৰৰ বাবে ভাৰতীয় সেনা, অসম ৰাইফলছ, ৰাষ্ট্ৰীয় দুৰ্যোগ সঁহাৰি বাহিনী (এন ডি আৰ এফ), ৰাজ্যিক দুৰ্যোগ সঁহাৰি বাহিনী (এছ ডি আৰ এফ) আৰু অন্যান্য সংস্থাৰ নেতৃত্বত যুটীয়া উদ্ধাৰ অভিযান বুধবাৰে পুৱা পুনৰ আৰম্ভ হৈছে ।
ভাৰতত সংঘটিত কেইটামান উল্লেখযোগ্য কয়লাখনি দুৰ্ঘটনা
২৭ জানুৱাৰী, ২০২৪ : নাগালেণ্ডৰ ওখা জিলাৰ এটা 'ৰেট হ'ল' কয়লাখনিৰ ভিতৰত সংঘটিত অগ্নিকাণ্ডত ২৫ জানুৱাৰীত ৬ জন লোক জীৱন্তে অগ্নিদগ্ধ হয় আৰু চাৰিজন আহত হয় ।
13 অক্টোবৰ, 2023 : পশ্চিমবংগৰ পশ্চিম বৰ্ধমান জিলাৰ আছানচোলৰ পৰা প্ৰায় 18 কিলোমিটাৰ দূৰৈত ৰাণীগঞ্জ আৰক্ষী থানা এলেকাৰ এগ্ৰা গাঁও পঞ্চায়তৰ নাৰায়ণকুৰি কলিয়াৰীত ইষ্টাৰ্ণ ক'লফিল্ডছ লিমিটেডৰ (ই চি এল) কয়লাখনিত এক দুৰ্ঘটনা সংঘটিত হয় । অসুৰক্ষিত মুকলি খনি, অবৈধ নিষ্কাশনৰ সময়ত খনিটো খহি পৰিছিল । এই ঘটনাত ৩ জন লোক নিহত আৰু ১০ জন আহত হয় ।
18 আগষ্ট, 2023 : তেলেঙ্গানাৰ পেড্ডাপল্লী জিলাৰ গোদাৱৰীখানিৰ চিংগেৰি ক'লিয়াৰিজ কোম্পানী লিমিটেডৰ (এছ চি চি এল) আৰজি-1 এলেকাৰ ভূগৰ্ভস্থ কয়লাখনিৰ জি ডি কে-11 ত দুৰ্ঘটনা সংঘটিত হয় । নিৰন্তৰ খনিৰ পেনেলত কাম কৰি থকাৰ বাবে কাষৰ দেৱালৰ এটা অংশ শ্ৰমিকৰ ওপৰত খহি পৰিছিল ।
16 আগষ্ট, 2023 : ৰাজস্থানৰ এন এল চি আই এল, নেভেলীৰ মাইন-2 আৰু বৰিংচাৰ খনি দুৰ্ঘটনা । টাইম অফিচৰ পৰা ক্ৰ'লাৰ য়াৰ্ডলৈ ৩৭ জন লোকক লৈ যোৱা মাইন-২ত (ডিজেল বাংকৰ ওচৰত) পিক-আপ বাছ এখন বাগৰি পৰে । ফলত ৩৭ জন লোক আহত হয় ।
১৯ এপ্ৰিল, ২০২৩ : ছত্তীশগড়ৰ কোৰিয়া জিলাৰ বগা মাটি কয়লাখনি দুৰ্ঘটনা । খনিটো খহি পৰাৰ ফলত চাৰিজন লোক নিহত হয় ।
১২ এপ্ৰিল, ২০২৩ : ওড়িশাৰ সুন্দৰগড় জিলাৰ গৰ্জনবাহাল মুক্ত খনন খনি দুৰ্ঘটনা । খনিৰ খননত চলি থকা এখন ১০০ টন ওজনৰ ডাম্পাৰৰ দুজন কাৰ্যবাহী আৰু চাৰিজন অপাৰেটৰ কঢ়িয়াই নিয়া এম ইউ ভি বাহনৰ সৈতে সংঘৰ্ষ হয় । এই দুৰ্ঘটনাত দুজন লোক নিহত আৰু পাঁচজন আহত হয় ।
১ ফেব্ৰুৱাৰী, ২০২২ : ঝাৰখণ্ডৰ ধানবাদত এটা অবৈধ কয়লাখনি খহি পৰি কমেও ১৩ জন শ্ৰমিকৰ মৃত্যু হয় ।
২২ জানুৱাৰী, ২০২১ : ২০২১ চনত মেঘালয়ৰ পূব জয়ন্তীয়া পাহাৰ জিলাৰ পৰিত্যক্ত কয়লাখনিত কাম কৰি থকা অৱস্থাত ক্ৰেইন দুৰ্ঘটনাত ৬ জন শ্ৰমিক নিহত হয় । ঘটনাটো ৰাইম্বাই গাঁৱৰ ওচৰৰ চৰকাৰিত সংঘটিত হয় । শ্ৰমিকসকল বৰাক উপত্যকাৰ আছিল ।
