అసిడిటీ అప్పటికప్పుడు ప్రాణాల మీదికి వచ్చే సమస్య కాదు. అలాగని తోసేసుకొనీ తిరగటమూ సాధ్యం కాదు. కూర్చుండనీయదు, పడుకోనీయదు. నిరంతరం ఛాతీలో ‘మండుతూనే’ ఉంటుంది. దీనికి మూలం జీర్ణాశయంతో అన్నవాహిక కలిసేచోట కండర వలయం (స్ఫింక్టర్‌) బిగువు తగ్గటం. సాధారణంగా తిన్న ఆహారం జీర్ణాశయంలోకి చేరుకునేటప్పుడు ఇది సడలుతుంది. ఆ వెంటనే గట్టిగా మూసుకుపోతుంది. ఇలా జీర్ణాశయంలోని ఆమ్లం, జీర్ణ రసాలు, ఆహారం వంటివి పైకి రాకుండా గట్టిగా పట్టి ఉంచుతుంది. దీని బిగువు తగ్గితే జీర్ణాశయంలోని ఆమ్లం పైకి ఎగదన్నుకొని అన్నవాహిక, గొంతులోకి వస్తుంది. దీన్నే గ్యాస్ట్రోఈసోఫేగల్‌ రిఫ్లక్స్‌ డిసీజ్‌ (జీఈఆర్‌డీ- గర్డ్‌) అంటారు. జీర్ణాశయంలో ఆమ్లాన్ని తట్టుకునే వ్యవస్థ ఉంటుంది. అందుకే లోపలి గోడలను ఏమీ చేయదు. అన్నవాహికలో ఇలాంటి రక్షణ ఏదీ ఉండదు. అందువల్ల ఆమ్లం పైకి ఎగదన్నుకొని వచ్చినప్పుడు మంట వంటి బాధలు మొదలవుతాయి. అన్నవాహిక లోపలి గోడలూ దెబ్బతింటాయి. పుండ్లు కూడా పడొచ్చు. నిర్లక్ష్యం చేస్తే క్యాన్సర్లకూ దారితీయొచ్చు. కాబట్టి అసిడిటీని తక్కువగా చూడటానికి లేదు. కొందరిలో ఇది విడవకుండా, మందులకు లొంగకుండానూ వేధిస్తుంటుంది. ఇదే కొత్త చికిత్సల అవసరానికి దారితీస్తోంది.
మందులు, శస్త్రచికిత్సలున్నాయి గానీ..
అసిడిటీ తగ్గటానికి ఒమిప్రొజోల్‌ వంటి ప్రొటాన్‌ పంప్‌ ఇన్‌హిబిటార్‌ (పీపీఐ) రకం మందులు బాగా ఉపయోగపడతాయి. అయితే వీటిని ఎక్కువకాలం వాడితే దుష్ప్రభావాలు తలెత్తొచ్చు. పేగుల్లో పోషకాలను గ్రహించుకునే సామర్థ్యం తగ్గటం వల్ల విటమిన్‌ బి12 లోపం రావొచ్చు. ఎముకలు పెళుసుగా అవ్వచ్చు. కొందరికి డిమెన్షియా, జీర్ణకోశ క్యాన్సర్‌ ముప్పులూ పెరుగుతున్నట్టు అధ్యయనాలు చెబుతున్నాయి. కొందరికి మందులు వాడుకుంటున్నా సమస్య పూర్తిగా తగ్గకపోవచ్చు. మధ్యమధ్యలో తిరగబెడుతుండొచ్చు. ఒక్కరోజు మందులు వేసుకోకపోయినా ఛాతీలో మంట, పులి తేన్పులు, కడుపుబ్బరం, తిన్న ఆహారం గొంతులోకి రావటం, గొంతులోనూ మంట, గొంతు బొంగురుపోవటం, కొద్దిగా తినగానే పొట్ట నిండిపోవటం వంటి ఇబ్బందులు ఎక్కువవుతూ ఉండొచ్చు. ఇవన్నీ ఛాతీలో మంట దీర్ఘకాలిక సమస్యగా మారిందనటానికి సంకేతాలే. జీఈఆర్‌డీ బాధితుల్లో 25-30% మంది ఇలాంటి దశకు చేరుకుంటున్నవారే. మందులు వేసుకుంటున్నా వీరికి పెద్దగా ఉపశమనం ఉండదు. ఇలా దీర్ఘకాలంగా అసిడిటీతో బాధపడేవారికి ప్రస్తుతం ల్యాప్రోస్కోపిక్‌ పద్ధతిలో చేసే ‘ఫండోప్లికేషన్‌’ శస్త్రచికిత్స కూడా అందుబాటులో ఉంది. అయితే దీంతోనూ ఇతరత్రా శస్త్రచికిత్సల మాదిరిగానే సమస్యలు, ముప్పులు పొంచి ఉంటాయి. కొందరికి శస్త్రచికిత్స ఇష్టం లేకపోవచ్చు. వీటికి ప్రత్యామ్నాయంగా ఇప్పుడు ఎండోస్కోపీ సర్జరీలు పుట్టుకొస్తున్నాయి. ల్యాప్రోస్కోపిక్‌ శస్త్రచికిత్సతో పోలిస్తే ఇవి చాలా తేలిక. నోటి నుంచి గొట్టాన్ని పంపించి, లోపల్నుంచే చికిత్స చేస్తారు. ఎలాంటి కోత లేకపోవటం వల్ల పైకేమీ తెలియదు. ల్యాప్రోస్కోపీ పద్ధతితో ముడిపడిన దుష్ప్రభావాలేవీ ఉండవు. పైగా ఆసుపత్రిలో ఉండాల్సిన అవసరముండదు. చాలావరకు అదే రోజు ఇంటికి వెళ్లిపోవచ్చు. కొన్ని చికిత్సలు అరగంట, గంటలోనే పూర్తవుతాయి. వీటితో దాదాపు 60-70% మందికి పీపీఐ మందులు వేసుకోవాల్సిన అవసరం తప్పుతుండటం గమనార్హం.
అసిడిటీ-వినూత్న చికిత్సలు
ఎవరికి చేస్తారు?
ఎండోస్కోపిక్ పద్ధతులు అందరికీ చేసేవి కావు. పీపీఐ మందుల మీద ఆధారపడినవారికి, మందులు వేసుకుంటున్నా లక్షణాలు తగ్గనివారికి, దుష్ప్రభావాలు కనిపిస్తున్నప్పటికీ మందులు ఏమాత్రం ప్రభావం చూపనివారికి, జీర్ణాశయం పైభాగం కొద్దిగా ఛాతీ కుహరంలోకి చొచ్చుకొచ్చినవారికి (హయటస్‌ హెర్నియా), 24 గంటల పరీక్షలో పీహెచ్‌ 4 కన్నా తక్కువున్నవారికి ఇవి ఉపయోగపడతాయి.
జాగ్రత్తలు తప్పనిసరి
- చికిత్సల తర్వాతా జాగ్రత్తలు పాటించటం తప్పనిసరి.
- మసాలాలు, కారం, నూనె పదార్థాలు, మిఠాయిలు, కొవ్వులు తగ్గించాలి.
- ఒకేసారి ఎక్కువెక్కువ కాకుండా తక్కువ తక్కువగా ఎక్కువసార్లు తినాలి.
- తిన్న వెంటనే పడుకోవద్దు. కనీసం గంట తర్వాతే నిద్రకు ఉపక్రమించాలి.
- మానసిక ఒత్తిడి తగ్గించుకోవటం కూడా చాలా చాలా ముఖ్యం.
నిశిత పరిశీలన తర్వాతే..