యాదాద్రి భువనగిరి జిల్లా చౌటుప్పల్ మండలం కొయ్యలగూడెం గ్రామానికి చెందిన దుద్యాల శంకర్, దుద్యాల లలితలు గత 30 సంవత్సరాలుగా ప్రకృతి రంగులతో వస్త్రాలు తయారు చేస్తున్నారు. చెట్ల బెరడు, పూలు, ఆకులను ఎండబెట్టి రంగులు తయారు చేస్తారు. తాంబూలంలో వాడే కాచు నుంచి గోదుమ రంగు, ఎర్రచందనం నుంచి మిరప పండు రంగు, ఎండిపోయిన బంతి, కుసుమ, మోదుగు పూల నుంచి పసుపు రంగు, గోరింటాకు, గుంటకుంట్ల ఆకు నుంచి ఆకుపచ్చ, వేప, జామ ఆకుల నుంచి లేత ఆకుపచ్చ, జాఫ్రా, ఎర్రగుంట నుంచి కాషాయం, చెట్టు బెరడు చూర్ణం నుంచి కాఫీ రంగు, తంగేడు పువ్వు, నుంచి పసుపు రంగు తయారు చేస్తున్నారు.
రోజుల తరబడి...
రసాయనాలతో తయారైన రంగులను దారానికి అద్దడం చాలా సులువు. కానీ సహజసిద్ధమైన రంగులు అద్దాలంటే 21 రోజులు కష్టపడాలి. ముందుగా శుద్ధి చేసిన దారాన్ని ‘కరక్కాయ పొడి’ కలిపిన నీళ్లలో గంటసేపు నానబెడతారు. తర్వాత దారాన్ని ‘పటికపొడి’ కలిపిన వేడి నీళ్లలో నానబెట్టి ఆ తర్వాత నీడలో ఆరబెడతారు. ఇదే ప్రక్రియ నాలుగైదు పర్యాయాలు చేసిన తర్వాత ఆ దారానికి సహజరంగులు అద్దుతారు. అద్దకం పని పూర్తి కావడానికే 10 నుంచి 15 రోజులు సమయం పడుతుంది. ఔషధగుణాలు పోకుండా అద్దకం ప్రక్రియ పూర్తిచేసి ఇక్కత్ డిజైన్లతో మగ్గాలపై చీరలు నేస్తున్నారు.
మార్కెట్లోకి ఇప్పుడిప్పుడే..