বিশেষ প্ৰতিবেদন,১৩ অক্টোবৰ : বিভিন্ন দুৰ্যোগ প্ৰতিহত কৰিবলৈ প্ৰকৃতিৰ ভাৰসাম্য ৰক্ষা অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ । ইয়াৰ বাবে নৱপ্ৰজন্মক সজাগ কৰিব লাগিব । শিশু বা নৱপ্ৰজন্মক সজাগ কৰাৰ বাবে শিক্ষা এক গুৰুত্বপূৰ্ণ মাধ্যম । এই শিক্ষাৰ গুৰুত্বৰ বিষয়ে আলোচনা কৰিবলৈ ১৩ অক্টোবৰত আন্তৰ্জাতিক দুৰ্যোগ প্ৰশমন দিৱস পালন কৰা হয় ।
এই বছৰ দুৰ্যোগ প্ৰশমন দিৱসৰ বিষয়বস্তু হৈছে শিশুসকলে সন্মুখীন হোৱা অসুবিধাবোৰ সমাধান কৰাৰ জৰুৰী প্ৰয়োজনীয়তাৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰা । বিশেষকৈ জলবায়ু সম্পৰ্কীয় দুৰ্যোগ বৃদ্ধিৰ পৰিপ্ৰেক্ষিতত যি তেওঁলোকৰ সুৰক্ষা, শিক্ষা আৰু কল্যাণৰ প্ৰতি ভাবুকি সৃষ্টি কৰে ।
শিশুসকলৰ ওপৰত দুৰ্যোগৰ প্ৰভাৱ
ইউনিচেফৰ শেহতীয়া প্ৰতিবেদনসমূহে সূচায় যে জলবায়ু পৰিৱৰ্তন আৰু প্ৰাকৃতিক দুৰ্যোগৰ প্ৰভাৱৰ পৰা বিশ্বজুৰি প্ৰায় এক বিলিয়ন শিশু চৰম সংশয়ত আছে । ভয়ংকৰ বান আৰু অন্যান্য জলবায়ু সম্পৰ্কীয় ঘটনা অধিক সঘনাই আৰু তীব্ৰ হোৱাৰ বাবে যুৱসকলক সুৰক্ষিত কৰাৰ বাবে সক্ৰিয় পদক্ষেপৰ প্ৰয়োজনীয়তা কেতিয়াও নুই কৰিব নোৱাৰি ।
লক্ষণীয়ভাৱে, ২০২২ চনত ছাদ, গাম্বিয়া, পাকিস্তান আৰু বাংলাদেশকে ধৰি কেইবাখনো দেশৰ শিশুসকলৰ বাবে উদ্বেগজনক বছৰ হিচাপে চিহ্নিত কৰা হৈছিল । কিয়নো এই সময়ত বানৰ ফলত তিনি দশকৰ ভিতৰত সৰ্বাধিক শিশু প্ৰভাৱিত হৈছিল ।
এনে দুৰ্যোগৰ পৰিণাম তাৎক্ষণিক শাৰীৰিক ক্ষতিতে সীমাবদ্ধ নহয় । শিশুৱে তেওঁলোকৰ শিক্ষা, পুষ্টি আৰু স্বাস্থ্যসেৱাত গুৰুত্বপূৰ্ণ ব্যাঘাতৰ সন্মুখীন হয়, লগতে তেওঁলোকৰ সুৰক্ষা আৰু কল্যাণৰ বাবে বিপদাশংকা বৃদ্ধি কৰে । বিদ্যালয়বোৰ প্ৰায়ে দুৰ্গম হৈ পৰে বা জৰুৰীকালীন আশ্ৰয় শিবিৰ হিচাপে ব্যৱহাৰ হয় । অগণন শিশুৰ শিক্ষাত বাধা আহে আৰু তেওঁলোক বিভিন্ন বিপদাশংকাৰ সন্মুখীন হয় । তদুপৰি, এনে ব্যাঘাতৰ অভিজ্ঞতাই মানসিকভাৱে শিশুসকলক প্ৰভাৱিত কৰে । ফলস্বৰূপে তেওঁলোকৰ বিকাশ আৰু দীৰ্ঘম্যাদী সম্ভাৱনাত বাধা দিব পাৰে ।
চৰকাৰ আৰু সমাজৰ কৰণীয়
এনে প্ৰত্যাহ্বানৰ সঁহাৰি স্বৰূপে বিশেষজ্ঞ আৰু অধিবক্তাসকলে শিশুৰ প্ৰয়োজনীয়তাক ৰাষ্ট্ৰীয় আৰু স্থানীয় দুৰ্যোগ প্ৰশমন ৰণনীতিত অন্তৰ্ভুক্ত কৰাৰ গুৰুত্বৰ ওপৰত মনোযোগ দিছে । দুৰ্যোগৰ প্ৰস্তুতি আৰু সঁহাৰিৰ লক্ষ্যৰে নীতি আৰু পৰিকাঠামো বিকশিত কৰোতে চৰকাৰবোৰে শিশুসকলৰ অনন্য দুৰ্বলতাক চিনাক্ত কৰাটো অত্যাৱশ্যকীয় ।
এই নিৰ্দিষ্ট প্ৰয়োজনীয়তাবোৰৰ বিষয়ে অৱগত হৈ যুৱসকলক সুৰক্ষিত কৰাৰ বাবে ৰণনীতি প্ৰস্তুত কৰিব পাৰি, যাতে তেওঁলোক দুৰ্যোগৰ দ্বাৰা অসামঞ্জস্যপূৰ্ণভাৱে প্ৰভাৱিত নহয় ।
