নতুন দিল্লী : জৈৱ বৈচিত্ৰ্যৰ ভাৰসাম্য ৰক্ষাৰ বাবে ভাৰত চৰকাৰে গুৰুত্বপূৰ্ণ পদক্ষেপ গ্ৰহণ কৰিছে । জৈৱ বৈচিত্ৰ্যৰ ভাৰসাম্য ৰক্ষাৰ লক্ষ্যৰে ভাৰতে ২০৩০ চনৰ ভিতৰত স্থল, জল, উপকূল আৰু সামুদ্ৰিক প্ৰায় ৩০ শতাংশ অঞ্চলত সংৰক্ষণ কৰাৰ বিশেষ কাৰ্য পৰিকল্পনা আৰম্ভ কৰিছে ।
ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ জৈৱ বৈচিত্ৰ্য সন্মিলন
কলম্বিয়াৰ কেলিত অনুষ্ঠিত ষষ্ঠদশ ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ জৈৱ বৈচিত্ৰ্য সন্মিলনত উন্মোচন কৰা আপডেটেড নেশ্যনেল বায়'ডাইভাৰ্চিটি ষ্ট্ৰেটেজী এণ্ড একছন প্লেন (NBSAP)ত কুনমিং-মণ্ট্ৰিয়েল গ্লোবেল বায়'ডাইভাৰ্চিটি ফ্ৰেমৱৰ্ক (KM-GBF)ৰ অধীনত নিৰ্ধাৰিত ২৩ টা বিশ্বব্যাপী লক্ষ্যৰ সৈতে সংযোজিত ২৩ টা ৰাষ্ট্ৰীয় লক্ষ্যৰ কথা উল্লেখ কৰা হৈছে । যাক ২০২২ চনত কানাডাত পঞ্চদশ ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ জৈৱ বৈচিত্ৰ্য সন্মিলনত গ্ৰহণ কৰা হৈছিল ।
KM-GBFৰ এক গুৰুত্বপূৰ্ণ লক্ষ্য হৈছে ২০৩০ চনৰ ভিতৰত বিশ্বৰ প্ৰায় ৩০ শতাংশ ভূমি আৰু মহাসাগৰীয় অঞ্চল সুৰক্ষিত কৰা । ইয়াৰ উদ্দেশ্য হৈছে অৰণ্য, আৰ্দ্ৰভূমি আৰু নদীৰ দৰে অৱনমিত পৰিস্থিতিতন্ত্ৰ পুনৰুদ্ধাৰ কৰা, যাতে তেওঁলোকে পৰিষ্কাৰ পানী আৰু বায়ুৰ দৰে অত্যাৱশ্যকীয় সম্পদ প্ৰদান কৰা অব্যাহত ৰাখে ।
১৭ খন বৃহৎ বৈচিত্ৰ্যপূৰ্ণ দেশৰ ভিতৰত এখন হিচাপে স্বীকৃত ভাৰত ১৯৯৪ চনত জৈৱ বৈচিত্ৰৰ ওপৰত ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ সন্মিলনৰ (চিবিডি) এক পক্ষ হৈ পৰিছিল । ই বিশ্বব্যাপী ভূমি এলেকাৰ মাত্ৰ ২.৪ শতাংশৰ ভিতৰত বিশ্বৰ প্ৰজাতিৰ ৭-৮ শতাংশ আশ্ৰয় দিয়ে ।
এনবিএছএপি আপডেট অনুসৰি ভাৰতে ২০১৭-২০১৮ৰ পৰা ২০২১-২০২২ চনলৈ জৈৱ বৈচিত্ৰ্য সুৰক্ষা, সংৰক্ষণ আৰু পুনৰুদ্ধাৰৰ বাবে প্ৰায় ৩২,২০০ কোটি টকা ব্যয় কৰিছে । ২০২৯-২০৩০ বৰ্ষৰ ভিতৰত জৈৱ বৈচিত্ৰ্য সংৰক্ষণৰ বাবে আনুমানিক বাৰ্ষিক গড় ব্যয় ৮১,৬৬৪.৮৮ কোটি টকা হ'ব বুলি অনুমান কৰা হৈছে ।
ভাৰতৰ লক্ষ্য
ভাৰতে তিনিটা মুখ্য ক্ষেত্ৰত ইয়াৰ জৈৱ বৈচিত্ৰ্যৰ লক্ষ্য নিৰ্ধাৰণ কৰিছে । 'জৈৱ বৈচিত্ৰ্যৰ প্ৰতি ভাবুকি হ্ৰাস'ৰ প্ৰথম বিষয়বস্তুত ৮ টা লক্ষ্য অন্তৰ্ভুক্ত আছে । প্ৰথম ৫ টা লক্ষ্যই জৈৱ বৈচিত্ৰ্যৰ প্ৰতি গুৰুত্বপূৰ্ণ ভাবুকিবোৰ পোনপটীয়াকৈ সমাধান কৰে: ভূমি আৰু সাগৰীয় ব্যৱহাৰৰ পৰিৱৰ্তন, প্ৰদূষণ, প্ৰজাতিৰ অত্যাধিক ব্যৱহাৰ, জলবায়ু পৰিৱৰ্তন আৰু আক্ৰমণকাৰী এলিয়েন প্ৰজাতি ।
