নিউজ ডেস্ক, ২২ জুন : প্ৰধানমন্ত্ৰী নৰেন্দ্ৰ মোদীয়ে শনিবাৰে ভাৰত ভ্ৰমণলৈ অহা বাংলাদেশৰ প্ৰধানমন্ত্ৰী শ্বেখ হাছিনাৰ সৈতে এক প্ৰতিনিধি পৰ্যায়ৰ আলোচনাত মিলিত হ'ব । এই আলোচনাৰ সময়ত দীৰ্ঘদিন ধৰি অমীমাংসিত তিস্তা পানীৰ সমস্যা, চীনৰ সৈতে সম্পৰ্ক, মংগলা বন্দৰৰ ব্যৱস্থাপনা আৰু প্ৰতিৰক্ষা সঁজুলি বিক্ৰী বিষয়ে স্থান লাভ কৰিব বুলি আশা কৰা হৈছে ।
উল্লেখ্য যে, ভাৰতত নতুন চৰকাৰ গঠনৰ পিচত এইটো হৈছে বাংলাদেশৰ প্ৰধানমন্ত্ৰীৰ প্ৰথমটো দ্বিপাক্ষিক ৰাষ্ট্ৰীয় ভ্ৰমণসূচী । ইয়াৰ বাবে শুকুৰবাৰে সন্ধিয়া শ্বেখ হাছিনা দিল্লীত উপস্থিত হয় । তেওঁ এই মাহৰ আৰম্ভণিতে নতুন দিল্লীত মোদী আৰু তেওঁৰ কেন্দ্ৰীয় মন্ত্ৰী পৰিষদৰ শপত গ্ৰহণ অনুষ্ঠানত অংশগ্ৰহণ কৰা আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় নেতাসকলৰ ভিতৰত এগৰাকী আছিল ।
তিস্তা পানীৰ বিষয়
শনিবাৰে আলোচনাৰ সময়ত তিস্তাৰ পানী বিতৰণৰ বিষয়টো শীৰ্ষ অগ্ৰাধিকাৰৰ ভিতৰত থাকিব । উল্লেখ্য যে তিস্তা হৈছে ভাৰতৰ অন্যতম মুখ্য সীমান্তৱৰ্তী নদী আৰু বাংলাদেশত প্ৰৱেশ কৰাৰ পূৰ্বে ই ছিকিম আৰু পশ্চিমবংগৰ মাজেৰে বৈ গৈছে । এই নদীখনে দুয়োখন দেশৰ লাখ লাখ লোকৰ কৃষি আৰু জীৱিকাত এক গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰে ।
অৱশ্যে ইয়াৰ পানীৰ বিতৰণ কেইবা দশক ধৰি ভাৰত আৰু বাংলাদেশৰ মাজত এক বিতৰ্কিত বিষয় হৈ আহিছে । যাৰ ফলত গুৰুত্বপূৰ্ণ ৰাজনৈতিক আৰু কূটনৈতিক উত্তেজনাৰো সৃষ্টি হৈছে । খৰাং বতৰত বাংলাদেশলৈ তিস্তা নদীৰ প্ৰবাহ ভাৰত আৰু বাংলাদেশৰ মাজত বিবাদৰ মুখ্য কাৰণ । বাংলাদেশৰ মাজেৰে 2,800 বৰ্গকিলোমিটাৰ বৈ যোৱা আৰু ছিকিমত বানপানীৰ সৃষ্টি কৰা নদীখনৰ দ্বাৰা হাজাৰ হাজাৰ লোকৰ জীৱিকা প্ৰভাৱিত হয় ।