তদুপৰি, শিশু আৰু যুৱসকলক দুৰ্যোগ প্ৰশমনত সক্ৰিয় ভূমিকা পালন কৰিবলৈ ক্ষমতা প্ৰদান কৰাটো গুৰুত্বপূৰ্ণ । দুৰ্যোগ প্ৰশমন ২০১৫-২০৩০ৰ বাবে চেণ্ডাই ফ্ৰেমৱৰ্কে শিশু আৰু যুৱক-যুৱতীসকলক তেওঁলোকৰ জীৱনত প্ৰভাৱ পেলোৱা সিদ্ধান্ত লোৱা প্ৰক্ৰিয়াবোৰত অন্তৰ্ভুক্ত কৰাৰ গুৰুত্বৰ ওপৰত আলোকপাত কৰে । স্থিতিস্থাপকতাৰ সংস্কৃতি গঢ়ি তুলি আৰু যুৱসকলক তেওঁলোকৰ দৃষ্টিভংগী আগবঢ়াবলৈ উৎসাহিত কৰি, সম্প্ৰদায়বোৰে অধিক কাৰ্যকৰী আৰু সামগ্ৰিক দুৰ্যোগ সঁহাৰি ৰণনীতি বিকশিত কৰিব পাৰে ।
শিক্ষাৰ ভূমিকা
শিক্ষাই এই সৱলীকৰণত এক গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰে । বিদ্যালয়বোৰে শিশুসকলক দুৰ্যোগৰ প্ৰস্তুতি, সঁহাৰি ৰণনীতি আৰু সম্প্ৰদায়ৰ স্থিতিস্থাপকতাৰ গুৰুত্বৰ বিষয়ে শিক্ষা দিয়াৰ বাবে মঞ্চ হিচাপে কাম কৰিব পাৰে । শিক্ষাৰ জৰিয়তে শিশুৱে বিপদাশংকা চিনাক্ত কৰিবলৈ, গুৰুত্বপূৰ্ণ চিন্তা কৰাৰ দক্ষতা বিকাশ কৰিবলৈ আৰু সমাজ পৰিকল্পনাৰ প্ৰচেষ্টাত জড়িত হ'বলৈ শিকিব পাৰে । এনে ধৰণৰ পদক্ষেপে তেওঁলোকক কেৱল নিজকে সুৰক্ষিত কৰাই নহয় সমাজৰ বাবেও অৰ্থপূৰ্ণ অৱদান আগবঢ়াব পাৰে ।
দুৰ্যোগ প্ৰশমন দিৱসত দুৰ্যোগৰ শিক্ষাৰ গুৰুত্ব সম্পৰ্কে সজাগতা বৃদ্ধিৰ বাবে বিশ্বজুৰি বিভিন্ন অনুষ্ঠান আৰু পদক্ষেপৰ আয়োজন কৰা হয় । বিদ্যালয়, সামূহিক সংগঠন আৰু চৰকাৰবোৰক দুৰ্যোগৰ বিপদাশংকা আৰু স্থিতিস্থাপকতাৰ ৰণনীতি বুজাত সহায় কৰা কাৰ্যকলাপত অংশগ্ৰহণ কৰিবলৈ উৎসাহিত কৰা হয় । শিক্ষাবিদ, ৰাজনৈতিক নেতা আৰু বিশেষজ্ঞসকলৰ সামূহিক প্ৰচেষ্টাৰ লক্ষ্য হৈছে ভৱিষ্যৎ প্ৰজন্মৰ বাবে এক সুৰক্ষিত পৰিৱেশ সৃষ্টি কৰা ।
দৰিদ্ৰতাৰ মাজত বাস কৰা লোকসকলকে ধৰি সীমান্তঞ্চলৰ লোকসকলে প্ৰায়ে দুৰ্যোগৰ বাবে প্ৰস্তুত বা পুনৰুদ্ধাৰ কৰিবলৈ অধিক বিপদাশংকা আৰু কম সম্পদ লাভ কৰে । এই বৈষম্যবোৰ আঁতৰ কৰাৰ বাবে সামগ্ৰিক নীতি প্ৰস্তুত কৰা দৰকাৰ, যাৰ দ্বাৰা সকলো শিশুৱে প্ৰতিকূল পৰিস্থিতিৰ মোকাবিলা কৰিবলৈ প্ৰয়োজনীয় শিক্ষা আৰু সমৰ্থন লাভ কৰিব পাৰে ।
আন্তৰ্জাতিক দুৰ্যোগ প্ৰশমন দিৱস ২০২৪ৰ জৰিয়তে সমাজৰ আটাইতকৈ দুৰ্বল শ্ৰেণী, শিশুসকলৰ প্ৰতি আমাৰ দায়বদ্ধতা প্ৰদৰ্শন কৰাটো এক গুৰুত্বপূৰ্ণ মুহূৰ্ত । শিক্ষাক অগ্ৰাধিকাৰ দি যুৱসকলক শক্তিশালী কৰি, আমি সকলোৰে বাবে এক সুৰক্ষিত, অধিক স্থিতিস্থাপক ভৱিষ্যৎ গঢ়ি তুলিবলৈ একেলগে কাম কৰিব পাৰো ।
লগতে পঢ়ক :জাপানীজ সংগঠন নিহোন হিডানকিঅ'ক এই বছৰৰ শান্তিৰ নোবেল বঁটা প্ৰদান