বাকী তিনিটা লক্ষ্য হৈছে পৰিৱেশ তন্ত্ৰ পুনৰুদ্ধাৰ কৰা, প্ৰজাতি আৰু আনুবংশিক বৈচিত্ৰ্য নিয়ন্ত্ৰণ কৰা আৰু বন্য প্ৰজাতিৰ আইনী, বহনক্ষম ব্যৱহাৰ নিশ্চিত কৰা ।
বহনক্ষম ব্যৱহাৰ আৰু আদান প্ৰদানৰ লাভালাভৰ জৰিয়তে মানুহৰ প্ৰয়োজনীয়তা পূৰণৰ দ্বিতীয় বিষয়বস্তুত কৃষি, পশুপালন, মীন পালন আৰু বনাঞ্চলৰ স্থিৰ পৰিচালনাৰ লক্ষ্যৰে ৫ টা লক্ষ্য অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে ।
এই বিষয়বোৰ গ্ৰাম্য সম্প্ৰদায়ৰ জীৱিকাৰ বাবে গুৰুত্বপূৰ্ণ, যাৰ ভিতৰত আছে কৃষক, গৰখীয়া, মীন পালক, জনজাতীয় লোক আৰু বনবাসী । এই লক্ষ্যবোৰে বন্য প্ৰজাতিৰ বহনক্ষম ব্যৱহাৰ, পৰিৱেশ তন্ত্ৰ সেৱাৰ ব্যৱস্থাপনা, নগৰবাসীৰ বাবে সেউজীয়া স্থানৰ উন্নত প্ৰৱেশাধিকাৰ, জৈৱ বৈচিত্ৰ্যৰ লাভালাভৰ ন্যায্য ভাগ-বতৰা, সংৰক্ষণৰ বাবে জনসমৰ্থনক উৎসাহিত কৰাও সামৰি লয় ।
ৰূপায়ণৰ বাবে সঁজুলি আৰু সমাধানৰ তৃতীয় বিষয়টোত অন্তৰ্ভুক্ত আছে জৈৱ বৈচিত্ৰ্যক বিস্তৃত বিকাশৰ লক্ষ্যত একত্ৰিত কৰা, বহনক্ষম উৎপাদন আৰু ব্যৱহাৰৰ প্ৰচাৰ কৰা, আৱৰ্জনা হ্ৰাস কৰা আৰু ক্ষতিকাৰক ৰাজসাহায্য পুনৰ নিৰ্মাণ কৰা, দক্ষতা নিৰ্মাণ কৰা, জ্ঞানৰ ভাগ বতৰা কৰা, সম্পদ সংগ্ৰহ কৰা আৰু জৈৱ বৈচিত্ৰ্য প্ৰচেষ্টাত সামগ্ৰিক, ন্যায্য আৰু লিংগ-প্ৰতিক্ৰিয়াশীল পৰিকল্পনা আৰু সিদ্ধান্ত লোৱাত সহায় কৰা ।
ৰাষ্ট্ৰীয় জৈৱ বৈচিত্ৰ্য লক্ষ্য ৩ৰ অধীনত ভাৰতে দেশৰ ৩০ শতাংশ অঞ্চল সামৰি লোৱাৰ বাবে সুৰক্ষিত এলেকা আৰু অন্যান্য কাৰ্যকৰী এলেকা-আধাৰিত সংৰক্ষণ ব্যৱস্থা (অইচিএম) সম্প্ৰসাৰিত কৰাৰ লক্ষ্য ৰাখিছে । এই লক্ষ্যটোৱে জৈৱ বৈচিত্ৰ্য সংৰক্ষণত সম্প্ৰদায়সমূহৰ গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকাৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে আৰু বহনক্ষম ব্যৱহাৰ নিশ্চিত কৰে ।
ভাৰতৰ ৰাষ্ট্ৰীয় জৈৱ বৈচিত্ৰ্য লক্ষ্য ২য়ে ব্যাপক পৰিৱেশ তন্ত্ৰৰ অৱক্ষয় স্বীকাৰ কৰে আৰু ২০৩০ চনৰ ভিতৰত কমেও ৩০ শতাংশ অৱনমিত স্থলজ, জলজ, উপকূলীয় আৰু সামুদ্ৰিক পৰিস্থিতিতন্ত্ৰৰ কাৰ্যকৰী পুনৰুদ্ধাৰৰ লক্ষ্য আগত ৰাখে ।
লগতে পঢ়ক :পৰ্যটকৰ বাবে সুপ্ত ৰত্ন মেলুৰি: নাগালেণ্ডৰ নতুন জিলাখনত আছে পৰ্যটনৰ অফুৰন্ত ভাণ্ডাৰ
