ప్రస్తుత ఆర్థిక సంవత్సరంలో రెండు ప్రభుత్వ రంగ బ్యాంకుల (పీఎస్‌బీల)ను ప్రైవేటుపరం చేయబోతున్నామని కేంద్ర ఆర్థిక మంత్రి నిర్మలా సీతారామన్‌ బడ్జెట్‌ ప్రసంగంలో ప్రకటించారు. దీంతో భారతదేశంలో బ్యాంకింగ్‌ రంగ స్వరూప స్వభావాలను మార్చివేయడానికి కేంద్రం కంకణం కట్టుకుందని స్పష్టమవుతోంది. అర్ధ శతాబ్ది క్రితం బ్యాంకులను జాతీయీకరించిన ప్రభుత్వం, ఇప్పుడు తన విధానానికి తానే నీళ్లు వదులుతోంది. పది ప్రభుత్వ బ్యాంకులను నాలుగు మెగా బ్యాంకులుగా విలీనం చేయడంతో , దేశంలోని మొత్తం పీఎస్‌బీల సంఖ్య 27 నుంచి 12కు తగ్గింది. బ్యాంకింగ్‌, బీమా, ఫైనాన్షియల్‌ సర్వీసులు చాలా కీలకమైన రంగాలని, వీటిలో తాను కనీస ఉనికిని కొనసాగిస్తానని కేంద్రం ప్రకటించింది. ప్రైవేటీకరణ ప్రక్రియ నుంచి ఆరు బ్యాంకులను మినహాయించాలని ప్రభుత్వాన్ని నీతి ఆయోగ్‌ కోరింది. అవి- పంజాబ్‌ నేషనల్‌ బ్యాంక్‌, యూనియన్‌ బ్యాంక్‌, కెనరా బ్యాంక్‌, ఇండియన్‌ బ్యాంక్‌, బ్యాంక్‌ ఆఫ్‌ బరోడా, స్టేట్‌ బ్యాంక్‌ ఆఫ్‌ ఇండియా. ప్రభుత్వం ఇప్పుడప్పుడే యూకో బ్యాంక్‌, సెంట్రల్‌ బ్యాంక్‌ ఆఫ్‌ ఇండియా, ఇండియన్‌ ఓవర్సీస్‌ బ్యాంకులను ప్రైవేటీకరించకపోవచ్చు. అవి రిజర్వు బ్యాంక్‌ సూచించిన దిద్దుబాటు చర్యలను చేపట్టడమే దీనికి కారణం. తక్షణం ప్రైవేటీకరించడానికి అనువుగా ఉన్నవి- పంజాబ్‌ అండ్‌ సింద్‌ బ్యాంక్‌, బ్యాంక్‌ ఆఫ్‌ మహారాష్ట్ర, బ్యాంక్‌ ఆఫ్‌ ఇండియాలు మాత్రమే. మరి వీటిలో ఏ రెండింటిని ప్రైవేటీకరించేదీ కేంద్రం స్పష్టం చేయకపోవడం, ఆ బ్యాంకుల సిబ్బందిని తీవ్ర అయోమయంలో పడేసింది. 2021-22 ఆర్థిక సంవత్సరంలో మెగా ప్రైవేటీకరణ కింద రూ.1.75 లక్షల కోట్ల విలువైన ప్రభుత్వ ఆస్తులను విక్రయించడానికి కేంద్రం సిద్ధంగా ఉన్నందువల్ల, ఏవో రెండు పీఎస్‌బీలను ప్రైవేటీకరించడమైతే ఖాయం.