নদীখনৰ মুঠ দৈৰ্ঘ 414 কিলোমিটাৰৰ ভিতৰত তিস্তা নদী ছিকিমৰ মাজেৰে প্ৰায় 151 কিলোমিটাৰ, পশ্চিমবংগৰ মাজেৰে প্ৰায় 142 কিঃমিঃ আৰু বাংলাদেশৰ মাজেৰে অন্তিম 121 কিঃমিঃ বৈ গৈছে । নদীখনৰ গড় ঐতিহাসিক প্ৰবাহ হৈছে প্ৰতি ছেকেণ্ডত সৰ্বাধিক 7932.01 কিউবিক মিটাৰ (কিউমেক) আৰু সৰ্বনিম্ন 283.28 কিউমেক হৈছে বাংলাদেশৰ তিস্তা বান্ধৰ ওপৰৰ ডালিয়াত ।
বিষয়টো ভাৰতৰ ফালৰ পৰা অতি সোনকালে নিষ্পত্তি কৰা প্ৰয়োজন । কিয়নো চীনে বাংলাদেশৰ আন্তঃগাঁথনিত যথেষ্ট বিনিয়োগ কৰি আছে । তিস্তা নদীৰ ওপৰত এক ব্যাপক ব্যৱস্থাপনা আৰু পুনৰুদ্ধাৰ প্ৰকল্পৰ বাবে বাংলাদেশে চীনৰ পৰা প্ৰায় 1 বিলিয়ন ডলাৰ ঋণ লাভ কৰাৰ সম্ভাৱনা আছে । ব্যৱস্থাপনা আৰু পুনৰুদ্ধাৰ প্ৰকল্পৰ উদ্দেশ্য হৈছে নদী অৱবাহিকা দক্ষতাৰে পৰিচালনা কৰা, বানপানী নিয়ন্ত্ৰণ কৰা আৰু গ্ৰীষ্মকালত বাংলাদেশৰ পানীৰ সংকটৰ মোকাবিলা কৰা ।
অৱশ্যে চলিত মাহৰ আৰম্ভণিতে বাংলাদেশ ভ্ৰমণৰ সময়ত বৈদেশিক সচিব বিনয় কোৱাট্ৰাই উল্লেখ কৰিছিল যে ভাৰতে এই প্ৰকল্পটো হাতত ল'বলৈ আগ্ৰহী । ২০১১ চনত তদানীন্তন প্ৰধানমন্ত্ৰী মনমোহন সিঙৰ ঢাকা ভ্ৰমণৰ সময়ত ভাৰত আৰু বাংলাদেশ তিস্তা পানীৰ বিষয়ত চুক্তিত উপনীত হোৱাৰ সন্ধিক্ষণত আছিল ।
কিন্তু পশ্চিমবংগৰ মুখ্যমন্ত্ৰী মমতা বেনাৰ্জী মনমোহন সিঙৰ সৈতে ঐকমত্যত নাছিল ৷ যাৰ বাবে অন্তিম মুহূৰ্তত চুক্তিখন স্বাক্ষৰ কৰিব পৰা নাছিল । মমতা বেনাৰ্জীয়ে এই চুক্তিৰ বিৰোধিতা কৰিছে, কিয়নো তেওঁ মত প্ৰকাশ কৰিছে যে তিস্তা নদীৰ পানী যথেষ্ট হ্ৰাস পাইছে । নদীখনে উত্তৰ পশ্চিমবংগৰ ১.২০ লাখ হেক্টৰ উচ্চ কৃষিযোগ্য ভূমিৰ বাবে জলসিঞ্চনৰ সুবিধা প্ৰদান কৰে ।
অৱশ্যে যোৱা বছৰ আগষ্ট মাহত বৈদেশিক পৰিক্ৰমা সম্পৰ্কীয় সংসদীয় স্থায়ী সমিতিয়ে তিস্তাৰ পানী ভাগ-বতৰাৰ সমস্যাটো বাংলাদেশৰ সৈতে সমাধান কৰিবলৈ পৰামৰ্শ দিয়ে । ইয়াৰ দ্বাৰা এইটো ইংগিত দিয়া হয় যে নতুন দিল্লী আৰু ঢাকা দশকজোৰা এই সমস্যাৰ সমাপ্তিৰ দিশে আগবাঢ়িছে ।
