అత్యంత ప్రమాదకరమైన ఎబోలా, ఎల్లోఫీవర్, ఎవియన్ ఇన్ఫ్లుయంజా వంటి పది వైరస్ ఇన్ఫెక్షన్లు ప్రజారోగ్యానికి ఎంత చెరుపు చెయ్యగలవో ప్రస్తావిస్తూ వాటిని కాచుకునే ముందస్తు సన్నద్ధత అవసరాన్ని నిరుడు జులైలోనే భారతీయ వైద్య పరిశోధన మండలి ఎలుగెత్తి చాటింది. వాటిని తలదన్నే స్థాయిలో విరుచుకుపడిన కరోనా వైరస్ ధాటికి ప్రపంచ ఆరోగ్య వ్యవస్థలన్నీ కకావికలమైపోగా దాదాపు 18లక్షల మందిని బలిగొన్న కొవిడ్- ఆర్థిక వ్యవస్థల్నీ అతలాకుతలం చేసేసింది.
బయో బ్యాంక్
ప్రపంచ ఆరోగ్యాన్ని 2020 సంవత్సరం ఛిన్నాభిన్నం చేసేసిందన్న ప్రపంచ ఆరోగ్య సంస్థ- అచిరకాలంలోనే సకల దేశాల్నీ చుట్టబెట్టిన మహమ్మారి ఆరోగ్య వ్యవస్థల్లోని లొసుగుల్ని బయట పెట్టిందని, రెండు దశాబ్దాల అవిరళ శ్రమతో ఆయా విభాగాల్లో సాధించిన ప్రగతినీ అది దిగలాగేస్తోందని ఆందోళన వ్యక్తీకరిస్తోంది. కొవిడ్పై పోరాటానికి కొత్త సాధన సంపత్తి అందుబాటులోకి వస్తున్న దశలో- వచ్చే ఏడాది దేశదేశాల కార్యాచరణకు ప్రాతిపదిక కాగల పది సూత్రాల అజెండానూ ప్రకటించింది. "ప్రతి ఒక్కరూ సురక్షితం కానిదే ఏ ఒక్కరికీ భద్రత లేదు" అన్న వాస్తవాన్ని నొక్కి వక్కాణిస్తూ ప్రపంచవ్యాప్త ఆరోగ్య భద్రతకు అందరూ సంఘీభావంతో కూడి రావాలన్న డబ్ల్యూహెచ్ఓ- మున్ముందు అవసరపడే వ్యాక్సిన్ల సత్వర తయారీకి వీలుగా 'బయో బ్యాంక్' ఏర్పాటును ప్రస్తావించింది.
ఆర్థిక సంఘం సూచనలు
జబ్బు పడినవారు చికిత్సా వ్యయం భరించలేక పేదరికంలోకి జారిపోరాదనీ అభిలషిస్తోంది. వైద్య ఖర్చులు భరించలేక ఏటా ఆరు కోట్ల మంది దారిద్య్రరేఖ దిగువకు పడిపోతున్న ఇండియా తప్పక చెవిన పెట్టాల్సిన సూచనలూ అజెండాలో ఉన్నాయి. అర్ధాంతర మరణాలకు ప్రధాన కారణాలుగా గుర్తించిన పదిలో ఏడు అసాంక్రామిక వ్యాధులే ఉన్నాయన్న ప్రపంచ ఆరోగ్య సంస్థ- మానసిక ఆరోగ్యం, పొగాకు ముప్పుల పైనా దృష్టి సారించాలంటోంది. స్వస్థ భారత్కు కరదీపిక కాగల అజెండా ఇది! ఆరోగ్యాన్ని దేశప్రజల ప్రాథమిక హక్కుగా నిర్ధారించి వచ్చే ఏడాది 75వ స్వాతంత్య్ర దినోత్సవ కానుకగా ప్రకటించాలని 15వ ఆర్థిక సంఘం నియమించిన నిపుణుల కమిటీ సూచించింది.