నిరర్థక ఆస్తులతో సమస్య:
నిరర్థక ఆస్తులు (ఎన్‌పీఏలు) పీఎస్‌బీలకు మరణ శాసనం రాస్తున్నాయి. కొవిడ్‌ లాక్‌డౌన్‌ వల్ల వ్యాపారాలు దెబ్బతిని ఎన్‌పీఏలు మరింత పెరిగాయి. 2020 సెప్టెంబరునాటికి 7.5 శాతంగా ఉన్న ఎన్‌పీఏలు 2021 సెప్టెంబరు నాటికి 13.5 శాతానికి పెరుగుతాయని రిజర్వు బ్యాంకు అంచనా. వీటి బారి నుంచి పీఎస్‌బీలను కాపాడటానికి ప్రభుత్వం మరింత మూలధనాన్ని అందించి భారం తలకెత్తుకోక తప్పదు. ప్రభుత్వం మూలధన పునఃపూరక బాండ్లు, కొత్త పెట్టుబడుల రూపంలో పీఎస్‌బీలకు 2019లో రూ.70,000 కోట్లు, 2018లో రూ.80,000 కోట్లు, 2020లో రూ.1.06లక్షల కోట్లు కేటాయించి ఉంది. 2014 నుంచి 2019 వరకు పీఎస్‌బీల బండి నడిపించడానికి కేంద్రం రూ.3.19లక్షల కోట్ల ప్రజాధనాన్ని ధారపోసింది. ఈ రకంగా ఏ ఏటికాయేడు ప్రజాధనాన్ని గుమ్మరించి బ్యాంకులను గట్టెక్కించడానికి ప్రభుత్వం ఇక ఏమాత్రం సుముఖంగా లేదు. ఆ మాట ఒప్పుకోకుండా బ్యాంకుల లాభదాయకతను, ఉత్పాదకతను కాపాడటానికి, ఖాతాదారులకు మెరుగైన సేవలు అందించడానికి బ్యాంకుల విలీనాన్ని, ప్రైవేటీకరణను చేపడుతున్నామని అది పైకి చెబుతోంది. దీనికి బదులు బ్యాంకుల వద్ద భారీగా అప్పులు చేసి ఎగ్గొట్టిన బడా కార్పొరేట్‌ అధిపతుల ముక్కుపిండి డబ్బు వసూలు చేయవచ్చు.
ప్రభుత్వ రంగ బ్యాంకులు సమాజంలో అన్ని వర్గాలకూ సేవలు అందిస్తూ సామాజిక సంక్షేమానికి, బడుగు వర్గాల మేలుకు తోడ్పడుతున్నాయి. ప్రస్తుత ప్రభుత్వం కూడా ప్రధానమంత్రి జన్‌ ధన్‌ యోజన, అటల్‌ పెన్షన్‌ యోజన వంటి అనేకానేక కార్యక్రమాలను పీఎస్‌బీల ద్వారానే అమలు చేస్తోంది. ఈ వాస్తవాన్ని విస్మరించి కేవలం లాభాలు ఆర్జించడం లేదనే కారణంపై పీఎస్‌బీలను ప్రైవేటుపరం చేయడం సరికాదని నిపుణులు అభ్యంతరపెడుతున్నారు. నిజానికి జాతీయీకరణ తరవాతే భారతీయ బ్యాంకులు ప్రపంచంలోనే అత్యధిక వేగంతో విస్తరించాయి. దీనివల్ల చిన్న రైతులకు, వ్యాపారులకు, గ్రామాల్లో వ్యవసాయేతర వృత్తుల్లో ఉన్నవారికి, ఇతర బలహీన వర్గాలకు రుణ సదుపాయం కల్పించడం వీలైంది. పేదరికం తగ్గడానికి, ఉపాధి అవకాశాలు పెరగడానికి పీఎస్‌బీలు ఈ విధంగా తమ వంతు పాత్ర పోషించాయి. ప్రజలకు రుణ సదుపాయం కల్పించడం దేశ ఆర్థికాభివృద్ధి రేటును పెంచుతుంది. బ్యాంకులు ఎక్కువగా మహా నగరాలు, పట్టణాల్లో కేంద్రీకృతం కావడం పెద్ద లోపమే. 2018లో మొత్తం డిపాజిట్లలో 50 శాతం మహానగర బ్యాంకు శాఖల్లో ఉన్నాయి. అవి 64 శాతం రుణాలు ఇచ్చాయి. పట్టణ శాఖల్లో 21.5 శాతం డిపాజిట్లు ఉంటే, అవి కేవలం 15 శాతం రుణాలనే ఇచ్చాయి. మహానగర శాఖలు తమకు డిపాజిట్ల రూపంలో వచ్చిన ప్రతి 100 రూపాయలలో 97 రూపాయలను రుణాలుగా ఇస్తున్నాయి. పట్టణ శాఖలు 55 రూపాయలను మాత్రమే రుణాలుగా ఇవ్వగలుగుతున్నాయి. గ్రామాల్లో, కొండ ప్రాంతాల్లో బ్యాంకు శాఖలు బాగా తక్కువ కాబట్టి అక్కడ డిపాజిట్లు, రుణాలూ చాలా తక్కువ. ఇక్కడ ప్రైవేటు బ్యాంకులు తమ శాఖలను తెరవవు.