13 ডিচেম্বৰ, 2018 : এটা অবৈধ 'ৰেট-হ'ল' খনি দুৰ্ঘটনা । কাছানত কয়লাৰ সন্ধানত মাটিত গভীৰ ঠেক সুৰংগ খান্দি থকাৰ ফলত ওচৰৰ লাইটেইন নদীৰ পানী সোমাই 15 জন খনিকৰ্মীৰ মৃত্যু হয় । ঘটনাটো মেঘালয়ত সংঘটিত হৈছিল ।
২৯ ডিচেম্বৰ, ২০১৬ : ২৯ ডিচেম্বৰত ঝাৰখণ্ডৰ গোড্ডা জিলাৰ লালমাটিয়াত এটা কয়লাখনি খহি পৰে আৰু ২৩ জন শ্ৰমিকৰ মৃত্যু হয় ।
১৫ জুন, ২০০৫ : ২০০৫ চনৰ আগষ্টত ঝাৰখণ্ডৰ ৰামগড় জিলাৰ কেন্দ্ৰীয় সৌন্দা কয়লাখনিত ১৪ জন খনিকৰ্মী নিহত হৈছিল ।
১৬ জুন, ২০০৩ : কৰিমনগৰৰ চিংগেৰি কলিয়াৰিজৰ কয়লাখনিত কাম কৰা ১৭ জন খনিকৰ্মী কয়লাখনি খহি পৰাৰ ফলত নিহত হয় ।
১১ অক্টোবৰ, ২০০৩ : ১১ কয়লাখনিৰ শ্ৰমিক চেপা খাই নিহত হয় । এটা কয়লাখনিৰ চাল খহি পৰাত কমেও ১১ জন খনিকৰ্মীৰ মৃত্যু হোৱাৰ উপৰি এজন আহত হয় । শ্ৰমিকসকলে পুৱাৰ আৰম্ভণি শ্বিফ্টত সিংগেৰি কলিয়াৰিজ কোম্পানীৰ এটা কয়লাখনিত কাম কৰি আছিল ।
২ ফেব্ৰুৱাৰী, ২০০১ : ২০০১ চনত ঝাৰখণ্ডৰ বাগদিগী কয়লাখনি ডুব যোৱাৰ ফলত ২৯ জন খনিকৰ্মীয়ে প্ৰাণ হেৰুৱায় ।
২৪ জুন, ২০০০ : মহাৰাষ্ট্ৰৰ কাৱাড়ি মুক্ত খনন কয়লাখনিত মেচাৰ্ছ ৱেষ্টাৰ্ণ ক'লফিল্ডছ লিমিটেডৰ বিস্ফোৰণকাৰী অ'ভাৰমেন আৰু চিৰদাৰকে ধৰি দহজন লোক ৩১ মিটাৰ ওখ মাটি খহি পৰাৰ ফলত আবদ্ধ হৈ নিহত হয় ।
২৬-২৯ ছেপ্টেম্বৰ, ১৯৯৫ : ১৯৯৫ চনত ২৬ ৰ পৰা ২৯ ছেপ্টেম্বৰৰ ভিতৰত ধানবাদত কাত্ৰী নদীৰ পানী খনিত সোমোৱাৰ ফলত প্ৰায় ৬৪ জন খনিকৰ্মীৰ মৃত্যু হয় । নদীৰ পানী গেলেৰীৰ মাজেৰে কুৱেৰীৰ ভিতৰলৈ বৈ গৈছিল । এইটো ঝাৰিয়া কয়লাক্ষেত্ৰৰ আটাইতকৈ পুৰণি খনিসমূহৰ ভিতৰত এটা আছিল আৰু ১৮৯৬ চনত ইয়াৰ খনন আৰম্ভ কৰা হৈছিল । এক শতিকাৰো অধিক সময় ধৰি কয়লা আহৰণৰ বাবে মাটিৰ স্তৰ হ্ৰাস হৈ গৈছিল । খনন স্থানবোৰত খনিৰ কুৱেৰীটো নদীৰ স্তৰতকৈ তলত আছিল ।
২৫ জানুৱাৰী, ১৯৯৪ : ১৯৯৪ চনৰ ২৫ জানুৱাৰীত বিহাৰত সংঘটিত নিউ কেন্দা কয়লাখনি দুৰ্যোগত ৫৫ জন লোকৰ মৃত্যু হৈছিল । ইষ্টাৰ্ণ ক'লফিল্ডছ লিমিটেডৰ মালিকানাধীন এই খনিটোত খনিকৰ্মীসকলে সহায়ৰ বাবে দীৰ্ঘ সময় ধৰি অপেক্ষা কৰিছিল । কিন্তু কয়লাখনিটো কাৰ্বন মনোক্সাইডেৰে ভৰ্তি হৈ গেছ চেম্বাৰলৈ পৰিৱৰ্তন হোৱাত এক বেদনাদায়ক মৃত্যুৰ ঘটনা সংঘটিত হৈছিল । বিশেষজ্ঞসকলে অনুমান কৰে যে গাঁতটোৰ ওচৰত কাৰ্বন মনোক্সাইড সংগ্ৰহ কৰা হৈছিল আৰু জুইৰ বাবে কেইবা ঘণ্টা ধৰি জ্বলাই ৰখা হৈছিল । ইফালে কয়লাৰ বৃহৎ অংশও তললৈ নামি আহি প্ৰস্থান পথ বন্ধ কৰি দিছিল ।
২৭ ডিচেম্বৰ, ১৯৭৫ : ধোৰী দুৰ্ঘটনাৰ এক দশকৰ পিছত ১৯৭৫ চনৰ ২৭ ডিচেম্বৰত আন এক কয়লাখনি দুৰ্যোগে ধানবাদক জোকাৰি গৈছিল । এইবাৰ চাচনালা কয়লাখনিত হোৱা বিস্ফোৰণৰ ফলত সৃষ্টি হোৱা বানপানীৰ ফলত ৩৭২ জন খনিকৰ্মীৰ মৃত্যু হৈছিল । বিস্ফোৰণৰ ফলত খনিৰ চালখন ভিতৰলৈ সোমাই গৈছিল আৰু ভিতৰত কাম কৰি থকা ৩০০ ৰো অধিক লোক ডুব গৈছিল । খনিটোৰ ভিতৰেৰে সাত নিযুত গেলন পানী বৈ গৈছিল । কোম্পানীটো ভাৰতীয় আইৰণ এণ্ড ষ্টীল কোম্পানীৰ মালিকানাধীন আছিল ।
২৮ মে', ১৯৬৫ : ১৯৬৫ চনৰ ২৮ মে'ত ধানবাদ কয়লাখনিত সংঘটিত বিস্ফোৰণ ইমানেই ভয়ংকৰ আছিল যে ইয়াৰ ফলত ২৬৮ জন খনিকৰ্মীৰ মৃত্যু হৈছিল । খনিটো ব্যক্তিগতভাৱে ৰামগড়ৰ ৰজাৰ মালিকানাধীন আছিল । ঘটনাটোক ধোৰী কয়লাখনি দুৰ্যোগ বুলিও কোৱা হয় ।
১৯ ফেব্ৰুৱাৰী, ১৯৫৮ : ১৯৫৮ চনৰ ১৯ ফেব্ৰুৱাৰীত চিনাকুৰি কয়লাখনিত সংঘটিত বিস্ফোৰণত ১৮২ জন লোক নিহত হয় । পশ্চিমবংগৰ কুল্টিত অৱস্থিত কয়লাখনিটো বেংগল ক'ল কোম্পানী লিমিটেডৰ মালিকানাধীন আছিল । এই ভয়ংকৰ বিস্ফোৰণৰ ফলত কৰ্তৃপক্ষই জুই বিয়পা পৰাটো প্ৰতিহত কৰিবলৈ সমগ্ৰ অঞ্চলটো ছীল কৰি দিবলৈ বাধ্য কৰাইছিল ।
ভাৰতত কয়লাখনি দুৰ্ঘটনা
| বছৰ | মাৰাত্মক দুৰ্ঘটনা | গুৰুতৰ দুৰ্ঘটনা |
| 2019 | 51 | 193 |
| 2020 | 48 | 118 |
| 2021 | 43 | 188 |
| 2022 | 24 | 179 |
| 2023 | 37 | 117 |
2019-2023 বৰ্ষত কয়লাখনিত সংঘটিত দুৰ্ঘটনাৰ বাবে দোষী সাব্যস্ত ব্যক্তিসকলৰ বিৰুদ্ধে গ্ৰহণ কৰা ব্যৱস্থা হৈছে এনেধৰণৰ :
| পদক্ষেপ গ্ৰহণ | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | সৰ্বমুঠ |
| মুঠ গোচৰ | 24 | 38 | 28 | 19 | 10 | 119 |
| নিলম্বন | 32 | 18 | 22 | 4 | 12 | 88 |
| দৰমহা বৃদ্ধি স্থগিত | 32 | 38 | 34 | 26 | 28 | 158 |
| চাকৰিৰ পৰা বৰ্খাস্ত | 10 | 10 | 11 | 6 | 14 | 51 |
| বিধিবদ্ধ পদৰ পৰা অব্যাহতি | 0 | 1 | 0 | 0 | 0 | 1 |
| মেনেজমেণ্টৰ দ্বাৰা পদ অৱনমন | 4 | 5 | 4 | 5 | 3 | 21 |
| ছেন্সৰ | 11 | 20 | 7 | 13 | 10 | 61 |
| পদোন্নতি স্থগিত | 1 | 1 | 0 | 4 | 1 | 7 |
| মেনেজমেণ্টৰ দ্বাৰা সতৰ্কবাণী | 26 | 29 | 35 | 18 | 25 | 133 |
সৰ্বমুঠ 639
